مشروطه
جناب آقاى حقانى، مطلع شدیم در روزهاى هفدهم و هجدهم مردادماه 1384 همایشى تحت عنوان «تبیین آراء و بزرگداشت هشتادمین سالگرد نهضت شهید آیت الله حاج آقا نورالله نجفى اصفهانى» از سوى حوزة علمیه اصفهان، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و سازمان فرهنگى تفریحى شهردارى اصفهان و دفتر نماینده محترم ولى فقیه در استان چهارمحال و بختیارى برگزار خواهد شد. لطفا اهداف همایش و برنامه هاى...
با تشکر از حضرتعالى با توجه به اینکه امسال هشتادمین سال قیام علماى اصفهان به رهبرى آیت الله حاج آقا نورالله نجفى اصفهانى علیه رضاشاه مى‌باشد، با توجه به ارتباط مرحوم پدرتان با حاج آقا نورالله و آشنایى حضرتعالى با مسائل تاریخى ـ سیاسى اصفهان اگر درباره جایگاه حاج آقا نورالله در تحولات سیاسى ایران و در نزد علما نکته اى به نظر مبارک مى‌رسد جهت ثبت در تاریخ بفرمایید، ممنون...
از جمله علمداران مشروعیت مشروطیت همو بود که در این راه از بذل همت و اقدام خستگى ناپذیرش دقیقه اى آرام نگرفت و فروگذار ننمود. مدت زیاده بر بیست سال پایان عمرش جمیعا در کشاکش انقلابات و حوادث اجتماعى و سیاسى ایران گذشت. و جان خود را نیز بر سر همین کارها گذاشت. و در اوایل انقلاب مشروطیت نفوذ و اقتدارش در نواحى اصفهان به حد اعلا رسید و (شاه نوراللّه) خوانده شد. و تا اوان حدوث جنگ عمومى دنیا مداوم فراز و...
این مقاله در دو فصل تنظیم و به دبیرخانه همایش تبیین آراء و بزرگداشت هشتادمین سالگرد نهضت شهید آیت الله حاج آقا نورالله نجفى اصفهانى ارائه شده است که با حفظ امانت تقدیم می شود: الف) اصل «لزوم ایفاى مسئولیت» بنیاد «اندیشه سیاسى ـ دینى» در کنار اصل «لزوم تأمین مشروعیت الهى» ـ که خارج از بحث نوشتار حاضر است ـ، اصل «لزوم ایفاى...
سید اسدالله رسا روزنامه نگارى آزاده و دردمند بود که شخصیت حاج آقا نورالله را درک کرده و شیفته وى شده بود. این مرد آزاده که خود طعم شکنجه پهلوى را چشیده بود و معنى مبارزه با دستگاه دیکتاتورى را مى‌دانست پس از سقوط دیکتاتور مجموعه مقالاتى را در خصوص شخصیت، قیام و شهادت حاج آقا نورالله در روزنامه عرفان منتشر کرد. عناوین بخشى از آن مقالات که پیرامون شهادت حاج آقا نورالله مى‌باشد بشرح...
در سال 1341 هجرى قمرى هنگامى که احمدشاه از سفر اروپا بازمى‌گشت از راه بوشهر و شیراز وارد اصفهان شد. حاج آقا نورالله به اتفاق علماى اصفهان در هزار جریب جلو باغ مسکونى حاج آقا نورالله از احمدشاه استقبال کرد. موقعى که احمدشاه از ماشین پیاده شد به احمدشاه خیرمقدم گفت. احمدشاه به منزل حاج آقا نورالله رفت و پس از صرف نهار حاج آقا نورالله را دعوت به تهران کرد. و حاج آقا دعوت را پذیرفت؛ و سپس...
: حاج آقا نوراللّه براى تشویق هر چه بیشتر و گسترش کارهاى خیر و عام المنفعه که در دو جهت رفاه داخلى و بى‌نیازى از خارجى استوار بود، طى نامه‌اى به مرحوم حاجى صدرالمحدثین که از بزرگان وعاظ و خطیبى توانا بوده، دستور مى‌دهند که در منابر و مجالس عمومى مردم را در جریان کارهاى انجام شده براى استقلال اقتصادى کشور قرار دهند و مردم را تشویق به مشارکت و انجام امور عام‌المنفعه نمایند: اعلامیه...
حاج آقا نورالله در سال 1287ه . ق در اصفهان متولد شد. پس از آموختن مقدمات علوم دینى به عتبات عالیات رفت و در محضر علمایى چون آیت الله میرزا حبیب الله رشتى و آیت الله میرزا حسن شیرازى تلمذ کرد و به درجه اجتهاد رسید.[1] وى از علماى روشنفکر، صاحب نفوذ و متمول اصفهان بود که در دو جبهه به مبارزه با مظاهر استبداد و استعمار برخاست. او در سال 1323ه . ق در جریان جنبش مشروطه و مهاجرت کبرا به جمع مهاجرین و...
اندیشه مردم سالارى دینى ولو در اواخر قرن بیستم توسط امام خمینى (ره) صریحاً طرح شد و توسط شاگرد ایشان آیت الله خامنه‌اى تبیین شد؛ اما این اندیشه یک دفعه ایجاد نشد بلکه ریشه‌هاى آن را مى‌توان در اندیشه سیاسى علما خصوصاً از زمان مشروطه دنبال کرد؛ که یکى از کسانى که در این خصوص گام برداشته حاج آقا نورالله مى‌باشد. این مقاله سعى دارد تا بررسى اندیشه سیاسى حاج آقا نورالله تا پرده از این...
: یکی از نکات بسیار مهمی که مورد توجه تحلیلگران بحث انقلاب اسلامی قرار گرفته، بحث رهبری امام خمینی قدس‌سره می‌باشد. بسیاری از این تحلیلگران به دلیل وجود مشکلات مبنایی و معرفتی نسبت به مبانی این حرکت و فهم ناقص از آن، با ادعای مبهم بودن و آرمانی بودن طرح حکومت اسلامی که به عنوان غایت انقلاب مطرح می‌شد، آن را یک حرکت پوپولیستی دانسته‌اند. نویسنده در این مقاله با بررسی تطبیقی اهداف...
جنبش مشروطه هر چند ریشه غربی داشت ولی تعدادی از بزرگ‌ترین مجتهدان دوران مشروطیت، تفسیری متناسب با آموزه‌های دینی و بومی عصر خود را از مشروطه ارائه دادند و کوشیدند آن را به کرسی بنشانند. آخوند ملامحمد کاظم خراسانی (1255 ـ 1329ق)، حاج میرزا حسین تهرانی (متوفی 1326ق)، آقا شیخ ملاعبدالله مازندرانی (1259 ـ 1331ق) در نجف، حاج آقا نورالله اصفهانی و آقا نجفی اصفهانی در اصفهان، و عبدالحسین لاری در فارس و شیخ...
* جرم شیخ، دفاع از دین و استقلال کشور بود! ....جرم شیخ، مال دوستى، ریاست خواهى و رشوت ستانى نبود؛ پس او در دادگاه «دین و داد و خرد»، چه جرمى داشت که دشمنانش او را مستحقّ طعن و لعن و حتى اعدام مى‌شمردند؟! جرم نابخشودنى! شیخ، دفاع اصولى از دین و مبارزة جدّى با استراتژى همسایگان زورگو و متجاوز آن روز ایران (روس و انگلیس) بود، که او را ـ در این هر دو عرصه ـ خواهى نخواهى با قدرتهاى استعمارى، و طیف...
* سیاهة اتهام زنندگان به شیخ اتهام زنندگان به شیخ، در تاریخ، قابل رد یابى و تشخیص‌اند. آنان قاعدتاً همان کسانند که در بحبوحة مشروطیت، در صف مخالفان و دشمنان سرسخت وى جاى داشتند و در ستیز با وى، از هیچ اقدامى (از ایراد نطق و برپایى تظاهرات در مجلس و انجمنها، و نگارش مقاله در مطبوعات و پخش شبنامه‌ها و ارسال تلگرافها بر ضد شیخ گرفته تا تهدید وى به ترور) فروگذار نمى‌کردند و بعضاً در نگارشها و...
* طرح مسئله در منطقة بازار تهران، سمتِ غربِ امامزاده سیّد ولى و نزدیک مسجد خازن الملک، زمینى گود و مخروبه[1] قرار داشت که به صورت قطعه‌اى متروک و بى‌صاحب در آمده و «سالهاى دراز... بایر افتاده بود»[2] و طوّافها و ذغال فروشها از آن به عنوان انبار بهره مى‌گرفتند.[3] به گفتة یک شاهد عینى که «مکرّر از آنجا عبور» کرده است: زمین مزبور به مرور زمان «بر اثر عدم توجه اولیاى امور به وضع کثیفى...
* شیخ، آماج اتهامات ....ماجراى فروش زمین به بانک استقراضى، تنها موردى نیست که حاجى شیخ فضل‌اللّه در آن، به ارتباط و سازش با روسها متهم شده است. سناتور ملکزاده، حاج شیخ فضل‌اللّه را ـ در طول مشروطة اول و استبداد صغیر ـ به داشتن رابطه با روسها! متهم مى‌کند[1] و اساساً تواریخ مشروطه، پر از این گونه اتهامات به شیخ است: یحیى دولت آبادى، فعالیت شیخ در عصر مشروطه را ناشى از دو چیز...
بررسى مناسبات شیخ و اتابک (از دوران ناصرالدین شاه تا بحبوحة مشروطیت) به وضوح نشان مى‌دهد که آن دو همواره با یکدیگر مخالف و درگیر بوده‌اند، و این امر، ناقض شایعات مبنى بر «کمک مالى اتابک به شیخ» در دوران تحصن حضرت عبدالعظیم (ع) است. در آنجا وعده دادیم که در پایان کتاب حاضر، ضمن بحثى گسترده پیرامون روابط و مناسبات شیخ و امین السلطان، مخالفت و درگیرى دیرین میان ایشان را در وجوه مختلف سیاسى و...
در بررسی تاریخ انجمنهای مخفی و سازمانهای ماسونی دوران مشروطه با سه شخصیت مواجهیم که از برخی جهات، از جمله تعلق به کسوت روحانیت، مشابهت دارند: شیخ ابراهیم زنجانی، سید اسدالله خرقانی و سید محمد کمره‌ای. این مقاله به معرفی مختصر شیخ ابراهیم زنجانی اختصاص دارد. منابع مورد استفاده‌ام، مجموعه کامل خاطرات انتشار نیافته زنجانی و دهها رساله منتشر نشده اوست که بیش از پنجهزار صفحه دستنویس را...
بانک شاهى (ROYAL BANK) یا دقیقتر بگوییم: بانک شاهنشاهى ایران و انگلیس که در 1268 ش تأسیس گردید، نزدیک به چهل سال، بانک رسمى دولت ایران و بانک مرکزى این کشور به شمار مى‌رفت و حق انحصارى صدور اسکناس را هم داشت[1]، و این در حالى است که مرکز آن در خارج، و مالکیت و مدیرانش نیز خارجى و تابع مقررات خزانه دارى دولت انگلیس قرار داشت و بدین گونه، ابزارى در خدمت اهداف سیاسى و اقتصادى دولت انگلیس در ایران بود.[2] به نوشتة...
جدایی بحرین از ایران به طور رسمی در سال ۱۳۴۹ش اتفاق افتاد ولی جدا ساختن این قسمت که بیش از ۲۰۰۰ سال جزء لاینفک ایران بوده است، به سهولت و یک شبه صورت نگرفت و مقدمات این جدایی در دوره قاجاریه فراهم آمد. بحرین از جمله بخشهایی بود که استعمارگران انگلیسی با تطمیع حکام محلی و خرج مبالغی هنگفت و دادن وعده و وعیدهای توخالی زمینه را جهت جداسازی آن مهیا کردند. فقدان یک نیروی دریایی کارآمد ایرانی نیز به...
دو دهه پیش از این، اولیور استون، کارگردان امریکایی فیلمی ساخت با عنوان JFK. تریلری جنایی با موضوع ترور بحث‌برانگیز جان. اف کندی سی و پنجمین رییس‌جمهوری ایالات متحده که در روز ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ در جریان سفری به ایالت تگزاس در مرکز شهر دالاس هدف حمله ناگهانی یک تک‌تیرانداز قرار گرفت و از پای درآمد. قصه فیلم از همین جا آغاز می‌شود و ادعای منابع رسمی درباره عامل ترور را بررسی می‌کند. بنا بر...
