مشروطه
لنگرود از شهرهاى کهن استان گیلان است که در شرق رشت و در کرانه دریاى نیلگون خزر واقع شده است. دهستان دیوشل، واقع در 6 کیلومترى جنوب شرقى این شهرستان و مسیر جاده اصلى لنگرود-لاهیجان، جاذبه هاى طبیعى خاصى از لحاظ معمارى (سقف شیروانى پوشیده از سفال) دارد. عالمان زیادى از این قریه برخاسته اند که اسامى برخى از آنان با پسوند دیوشل در کتب به ثبت رسیده است.[1] یکى از برجسته ترین عالمان این دیار آیت الله حاج شیخ...
آیت الله عبدالله مازندرانی فرزند محمد نصیر طبرسی یکی از مراجع و رهبران عصر مشروطیت ایران در سال 1256 ق در شهر بارفروش (بابل) پا به عرصه وجود نهاد. پس از فراگیری دوره مقدماتی ایران را برای ادامه تحصیل به مقصد عراق ترک گفت و در نجف و کربلا از محضر درس بزرگانی چون فاضل ایروانی، میرزا حبیب الله رشتی، شیخ مهدی کاشف الغطاء، حاج شیخ مرتضی انصاری و حاج شیخ زین العابدین مازندرانی کسب فیض نمود و به درجه اجتهاد...
پس از امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه در مرداد ۱۲۸۵ ش یک مجلس موقت تحت عنوان مجلس مؤسسان برای تدوین نظامنامه انتخابات مجلس ملی در تهران گشایش یافت. نمایندگان آن عمدتاً تجار، روحانیون، و رؤسای اصناف بازار تهران بودند. بر اساس این قانون انتخابشدگان به شش طبقه تقسیم میشدند: شاهزادگان قاجار، روحانیون، اشراف، تجار، صاحبان سرمایه، صنعتگران و پیشهوران. انتخابشوندگان شامل ۱۵۶...
متن فرمان مشروطیت جناب اشرف صدراعظم -- از آنجا که حضرت باریتعالی جلشأنه سررشته ترقی و سعادت ممالک محروسه ایران را بکف کفایت ما سپرده و شخص همایون ما را حافظ حقوق قاطبه اهالی و رعایای صدیق خودمان قرار داده لهذا در این موقع که اراده همایون ما براین تعلق گرفت که برای رفاهیت و امنیت قاطبه اهالی ایران و تشیید مبانی دولت اصلاحات مقننه به مرور در دوائر دولتی و مملکتی به موقع اجرا گذارده شود چنان...
جنبش مشروطه هر چند ریشه غربی داشت ولی تعدادی از بزرگترین مجتهدان دوران مشروطیت، تفسیری متناسب با آموزههای دینی و بومی عصر خود را از مشروطه ارائه دادند و کوشیدند آن را به کرسی بنشانند. آخوند ملامحمد کاظم خراسانی (1255 ـ 1329ق)، حاج میرزا حسین تهرانی (متوفی 1326ق)، آقا شیخ ملاعبدالله مازندرانی (1259 ـ 1331ق) در نجف، حاج آقا نورالله اصفهانی و آقا نجفی اصفهانی در اصفهان، و عبدالحسین لاری در فارس و شیخ...
درباره مشروطهخواهی ایرانیان، دلایل مختلفی را بر شمردهاند، از خواست تاسیس عدالتخانه تا خواست ایجاد پارلمان و محدود کردن اختیارات شاه و حتی کوتاه کردن دست بیگانگان. آیا میتوان مجموع این مطالبات را ذیل امری کلی که به انقلاب مشروطه منجر شد، گردآوری کرد؟ انقلاب مشروطه ایران با حضور نخبگان و اقشار وسیعی از ملت ایران نتیجه یک درک مشترک از سوی قاطبه ملت ایران است و آن حس عقبماندگی...
مرحوم حاج آقا نوراللَّه در سال 1287 قمرى در شهر اصفهان به دنیا آمد. پدرش آیة اللَّه محمدباقر نجفى (م 1301 ق) و او فرزند آیة اللَّه شیخ محمد تقى اصفهانى صاحب کتاب هدایة المسترشدین بوده است. او تحت تأثیر برادرش آیة اللَّه محمد حسین نجفى قرار گرفت. او در نجف اشرف به تحصیل پرداخت، آن گاه به اصفهان برگشت و به مبارزات سیاسى خود علیه استبداد و بیگانگان پرداخت. مرحوم محمدحسن خان اعتماد السلطنه در مورد او...
مرحوم حاج آقا نورالله در طول زندگی سراسر تکاپو و نشاط خویش یک دم از مجاهدت در راه خدا و حفظ استقلال ایران و کیان تشیع باز نایستاد و سرانجام در همین مسیر در جریان رهبری قیام قم به دست رضاخان مسموم شد و شربت شهادت نوشید. در هشتادمین سالگرد نهضت قم امروز همایشی در اصفهان برگزار می شود. به همین مناسبت دکتر موسی نجفی و موسی حقانی از پژوهشگران عرصه تاریخ معاصر ایران گفتگویی مفصل با مرجع عالیقدر حضرت آیت...
در ابتدا ضمن تشکر از فرصتى که در اختیار ما قرار دادید؛ با توجه به اینکه مرداد ماه 1384 مصادف با هشتادمین سالگرد شهادت آیتالله حاجآقا نورالله نجفىاصفهانى مىباشد و به همین مناسبت انشاءالله همایشى جهت تبیین آراء و افکار و مبارزات ایشان برپا خواهد شد از محضر حضرتعالى تقاضا داریم از آن مجاهد بزرگ براى خوانندگان ما بفرمایید. بسم الله الرحمن الرحیم ـ این...
: اگر نظام مشروطه با تفسیر اسلامی آن را تجلی قدرمقدور حاکمیت قوانین الهی در عصر مشروطه بدانیم، برتری فرهنگ و تمدن اسلامی بر ره آورد تمدنی غرب از پیامدهای قابل اعتنای این نظام به شمار خواهد آمد; زیرا در زمانی که اندیشه وران به ظاهر مترقی ایرانی، با انفعال در برابر فرهنگ غربی به تقلید و اقتباس روی آوردند، عالمان دینی با درک صحیح از زمان و مکان و با تکیه بر مبانی دینی توانستند نظریه مورد قبول...
مرحوم حاج آقا نوراللّه در فوائد مشروطه و رفع ظلم کتابى نوشته بودند و من نسخهاى از این کتاب را در سالهاى قبل دیدهام. ایشان مرد ملایى بود و وقتى در کارهاى سیاسى افتاد و برو و بیا پیدا کرد و جنبه علمیشان مخفى شد. اساتید اجازه ایشان مرحوم آقاى سیدحسن صدر و آقاى کاظمینى، پدرشان، برادرشان، آقاى تهرانى، مرحوم شیخ محمّد آل طاها و... بودند مرحوم حاج آقا نوراللّه در واقعه قم در...
بسم اللّه الرحمن الرحیم البته من در واقعه قم سن زیادى نداشتم و فردى از طلاب بودم که فقط ناظر بر جریانات بوده ولى در حد خودم نیز درک مىکردم . یادم مىآید من با طلاب و سایر علما هر وقت که آنها به دعوت آیتاللّه حاج آقا نوراللّه نجفى براى همراهى با قیام کنندگان از شهرهاى مختلف مىآمدند ما هم به استقبال آنها مىرفتیم و مراسم باشکوهى برگزار مىگردید. مرحوم آیتاللّه والد به علماى...
موقعیت حاج آقا نوراللّه در اقدامات و اصلاحات اجتماعى و سیاسى از آنجا نشأت مىگرفت که ریشه در اصول اسلامى و عقاید دینى داشته و تأیید و همراهى علما و مراجع زمان را بهدنبال مىآورده است. او که از موقعیت خانوادگى و حوزهاى طراز اولى برخوردار بوده و در درجه اوّل مورد تأیید همه علماى اصفهان بخصوص برادرش مرحوم آقا نجفى و سپس مورد تأیید علماى نجف و عتبات عالیات قرار داشته است. براى نمونه...
1278 ق . براى اسلام و ایران سالى مبارک بود. پنجمین فرزند آقا محمد باقر مسجد شاهى (فقیه نامور اصفهان ) دیده به جهان گشود و خاندان رازى را در شادمانى فرو برد. مجتهد گرانپایه شهر، نوزاد نیکبخت این سال را مهدى نامید. مهدى که بعدها به ((نورالله )) شهرت یافت در سایه عنایتهاى ربانى روزگار کودکى را پشت سر گذاشت و رفته رفته در شمار دانش آموزان جاى گرفت او از محضر ملا محمد نقنه اى بهره برد و سپس در محفل علمى پدر حضور...
به دنبال قیام بزرگ و تاریخى تنباکو که امپراطورى انگلیس را به عقبنشینى واداشت؛ این اندیشه در ذهن حاج آقا نوراللّه و آقانجفى شکل گرفت که مىتوان ابعاد این تحریم را به کالاهاى دیگر گسترش داد. و سپس جهت تحقق عینى این تحریم براى سازندگى و خودکفایى داخلى نیز برنامهریزى و اقدام نمود. این اقدام دو جانبه (اوّل مبارزه منفى و تحریم اجناس خارجى و نفى سلطه اقتصادى اجانب و دوّم تلاش براى سازندگى و...
هرچند مبارزات سیاسى و اجتماعى حاج آقا نوراللّه علیه تعدیات ظلالسلطان خود داستان بلندى دارد: ولى آنچه در این قسمت ذکر مىکنیم، ماجراى حفظ میراث باستانى است، که حاج آقا نوراللّه را در مقابل تجاوزات فرهنگى و هنرى شاهزاده قرار مىدهد. در رابطه با آثار باستانى و بناهاى تاریخى شهر اصفهان از جمله مطلعترین محققین و دانشمندان مىتوان از استاد محمد مهریار نام برد که سالیان دراز در این زمینه...
بسم الله الرحمن الرحیم من به اتفاق مرحوم والدم آیتاللّه حاج میرزا عبدالحسین نجفى برادرزادة مرحوم آیتاللّه حاجآقا نورالله نجفى، بارها به منزل عموى بزرگ خاندانمان مىرفتیم. مرحوم حاجآقا نوراللّه بهخاطر علاقه و عشق شدیدى که به مرحوم آیتالله آقانجفى داشتند، به خاندان و اولاد و نوههاى ایشان احترام زیادى مىگذاشتند و با آنکه مرحوم پدرم در سنین جوانى بودند بخاطر شخصیت...
حاج آقا نورالله نجفى اصفهانى از شخصیتهاى برجسته و در خور مطالعه معاصر اصفهان مىباشد. این مقاله مىکوشد جنبههایى از شخصیت، جایگاه و فعالیتهاى او را براساس بعضى مندرجات روزنامههاى عصر ارائه دهد:[1] پیش از آن باید بگوییم معدود کتب موجودى که از تحولات مشروطیت در اصفهان گزارشهایى ارائه مىدهند همگى بر نقش اصلى حاج آقا نورالله در آشنا کردن مردم با اصول مشروطیت صحه...
حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی، متخلص به نور و به او ثقةالاسلام اصفهانی هم می گفتند، از مجتهدین بزرگ متأخر شیعه، فقیه و آزادیخواه ایرانی و در شعر و ادب نیز استاد بود. پدرش شیخ محمدباقر و برادرانش شیخ محمدتقی اصفهانی، مشهور به آقانجفی، و دیگر شیخ محمدعلی معروف به ثقةالاسلام که بعد از فوتش، این لقب به آقا نورالله، منتقل شد! اجدادش شیخ محمدتقی فرزند میرزا عبدالرحیم از مردم ایوانکی و ورامین بودند که به...
بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت آیت الله! جنابعالى به عنوان یکى از مراجع معظّم تقلید و رئیس حوزة علمیة اصفهان، فراز و نشیبهاى این حوزة بزرگ را چگونه ارزیابى مىکنید؟ بسم الله الرحمن الرحیم. حوزة علمیة اصفهان، حوزة کهنى است و مىتوانیم بگوییم در حقیقت سلَف حوزة علمیه قم است. سابقة این حوزة سابقة یک هزار ساله است. بر اساس مستندات تاریخى، نخستین دوره از ادوار حوزة علمیة...