15 خرداد 1342
پس از قیام خونین ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، شهر قم و به ویژه مدرسه فیضیه، همه ساله شاهد برگزاری مراسمی در بزرگداشت شهدای این حادثه بوده است. مراسم دوازدهمین سالگرد قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ در سال ۱۳۵۴ مصادف با شب جمعه بود. عده کثیری از مردم نقاط مختلف کشور به قصد زیارت حرم مطهر حضرت معصومه(س) به شهر قم سفر کرده بودند. جمعی از طلاب و مردم در مدرسه فیضیه به سوگ نشستند و مجلس یادبودی برای شهدای مظلوم قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲...
عصر روز ۱۵ خرداد ۱۳۵۴، طلاب حوزه علمیه قم به مناسبت سالگرد قیام خونین پانزده خرداد ۱۳۴۲ در مجلس یادبودی شرکت کردند که در مدرسه فیضیه تشکیل شده بود. این مجلس، مبدّل به تظاهرات گردید و شعارهایی چون:«درود بر خمینی»، «خمینی، خمینی خدا نگهدار تو/ بمیرد، بمیرد دشمن خونخوار تو» در فضای مدرسه طنین افکند. مأموران ساواک و شهربانی، که از قبل پیشبینی چنین واقعه‌ای را می‌نمودند و -...
تجمع و راهپیمایی مردم در اعتراض به دستگیری امام خمینی، ۱۵ خرداد ۱۳۴۲
گزارش ساواک از آزادی امام خمینی و دیدار علما، طلاب و مردم با ایشان
«دادگاه نظامی در حال تکمیل پرونده آیت‌الله خمینی بود. ده صبح ۲۵ خرداد ۱۳۴۲ نمایندگان ساواک و لشکر یک گارد، خود را به پادگان بیسیم رساندند تا سؤالاتی از زندانی بکنند، «لیکن مشارالیه از دادن جواب خودداری فرمودند.» این دومین باری بود که «زندانی» بازجویان را دست خالی برمی‌گرداند. بار اول در برگه بازجویی فقط یک جمله نوشت:«چون استقلال قضایی در ایران نیست و قضات محترم در تحت فشار هستند،...
تاریخ سند: ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ محرمانه موضوع: مرتضی مطهری فرزند محمدحسین نامبرده بالا در تاریخ ۴۲/۳/۱۵ به اتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی مملکت دستگیر و در حال حاضر در زندان شهربانی کل کشور بازداشت می‌باشد. علیهذا خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به صدور قرار بازداشت مشارالیه اقدام مقتضی معمول و نتیجه را به این سازمان اعلام نمایند. رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور - سرلشگر [حسن]پاکروان ...
: امام خمینی در فروردین‌ماه ۱۳۴۶ و در حالی که حدود دو سال و نیم از ایام تبعیدشان می‌گذشت، برای نخستین‌بار در خارج از کشور اعلامیه منتشر کردند. اولین اعلامیه نامه‌ای سرگشاده خطاب به امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر، و دومین اعلامیه خطاب به علما و طلاب حوزه‌های علمیه ایران. ********** ۵ محرّم‌الحرام ۱۳۸۷ [۲۷ فروردین ۱۳۴۶] بسم الله الرحمن الرحیم «لا حول و لا قوة الا بالله العلی...
تاریخ سند: ۲۲ آبان ۱۳۴۲ موضوع: تعطیل کلاس‌های درسی حوزه علمیه قم به مناسبت اعدام طیب حاج‌رضایی به مناسبت اعلام اعدام طیب حاج‌رضایی و حاج قاسم رضایی* در روز اجرای حکم دادگاه نظامی عده‌ای از مدرسین حوزه علمیه قم در روز مزبور از تدریس خودداری و در نتیجه اکثر کلاس‌های درس تعطیل بوده است. ------------------------------------------------------------------------------------- * حاج اسماعیل رضایی صحیح است.
راهپیمایی مردم تهران در سال ۱۳۵۹، در سالروز قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲
امام خمینی: ۱۵ خرداد ننگی بر دامن این مملکت گذاشت که تا آخر محو نخواهد شد «...قضیه ۱۵ خرداد من مطلع نبودم تا اینکه حبس به حصر تبدیل شد و اخبار خارج به من رسید. خدا می‌داند که مرا اوضاع ۱۵ خرداد کوبید...۱۵ خرداد روی دولت‌ها را سیاه کرد. ما نمی‌خواستیم این قدر روسیاهی بار بیاید. ۱۵ خرداد ننگی بر دامن این مملکت گذاشت که تا آخر محو نخواهد شد. تاریخ ضبط می‌کند این را. خودشان هم گفتند که ۱۵ خرداد ننگ بود،...
بر طبق سند حاضر، در تاریخ ۹ خردادماه ۱۳۴۲ چند نفر از معتمدین بازار تهران به حضور امام خمینی در قم رسیدند. امام خمینی در پاسخ به نظر آنان که قصد داشتند دسته سینه‌زنی بزرگی را از تهران به قم ببرند و با تهدید عوامل ساواک روبرو شده بودند، این‌گونه بیان داشتند: «ما افتخار می‌کنیم که مانند سیدالشهداء در روز عاشورا کشته شویم و بچه‌های ما را اسیر کنند و اموالمان را غارت نمایند؛ در عوض اسم ما تا ابد...
پس از سخنرانی امام‌خمینی در ۱۳ خرداد ۱۳۴۲، علاوه بر خود ایشان و حضرات آیات سید حسن قمی وبهاءالدین محلاتی، ۱۱ روحانی دیگر از جمله آیت‌الله محمدتقی فلسفی، مرتضی مطهری، عبدالحسین دستغیب و ناصر مکارم شیرازی نیز بطور موقت بازداشت و به زندان موقت شهربانی تهران منتقل می‌شوند. حجت‌الاسلام محسن محدث‌زاده قمی، فرزند مرحوم شیخ عباس قمی نیز یکی از بازداشت‌شدگان است که در آن ایام از افراد حاضر می‌خواهد...
زندگانى بسیاری انسان‌ها به طور معمول، چون جویى آرام و بى جوشش و خروش به حرکت خویش ادامه مى‌دهد و از ابتدا تا انتها یک مسیر مشخص را مى‌پیماید، بدون آن که تغییرى یا تحولى ایجاد کند یا با مانعى برخورد نماید و از خود تحرکى نشان دهد. امّا انسان‌های تاریخ ساز، چون سیلى عظیم با بنیادهاى ستم درگیر شده و با ایجاد یک جریان جدید در زندگى مردم با ستمگران درگیر مى‌شوند و آنان را با قدرت مردم نابود مى‌کنند،...
- در رابطه با قیام خونین ۱۵ خرداد بفرمایید که چه نقطه عطفی در آن می‌بینید؟ * مردم ایران در طول یک قرن اخیر قیام‌های متعددی داشته‌اند که برخی از این قیام‌ها خیلی گسترده بوده ودر سطح کل کشور، از قبیل نهضت تنباکو، قیام مشروطیت، نهضت ملی کردن صنعت نفت و نهضت عمومی مردم از سال ۴۱ به رهبری روحانیت که به حادثه ۱۵ خرداد انجامید. پانزده خرداد در میان این جریانها ویژگی‌هایی داشت و مهمترین این...
در تابستان 1382، طـرح ثـبت وقـایع پانزده خرداد 1342 در ورامین و پیشوا پیشنهاد شد. کار از پیشوا شروع شد؛ شهری در 45 کیلومتری شرق تهران؛شـهری مذهبی با آدمهای سختکوش. بارگاه امام‌زاده جعفر بن موسی الکاظم نیز در این شـهر واقع شده است. ابـتدا از آقـای حسین جنیدی جعفری،استاد دانشگاه و مراکز تربیت معلم،راهنمایی گرفتیم. جنیدی از اهالی همان منطقه است. او حاج تقی علایی را معرفی کرد و از...
ایـن مقاله می‌کوشد واکنش رسانه‌های خارجی اعم‌از خبرگزاریها و مطبوعات را نسبت به قیام پانزده خرداد بررسی و دیـدگاههای آنها را تجزیه و تحلیل کند .چرا که بررسی واکنشهای رسانه‌های خارجی تاکنون به‌طور مـستقل مدنظر قرار نگرفته؛بـویژه بـا اتکا به اسناد،مدارک و منابعی که برای نخستین بار مورد استفاده قرار گرفته‌اند. معمول آن است که رسانه‌ها بیانگر دیدگاههای سیاسی دولتمردان و سیاستمداران...
روز چهارشنبه 15 خرداد 1342، برابر با 12 محرم 1383، حوادثی در تهران و چند شهر دیـگر کشور پدید آمد که از یک سو نقطه تلاقی جریانها و حرکتهای چند ساله اخـیر به شمار می‌آید و از سـوی دیـگر نقطه عطفی برای انقلاب اسلامی که در بهمن 1357 به پیروزی رسید. درباره این روز و قیام پانزده خرداد مقاله‌ها و کتابهای متعددی به چاپ رسیده، پیش‌زمینه‌ها،چگونگی شکل‌گیری و علل و عوامل آن به بحث و بررسی گذاشته شـده است....
انقلاب اسلامی ایران یکی از موضوعات زنده پژوهشی در زمینه تاریخ معاصر است و به تبع آن، قیام 15 خرداد 1342 که نقطه آغاز این حرکت است، در خور تحقیق و ارزیابی است. پژوهش زیر تلاشی است برای شناسایی منابعی که به قیام 15 خرداد پرداخته‌اند. مرکز اسناد انقلاب اسلامی در 1375 کتابشناسی پانزده خرداد را منتشر کرد. قریب یک دهه بعد در ۱۳۸۴ مقاله‌ای تکمیلی در فصلنامه مطالعات تاریخی منتشر شد که منابع منتشره...
: پس از قیام 15 خرداد، مقامات کشوری و امنیتی، همچنین رسانه‌های دولتی، کمک‌های خارجی خصوصاً از سوی «جمال عبدالناصر» رهبر وقت مصر را، یکی از عوامل بروز این رویداد عنوان کردند و در پی تبلیغ فراوان این موضوع، خبر از فردی به نام محمد القیسی(عبد‌القیس جوجو) دادند که حامل مبالغی برای کمک‌رسانی به این حرکت بوده و در فرودگاه تهران دستگیر شده است. امام خمینی در بخشی از سخنرانی خود در...
با آغاز ماه محرم مبارزات اوج دیگری گرفت. رژیم، که تشدید مبارزه را پیشبینی میکرد تمهیداتی اندیشید. شهربانی کل کشور، به ریاست نصیری، رئیس بعدی ساواک اعلامیۀ مفصلی منتشر کرد و «اعمال و تظاهراتی که شرع مقدس نیز آنها را تجویز نفرموده است» به کلی ممنوع اعلام کرد و متذکر شد که «اگر اشخاصی مراسم مذهبی را وسیله اغراض شخصی قرار دهند شدیداً مجازات خواهند شد.» از طرف دیگر ساواک و شهربانی با احضار...
