نگاه دیگران
با پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 وضعیت ارتش به عنوان یکی از مهمترین ارکان حکومت شاهنشاهی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. نخستین گروه اعدامی‌ها در 26 بهمن 1357 نیز 4 ژنرال ارتش بودند: ارتشبد نصیری، سپهبد رحیمی، سرلشگر خسروداد و سرلشگر ناجی. یک دیدگاه ارتش را غیر قابل اعتماد می‌دانست و خواستار انحلال و برچیدن آن و تأسیس یک ارتش جدید بود. این دیدگاه را مسعود رجوی رسماً در اولین میتینگ...
پیروزی انقلاب اسلامی، ضربه سختی بر حیثیت سیاسی آمریکا وارد کرد. به طوری که از این تاریخ به بعد مقامات آمریکایی بارها به ضعف و زبونی خود علیه جمهوری اسلامی ایران اعتراف کردند. به عنوان نمونه، جیمی کارتر، پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال 1980 اذعان داشت: «سرنوشت یک رئیس‌جمهور [آمریکایی] در ایران، تعیین شد.» همچنین متعاقب شکست سیاست‌های اوباما در قبال جمهوری اسلامی ایران، جان بولتون...
رقابت به شرط خیرخواهانه شاه بعد از شهریور 1320، احزاب متعددی مجال فعالیت برای مدت زمانی کوتاه را پیدا کردند، ولی بعد از کودتای 28 مرداد 1332، شاه با اتخاذ استراتژی کنترل و نظارت بر مردم و احزاب، از فعالیت احزاب مخالف جلوگیری به عمل آورد و خود عملا مبادرت به ایجاد احزاب دولتی نمود. او در برهه‌ای از حکومت خود، تشکیلات دو حزبی را به‌وجود آورد و در نهایت با ایجاد حزب واحد رستاخیز به سمت سیستم...
درآمد: نوزدهم فروردین 1399چهلمین سال قطع روابط ایران و آمریکا است.امام خمینی درپیامی اعلام کرد: «ملت شریف ایران، خبر قطع رابطه بین ایران و آمریکا را دریافت کردم و اگر کارتر درعمر خود یک کار کرده باشد که بتوان گفت به خیر و صلاح مظلوم است، همین قطع رابطه است. رابطه بین یک ملت بپا خاسته برای رهایی از چنگال چپاولگران بین المللی با یک چپاولگر عالَمخوار، همیشه به ضرر...
با پایان گرفتن عملیات طریق‌القدس (آذر 1360) طرح ریزی سومین عملیات بزرگ ایران در دستور کار فرماندهان قرار گرفت. طرح‌ریزی عملیات فتح‌المبین از آبان 1360 شروع شد و برآورد اولیه آن در پنجم آذر 1360 تهیه شد. شناسایی منطقه و طراحی عملیات فتح‌المبین حدود چهار ماه طول کشید. این عملیات در غرب شهر شوش تا مرز فکه و در یکی از مهمترین محورهای تهاجم ارتش عراق برای تصرف خوزستان صورت گرفت. کار شناسایی کلی منطقه...
چراغ سبز کاخ سبز به ارتش با شکل‌گیری و بسط ارتش نوین در ایران در دوره پهلوی اول این انتظار وجود داشت که نظامیان همچون بسیاری دیگر از کشورهای جهان به وظیفه اصلی خود، که حراست از مرزهای کشور در برابر تهدیدات خارجی است، بپردازند و از دخالت در امور سیاسی و اقتصادی پرهیز کنند، اما در این دوره رویه‌ای دیگر در پیش گرفته شد و نهاد ارتش همچون بسیاری دیگر از نهادهای عصر پهلوی اول از کارویژه اصلی خود...
الف: مجالس عصر قاجار اولین دوره مجلس شورای ملی در 13 مهر 1285 با نطق افتتاحیه مظفرالدین‌شاه قاجار گشایش یافت. مجلس اول در دوم تیر 1287 توسط روسها به توپ بسته شد. دومین دوره مجلس شورای ملی پس از یک سال و 4 ماه و 21 روز فترت در تاریخ 24 فروردین 1288 افتتاح شد و به دنبال اولتیماتوم دولت روسیه در 3 دی 1289 منحل شد. سومین دوره مجلس شورای ملی پس از سه سال فترت در تاریخ 14 آذر 1293 توسط احمد شاه قاجار افتتاح گردید. این...
ایران چگونه در بازار جهانی سرمایه ادغام شد؟ یکی از اولین قراردادهای تجاری که ایران با شرکت‌های تجاری کشورهای اروپایی ــ در دورانی که آنها در پی جلب منافع استعماری خود بودند ــ بست مربوط به دوره کریم‌خان زند است. یکی از مهمترین این کشورها انگلستان بود... ایران از ابتدای قرن نوزدهم با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص به دلیل مجاورت با مرزهای هندوستان (مستعمره انگلستان) و روسیه مورد توجه و...
فیروز فیروز معروف به نصرت‌الدوله از سیاستمداران مشهور اواخر دوران قاجار و اوائل حکومت رضاخان پهلوی است. او وزارتخانه‌های عدلیه، خارجه، دادگستری و مالیه را به ترتیب بر عهده داشت و در ادوار چهارم، پنجم و ششم نماینده مجلس شورای ملی بود. در 1308 دستگیر و به اتهام «ارتشاء» محاکمه شد و به 4 ماه زندان، محرومیت از خدمات اجتماعی و پرداخت مبلغی غرامت محکوم شد. در 1309 به خاطر بیماری آزاد شد و در 1315...
روزهای آغازین فروردین 1342 پیرو پیام امام خمینی برای مردم ایران روزهای عزا بود. در 22 اسفند 1341 امام خمینی طی پیامی در اعتراض به تحرکات ضد دینی رژیم شاه ، نوروز 1342 را عزای عمومی اعلام کردند . امام همچنین در آخرین روز سال 1341 طی سخنانی در جمع طلاب و اهالی قم با تاکید بیشتری عید 1342 را عزای ملی اعلام کردند . در پاسخ به این دعوت عمومی ، مردم مسلمان ایران با برافراشتن پارچه های سیاه بر سردر منازل خود ، به ندای...
از ابتدا تا انتهای راه ملی شدن صنعت نفت با انقضای مهلت مجلس پانزدهم، دولت با تعلل در برگزاری انتخابات در صدد تشکیل یک مجلس فرمایشی بود. اما مردم آگاه ایران اجازه چنین عملی را به دولت ندادند. دکتر مصدق در اعتراض به دخالت دولت در انتخابات و تقلب‌های ناشی از آن به اتفاق تعدادی از رجال سیاسی در دربار تحصن کردند. قتل عبدالحسین هژیر وزیر دربار که جریان تقلب در انتخابات را هدایت می‌کرد، توسط...
نگاهی به شیوع بیماری‌های واگیردار بروز بیماری‌های پیش‌بینی و پیشگیری نشده واگیردار در خاطره تاریخ اجتماعی ایران تداعی‌کننده شرایطی هستند که بر اساس گزارش های منابع و تحقیقات در اثر شیوع بیماری‌های واگیردار وبا، طاعون و سل به وجود می‌آمد. پیشینه بیماری‌های واگیردار مانند وبا، طاعون، سل و غیره به عنوان یکی از عوامل مهم مرگ و میر به هزاره‌های پیش از اسلام باز می‌گردد، به...
قراردادی که به حفظ تمامیت ارضی ایران منجر شد درگیری و کشمکش مهم و اصلی ایران در سالهای پس از جنگ جهانی دوم، با شوروی و بر سر تجزیه آذربایجان و مسئله نفت شمال بود. در این فضای بحرانی، با انعقاد قرارداد مشهور قوام ـ سادچیکف، نیروهای شوروی خاک ایران را ترک کردند؛ پرسش این است که این قرارداد چگونه باعث خروج نیروهای خارجی از کشور شد؟ جنگ جهانی دوم، در شهریورماه 1324ش پایان یافت، اما برای ایران،...
مجاهدت بانوان در خط مقدم جبهه‌های جنگ نام پرستار همواره با ایثارگری و از خودگذشتگی عجین شده است. نقش‌آفرینی این قشر متعهد در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بی‌نظیر بوده است. به طوری که دوران دفاع مقدس شاهد ایثارگری و رشادت‌های بانوان رزمنده‌ای بود، که نقش بسزایی در پشتیبانی از رزمندگان داشتند و چه بسا که خود در این راه به مجروحیت، اسارت یا شهادت می‌رسیدند. روایت جهادگری پرستاران...
مجید تفرشی معتقد است نمی‌توان نقش عوامل اقتصادی را در سقوط شاه نادیده گرفت، اما تاکید می‌کند که «برخلاف دیدگاه‌های مارکسیستی یا چپ‌گرایانه، اقتصاد در وقوع انقلاب ایران حرف اول را نمی‌زد». این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران می‌گوید: «در نتیجه اقدامات شاه از سال 1352 به بعد، توقعات زیادی در زمینه‌های مختلف رفاهی و اجتماعی میان مردم ایجاد شد، اما در سال 1356 و پس از کاهش درآمدهای...
پیامدهای خارجی کودتای رضاخان سحرگاه 3 اسفند 1299 مثلِ همیشه نبود و تهران در مهار کودتاگران قرار گرفته بود. رهبران کودتا با شعار از بین بردن هرج‌ومرج در جامعه ایرانی به تهران وارد شده بودند تا طرحی نو دراندازند. بی‌شک چنین تحرکی نه‌تنها سیاستِ داخلی بلکه سیاستِ خارجی را نیز دچار تغییر می‌کرد در سالهای منتهی به کودتای 3 اسفند 1299 بی‌ثباتی، ناامنی و هرج‌ومرج حاکم بر جامعه...
انگلستان، در دومین سال جنگ جهانی اوّل، به بهانه ایجاد امنیت در جنوب ایران، تصمیم به ایجاد یک نیروی نظامی، زیر نظر افسران ارشد بریتانیایی گرفت. این نیروی نظامی که به پلیس جنوب یا اس.پی.آر (تپانچه‌داران جنوب پارس) معروف شد، به فرماندهی ژنرال سایکس در 27 بهمن 1298ش شکل اجرایی به خود گرفت. دولت انگلستان پیش از آن در 22 مهر 1289، طی اولتیماتوم شدیدالحنی از ایران خواسته بود که طی سه ماه به نظم و امنیت در جنوب...
: در مطلب پیش رو با زندگی یکی دیگر از کارگزاران حکومت پهلوی آشنا می شوید . این مقاله در دانشنامه جهان اسلام تحت عنوان «حبیب‌الله ثابت پاسال» منتشر شده است که ما به دلیل اهمیت موضوع در اینجا باز نشر کردیم . عنوان بندی ها مربوط به اصل مقاله نیست. ******* معرفی اجمالی حبیب اله ثابت در ۱۲۸۲ ش در تهران ، در خانواده ای که از طرف پدر به بهائیت منتسب بود، متولد شد. [۱] [۲] به گفته دِلدَم،...
یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی یعنی در 30 بهمن 57، جمعی از وفاداران انقلاب اسلامی و یاران لایق و صادق امام(ره) که همه آنها از چهره‌های شناخته شده انقلاب بودند و مبارزات طولانی علیه طاغوت داشتند، با فکر ایجاد تشکل اسلامی و با تائید حضرت امام (ره)، موجودیت «حزب جمهوری اسلامی» را اعلام نمودند. بدین ترتیب حزب جمهوری اسلامی در تاریخ 29 بهمن 57 توسط 5 نفر از روحانیون مبارز پرسابقه به نامهای...
شواهد موجود نشان می‌دهد که آمریکا در تلاش بود همزمان با گسترش روابط موساد و ساواک، بسیاری از مسئولیتهای سیا را در ایران و خاورمیانه به موساد واگذارد. تا آغازین سالهای دهۀ ۱۳۴۰ش. سیا در تشکیل، آموزش، تجهیز و راهبری ساواک نقش درجه اول داشت و اینک آمریکا در نظر داشت با سپردن بخش مهمی از مسئولیتهای جاری سیا به موساد از نیرو و توان سیا در امور مهم‌تری استفاده کند. با این حال هدف آمریکا از این طرح،...
