به مناسبت 29 بهمن 1357 سالروز تشکیل حزب جمهوری اسلامی

حزب جمهوری اسلامی در یک نگاه

یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی یعنی در 30 بهمن 57، جمعی از وفاداران انقلاب اسلامی و یاران لایق و صادق امام(ره) که همه آنها از چهره‌های شناخته شده انقلاب بودند و مبارزات طولانی علیه طاغوت داشتند، با فکر ایجاد تشکل اسلامی و با تائید حضرت امام (ره)، موجودیت «حزب جمهوری اسلامی» را اعلام نمودند. بدین ترتیب حزب جمهوری اسلامی در تاریخ 29 بهمن 57 توسط 5 نفر از روحانیون مبارز پرسابقه به نامهای «سیدمحمد حسینی بهشتی» و «محمد جواد باهنر»، «سیدعلی خامنه‌ای»، «علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی» و «عبدالکریم موسوی اردبیلی» تاسیس گردید.

دکتر بهشتی از چهره‌های درخشان فکری و سیاسی این حزب بود. وی فکر ایجاد حزب را به سالها قبل و وقایع مربوط به پس از سال 32 و کودتای 28 مرداد می‌داند، اما در زمینه عملی شدن تصمیم خود در این زمینه می‌گوید: «تابستان سال 56 بود که با چند تن از دوستانمان به فکر ایجاد یک هسته روحانی متشکل براساس تاکید روی تقوا و ایمان، مبارز بودن و بینش مترقی اسلامی داشتن و در عین حال خالق اندیشیدن و اسلامی عمل کردن و مبرا از هرگونه گرایش غیراسلامی و تفکر التقاطی افتادیم و در نظر داشتیم که این هسته روحانی مبارز متعهد، شاخه‌ سیاسی و اجتماعی به وجود بیاورد و آن شاخه بتواند یک حزب و تشکیلات نیرومند سیاسی در خلا اجتماعی ما پایه‌گذاری بکند».

پس از اعلام تأسیس، پرسشنامه و برگه درخواست عضویت به همراه طرح اساسنامه و مرامنامه حزب درسطح وسیع و از طرق گوناگون پخش شد و حزب شروع به عضوگیری کرد. به گفته رهبران حزب، در روز اول ثبت نام، بیش از هشتاد هزار نفر برای عضویت، به مراکز حزب در سراسر کشور مراجعه کردند. دکتر باهنر، صد روز پس از تأسیس حزب، مواضع آن را در مسائل سیاسی، اعتقادی، اقتصادی و فرهنگی بیان داشت و تعداد اعضای حزب را تا آن روز، دو میلیون نفر ذکر کرد.

بخشی از اهداف و برنامه‌های حزب جمهوری اسلامی که در مرامنامه نخستین کنگره حزب، تدوین و تصویب گردید، بدین شرح است:

بالا بردن آگاهی اسلامی و سیاسی مردم و سرعت بخشیدن به خودسازی انقلابی آنها در همه ابعاد.

پاکسازی کشور از آثار استبداد و استعمار و استثمار و مبارزه پیگیر با همه عوامل و زمینه‌های ذهنی و عینی آن.

دفاع از آزادی‌های انسانی ارزش‌آفرین که شرط لازم برای شکوفایی استعدادها و توانایی ملت برای ایفای نقش خلاق در تعیین سرنوشت اجتماعی است.

تلاش درجهت ایجاد یا گسترش یک نظام صالح اداری که در آن ایمان و صداقت و لیاقت، معیار تصدی هر شغل باشد و علاقه به کارو احساس مسئولیت رادر مسئولین زنده نگاه دارد.

استمرار تلاش برای پایان دادن به سلطه‌ اقتصادی بیگانگان و جلوگیری از چپاول و هرز رفتن منابع طبیعی و نیروی کار کشور از راه ایجاد صنعت و کشاورزی مستقل و برنامه‌دار.

ریشه کن کردن فقر و محرومیت از طریق تاکید برارزش کار و نفی هر نوع استثمار و ایجاد سیستم اقتصادی جدید.

تسریع در ریشه‌کن کردن بقایای نظام آموزش وارداتی استعماری و استقرار کامل نظام اصیل و مستقل اسلامی.

تعمیق هرچه بیشتر ارزش‌های اسلامی در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران.

تقویت هر چه بیشتر نهادهای انقلاب اسلامی اعم از نظامی، انتظامی، قضائی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و عمرانی و همکاری صمیمانه با آنها در جهت تحقق اهداف انقلاب شکوهمند اسلامی.

ریشه‌کن کردن بقایای فساد و فحشا و منکرات و مادیگرایی به جای مانده از فرهنگ طاغوت و استعمار.

تنظیم سیاست خارجی براساس دو اصل تولی و تبری با: ‌الف) رعایت کامل استقلال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور. ب) احترام به استقلال و آزادی ملتهای دیگر. ج) توسعه و تحکیم روابط برادرانه با همه مسلمانان جهان. د) کمک به محرومان و مستضعفان جهان. و) مبارزه علیه کفر و استکبار جهانی، نژادپرستی و صهیونیسم بین‌الملل و حامیان آنها.

لذا حزب جمهوری اسلامی با توجه به مرامنامه، اهداف و برنامه‌های فوق وارد عرصه فعالیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی گردید.

برخی از کارکردها و فعالیتهای حزب جمهوری اسلامی را می‌توان چنین برشمرد.

1- نقش مهم حزب در برنامه‌ریزی، مشارکت و اجرای مراسمی چون «روز کارگر»، «روز زن» حمایت از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در حادثه اشغال‌لانه جاسوسی» نقش برجسته حزب در تصویب اصول قانون اساسی بویژه اصول اقتصادی، قضائی و بالاخص اصل 110 (ولایت فقیه)، مشارکت سیاسی در برگزاری رفراندوم جمهوری اسلامی و قانون اساسی و انتخابات مجلس شورای ملی، تاسیس و راه‌اندازی واحدهای مختلفی چون انتشارات، کارگری، دانشجویی، بانوان، اصناف، مهندسان و پزشکان برای سازماندهی و انسجام تشکیلاتی به اقشار و صنوف مختلف برای تداوم دستاوردهای انقلاب.

2- روی کار آمدن دولتی مکتبی و حمایت گسترده از آن و منزوی کردن فتنه‌گران

3- روزنامه جمهوری اسلامی ارگان این حزب محسوب می‌گردید، که افشاگری ‌های آن در سالهای اول انقلاب نقش مهمی در حذف جریانهای مخالف، بویژه «حزب توده»، «لیبرال» و «دولت بنی‌صدر» داشت.

4- حزب با تجمع نیروهای کارآمد و تلاش زایدالوصفی که با تشکیل دوره‌های آموزشی ویژه در تربیت و آموزش نیروهای مجرب موردنیاز انقلاب انجام داد، توانست در مراکز و سازمانهای مورد نیاز افراد کارآمدی را به کار گیرد. اداره بخش قابل توجهی از قوه مجریه و حضور جمعی از نیروها و کادر حزب در کابینه دولت و سایر سمت‌ها چون معاونین، مدیران کل، استانداری‌ها و...

این حزب در 11 خرداد سال 1366 به درخواست اعضای شورای مرکزی آن و موافقت امام خمینی(ره)، فعالیت‌های خود را رسماً تعطیل کرد.