مقالات
بازگشت قوام‌السلطنه در اسناد وزارت خارجه آمریکا

بازگشت قوام‌السلطنه در اسناد وزارت خارجه آمریکا

  از آنجا که مشیرالدوله در حمایت از شرکت نفت انگلیس- ایران برای دست یابی به امتیاز نفت شمال کوتاهی کرد و از پذیرفتن درخواست این شرکت سر باز زد، نارضایتی بریتانیا را برانگیخت.[i] حسین علاء وزیرمختار ایران در واشنگتن، در تاریخ 2 فوریه 1922 با دیرینگ، معاون وزیر خارجه آمریکا، در دفتر وزارت خارجه، ملاقات کرد: «وزیر مختار ایران شدیداً بر این امر پا فشاری می‌کرد که بریتانیا تلاش...

ادامه مطلب

قوام السلطنه کیست‌؟

سالروز درگذشت احمد قوام

قوام السلطنه کیست‌؟

تنها کسی که در تاریخ ایران پنج بار نخست وزیر شد

قوام السلطنه از جمله سیاستمدارانی است که نام و سرنوشت او به دوران پهلوی اول ودوم گره خورده است‌. او 5 بار نخست وزیر شد؛ اگرچه کابینه‌های وی غالباً عمر کوتاهی داشتند، امّا خطی که قوام در مدیریت سیاسی جامعه ایران ازاولین سال قرن جاری هجری دنبال کرد، مهمترین بستر را برای نفوذ امریکا در اقتصاد و سیاست و فرهنگ جامعه ایرانی باز کرد. شاید بتوان گفت در میان رجال عصر پهلوی قوام نخستین سیاستمدار ایرانی...

ادامه مطلب

جغرافیای سیاسی اقوام ایرانی

جغرافیای سیاسی اقوام ایرانی

هرچند تنوع قومی و فرهنگی برای کشوری مانند ایران می‌تواند فرصت‌های مناسبی برای توسعۀ کشور فراهم کند، درعین‌حال می‌تواند یکی از بسترهای مهم ناامنی و تهدیدات امنیتی به‌شمار رود؛ به‌ویژه اینکه جغرافیای سیاسی قومیت‌های ایرانی مانند مرزنشینی اکثر اقلیت‌های نژادی و مذهبی، و شکاف‌های فرهنگی میان آنها می‌تواند سبب طمع‌ورزی و تحریک کشورهای استعمارگر و حضور فتنه‌انگیز...

ادامه مطلب

شمخانی: کمک اعراب خرمشهر به صدام دروغ محض است

شمخانی: کمک اعراب خرمشهر به صدام دروغ محض است

 رئیس مرکز مطالعات راهبردی نیروهای مسلح با بیان اینکه خیلی از کسانی که در خرمشهر شهید شدند عرب بودند بطوریکه صدام به هیچ وجه تصور نمی‌کرد که این افراد در مقابلش بایستند، گفت: کمک اعراب خرمشهر به صدام برای تصرف شهرشان دروغ محض است.  دریابان علی شمخانی وزیر اسبق دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، در خصوص سهم ارتش و سپاه در جنگ تحمیلی بویژه در عملیات آزادسازی خرمشهر اظهار داشت: ارتش در کتاب‌های...

ادامه مطلب

تحلیل فردوست از قیام 15 خرداد

تحلیل فردوست از قیام 15 خرداد

درباره قیام 15 خرداد 1342، نکته‌ای که بدواً باید متذکر شوم، ناآشنایی و بی‌اطلاعی عجیب مسئولین اطلاعاتی و امنیتی کشور و شخص محمد‌رضا از حرکت‌های مردمی بود. در آن زمان، محمد‌رضا مسئله روحانیت را جدی نمی‌گرفت و خطر تیمور بختیار را برای سلطنت خود بیش از مردم می‌دانست.در آن زمان محمد‌رضا به دستور کندی طرح «انقلاب سفید» را عملی می‌ساخت و لذا یک قالب تبلیغاتی مشخص یافته بود و هر...

ادامه مطلب

اعلامیه‌های سید ضیاء و فسخ توافقنامه انگلیس و ایران

اعلامیه‌های سید ضیاء و فسخ توافقنامه انگلیس و ایران

  پس از کودتای سوم اسقند 1299 و اندکی پس از رضاخان سیدضیاء نیز اعلامیه‌ای را منتشر ساخت. کالدول در این باره می‌نویسد: «مفتخرم به ضمیمه این مراسله ترجمه اعلامیه‌ای را که رئیس‌الوزرای جدید، سیدضیاءالدین به تاریخ 26 فوریه 1921 منتشر کرده است، برای شما ارسال کنم. چند روز پیش وی متصدی امور مردم ایران گردید و برای اداره امور دولتی از جانب شاه اختیار تام و کامل دریافت کرد؛ همچنین سفارت بریتانیا...

ادامه مطلب

راهبرد ساواک در انکار و پنهان کردن شکنجه

راهبرد ساواک در انکار و پنهان کردن شکنجه

: سازمان اطلاعات و امنیت کشور موسوم به ساواک در زمان محمدرضا شاه با اعمال شکنجه های وحشیانه علیه مبارزان رژیم پهلوی تلاش می کرد ضمن ایجاد رعب و وحشت در بین مخالفان شاه ، از این حربه برای اعتراف گیری از زندانیان سیاسی استفاده کند. در طول سالهای 1335 تا 1357 شیوه های مختلفی از شکنجه با استفاده از روش های آموزشی سازمان سیای آمریکا و موساد اسرائیل علیه زندانیان بی پناه اعمال گردید. بعد از پیروزی...

ادامه مطلب

اعترافات یک بازجو (کمالی)

اعترافات یک بازجو (کمالی)

: از‌ اواخـر‌ دهـه‌ 1340 عـملیات براندازی چریکی رو به فزونی نهاد؛ حمله مسلحانه به‌ پاسگاه ها، کلانتری ها، بانکها و...و ایجاد‌ جنگ شهری و تـرور نظامیان و مقامات رژیم پهلوی، ترور مستشاران نظامی امریکایی و به‌طورکل ایجاد‌ جو و فضایی مـلتهب و ناآرام‌ در‌ دستور کار گـروههای مـبارز و مسلح قرار گرفت.تا آن‌زمان هریک از نهادهای امنیتی و اطلاعاتی چون‌ اداره دوم ارتش، ساواک،...

ادامه مطلب

جنگ گنبد و چریک های فدایی خلق

جنگ گنبد و چریک های فدایی خلق

در نخستین روزهای سال 1358 یعنی به فاصله اندکی پس از فروپاشی رژیم پهلوی و استقرار دولت موقت، در گنبد و ترکمن‌صحرا جنگی درگرفت که در یک سوی آن سازمان چریک‌های فدایی خلق قرار داشت.  منطقه گنبد و ترکمن‌صحرا به واسطه برخورداری از اراضی مرغوب و حاصلخیز، همواره مورد توجه درباریان و مقامات عالی‌رتبه ارتش بود. بنابراین بهترین و بیشترین این اراضی در تملک آنان بود. خرده‌مالکان بومی، سهم اندکی از...

ادامه مطلب

ساواک و امنیت ملی ایران

ساواک و امنیت ملی ایران

مبانی نظریه امنیت امنیت ملی[1] در فرهنگ علوم سیاسی به مصونیت نسبی یا مطلق یک کشور از حمله مسلحانه یا خرابکارانه سیاسی یا اقتصادی احتمالی همراه با وارد کردن ضربه کاری و مرگبار در صورت مورد حمله قرار گرفتن، تعریف شده است.[2] امنیت مورد نظر در این تعریف، امنیت نظامی ـ دفاعی است، موقعیت و وضعیتی از توانمندی دولت و ملت که می‌تواند در برابر حملات نظامی از خود صلابت به خرج دهد. این تعریف فاقد جامعیت...

ادامه مطلب

شهید زیر شکنجه

شهید زیر شکنجه

ابتدای تیرماه 51 ساواک 8 دانشجو به نامهای سیدخلیل‌الله رفیعی طباطبایی، سعید اعتمادی، احمدرضا گنجی، اشرف ربیعی، احمد بیات، منشور زاهدی، داوود احمدی و علی وشاق را به خاطر ارتباط و همکاری با سازمان مجاهدین خلق بازداشت می‌کند. رفیعی طباطبایی متولد 1329، فرزند سیدمصطفی، دارای شناسنامه صادره از کاشان و دانشجوی رشته مکانیک دانشگاه آریامهر است. او که برادرش رئیس بخش تلگراف مرکز تحقیقات مخابرات...

ادامه مطلب

چرا منافقین عملیات مرصاد را طراحی کردند؟

چرا منافقین عملیات مرصاد را طراحی کردند؟

سازمان منافقین از ابتدای استقرار در عراق، فعالیتهای نظامی و جاسوسی‌اش را متناسب با شرایط جدید تعریف کرد. از خرداد 66 و با تشکیل ارتش به اصطلاح آزادیبخش توسط سازمان، تهاجمات منافقین با عملیاتهای محدود در نوار مرزی از شمال غرب تا غرب و کم کم جنوب گسترش می‌یابد. تشکیل ارتش آزادیبخش و ورود مستقیم به مساله جنگ توسط سازمان به این خاطر بود که استراتژی قبلی خود یعنی جنگ چریکی شهری و عملیات های تروریستی...

ادامه مطلب

گزارش خاطره/ بر اساس خاطرات عزت شاهی (مطهری)

گزارش خاطره/ بر اساس خاطرات عزت شاهی (مطهری)

 عزت شاهی به سال 1325 در خوانسار و در‌ خانواده‌ای مذهبی مـتولد شد.دوران کودکی‌ وی در فقر و تنگدستی گذشت.فقری چنان‌ عمیق که خیلی زود‌ شانه‌های‌ کودکی وی را بـه زیر بار مسئولیت کـشید و او را روانـه کار در کوره‌های آجرپزی و باغ‌ها و مزارع کرد. عزت که آواز دهل تهران را از دور شنیده بود،پس از پایان‌ تحصیلات ابتدایی برای ادامه‌ تحصیل و کار به همراه یک رفیق نیمه‌راه،پای در مسیر...

ادامه مطلب

سیدضیاءالدین طباطبایی و میرزا ابوالحسن‌خان شیرازی، ؛سیاستمداران انگلوفیل

سیدضیاءالدین طباطبایی و میرزا ابوالحسن‌خان شیرازی، ؛سیاستمداران انگلوفیل

:  سیدضیاءالدین طباطبایی در وقایع مهمی نظیر کودتای 1299، جنگ جهانی اول، مسائل ملی شدن نفت و ... جانبدار سیاست و منافع انگلستان در ایران بود. حتی بازگشت وی از تبعید 22 ساله نیز توسط انگلستان انجام گرفت. نفوذ کشورهای غربی در ایران زمان قاجار منجر به ایجاد طیف‌ها و لایه‌های سیاسی طرفدار آنها در سطح حاکمیت سیاسی ایران شد. این مسئله تا چند دهه بعد از اضمحلال قاجار و در در زمان پهلوی نیز ادامه...

ادامه مطلب

بازجویی‌های بیژن جزنی در باره چرایی مبارزه قهرآمیز؟

بازجویی‌های بیژن جزنی در باره چرایی مبارزه قهرآمیز؟

آنچه در جلسات چریک‌های فدایی خلق می‌گذشت فصلنامه «مطالعات تاریخی» شماره ۵۷ - تابستان ۹۶ برگه‌های بازجویی از بنیانگذاران و چهره‌های شاخص سازمان چریک‌های فدایی خلق را منتشر کرد که در میان آن‌ها چندین برگ از اعترافات بیژن جزنی هم دیده می‌شد که روز ۳۰ فروردین ۱۳۵۴ همراه با ۶ نفر دیگر از چریک‌ها به نام‌های حسن ضیاظریفی، احمد جلیلی افشار، مشعوف کلانتری، عزیز سرمدی، محمد...

ادامه مطلب

دلایل اتحاد بنی‌صدر با مجاهدین خلق

دلایل اتحاد بنی‌صدر با مجاهدین خلق

روز 11 مرداد 1360 ابوالحسن بنی صدر در مصاحبه ای با خبرگزاری یونایتدپرس گفت: «مجاهدین خلق که هم پیمان من هستند به همراه گروههای چریکی دیگر مقام های جمهوری اسلامی را در سراسر کشور از میان برخواهند داشت.» وی با این اظهارنظر، مسئولیت ترورها و انفجارهای داخل ایران را بر عهده گرفت.   پیوند میان مجاهدین خلق و بنی‌صدر آن‌قدر نامیمون بود که نه‌تنها نتیجه‌ای دربرنداشت، بلکه حتی دیری نپایید. هم...

ادامه مطلب

خاطرات عکاس مجمع تشخیص از سفر آیت‌الله هاشمی به مکه مکرمه و ثبت نام در انتخابات

خاطرات عکاس مجمع تشخیص از سفر آیت‌الله هاشمی به مکه مکرمه و ثبت نام در انتخابات

محمد کاظم‌پور متولد سال 1352دزفول و عکاس اداره کل روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام است. مصاحبه با فردی که در بیشتر لحظات و موقعیت‌ها در کنار شخصیتی سیاسی و انقلابی همچون آیت‌الله هاشمی قرار گرفته و ناب‌ترین عکس‌های خبری خود، به وی اختصاص داده ، دارای جذابیت‌ها و نکات قابل تاملی است که خواندن آن خالی از لطف نیست. از آنجایی که اظهارات کاظم‌پور بسیار جالب توجه بود، این مصاحبه را به...

ادامه مطلب

فتنه مجاهدین خلق در 5 مهر 1360

فتنه مجاهدین خلق در 5 مهر 1360

در اواخر شهریور ماه 1360، خط و تاکتیک «تظاهرات گسترده» در داخل سازمان مجاهدین خلق طرح شد؛ با این ویژگى که تعداد بیشترى تیم‌هاى مسلح در راهپیمایى شرکت داده شوند، و تمام نیروهاى اجرایى و عملیاتى و هواداران تشکیلاتى در صحنه حضور یابند، و مناطق شروع راهپیمایى طورى در نظر گرفته شود که گروه‌هاى مختلف سازمان‌دهى شده ـ در نهایت ـ به هم بپیوندند تا راهپیمایى گسترده شود. تظاهرات روز پنجم مهر که...

ادامه مطلب

هنرمند سفاک

هنرمند سفاک

روز 28 فروردین 1327 سر پاس رکن‌الدین مختاری رئیس شهربانی سفاک دوران رضاخان که در مرداد 1321 به 8 سال زندان محکوم شده بود، به دستور محمدرضا پهلوی آزاد شد. وی پس از آزادی، یک میلیون ریال نیز به عنوان پاداش خدماتش به خاندان پهلوی دریافت کرد!  تاسالهای طولانی کسی نمی دانست یکی از موسیقیدانان مشهور کشور که به تمام مایه های شور، ماهور ، سه گاه ، دشتی ، بیات ترک ، و ... تسلطی استادانه دارد همان کسی است که در...

ادامه مطلب

فداییان خلق پس از سیاهکل

به مناسبت نوزدهم بهمن 1349 سالروز حمله به پاسگاه سیاهکل

فداییان خلق پس از سیاهکل

اگرچه در روایت‌های دهه پنجاه چریک‌های فدایی، نام «مسعود احمد‌زاده»، بر گروه سایه افکنده است و حمیداشرف  نیز، در جمع‌بندی سه‌ساله خود تأکید می‌کند: «چون یکی از مؤسسین اصلی آن گروه، رفیق مسعود احمد‌زاده بود به افتخار نام و مرام باشکوهش نام این گروه را گروه رفیق مسعود می‌گذاریم» ؛ ولی بی‌تردید نقش «امیرپرویز پویان»، به واسطه برخی ویژگی‌هایی که دارا بود؛ در...

ادامه مطلب


1
2
3
...
80
81
82
83
84
...
156
157
158