مقالات
روز دهم بهمن 1304 خورشیدی کتابخانه مجلس شورای ملی رسماً گشایش یافت. این کتابخانه یکی از نهادهای فرهنگی و تاریخی عمده کشور محسوب می شود. قدمت این کتابخانه پس از کتابخانه آستان قدس رضوی از همه کتابخانه های دیگر کشور بیشتر است. تأسیس و شکل گیری این کتابخانه در نهاد قانونگذاری کشور و قبل از ایجاد هرگونه کتابخانه دیگر در سایر نهادها و سازمانهای رسمی، نشان از درجه عمیق توجه نمایندگان ملت به فرهنگ کتاب و...
در ماه مارس 1930، مکس ام. دیکسن ، نماینده آمریکایی «شرکت نفتِ باند و شئر» نیویورک همراه با شخصی به نام حسین مصطفی‌اف (حسن مصطفی بِیگ) با هدف کسب امتیاز نفت در پنج استان شمالی که در حوزه امتیاز شرکت نفت انگلیس و ایران نبود وارد تهران شد. تلاش‌های دیکسن نهایتاً نافرجام ماند، ولی مذاکراتی که با تیمورتاش، فروغی، و دیبا، حسابدار دربار، انجام داد تا حدودی نظام رشوه را در محافل عالی مملکت و نحوه...
دو سال پس از آغاز جنگ جهانی اول و یک سال بعد از ورود قوای روس و عثمانی و انگلیس به خاک ایران، آذوقه و ارزاق در کشور کم شد و اندکی بعد نیز قحطی بزرگی به مدت دو سال کشور را فراگرفت و شمار زیادی از ایرانیان در آن جان باختند. این مقاله با بررسی اسناد برجای مانده از سالهای 1916 تا 1918 درباره این قحطی به توصیف ابعادی از این واقعه مهم تاریخی که تحولات مهم سالهای بعد را پدید آورد، پرداخته است. منابع اصلی مورد استفاده شده در این تحقیق، اسناد وزارت خارجه آمریکا و گزارش روزنامه های آن عصر است؛ البته روزنامه هایی که گزارشهای آن در اسناد آمریکایی درج شده است. همچنین به یادداشتهای روزانه شماری از شاهدان ایرانی که مشاهدات خود را در روزنگاشتهای خود ثبت کرده‌اند، مراجعه شده است.
بی تردید بررسی نقش رجال سیاسی در آغاز و انجام جنگ های ایران و روس و دیگر حوادث دورۀ قاجار، به معنای نفی عوامل تأثیرگذار و سرنوشت ساز دیگر نیست. به ویژه در جنگ دوم ایران و روسیه، سیاست های توسعه طلبانه رهبران آن کشور و شیطنت های رقیب آن یعنی انگلیس، نباید از نظر دور داشته شود. اما در بحران های این چنین، مردان سیاست پیشه با ایفای نقش های حساس خود در عرصه دیپلماسی و با در نظر گرفتن منافع ملی، نه خواست...
شهید مرتضی مطهری در کتاب «نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر» می‌نویسد: هر انقلابی در صورت بی‌توجهی به آن، ممکن است دچار آفت‌زدگی شود. به گفته وی آفتهائی که انقلابها و نهضتهای اسلامی را همواره تهدید می‌کنند،عبارتند از: 1ـ نفوذ اندیشه‌های بیگانه برای مخدوش ساختن چهره انقلاب که ممکن است از طریق دشمنان و یا دوستان ناآگاه، صورت گیرد. این نفوذ خطری است که کیان انقلاب و اسلام را...
رضاشاه را در جامعه ما با دیدگاه‌های مختلف قضاوت کرده‌اند. بسیاری وی را حاکمی مستبد و قلدر دانسته‌اند که با ماهیتی ضد مذهبی سعی در نابودی فرهنگ و سنن اسلامی و نهادهای دینی کشور داشته است. جمعی دیگر وی را به عنوان کسی که تونل و دانشگاه و راه آهن و.... ساخت می‌نگرند. اما صاحبان همه این دیدگاهها یک وجه مشترک در قضاوت خود دارند و آن اینکه همه پذیرفته‌اند که رضاشاه دیکتاتوری بود که هیچ رای یا نظری...
: با فرا رسیدن محرم سال 1357 ش و اوج گیری نهضت اسلامی و در زمانی که راهپیمایی‌های میلیونی و سراسری مردم، تمام کشور را فراگرفته بود، طرفداران رژیم شاهنشاهی با حمایت چماق داران و عوامل مزدور ساواک در بسیاری از شهرها به مقابله با مردم پرداختند. این حرکات به ویژه بعد از تظاهرات میلیونی تاسوعا و عاشورای حسینی آن سال نمودِ بیشتری پیدا کرد. در 23 آذر 1357، عوامل ساواک با حمایت نیروهای نظامی، وارد...
آن چه در روزهای تاسوعا و عاشورا (۱۹ و ۲۰ آذر) روی داد، همانا یک همه پرسی ملی از مشروعیت نظام شاهنشاهی بود. اولین و آخرین نتیجه این حرکت، عدم مشروعیت رژیم پهلوی نزد عامه مردم بود. از این رو فردای روز عاشورا که مصادف با ۲۱ آذر بود، و در آن زمان روز نجات آذربایجان نامیده میشد، دولت با همه دستگاه های نظامی، انتظامی و امنیتی خود وارد میدان شد تا شاید مشروعیت از دست رفته خود را با راهپیماییها و تظاهرات دولتی...
آیت‌الله محمد یزدی از مبارزین سالهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی و یار و همراه دیرین امام و رهبری، روز چهارشنبه 19 آذر 1399 در پی یک دوره طولانی بیماری گوارشی در سن ۸۹ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به لقاءالله پیوست. وی در دهم تیرماه سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی در اصفهان دیده به جهان گشود. پدرش مرحوم «شیخ علی یزدی» از شاگردان آیت‌الله «شیخ عبدالکریم حائری یزدی» و از روحانیون معروف...
حکومت پهلوی با تمام توان، فحشا و ابتذال را ترویج و از مشروب فروشی ها، کاباره های فحشا، قمارخانه ها و حمایت از سویی بی بندوباری و فحشا را ترویج می کردند و از دیگر سو، با معنویت و به خصوص برگزاری مجالس سید و سالار شهیدان این مبارزه جدی می کردند؛ به طوری که نخستین گام های مبارزه با معنویت نیز در ابتدا با تقلیل ایام عزاداری محرم برداشته شد. مطابق گزارش یکی از سیاحان( مریت هاکس،ایران،افسانه و واقعیت، ص...
از رویدادهایی که توانست روند حرکت انقلاب اسلامی را سرعت و حمایت عامه مردم را به خود جلب نماید، تظاهرات تاسوعا و عاشورای در روزهای نوزدهم و بیستم آذرماه 1357 بود. روحانیت و رهبری انقلاب توانست از این طریق صدای حق‌خواهی خود را بیش از پیش به گوش جهانیان برساند و موجبات تقویت روحیه مردم را فراهم آورد. کشتار مردم تهران در اول محرم که همراه به تعمیق نفرت مردم به رژیم پهلوی گردید، موجب شد تا شاه و دولت در...
روز 28 بهمن 1357 به دستور سرلشگر قره‌نی، رییس ستاد ارتش ، گارد شاهنشاهی سابق و گارد جاویدان منحل شدند. روزنامه اطلاعات در این‌باره نوشت: «کلیه افسران، درجه‌داران، کارمندان و سربازان گاردهای منحله باید خود را به نیروی زمینی ارتش معرفی نمایند.» به نوشته این روزنامه امکان و تاسیسات این دو واحد در اختیار نیروی زمینی قرار می‌گیرد. گارد جاویدان از جمله نهادهایی است که هرچند نامش کم بر سر...
دانشجو، به عنوان یکی از مهم ترین سرمایه‌های کشور، در حال و آینده، نقشی اساسی و تعیین‌کننده داشته و خواهد داشت . با استناد به واقعیات تاریخی و تاریخچه شکل‌گیری جنبش ، بدنه جنبش دانشجویی همواره با استکبار، سلطه، دیکتاتوری و استبداد به شدت مقابله کرده و با همه وجود عدالت خواه بوده است . جنبش دانشجویی در کشور ایران با آغاز نهضت روحانیت در سال ۱۳۴۲به این حرکت عظیم پیوست و دانشجو و...
عمان با رهبری سلطان قابوس به دلیل نقشی که در بحران‌های دهه‌های اخیر در خاورمیانه داشت به «سوئیس خاورمیانه» معروف شده است. در این بین، همیشه نقش قابوس بن سعید آل بوسعیدی به‌عنوان میانجی در موضوعاتی که با ایران در ارتباط بود پررنگ توصیف میشد. اما چرا سلطان عمان از زمانیکه حکومت را در دست گرفت با وجود همه فراز و نشیب‌ها رابطه خوبی با ایران داشت؟ سلطان قابوس، در نوامبر ۱۹۴۰ در شهر...
روحانی مبارز، مجاهد، خستگی‌ناپذیر، علیه استعمار غرب و شرق (انگلیس ـ روسیه تزاری، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) برضد دولتمردان مزدور وابسته، یکی از مجاهدان جان‌برکف انقلاب مشروطیت در سال 1257 در رشت محله «استاد سرا» متولد شد. تحصلات را از سال 1266 در مدرسه علمیه طلبگی حاج حسن صالح‌آبادی تحصیلات علوم دینی را آغاز نمود. او به قصد ادامه تحصیل در مدرسه طلبگی میرزامحمود در سال 1274 به تهران...
شهید مدرس مطابق دست نوشته خود، در حدود سال ۱۲۸۷ه ق برابر ۱۲۴۹ه ش در سرابه کچو از توابع اردستان درخانواده ای روحانی ولادت یافت. پدرش سید اسماعیل فرزند میر عبدالباقی از طایفه میرعابدین بود که از سادات طباطبایی و اصلاً زواره ای هستند. در سال ۱۲۹۳ه ق در سن شش سالگی به همراه جدش سید میرعبدالباقی به قمشه مهاجرت کرد. در سال ۱۳۰۳ه ق برای تحصیل راهی اصفهان شد و درس قریب سی استاد را درک...
این نوشتار، بخشی از خاطرات «احسان الله خان دوستدار» است. وی در مقاطعی حساس از تاریخ ایران دورة قاجار نقش مؤثری داشته است؛ اما این تأثیرگذاری را نمیتوان به دقت مشخص کرد. او در سیر فعالیتهایش گاهی بر روی امواج حوادث قابل رؤیت است اما در مقاطع دیگری در لایه های زیرین حوادث ناپدید میشود. از این رو ارزیابی عملکرد او دشوار است. حضور او در سه جریان به نسبت مهم پس از انقلاب مشروطیت یعنی...
بی‌هیچ گفتگو، انقلاب مشروطیت ایران نقطه عطفی در تاریخ معاصر ماست و از نظر نمود تاریخی، «حادثه برجسته»ای به شمار می‌آید. ولی متأسفانه نه تنها هنوز تحلیل علمی و دقیقی از آن نداشته‌ایم، بلکه گزارش جامعی نیز از آن در دست نیست، از این رو جای شگفتی نیست اگر بسیاری از نامداران این نهضت را نشناسیم و بسیاری از قهرمانان آن گمنام مانده باشند در حالی که این امر، قطع نظر از ضرورت تاریخی، از نظر...
انگلستان با حمله به نیروهای میرزاکوچک خان در پی تقویت بیش از پیش کابینه وثوق‌الدوله بود. دراین باره وایت درتلگرام20 مارس 1919 می‌نویسد:«این روزها خواسته‌های جدایی‌ط‌لبانه جنگلی‌ها افزایش یافته و استان گیلان عملاً مستقل است. توافقنامه‌ای که تابستان سال گذشته میان آنها و انگلستان منعقد شد، اعتبار جنگلی‌ها را افزایش داد... انگلیسی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند شرایطی که منجر...
همدان در طول ادوار تاریخی، دارای نقش و موقعیت ممتازی بوده است؛ به خصوص قرار گرفتن این شهر در مسیر جاده ابریشم، و محل انشعاب این جاده به شمال، مرکز و غرب ایران اهمیت ویژهای را به آن بخشیده است. هر مهاجم و نیرویی که میخواست از سمت غرب به شمال و مرکز ایران دست یابد، باید از این گذرگاه میگذشت؛ به طوری که وقایع جنگ جهانی اول و دوم این موضوع را به خوبی تأیید میکند. همدان با داشتن این موقعیت...
