مقالات
از زمان آغا محمدخان که تهران پایتخت شد، در منطقه کوهستانى شمیران «ده حصار بوعلى» در کنار دیگر قراء چون نیاوران، تجریش، قلهک، دزاشیب، رستم آباد، کاشانک، دارآباد، ازگل، اراج، سوهانک، دربند ، جمال آباد، امامزاده قاسم، پس قلعه، درکه، اوین ، جماران، حصارک، چیذر، دروس، زرگنده، حسن آباد، اسدآباد، ولنجک و ... یکى از ییلاقات خوش آب و هواى نزدیک به تهران محسوب مى شد. بعد از احداث ساختمان قصر سلطنتى...
جنگهای ناپلئونی در دهه نخست قرن نوزدهم (1179 تا 1279 ش) موجب تماس مجدداروپاییان با ایران گردید.چون فرانسه و انگلستان خواهان روابط دوستانه با این کشور بودند و دولت روسیه بار دیگر به ایران تجاوز کرده بود.کمپانی هند شرقی بریتانیا به دنبال فترت دراز مدت سده هجدهم (1079 تا1179 ش) در روابطش با ایران در سال 1801 م/1180ش پیمانهای دوستی و تجارت با دولت قاجار امضا کرد . انگلستان با استفاده از قدرت نظامی در رسیدن به هدفهای...
رونالد ریگان عضو ارشد حزب جمهوریخواه امریکا و چهلمین رئیس‌جمهور این کشور بود؛ وی این سمت را پس از پایان حکومت 4 ساله جیمی کارتر عهده دار گردید. رونالد ریگان در ششم فوریه 1911 در ایالت ایلی نویز امریکا به دنیا امد. پدرش کفاش بود و خود او از سنین جوانی وارد فعالیتهای سینمایی شد. او در 27 سالگی اولین نقش سینمایی‌اش را بازی کرد. ریگان بزودی توانست نقش اول را در فیلم‌ها بازی کند. او در سالهای...
روز ۳۰ دی ۱۳۴۴تیمسار سرتیپ فرسیو اعلام کرد که اعضای یک حزب مخفی به نام «حزب ملل اسلامی» شامل 55 عضو مسلح همراه با رهبر آن ـ محمدکاظم موسوی بجنوردی ـ بازداشت شدند. روز 30 دی 1344تیمسار سرتیپ فرسیو اعلام کرد که اعضای یک حزب مخفی به نام «حزب ملل اسلامی» شامل 55 عضو مسلح همراه با رهبر آن ـ محمدکاظم موسوی بجنوردی ـ بازداشت شدند. حزب ملل اسلامی در سال 1340ش پایه‌گذاری و نخستین جلسة کمیته مرکزی آن،...
دهم فروردین سالگرد رحلت آیت‌الله العظمی سید حسین بروجردی است.ایشان نقش برجسته ای در تجدید حیات فکری روحانیت شیعه داشت . او مسیر حرکت مرجع سلف خود، شیخ عبدالکریم حائری را ادامه داد و در این زمینه حتی با سرعت بیشتر و گسترده‌تر عمل کرد. تاکیدات مکرر این مرجع خردمند، بر عدم ورود طلاب و روحانیون در عرصه‌های سیاسی نباید مورخان و تحلیلگران تاریخ معاصر ایران را از اهمیت نقش سیاسی ایشان غافل سازد،...
، 25 شهریور 1320 که رضا شاه، سه هفته پس از اشغال ایران توسط متفقین، تبعید شد، روز پایان حیات سیاسی او و آغاز حیات سیاسی فرزندش محمدرضا پهلوی است. استعفا و تبعید رضا شاه پس از آن صورت گرفت که دولت‌های روسیه و انگلستان به دلیل مناسبات رو به گسترش رضا شاه با آلمان هیتلری، سه بار به وی هشدار دادند. در آن زمان اخبار و گزارش‌های دریافتی از جبهه‌های جنگ دوم جهانی حاکی از پیشرفت روز افزون آلمان و...
سرلشکر حاجیعلی رزم آراء یکی از معدود چهره‌های نظامی صاحب نام دوره سلطنت رضاشاه تا دهه بیست شمسی است. ظاهراً او نخستین فرد نظامی است که نقشه‌های سازمان جغرافیائی ارتش را ترسیم کرد و نیز او از معدود افسرانی بود که هم یک فرمانده نظامی و هم یک سیاستمدار به شمار می‌آمد. نام رزم آراء با چند حادثه ریز و درشت در هم تنیده است، به واقع نام او با بحث سرکوب فرقه دمکرات آذربایجان بر سر زبان‌ها...
زمانی که درآمدهای نفتی کشورهایی چون ایران از دهۀ ۱۳۳۰ به بعد رو به افزایش گذاشت و نفت به‌عنوان یک «متغیر مستقل» در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران قد علم کرد، صفت «رانتینر» نیز به سایر ویژگی‌های دولت‌های جهان سوم اضافه شد. نظریه‌پردازان عرصۀ سیاست و دولت دریافتند که برای توصیف و تحلیل ویژگی‌های دولت در کشورهای شرقی و آسیایی باید به رانت‌داری نفتی نیز در تحلیل نظام‌های...
یکی از دشوارترین و درعین‌حال ضروری‌ترین کارها در حوزه پژوهشهای تاریخی روشن‌ساختن واقعیت مشهورات تاریخی است. در افکار عمومی و حتی در محافل علمی و فرهنگی، گاه مطالبی خلاف واقع چنان جایگیر می‌شوند که به‌سختی می‌توان درباره آنها چون‌وچرا روا داشت؛ به‌عبارتی همگان بر اثر تکرار، آن را به مثابه یک واقعیت تاریخی مسلم فرض می‌کنند. بازنگری دقیق و علمی این مشهورات تاریخی گاه نتایج...
آیا به عنوان یک ایرانی از ماهیت جشن های 2500 ساله ایران مطلع هستیم ؟ آیا میدانیم اساسا عدد 2500 سال بعنوان نماد آغاز سلطنت کوروش کبیر چگونه محاسبه شده است ؟ آیا میدانیم طراحان و برگزار کنندگان این جشن , که با هزینه مردم ایران برپا شد و در آن ایرانیان تنها به عنوان مستخدم سران غرب و شرق بکار گرفته شدند , چه کسانی بودند ؟ صرف نظراز هزینههاى هنگفت و نیز مفاسد فراوان این مراسم، طراحى و اجراى این...
سی و یک سال از انقلاب اسلامی ایران می گذرد. طی این سه دهه زنان جایگاه خاص و ویژه ای در جامعه اسلامی ایرانی به خود اختصاص داده اند. امروز زن ایرانی نمادی از یک زن نوین در مقابل الگوی جهانی زن غربی قرار گرفته است. البته هر چند طی سه دهه گذشته ضعف های مدیریتی در پاسخگویی به مسائل زنان در ایران وجود داشته است اما باید دانست که زنان پس از انقلاب توانسته اند به کرامت، آزادی و هویت اجتماعی متناسب با خود دست...
صاحب‌نظران انقلاب اسلامی مردم ایران را آغازگر حرکت مسلمانان برای احیای عزت اسلامی و کوتاه کردن دست صلیبی‌ها و عوامل وابسته به آنان از کشورهای مسلمان می‌دانند. انقلاب در تونس،مصر، بحرین، لیبی و یمن همه را در منطقه و دنیا غافلگیر کرد؛ عده‌ای از اصل رخداد چنین حادثه‌ای با این قدرت و سرعت متعجب شدند، ولی برخی تنها از سرعت وقوع و گسترش آن متحیر شدند، ولی منتظر وقوع آن بودند. ناظران دسته دوم...
روز 12 مرداد 1330 «استوکس» وزیر مشاور انگلستان و فرستاده ویژه دربار لندن، در رأس هیأتی از مقامات بلندپایه کشورش برای گفت و گو با دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر و آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی راجع به حل اختلافات دو کشور وارد تهران شد. ورود هیأت در شرایطی بود که حدود 6 ماه از تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت در ایران می‌گذشت. قانونی که خلع ید انگلیس از منابع نفت کشورمان را دنبال می‌‌کرد و تصویب آن،...
روز 23 اسفند سالروز رحلت آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی است؛ روحانی مبارزی که هدایتگر نهضتی بزرگ علیه استعمار انگلیس در عراق و سپس در ایران بود. سیدابوالقاسم کاشانی (آیت‌الله)، متولد 1264ه ش و متوفی 23 اسفندماه 1340 در تهران از چهره‌های درخشان تاریخ معاصر ایران، عالم روحانی سیاسی شیعه، مجتهدی وارسته و مبارزی نستوه که سالهای پربرکت عمر خویش را در راه خدمت به اسلام و مسلمانان جهان صرف نمود. نسبت...
تاریخنگاری درباری یکی از انواع تاریخ‌نویسی محسوب می‌شود و در کنار تاریخنگاری سنتی، تاریخنگاری استعماری و تاریخنگاری اسلامی، جایگاه خاص خود را دارد. تاریخنگاری درباری، همانگونه که در شیوة نگارش، ادبیات و قالب خود، دارای ویژگیها و تمایزات جداگانه می‌باشد؛ در بعد محتوایی نیز چنین است. محتوای این نوع کتابهای تاریخی، همچون صورت و قالب آن، بازتابی از فرهنگ درباری...
ما باید حساب این مطلب را بکنیم که آزادی اینها (شاه سابق) و اشخاصی که الآن که در مسیر او هستند، می‌خواهند چه است و زنها در غیر زمان این آدم چه نقشی داشتند و بعد از او چه نقشی و در زمان او چه. کسی که تاریخ این صد ساله را مطالعه کرده است، می‌داند که در جنبشهایی که در ایران بوده است، جنبشهای اصیلی که در ایران بوده است قبل از این دوره رژیم پهلوی، جنبش تنباکو یا جنبش مشروطیت، زنها همدوش با مردها فعالیت...
در آرشیو دولتی تاریخ گرجستان و انستیتوی نسخ خطی آکادمی علوم گرجستان (که که لیدزه Kekelidze) هزاران سند تاریخی پیرامون تاریخ ایران به زبان‌های گرجی، فارسی، روسی، فرانسوی و غیره به صورت اصل یا سواد موجود است. این اسناد که متعلق به قرون 16 تا اوایل 20 میلادی می‌باشد دربرگیرنده آگاهی‌ها در زمینه‌های گوناگون زندگی اجتماعی بوده و از لحاظ تنوع شامل: فرامین و احکام شاهان ایران، احکام عباس میرزا ولیعهد...
مروری هرچند اجمالی بر تاریخچه تأسیس، فعالیت و انحلال یا تداوم احزاب در ایران نشان می‌دهد که زمینه‌های خاص اجتماعی باعث شده‌اند که حزب‌گرایی در ایران، به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی، متفاوت از سایر کشورها و دوره‌ها باشد. در قانون اساسی مشروطیت خبری از احزاب نبود و فقط به تشکیل اجتماعات مختصری شده بود. امّا کوران حوادث در تاریخ معاصر ایران، ظهور جریان‌ها و گروه‌های مختلف سیاسی...
در سالهای اولیه دهه 1970 که ثروت خانوادة شاه به چند برابر نسبت به گذشته افزایش یافته بود، سلسله پهلوی عصر طلائی خود را می‌گذراند. در ژانویه 1972 بنای جدیدی در محوطه پشت ویلای «سوورتا» در سن موریتس به عنوان ورزشگاه اختصاصی شاه و ملکه ساخته شد، که در آن بهترین و مدرن‌ترین وسایل ورزشی وجود داشت. ولی علی‌رغم آن همه مخارج سرسام‌آور شاه در سوئیس، هر سال که می‌گذشت ناخرسندی مردم سوئیس از...
24 مرداد 1369، صدام حسین رئیس جمهور عراق با ارسال نامه‌ای خطاب به حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی ـ رئیس جمهوری اسلامی ایران ـ تمام شرائط ایران را برای برقراری صلح میان دو کشور از جمله قرارداد 1957 الجزایر، عقب نشینی نیروهای عراقی از اراضی اشغال شده ایران و آزادی اسیران ایرانی پذیرفت. نامه صدام حسین در 11 سالی که از روابط خصمانه‌اش با جمهوری اسلامی ایران می‌گذشت، منحصر به فرد و بی‌سابقه...
