شورای نگهبان
شورای نگهبان مشروطه

شورای نگهبان مشروطه

  یکی از موضوع‌های بحث‌برانگیز در زمان مشروطة اول، نزاع بر سر متمم قانون اساسی و به‌ویژه اصل دوم آن است که ناظر بر نظارت پنج تن یا بیشتر از مجتهدان طراز اول شیعه بر مصوبات مجلس بود تا مخالف شرع نباشند. اگر‌چه پیشنهاد‌دهندة این طرح مرحوم نوری بود، سهم آخوند خراسانی و مازندرانی را در این زمینه نمی‌توان نادیده گرفت. مقالة زیر دربارة مبحث طراز اول‌هاست؛ آنچه در زمان جمهوری اسلامی با...

ادامه مطلب

ساختار شورای نگهبان (اعضای شورای نگهبان)

ساختار شورای نگهبان (اعضای شورای نگهبان)

۱ ـ اعضای شورای نگهبان شورای نگهبان دارای ترکیب دوگانه‌ای است. این نهاد، مجموعاً ۱۲ عضو دارد که برای یک دوره شش ساله انتخاب می­شوند. نیمی از اعضای آن فقیه و نیمی دیگر حقوق­دان هستند. شرایط و نحوه تعیین فقها و حقوقدانان به شرح زیر است. ۱ ـ ۱ ـ فقهای شورای نگهبان ۱ ـ ۱ ـ ۱ ـ شرایط فقها در قسمتی از اصل ۹۱ قانون اساسی آمده است: «.. شورایی به نام شورای نگهبان با ترکیب زیر تشکیل می­گردد: شش نفر از...

ادامه مطلب

نگاهی به تاریخچه تشکیل شورای نگهبان

نگاهی به تاریخچه تشکیل شورای نگهبان

فرشاد بذرافشان

 آنچه که آیت‌الله شهید شیخ فضل‌الله نوری در سال 1325 هجری قمری بنیان گذاشت پایه گذار تشکیل شورای نگهبان شد. مشروطه مشروعه ای که نتیجه بست نشینی‌ها و پافشاری‌های او برای حذف نشدن اسلام و مبانی آن از قوانین کشور بود و این میراث هنوز پابرجاست. 26  تیرماه سالروز تشکیل شورای‌ نگهبان است و این شورا در فراز و نشیب‌هایی که ایران پشت سر گذاشته نقشی پررنگ داشته که قابل انکار نیست. نقشی...

ادامه مطلب

شورای نگهبان چگونه شکل گرفت؟

شورای نگهبان چگونه شکل گرفت؟

   ۲۶ تیر ماه سالگرد تأسیس شورای نگهبان است که مقام معظم رهبری آن را چشم بینای نظام می‌دانند. شورای نگهبان به همین مناسبت در ویژه‌نامه‌ای که در قالب مصاحبه، گزارش، عکس تاریخی است به تاریخچه و همچنین وظایف، ساختار و عملکرد این نهاد نظارتی پرداخته که اولین گزارش از این ویژه‌نامه را از نظر می‌گذرانید: حضرت امام خمینی (ره) از همان روزهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، اصرار و تأکید...

ادامه مطلب

اهمیت و جایگاه شورای نگهبان از دید گاه امام و مقام معظم رهبری

اهمیت و جایگاه شورای نگهبان از دید گاه امام و مقام معظم رهبری

از دو منظر می‌توان به اهمیت یک موضوع پی برد : یکی حسّاسیت و مخالفت و موضع‌گیری مخالفان که نشان‌دهنده‌ی جایگاه اثر گذار آن موضوع در مغایرت با اهداف آنان است و دیگری تأکید و تبیین و هشدارهای موافقان دلسوز، که به اهمیت و نقش آن آگاهند و با اصرار، می‌کوشند، از دو منظر می‌توان به اهمیت یک موضوع پی برد : یکی حسّاسیت و مخالفت و موضع‌گیری مخالفان که نشان‌دهنده‌ی جایگاه اثر گذار آن موضوع...

ادامه مطلب

امام خمینی و شورای نگهبان

امام خمینی و شورای نگهبان

26 تیرماه سالروز اولین صدور حکم  اعضای  شورای نگهبان از سوی حضرت امام خمینی (س) است . ایشان در طی حیات پربرکت خود بارها توصیه ها و سفرش هایی را برای اعضای شورای نگهبان داشته اند که در اینجا به یکی از این موارد می کنیم .به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران،متن این سخنرانی  که در 11 شهریور 1363 در جمع فقها و حقوقدانان شوراى نگهبان بیان کردند،بدین شرح است : بسم اللَّه الرحمن الرحیم. مکلف...

ادامه مطلب

بررسی تطبیقی کار ویژه‌های شورای نگهبان در ایران، فرانسه و آمریکا

بررسی تطبیقی کار ویژه‌های شورای نگهبان در ایران، فرانسه و آمریکا

  از آنجا که کارویژه های شورای نگهبان بر اساس رسالت مهم این نهاد در پاسداری و صیانت از مبانی و اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران تعیین شده است لذا با عنایت به اصل چهارم قانون اساسی یکی از مهم ترین وظایف این شورا تلاش در کنترل قوانین و مقررات کشور با مبانی شرع انور می باشد؛ البته سابقه چنین کارویژه ای به آغاز دوران تدوین قانون اساسی در ایران باز می گردد که در اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطیت نظارت پنج...

ادامه مطلب

تأملی بر جنبه های حقوقی نظارت شورای نگهبان در انتخابات

تأملی بر جنبه های حقوقی نظارت شورای نگهبان در انتخابات

مفهوم نظارت بر انتخابات، موضوع اصل 99 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، باوجود برخورداری لفظ نظارت از صراحت لازم و تفسیر شورای نگهبان از اصل مزبور، هرازگاه به ویژه در ماه ها و روزهای منتهی به انتخابات، مورد تشکیک و تردید قرار می گیرد. زدودن زنگار ابهام و تردید، بهانه ای برای نگارش این سطور است. تبیین وبررسی موضوع مستلزم عنایت به مراتب ذیل است: 1-معنای لغوی و اصطلاحی آیا می توان به صرف مراجعه به کتب...

ادامه مطلب

شورای نگهبان از دیروز تا امروز - جایگاه قانونی شورای نگهبان

شورای نگهبان از دیروز تا امروز - جایگاه قانونی شورای نگهبان

 سابقه تشکیل شورایی برای پاسداری از قانون اساسی در ایران، به متمم قانون اساسی مشروطه بازمی-گردد؛ پس از پیروزی مشروطه و امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه، بلافاصله قانون اساسی مشروطه نوشته شد. این قانون در 51 اصل تنظیم گردید و تقریباً تمامی اصول آن مربوط به مجلس شورای ملی و مجلس سنا بود. پس از اعتراض بسیاری از علماء و بخصوص شیخ فضل الله نوری، این قانون مورد بازنگری قرار گرفت و متمم آن در 107 اصل...

ادامه مطلب

شورای نگهبان به روایت آیت الله مومن

شورای نگهبان به روایت آیت الله مومن

 وقتی آقای بهشتی و پس از مدتی آقای قدوسی به شهادت رسیدند، حضرت امام ، آقای "موسوی اردبیلی" را به عنوان رئیس دیوان عالی کشور و آقای ربانی املشی را به عنوان دادستان کل کشور تعیین کردند. سه تن دیگر از اعضای شورای عالی قضایی نیز به انتخاب قضات، تعیین می‌شدند، منتهای مراتب، شرط احراز این سمت، برخورداری از اجتهاد بود و حضرت امام می‌بایست اجتهاد آنان را تأیید کنند. بعد از شهادت آقایان بهشتی و...

ادامه مطلب

شورای نگهبان در انجام وظایف خود کوتاهی نکرده است

شورای نگهبان در انجام وظایف خود کوتاهی نکرده است

گفت‎وگو سایت تابناک با مرحوم آیة‎الله محمد مومن

مرحوم آیت‎الله محمد مومن، یکی از فقهای شورای نگهبان، در گذشته با سایت شورای نگهبان گفت‎وگویی انجام داده که در آن به بیان نحوه ورودش به شورای نگهبان پرداخت و شیوه عملکرد آن پرداخته اند. آیت الله مومن از عملکرد شورای نگهبان هم دفاع کرده است. این گفت‎وگو را با هم می‎خوانیم: به عنوان یکی از باسابقه‌ترین اعضای شورای نگهبان، نحوه ورود خود به شورای نگهبان را توضیح دهید؟ شروع کار بنده به عنوان...

ادامه مطلب

شورای نگهبان؛ وظایف، چالش ها و راهبردها

شورای نگهبان؛ وظایف، چالش ها و راهبردها

مقام معظم رهبری شورای نگهبان را عماد ملت و دین و مایه اطمینان و سکینه قلب مومنین دانسته، و در دیدار با اعضای محترم این شورا فرمودند: «شورای نگهبان یک صافی است برای آن که نگذارد ناخالصی وارد ارکان نظام بشود.» با ثبت نام افراد و شخصیت های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی برای کاندیداتوری مجلس هشتم، مرحله ای دیگر از رقابت انتخاباتی در بین شخصیت ها و گروه ها و جریانهای سیاسی در حال رقم خوردن است....

ادامه مطلب

قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی

قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی

ماده 1 ـ پیش از شروع انتخابات از سوی شورای نگهبان پنج نفر از افراد مسلمان و مطلع و مورد اعتماد ( بـه عنوان هیـأت مـرکـزی نظارت بر انتخابات ) با اکثریت آراء انتخاب و به وزارت کشور معرفی می شوند . تبصره 1 ـ از پنج نفر عضو هیأت مرکزی نظارت حداقل یک نفر باید عضو شورای نگهبان باشد که ریاست هیأت را یکی از اعضای شورای نگهبان به عهده خواهد داشت . تبصره 2 ـ رسمیت جلسات هیأت نظارت با حضور دو سوم اعضا می باشد...

ادامه مطلب

 شوراى نگهبان و احراز صلاحیت کاندیداهاى خبرگان رهبری

شوراى نگهبان و احراز صلاحیت کاندیداهاى خبرگان رهبری

مصاحبه با آیت الله احمد جنتی

حکومت اسلامى: شوراى نگهبان چه رویّه اى براى اجراى آیین نامه انتخابات خبرگان رهبرى در احراز صلاحیت کاندیداها در پیش دارد؟ آیة اللّه جنّتى: رویه کلى شورا در احراز صلاحیت هاى قید شده در قانون ـ چه در انتخابات مجلس و چه در انتخابات خبرگان ـ عبارت است از: تحقیق و رسیدن به حجت شرعیِ اطمینان بخش. آن جا که شورا, خودِ نامزد را مى شناسد و علم و اطلاع از وجود شرایط در او دارد به همان علم خود که بالاترین و قطعى...

ادامه مطلب

برای او که مومن به انقلاب بود

برای او که مومن به انقلاب بود

آقای دکتر عباسعلی کدخدایی عضو محترم شورای نگهبان در باره مرحوم آیت الله مومن قمی در یاداشت کوتاهی می نویسد: «آیت الله محمد مومن قمی به مفهوم واقعی کلمه "مومن" بود، مومن به اسلام، مومن به انقلاب، مومن به امام، مومن به رهبری معظم انقلاب و مومن به مردم.  برای هر کدام تنها من تعدادی اماره و قرینه دارم و دیگران نیز هم. آیت الله مومن عالمی وارسته، اخلاق مدار و فقیهی دانا و آشنا به مسائل روز...

ادامه مطلب

آشنایی با زندگی و خدمات آیت‌ الله محمد مؤمن یار دیرین انقلاب

آشنایی با زندگی و خدمات آیت‌ الله محمد مؤمن یار دیرین انقلاب

: آیت الله محمد مؤمن عضو مجلس خبرگان رهبری و فقهای شورای نگهبان در سن 81 سالگی دارفانی را وداع گفت. آیت الله مومن از روز جمعه 30 آذرماه 1397 به‌دلیل مشکلات مغزی و تنفسی که برایشان پیش آمد، در بخش آی‌سی‌یوی یکی از بیمارستان‌های قم بستری شده بود. اما از هشتم دی ماه به دلیل وخامت حال ایشان و پیگیری روند درمان به بیمارستانی در تهران انتقال داده شد. با این حال تلاش پزشکان معالج طی دو ماه ، موثر...

ادامه مطلب