ملکه مادر
1

 اشاره

 تاج‌الملوک آیرملو، همسر رضاشاه و مادر محمدرضا پهلوی، زنی با نفوذ در دربار پهلوی اول و دوم بود. وی در دوران پادشاهی رضاشاه، ملکه اول ایران بود ولی اجازه دخالت در مسائل سیاسی را نداشت و تنها در امور مالی فعالیت می‌کرد. پس از استعفاء و مرگ رضاشاه و به سلطنت رسیدن محمدرضا پهلوی، تاج‌الملوک به «ملکه‌مادر» ملقب گشت و حدود نیم قرن به همین عنوان شناخته می‌شد. نفوذ وی بخصوص در دوران سلطنت پسرش بیشتر شد و حتی به تدریج در امور سیاسی کشور دخالت نیز می‌کرد. برخی عزل و نصب‌ها نیز زیر نظر وی انجام می‌شد. تاج‌الملوک با آغاز تب انقلاب به آمریکا رفت و تا زمان مرگش در همان‌جا ماند. وی به دلیل آلزایمر، وقوع انقلاب و حتی مرگ پسرش را متوجه نشده بود. یک سال پس از درگذشت شاه، تاج‌الملوک در مکزیک، در ۱۹ اسفند ۱۳۶۰ به دلیل ابتلا به سرطان خون در گذشت. جسد او به نیویورک منتقل شده و در آنجا به خاک سپرده شد.

«پرونده» حاضر، به بررسی زندگی‌نامه، اخلاقیات و عملکرد تاج‌الملوک پرداخته است.


وابستگی دربار پهلوی، به روایت تاج الملوک

وابستگی دربار پهلوی، به روایت تاج الملوک

یک بار موقعی که رزم آرا برای اخلال در سلطنت محمدرضا نقشه چینی می‌کرد ، خوابهایی می‌دید که به محمدرضا گفتم من می‌ترسم یک رضاخان پیدا شود و همان کاری را که پدرت با احمدشاه کرد با تو بکند . یادم هست که محمدرضا خندید و گفت « نه رزم آرا رضاشاه است و نه من احمدشاه » اما این پیش بینی من درست از آب درآمد و بالاخره کلک سلطنت پهلوی را کندند   خوب شما ببینید چطور اسدالله علم با کمال شهامت به...

ادامه مطلب

خاطرات تاج الملوک

خاطرات تاج الملوک

انتشارات نیلوفر به تازگی متن مصاحبه شفاهی با تاج‏الملوک (همسر دوم رضاشاه و مادر محمدرضا پهلوی) که با بنیاد تاریخ شفاهی ایران در لندن انجام شده بوده، در قالب کتابی با عنوان «تاج‏الملوک» را منتشر کرده که شرحی خواندنی از زوایای زندگی شخصی و تحولات سیاسی ایران در زمان رضاشاه است. تاج‌الملوک در خانواده پهلوی هم زن بوده و هم همسر و هم مادر؛ و همین مساله خاطراتش را چندوجهی و بااهمیت می‌کند.(1)...

ادامه مطلب

روایت ملکه پهلوی از خلع رضاخان

روایت ملکه پهلوی از خلع رضاخان

 همانطور که روی کار آمدن رضاخان به کمک انگلیسی‌ها صورت گرفت، خلع او از سلطنت در 25 شهریور 1320 نیزبه دستور آنها بود. ملکه پهلوی همسر رضاخان در این رابطه می‌گوید: «وزیر دادگستری که گویا از طرف انگلیسی ها ماموریت داشته است، به رضا می‌گوید بهترین کار این است که دولت عوض شود و ذکاءالملک فروغی کابینه تشکیل دهد. رضا متوجه می‌شود که این پیشنهاد از طرف انگلیسی‌هاست. به نصرالله انتظام دستور...

ادامه مطلب

علیاحضرت ملکه مادر

علیاحضرت ملکه مادر

شماره : 5849/312 تاریخ : 14/12/40 موضوع : اقدامات سپهبد علوی مقدم اطلاع موثق حاکی است سپهبد علوی مقدم بوسیله یکی از نزدیکان خود با علیاحضرت ملکه مادر تماس گرفته و برای آزادی خود از ایشان استمداد نموده است زیرا اطلاع حاصل نموده که در پرونده وی در دیوان کیفر راجع به انتخابات و شرکت واحد دلایل قانع کننده‌ای وجود ندارد و به علیاحضرت ملکه قول داده است در صورت استخلاص یک ملیون دلار در یکی از بانکهای خارج به...

ادامه مطلب

شاه ، اشرف و ملکه مادر گردانندگان باند فروش مواد مخدر

شاه ، اشرف و ملکه مادر گردانندگان باند فروش مواد مخدر

موضوع : مطبوعات خارجى شماره : 2 ـ 3 ـ 5251 در محافل مطلع مطبوعاتى تهران شایع است که شماره‏هاى اخیر مجله تایم که به ایران ارسال شده تماما از طرف سازمان اطلاعات و امنیت کشور سانسور و دو صفحه وسط آن بریده شده است. گفته میشود مندرجات این دو صفحه که توسط یک مخبر آمریکایى تهیه شده بود مربوط به قاچاق مواد مخدره و باند قاچاقچیان هروئین و کوکائین در ایران بوده و والاحضرت اشرف پهلوى و اعلیحضرت همایون شاهنشاه...

ادامه مطلب

با موافقت علیا حضرت ملکه مادر!

با موافقت علیا حضرت ملکه مادر!

تاریخ: 17/6/45 به: 321 شماره: 14006/20ه‍ موضوع: اطلاعاتی درباره تیمسار ارتشبد حجازی تیمسار ارتشبد حجازی به علت این که دخترش بدون رضایت وی با جوانی ازدواج نموده سخت عصبانی است طبق اظهاراتی که در چند جا نموده این ازدواج با موافقت علیاحضرت ملکه مادر صورت گرفته و از این لحاظ نهایت ناراحت شده است. به رئیس شهربانی کل کشور که معتقد است توانسته به موقع جلوگیری از وقوع چنین جریانی بکند سخت ناسزا می‌گوید. به قرار...

ادامه مطلب

حق السکوت به ملکه سابق ایران

حق السکوت به ملکه سابق ایران

سند زیر گزارش مطبوعات پاریس از حضور ثریا پهلوی در قمارخانه های فرانسه و باختهای بزرگ وی میباشد .

ادامه مطلب

مزد پرداخت وام به ملکه مادر

مزد پرداخت وام به ملکه مادر

سند زیر علت واگذاری مسئولیت وزارت بازرگانی به دکتر اعتبار را بیان میکند .

ادامه مطلب

قمرالملوک امیرسلیمانی، ملکه دربار

قمرالملوک امیرسلیمانی، ملکه دربار

 قمرالملوک امیرسلیمانی (توران) فرزند عیسی مجدالسلطنه امیرسلیمانی پسر مجدالدوله از رجال معروف عصر قاجار است که در روز 15 بهمن 1283 در تهران دیده به جهان گشود. مادرش شمس‌الملوک منزه‌الدوله از خاندانهای معروف عصر در تربیت بسیار کوشا بود به طوری که توران از پنج سالگی تحت تعلیم معلمین خانگی قرار گرفت و این کار تا ده سالگی ادامه یافت تا اینکه پدر و مادرش او را برای تحصیل به دبیرستان ناموس فرستادند و...

ادامه مطلب

خاطرات خواندنی تاج الملوک، همسر رضا شاه

خاطرات خواندنی تاج الملوک، همسر رضا شاه

  یک بار موقعی که رزم آرا برای اخلال در سلطنت محمدرضا نقشه چینی می کرد. خواب هایی می دید که به محمدرضا گفتم من می ترسم یک رضاخان پیدا شود و همان کاری را که پدرت با احمدشاه کرد با تو بکند! یادم هست که محمدرضا خندید و گفت: نه رزم آرا رضاشاه است و نه من احمدشاه! اما این پیش بینی من درست از آب درآمد و بالاخره کلک سلطنت پهلوی را کندند! خوب شما ببینید چطور اسداله علم با کمال شهامت به محمدرضا می گفت که مشیر و...

ادامه مطلب

تاج‌الملوک ملکه دو دربار خاندان پهلوی

تاج‌الملوک ملکه دو دربار خاندان پهلوی

  تاریخ معاصر ایران مملو از کنش‌ها و واکنش‌هایی است که ریشه در اعصار و قرون دارد و زن ایرانی در این عرصه به شکل پررنگ‌تر و ملموس‌تر به ایفای نقش پرداخته است. در دوران پهلوی علی‌الخصوص پس از شهریور 1320 زنان در حول محور قدرت نفوذی فوق‌العاده یافتند و حتی در پاره‌ای از وقایع نقش اساسی بازی کردند. از جمله این زنان تاج‌الملوک آیرملو همسر دوم رضاخان (رضاشاه بعدی) بود که در هر دو دربار...

ادامه مطلب

 ملکه بی بند و بار دربار

ملکه بی بند و بار دربار

 یکی از عوامل بروز نارضایتی شدید از رژیم شاه، فساد بی‌حد و حصر دربار بود. فساد اخلاقی، تکبر و تفرعن، فساد جنسی، فساد مالی و فساد دینی تمام تار و پود دربار را در‌نوردیده بود. فساد با ظهور رژیم پهلوی در دربار همزاد بود، ولی در پایان عمر رژیم، به صورت یک فرهنگ حاکم درآمده بود. در ابتدا رژیم سعی می‌کرد فساد دربار را به دلایل فرهنگی مردم مخفی نگه دارد و همین امر موجب شد تا خاندان سلطنت خود را از...

ادامه مطلب

تاج‌الملوک ملکه دو دربار خاندان پهلوی

تاج‌الملوک ملکه دو دربار خاندان پهلوی

 تاریخ معاصر ایران مملو از کنش‌ها و واکنش‌هایی است که ریشه در اعصار و قرون دارد و زن ایرانی در این عرصه به شکل پررنگ‌تر و ملموس‌تر به ایفای نقش پرداخته است. در دوران پهلوی علی‌الخصوص پس از شهریور 1320 زنان در حول محور قدرت نفوذی فوق‌العاده یافتند و حتی در پاره‌ای از وقایع نقش اساسی بازی کردند. از جمله این زنان تاج‌الملوک آیرملو همسر دوم رضاخان (رضاشاه بعدی) بود که در هر دو دربار پهلوی قدرت و...

ادامه مطلب