سربازگیری
: رضاخان سردارسپه، رئیس‌الوزرا، با هدف فشار بر مجلس شورای ملی برای تصویب خدمت اجباری سربازی، طی فرمانی به امرای لشگرها، دستور داد تا از نقاط مختلف کشور، موجی از شکایات ساختگی از سربازگیری به راه اندازند. این ترفند رضاخان به احتمال زیاد باز می‌گردد به روند کند تصویب لایحه خدمت اجباری در مجلس شورای ملی. رضاخان از این طریق مستمسکی می‌یافت که بگوید توان سربازگیری سنتی از مناطق مختلف ایران را...
مقوله « مهاجرت» و معضل « فرار مغزها و سرمایه‌ها» به خارج از کشور بحرانی نابهنجار و ملی است که از دهها سال پیش میهنمان با آن مواجه است. مهاجرت، پدیده‌ای چند وجهی است که باید نگرانی و اهتمام همه ایرانیان علاقه‌مند به این مرز و بوم و خواستاران استقلال، عزت و پیشرفت ایران زمین را صرفنظر از گرایش سیاسی، قومی، مذهبی، طبقاتی و جنسیتی، برانگیزد. بررسی بسترها، زمینه‌ها، علل، و...
جنگ جهانی اول از بزرگترین فجایعی بود که ایران از زمان نخستین برخوردش با دول اروپایی با آن رویاروی می‌شد. این کشور به رغم بیطرفی و عدم شرکت رسمی در جنگ، همانند اغلب ممالک درگیر در آن، آسیبهای جدی دید. تمام ساختار اقتصادی و بنیان سیاسی ـ اجتماعی آن زیانهای جبران‌ناپذیر یافت و کشور به بیغوله‌ای وهمناک مبدل شد. مداخلات مهار گسیخته قوای مهاجم و لشگرکشیها و تاخت و تازهای متوالی و بی‌امان دول...
1. واکنش آلمانیها در برابر پیشروی روسها در 7 نوامبر 1915/ محرم 1334 روسها برای اینکه به تهدیدهای شفاهی خود جنبه عملی بدهند بخشی از نیروهای خود را، که در حدود دو هزار نفر از نیروهای مستقر در قزوین بود به تهران اعزام نمودند. این نیروها در ینگی امام در بین راه تهران متوقف شدند.[1] چند روز بعد (10 نوامبر 1915) بخشی از نیروهای روسی به فرماندهی ژنرال زولوتاریوف (Zolotaryov) تا کرج پیش رفت و آمادگی خود را برای اشغال...
تاریخ جنگ جهانی اول در ایران نشام می‌دهد هنگامی که مهاجران در ادامه راهشان جهت نجات کشور از سلطه امپریالیستی متفقین به همکاری با آلمانها مصمم شدند، نیاز به شخصیتی ممتاز، ملی‌گرا و با تجربه همواره احساس می‌شد تا رهبریهای خردمندانه‌اش، هدایتگر سکان کشتی طوفان‌زده ملت باشد. کمیته دفاع ملی و آلمانها نگاهها و امیدهایشان را به سوی رضاقلی خان نظامالسلطنه والی لرستان دوخته بود....
1. ایجاد تشکیلات سیاسی مهاجرین در کرمانشاه پس از شکست تلاش شونمان در ایجاد یک مرکز دفاعی در قم و شکست نیروهای عشایری در حمله به تهران، ملیون نیز مجبور به ترک قم شدند و عازم اصفهان گشتند. در اصفهان شونمان به فعالیتهایی مشغول شد. او سربازخانه فرحآباد را که خالی از ژاندارم شده بود با سواران چریک خود اشغال کرده بود. این چریکها عبارت بودند از: علیخان سیاهکوهی یاغی با 100 نفر، محمودخان استکی یاغی...
1. مذاکرات انورپاشا با نظامالسلطنه پس از ورود مهاجرین به عثمانی، در بغداد ملاقاتی بین نظامالسلطنه و انور پاشا صورت گرفت. براساس پیشنهاد نظامالسلطنه قرارشد که ایرانیان مقیم استانبول را مسلح کنند و به بغداد بفرستند. انور پاشا نیز تحت عنوان «اتحاد اسلام» دستور داد که همه ایرانیان استانبول را بگیرند و تعلیم نظامی دهند. از ثروتمندان نیز مبالغ هنگفتی به عنوان بدل عسکری گرفته آنها را رها کردند. در...
در تیر ماه 1301ه . ش، زمانى که رضاخان در کابینة سیدضیاءالدین طباطبایى پست وزارت جنگ را برعهده داشت، قانون سربازگیرى از تصویب مجلس شوراى ملى گذشت.[1] سردار سپه از 1301 تا 1303ه . ش با برهم زدن قواى نظامى قبل از کودتاى 1299 ه .ش و ایجاد تغییر و تحولاتى در ساختار نظامى کشور، دست به تشکیل ارتش متحدالشکلى زد که به ارتش شاهنشاهى موسوم گردید.[2] وى قواى ژاندارمرى، قزاق و دیگر نیروهاى نظامى را درهم...
پس از نبردهای جانگداز ایران و روسیه و شکستهای پی‌درپی، تقریباَ شیرازه قشون ایران از هم پاشیده بود. در دوره محمدشاه و اوایل دوره ناصری این قشون در هرات کر و فرّی نشان داد و اندک پیشرویهایی داشت ولی اضمحلال این ارتش به خوبی عیان بود. هر چند در آن زمان اشغال کلی ایران توسط استعمار خارجی دور از دهن به نظر می‌رسید و ایران وارد دوره موازنه بین روس و انگلیس شده بود ولی اندک نیروهای منظم باقیمانده...
طرح مسئله سربازان در تاریخ همیشه یکی از ارکان‌های اصلی ارتش و نیروهای نظامی به شمار می‌رفته‌اند و به عبارت دقیق‌تر می‌توان گفت که هیچ سپاه و قشون مقتدری بدون این بازوهای اجرایی به وجود نیامده است. اما چگونگی تأمین این نیروی انسانی در دوره های مختلف یکسان نبوده است. تا پیش از فراگیر شدن حکومت‌های ملی و ارتش‌های یکپارچه، غالب سربازان و سپاهیان ارتش‌ها برای...
هر کشوری در طول تاریخ همواره با خطرات و تهاجمات خارجی و آشوب‌های داخلی روبرو شده است که همین دفاع از موجودیت کشور را واجب و ضروری می‌سازد. ایران نیز در یک منطقه مهم و استراتژیک قرار داشته و در تیر‌‌‌رس دشمنان و بیگانگان بوده است. در داخل کشور نیز با توجه به وجود حکومت‌های پادشاهی، مدعیان مختلفی در داخل و خارج از دربار وجود داشتند که هر‌از‌گاهی دردسر‌ساز بودند. بنابراین...
مبارزه مطبوعاتی شدید، که با گام‌های بسیار حساب شده صورت گرفت و در ابتدا خواهان بازنگری در قرارداد دارسی و سپس لغو آن بود، نشان می‌دهد که لغو امتیاز دارسی یک روند کاملاً مهندسی‌شده از سوی انگلیسی‌ها بود. هارت گزارش می‌دهد: مبارزه مطبوعات بر ضد این شرکت بسیار بی‌رحمانه‌تر از همه مبارزاتی بوده که بر ضد امتیازات خارجی دیگر صورت گرفته است. ولی خونسرد‌ترین شخص خارجی که در...
به دنبال حمله روزنامه‌ها زمینه برای لغو امتیاز دارسی و جایگزینی آن با قرارداد دیگری که به نفع شرکت نفت انگلیس و ایران بود فراهم آمد. دو مسئله موجب بروز بحران شده بود. اول مسئله مالیات بر درآمد؛ و دوم کاهش شدید حق‌الامتیازی که برای سال 1931 پرداخت شد. در سال 1930 اولین قانون مالیات بر درآمد در ایران به مورد اجرا درآمد؛ ولی شرکت نفت انگلیس و ایران با ادعای معافیت از پرداخت هر گونه مالیات...
روز 28 فروردین 1342 آیت الله العظمی گلپایگانی در نامه ای به علما و مراجع حوزه علمیه نجف، اقدام رژیم شاه در اعزام طلاب علوم دینی به خدمت سربازی را دسیسه این رژیم برای برچیدن بساط حوزه علمیه و روحانیت خواند. مقابله با روحانیت و محدود کردن حوزه عمل و نظر آنان و در نهایت، مذهب زدایی از حوزه های سیاست و حکومت و مبارزه با مظاهر و مجامع مذهبی در عرصه اجتماع، یکی از اهداف دائمی دورهی پهلوی اول و دوم بود....
در بین دولتمردان ژریم پهلوی،امیر عباس هـویدا از مـعدود افـرادی است که طی بیش از سی سال حضور در مصادر مختلف اداری و سیاسی-و از جمله مهم‌ترین آنها، نـخست وزیری-هرگز از پیشینه خانوادگی خود سخن نگفت.او تنها در دست نوشته‌های خاطره گونه‌ای که در چـند شماره سالنامه دنـیا بـه چاپ رسید،به نقل گوشه‌ای از خصوصیات اخلاقی پدرش پرداخت و مشاهدات خویش را از سفر با او به شامات برشمرد. بر همین اساس بود که سابقه خانوادگی او،همواره در هاله‌ای از ابهام قرار داشت
سیاست اصلاحات ارضی در دوره محمدرضا پهلوی همچون بومرنگی بود که سرانجام به سوی پرتاب‌کننده آن بازگشت و در سقوط این رژیم نقش مهمی ایفا کرد. نگارنده در این مقاله سعی دارد به بررسی مهاجرت روستائیان به شهرها به ویژه پایتخت در اثر اصلاحات ارضی و نقش آن در سقوط رژیم پهلوی بپردازد. تاریخچه‌ای از اصلاحات ارضی [1] انقلاب مشروطه به عنوان یک خیزش اجتماعی توسط طبقه متوسط شهری هر چند در سهیم...
