فضل‌الله زاهدی
اشاره
فضل‌الله زاهدی را به عنوان بانی کودتای آمریکایی انگلیسی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ می‌شناسند. او در سال‌های پس از جنگ دوم جهانی با هدایت سیاسی انگلیس چهره‌ای ملی گرا به خود گرفت تا بتواند به کابینه محمد مصدق راه یابد. زاهدی در این کابینه به وزارت کشور رسید. وی سپس با اختیارات و قدرت به دست آمده توانست مجری سیاست آمریکا و انگلیس در کودتای نظامی علیه مصدق بشود. فضل‌الله زاهدی با پیروزی کودتا در رأس قدرت قرار گرفت. اما کمی پس از بازگشت مجدد شاه به ایران، در ۱۶ فروردین ۱۳۳۴ از مقام خود کناره گرفت و فردای آن روز به عنوان نماینده دائمی ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل متحد به سوئیس فرستاده شد که عملاً به منزله نوعی تبعید به شمار می‌رفت. فضل‌الله زاهدی موسوم به «بصیردیوان» در ۱۱ شهریور ۱۳۴۲ در همان ویلایی که می‌گفتند پول خریدش را آمریکایی‌ها پرداخت کرده بودند، از دنیا رفت.
«پرونده» حاضر مجموعه‌ای از مقالات، اسناد و تصاویر در باره فضل‌الله زاهدی است.
نامه رضا حکمت رئیس وقت مجلس شورای ملی در مورد کسب رای اعتماد دولت کودتایی فضل الله زاهدی : «مجلس شورای ملی پس از طرح برنامه دولت تیمسار سپهبد فضل‌الله زاهدی که متن آن ذیلاً مندرج است با موافقت اجرای مواد آن در جلسه هفتم اردیبهشت ماه ۱۳۳۳ به اکثریت ۱۰۷ رأی از ۱۱۰ نفر عده حضار به دولت ایشان ابراز اعتماد نموده است. این تصمیم در جلسه هفتم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد وسی وسه ازطرف مجلس...
ریچارد نیکسون معاون وقت رئیس جمهوری آمریکا چند ماه بعد از اجرای عملیات مداخله جویانه آمریکا و سرنگونی دولت قانونی دکتر مصدق در هجدهم آذرماه 1332 به تهران آمد. تا زمینه را برای تحکیم موقعیت و سلطه آمریکا بر ایران فراهم سازد . از این طزمان به بعد است که حضور و نفوذ انگلیسی ها در ایران به نسبت آمریکایی ها روز به روز کمتر می شود. نیکسون در این سفر با پایه ریزی یک نوع ارتباطات ویژه با محمدرضا شاه تلاش کرد با...
در سال 1276ش. "فضل‌الله زاهدی" در «شروین همدان» متولد شد. پدرش "ابوالحسن زاهدی" معروف به "بصیر دیوان" بود.[1] بصیر دیوان پیشکار "امیر افخم" مالک بزرگ و متنفذ همدان و خود نیز در رده خرده مالکان همدان بود. فضل‌الله زاهدی از شش سالگی در مکتب‌خانه و معلم سرخانه آغاز به تحصیل نمود، در نوجوانی اسب‌سواری و تیراندازی را با پسران امیرافخم تمرین کرد، تحصیلات متوسطه را در...
فرمان عزل دکتر مصدق و همچنین فرمان انتصاب سرلشکر فضل‌الله زاهدی هر دو مخدوش بود؛ زیرا فرامین ابتدا نوشته می‌شوند و سپس شاه امضا می‌کند. حال آنکه این دو فرمان روی سرکاغذهای سفید دربار که شاه به‌صورت «سفید مهر» امضا کرده بود، نوشته شده بود. هنگامی که ابتدا متن نوشته می‌شود، نویسنده با آسودگی خیال، تمام کلمات را - با فاصله مساوی از یکدیگر- می‌نویسد و در هرجا که متن تمام شد، شاه امضا...
نام فضل الله زاهدی با کودتای انگلیسی ـ امریکایی 28 مرداد 1332 در تاریخ سیاسی معاصر ایران عجین شده است. او، 1271 ش. در همدان متولد شد. پس از تحصیلات متوسطه و در آستانه جنگ اول جهانی به نیروهای قزاق پیوست و فنون نظامی را زیر نظر افسران روسی فراگرفت. وی در زمره افسران تیپ همدان بود که برای سرکوب نهضت جنگل عازم شمال کشور شد و در کودتای 1299 رضاخان به وی پیوست. او در دوره رضاخان صاحب مشاغل مهمی شده و...
پس از کنار گذاشتن فضل الله زاهدی از نخست وزیری در سال 1334 توسط شاه، نمایندگی ایران در مقر اروپایی سازمان ملل در سوئیس به او واگذار شد و دو سال بعد در سال 1336 یک منصب جدید و بی‌سابقه که پیش از آن وجود نداشت تحت عنوان «سفیر کبیر سیار در اروپای غربی» به وی اعطا گردید. انتصاب زاهدی به این مناصب برجسته و خارجی به نوعی با هدف دور نگه‌داشتن او از فضای سیاسی داخل کشور بود چرا که شاه با توجه به نقش...
اعلامیه مشترک دولت ایران و دولت انگلیس؛ ۱۴ آذرماه ۱۳۳۲: «دولت شاهنشاهی ایران و دولت علیاحضرت ملکه انگلستان اینک تصمیم گرفته‌اند که روابط سیاسی را برقرار سازند و به زودی هر یک سفیرکبیر خود را به کشور دیگر اعزام دارند. سپس در نزدیک‌ترین موقعی که مورد موافقت طرفین باشد در باب حل اختلاف مربوط به نفت که اخیراً موجب تیرگی روابط بین آنها شده بود، شروع به مذاکره نمایند و به این طریق دوستی دیرینه خود را...
بقایی که دولت فضل الله زاهدی را انتقالی میپنداشت و صعود خود به قدرت را قطعی میانگاشت به زودی متوجه شد که این نظامی کهنهکار حاضر به واگذاری سمت نخستوزیری نیست. دولت آمریکا همه گونه حمایت را از دولت زاهدی اعلام کرد و حتی کمکهای چند میلیون دلاری به فاصلة چند روز بعد از کودتا در اختیار او قرار داد. بدینسان، روند تحولات شکل مطلوب بقایی را نداشت. در همین ایام معلوم شد که ادعای بقایی و دوستانش دال بر...
فضل‌الله زاهدی سال 1272 در شروین همدان متولد شد. او فرزند ابوالحسن بصیر دیوان از ملاکان همدان بود ولذا ، برای فضل‌الله املاک زیادی به ارث گذارد. فضل‌الله بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در مدارس مظفری و آلیانس، سال 1294 وارد مدرسه افسری قزاق شد و در سال 1295 با درجه ستوان سومی فارغ‌التحصیل شد و در اردیبهشت 1297 به درجه سروانی رسید. وی در واقعه جنگل و سرکوب آن توسط قوای رضا خان نقش داشت...
فضل‌الله زاهدی فرزند میرزاابوالحسن خان بصیر دیوان در 1272ش در همدان متولد شد. او در جنگ جهانی اول در تیپ قزاق همدان خدمت می‌کرد و از نیروهای اعزامی برای سرکوب جنگل در گیلان بود. او یکی از یاران رضاخان میرپنج در امر کودتای 1299 بود و پس از کودتا به درجه سرتیپی رسید. زاهدی همچنین در سرکوبی سمیتقو و شیخ خزعل حضور داشت و به پاس این خدمات به دریافت نشان درجه 4 ذوالفقار نائل آمد. او به حکومت خوزستان...
فضل‌الله زاهدی فرزند بصیر دیوان همدانی در سال 1271 ش، در همدان متولد شد. در جوانی وارد سازمان پلیس غرب شد که توسط انگلیس‌ها در «آب شینو» همدان تأسیس شده بود. پس از ادغام این سازمان در ارتش ایران، ماژور فضل‌الله‌خان بصیر دیوان که لقب خود را از پدر به ارث برده بود به قزاقخانه وارد شد. در سال 1293 ش، به آتریاد قزاق همدان وارد شد و پس از یک سال به درجه سروانی رسید و در زمره افسران قزاق قرار...
کودتای 28 مرداد 1332 که توسط امریکا و انگلیس و عمال داخلی آنان در ایران صورت گرفت توانست دولت مصدق را ساقط و دولت دست‌نشانده زاهدی را سر کار آورد. شاه پس از بازگشت به ایران از زاهدی خواست به دلیل کمبود بودجه هرچه زودتر شرایط فروش نفت را ایجاد کند زاهدی از جاه‌طلبی علی امینی که از اقوام قوام‌السلطنه سیاستمدار معروف بود استفاده کرد و او را به سمت وزیر دارایی گمارد. اما شاه از این انتصاب راضی نبود...
فضل‌الله زاهدی فرزند بصیر دیوان همدانی در سال 1271 ش، در همدان متولد شد. در جوانی وارد سازمان پلیس غرب شد که توسط انگلیس‌ها در «آب شینو» همدان تأسیس شده بود. پس از ادغام این سازمان در ارتش ایران، ماژور فضل‌الله‌خان بصیر دیوان که لقب خود را از پدر به ارث برده بود به قزاقخانه وارد شد. در سال 1293 ش، به آتریاد قزاق همدان وارد شد و پس از یک سال به درجه سروانی رسید و در زمره افسران قزاق قرار گرفت....
بصیردیوان در سیزده‌سالگی پدرش را که در جنگی محلی مورد اصابت گلوله واقع شده بود از دست می‌دهد و زیر دست مادر مقتدر خود زهراخانم پرورش می‌یابد. اتفاقی که مسیر زندگی او را دگرگون می‌کند ورود سرهنگ قزاقی به نام رضا سوادکوهی در آغاز دهه 1290 به همدان بود که به فرماندهی آتریاد همدان منصوب شده بود فضل‌الله زاهدی همدانی فرزند نصرالله بصیردیوان ملاک همدانی بود که مادرش نیز زهراخانم زاهدی از نسل...
زاهدی پس از استعفا تنها 5 روز، آن هم برای شرکت در مراسم پیوند فرزندش اردشیر با شهنار پهلوی به ایران آمد و به غیر از آن هرگز اجازه حضور در کشور را پیدا نکرد. حتی نسبت خویشاوندی نیز باعث پذیرش دوباره فضل‌الله زاهدی از سوی شاه نگردید. سپهبد فضل‌الله زاهدی نظامی سیاستمداری است که عمده شهرتش در تاریخ معاصر ایران را مرهون کودتای 28 مرداد می‌باشد. همین شهرت و نزدیکی ظاهری وی به...
فضل‌الله زاهدی فرزند ابوالحسن بصیردیوان، در سال 1272ش در شروین همدان به دنیا آمد. وی پس از گذراندن مقاطع تحصیلی ابتدایی و متوسطه در مدارس مظفری و الیانس، وارد مدرسه افسری قزاق شد و با درجه ستوان سومی و ملقب به لقب پدر، یعنی بصیردیوان فارغ‌التحصیل گردید. از آنجا که شخصی پرجنب و جوش و متهور بود و اغلب در منازعات محلی و منطقه‌ای شرکت فعال داشت به سرعت مراحل ترقی را طی کرد به طوری که در ابتدای...
فضل‌الله زاهدی فرزند بصیر دیوان همدانی در سال 1271 ش، در همدان متولد شد. در جوانی وارد سازمان پلیس غرب شد که توسط انگلیس‌ها در «آب شینو» همدان تأسیس شده بود. پس از ادغام این سازمان در ارتش ایران، ماژور فضل‌الله‌خان بصیر دیوان که لقب خود را از پدر به ارث برده بود به قزاقخانه وارد شد. در سال 1293 ش، به آتریاد قزاق همدان وارد شد و پس از یک سال به درجه سروانی رسید و در زمره افسران قزاق قرار...
