سیاست های فرهنگی
فن چاپ سنگی، پیش از پایان قرن هجدهم به وسیلة آلویس سفندلر اختراع و از کشور روسیه وارد ایران شد و از حدود سال 1240 ه. ق. /1824 م. در شهرهای مهم ایران رواج یافت. تاریخ چاپ و ظهور چاپ سنگی برای آشنایی بهتر با چاپ سنگی و جایگاه آن ابتدا تاریخچه مختصری از صنعت چاپ را ذکر می کنیم. اختراع فن چاپ درحقیقت به قرن ها پیش از گوتنبرگ، که نامش به عنوان مخترع چاپ در تاریخ به ثبت رسیده است، برمی گردد. بین النهرینی ها...
ایرانیان باستان نوشته های خود را بر روی سنگ ، کنده کاری می‌کردند و یا بر روی الواح گلی زرین و سیمین می‌نوشتند . گاه نیز از پوست دباغی شده گاو برای نوشتن استفاده می‌کردند . این سنت ، یادگار دوران مهرپرستی ایرانیان بود و در آیین زرتشت نیز ادامه یافت . چنان که اوستا نیز بر پوست گاو نوشته شده بود . در «الفهرست» به کتابهایی از جنس پوست دارد که در 250 ق از دژ سارویه اصفهان به دست آمد و بسیار...
ابوریحان بیرونی در «آثار الباقیه» و ابن ندیم در «الفهرست» از اتفاقی گزارش می‌کنند که در نزدیکی اصفهان و روستای سارویه، رخ‌داده و طی آن بخشی از یک سقف فرو ریخته و راهرویی هویدا شده که در انتهای آن کتاب‌خانه‌ای عظیم وجود داشته است. کتابهایی با قدمت بسیار که بر روی پوست نگاشته شده بود. در گزارش ارائه‌شده چنین آمده که این کتاب‌ها به زبان‌های بسیار کهن و قدیمی...
دوره قاجار مصادف با رواج مظاهر جدید اروپایی از جمله ورود صنعت چاپ به ایران و رواج کتاب های چاپ سنگی در کشور است . استفاده از این صنعت تحول فرهنگی بزرگی در ایران به وجود آورد . از آن پس ناشران توانستند از هر عنوان کتاب 800 و در برخی موارد تا بیش از 1000 نسخه به چاپ برسانند . شمارگان زیاد کتاب های چاپ سنگی در مقایسه با کتابهای خطی و نیز غیر مرغوب بودن کاغذ و جلد کتاب های چاپ سنگی سبب ارزانی تولید کتاب و امکان...
بسیاری از راویان تاریخ، رضا شاه پهلوی را شخصی بی‌سواد دانسته‌اند و برخی نیز سواد او را در حد خواندن و نوشتن و امضا کردن نامه‌های حکومتی خوانده‌اند. اما شواهدی مانند تقدیم شدن کتاب به او از سوی علی دشتی و امید به تأمل در مضامین آن، روایت دیگری است از سطح سواد پهلوی اول. مساله بی‌سوادی پهلوی اول که غالبا با همراهی صفاتی مانند گردن گلفت، روستایی و... همراه بوده، در بسیاری از متون و اظهار...
در دوره و زمانه ای که آمار بی سوادهای جامعه از باسوادها بیشتر بود، صحبت درباره ی کتاب خوانی بیهوده و عبث می نماید. دکتر حداد عادل درباره ی وضعیت سوادآموزی قبل از انقلاب اسلامی می گوید: پیش از انقلاب 75 درصد کودکانی که باید به مدرسه می رفتند اصلاً ثبت نام نمی شدند. حال بماند که از آن گروه که ثبت نام می شدند چه تعداد و تا چه مقطعی درس می خواندند. در جامعه ای این چنینی معلوم است که وضعیت کتاب و کتاب خوانی چه...
کارنامه رضاخان در حوزه کتاب بعد از به قدرت رسیدن رضاخان، وی با وضع قوانینی مثل «قانون راجع به نظارت مطبوعات»، مصوب 10 آبان 1301 و نیز «قانون مقدمین بر علیه استقلال و امنیت کشور» که در 1310 به تصویب رسید، نه تنها به مقابله با نویسندگان برخاست، بلکه با تطمیع، تهدید، ارعاب و حتی ترور، مخالفان سیاسی خود را وادار به سکوت و تسلیم کرد. علاو بر این «اداره اطلاعات شهربانی» موظف به ممیزی...
چندی پیش سومین برنامه پاسداشت چهل سال انقلاب کبیر اسلامی با عنوان شنبه‌های انقلاب، با حضور دکتر محمدحسین صفارهرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر شهریار زرشناس پژوهشگر و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر مجتبی رحمان دوست نویسنده، دکتر اللهیاری معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، خانم مریم جدلی دبیر انجمن ناشران زن مسلمان آقای...
کتاب، یکی از ابزارهای تفکر، رشد و پیشرفت انسانی به شمار می‌رود. این زبان گویای تمدن بشری با بازگو کردن راز و رمز پیشرفت جوامع انسانی در دوره‌های مختلف، نقش بی‌بدیلی را در ارتقای توسعه فرهنگی هر کشوری می‌تواند ایفا کند. کتاب وسیله ای است که دانش بشری به کمک آن از تباه شدن مصون می ماند. در واقع وقتی جهل و بی خبری، جامعه ای را از پای درآورد یا شبهه ها ذهن جوانان را فلج کند، بدون شک یکی از مهم...
قسمت اول یکی از جرم‌هایی که باعث بازداشت افراد انقلابی در زمان شاه و چسباندن انگ سیاسی به آنها می‌شد، داشتن کتابهایی خاص یا پیروی کردن از سیر مطالعاتی مخصوصی بود. ساواک اگر کسی را با کتابی می‌گرفت، دیگر حساب آن فرد با کرام‌الکاتین بود. او باید جواب می‌داد که این کتاب را چرا و از کجا آورده است. حبس‌های طولانی مدت و شکنجه‌های وحشتناک نتیجه داشتن بعضی کتاب‌ها بود. ** هر چه بر سر...
آمار کتابهای منتشر شده در ایران از 274 عنوان در سال 1357 به 52 هزار و 798 عنوان در سال 1385 رسید این ارقام 19 هزار درصد رشد را نشان می‌دهد. نشر کتاب در سه دهه اخیر بعد از پیروزی انقلاب نسبت به قبل از آن رشد و افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. این رشد در واقع بازتاب افزایش چند برابری تعداد ناشران از یک سو و افزایش مراکز آموزش عالی از سوی دیگر است. طبق آمار موجود تا قبل از انقلاب تعداد ناشران ایران در تهران...
پرویز ناتل‌خانلری ادیب و سیاستمدار، از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۷ مجله «سخن» را منتشر کرد. خاطرات او از سانسور رژیم شاهنشاهی و دام‌هایی که برای او چیده می‌شد، موضوع این بخش از خاطرات اوست که در مجله بخارا، سال پانزدهم، شماره ۹۴، مرداد و شهریور ۹۲ به چاپ رسیده است: «در چند ساله اخیر سلطنت محمدرضا شاه کار سانسور چنان‌که طبیعی است روز به روز بالا می‌گرفت و ساواک کم کم به صورت قدرت مطلق...
پارسی‌نژاد در کتاب «نقد و بررسی آثار ادبیات داستانی دوره پهلوی اول» به روزگار ادبیات داستانی ایران می‌پردازد. وی کودتا را گسست تاریخی و فرهنگی در ایران معاصر می‌داند که روح سرخوردگی و ناامیدی را سبب شده است. مشروطه‌خواهی ایرانیان ورق تاریخ و فرهنگ ایران را برگرداند، اکنون دیگر این «مردم» بودند که در رأس امور بودند، از عالم سیاست گرفته تا ادبیات. ادبیات را می‌توان به حکم...
بررسی آمارهای نشر در چهار دهه پیروزی انقلاب اسلامی نکات قابل توجهی را از وضعیت کتاب و نویسندگی در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی نمایان می‌کند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همزمان با بیست و ششمین هفته کتاب و به مناسبت چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی اقدام به ارائه آمار نشر و نویسندگی در چهار دهه پیروزی انقلاب اسلامی کرده است.هر چند این آمار آنچنان که انتظار می‌رود، کامل و جامع نیست و...
این کتاب پژوهشی است که با عنوان «باستان‌شناسی سیاست‌های جنسی و جنسیتی در پایان عصر قاجار و دوره پهلوی اول» به کوشش لیلا پاپلی یزدی و مریم دژم‌خوی با گردآوری چندین مقاله مشترک از عمران گاراژیان، سید حسن موسوی شرقی و گوهر سلیمانی رضاآباد از مجموعه سپهر زنان نشر «نگاه معاصر» وارد بازار کتاب شده است. بنا بر آنچه در این کتاب آمده تغییر شگرفی که عصر پهلوی را از عصر قاجار جدا...
