نگاه دیگران
امتیاز تأسیس و فعالیت بانک استقراضی روس در اول شوال 1307/ 31 (اردیبهشت 1269/21 مه 1890) توسط ناصرالدین‌شاه به ژاک پولیاکف از اتباع روسیه تزاری، واگذار شد. مدت امتیاز 75 سال تعیین شده بود. اما این فرصت هرگز پیش نیامد و به دنبال پیروزی انقلاب سوسیالیستی ـ کمونیستی در شوروی (اکتبر1917)، دولت نوپای انقلابی شوروی به فعالیتهای بانک استقراضی روس در ایران پایان داد و طی فصولی از قرارداد 26 فوریه 1921 (7 اسفند 1299/ 17...
از مرحله وحشت‌زدگی در مقابل شیوع «کوویدـ۱۹» با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ماسک زدن به مرحله درمان و تزریق واکسن رسیدیم. این روزها بحث نوع واکسن داغ است. همیشه در طول تاریخ اصل تزریق واکسن مخالفان و موافقانی داشته است و ربطی به امروز ندارد. به عقیده بعضی از کارشناسان، وقایع تاریخی اغلب در حال تکرارند و مردم ایران، به‌ویژه پایتخت، در روزگار شیوع آبله هم برای واکسیناسیون...
ادوارد جنر پزشک انگلیسی، واکسیناسیون در برابر بیماری آبله را بنیان گذاشت؛ بیماری که در ایران نیز از دوره قاجار شیوع پیدا کرد اما اجرای آبله‌کوبی از همان آغاز با تَمَرد و سرکشی مردم انجام می‌گرفت و با وجود همه فشارها و اجبارهای حکومتی، نظارت بر انجام آن و تعیین جریمه‌هایی برای متخلفان، باز هم بسیاری از کوبیدن آبله شانه خالی می‌کردند. آبله از دیرهنگام بشر را آزار داده و باعث مرگ و کوری...
زمانی که از آبله و آبله‌کوبی در ایران سخن می‌رود، نام میرزا تقی‌خان فراهانی(امیرکبیر) صدراعظم ناصرالدین‌شاه‌قاجار بی‌تردید به ذهن پژوهشگران می‌آید؛ سیاستمداری که به روایت تاریخ، آنگاه که مردم سرزمینش در برابر تلقیح آبله ایستادند، گریست. جدا از این‌که رخداد یادشده تا چه اندازه درستی تاریخی داشته‌باشد اما بیان چندباره آن، خود، وجود مخالفت‌هایی برای رواج آن را نشان...
سال ۱۲۶۴ قمری نخستین برنامه دولت ایران برای واکسن زدن به فرمان امیرکبیر آغاز شد. در آن برنامه کودکان و نوجوانان ایرانی را آبله کوبی می کردند؛ اما چند روز پس از آغاز آبله کوبی به امیرکبیر خبر دادند که مردم نمی خواهند واکسن بزنند؛ چون چند تن از فالگیرها و دعانویس ها در شهر شایعه کرده بودند که واکسن زدن باعث راه یافتن جن به خون انسان می شود. هنگامی که خبر رسید پنج نفر به علت ابتلا به بیماری آبله جان...
سال 1270هـ/ 1854م، آغاز یک دوره پیشرفت بیماری وبا در شهرهای مختلفی چون اصفهان، شیراز و... بود که، تا سال 1284هـ، همچنان جان بسیاری از مردم قحطی زده را می‌گرفت. پیشرفت این بیماری، که کم کم حصبه نیز به آن افزوده می‌شد، در سراسر ایران به‌خصوص در مناطق جنوبی کشور نیز مشهود بود و این یعنی تهدید جدی برای سلامت منطقه خلیج‌فارس. این بار سفیر بریتانیا در تهران با توجه به عمق فاجعه، حکومت مرکزی را مجبور...
دارالفنون، پیشینه آموزش نوین ایران حافظی دارالفنون را از چند منظر قابل تکریم و احترام خواند و گفت: دارالفنون پیشینه آموزش نوین ایران است و به دنبال راه اندازی آن، وزارتخانه های آموزش و پرورش، آموزش عالی، بهداشت و دانشگاهها بوجود آمده است و این نخستین دلیل برای تکریم آن است. دبیر شورای سیاست گزاری دارالفنون افزود: ناصرالدین شاه در نخستین ابلاغ، علی قلی میرزا اعتضادالسلطنه را به عنوان وزیر علوم و...
یکی از بیماری هایی که در کمترین زمان علاوه بر بروز ناراحتی های پوستی موجب نابینایی و عفونت می شد آبله بود که در بیشتر موارد به مرگ بیمار نیز منجر می شد. پولاک، که شناخت کاملی نسبت به این بیماری داشته، آن را مهم ترین عامل کاهش جمعیت ایران دانسته است(پولاک، 1361: 465). مهم ترین عامل در جلوگیری از شیوع آن واکسیناسیون بود، که در زمان فتحعلی شاه آندریو جاکس، جراح و مترجم نماینده سیاسی انگلیس سرهارفورد جونز،...
در سال 1264 قمری، نخستین برنامه‌ی دولت ایران برای واکسن زدن به فرمان امیرکبیر آغاز شد. در آن برنامه، کودکان و نوجوانانی ایرانی را آبله‌کوبی می‌کردند. اما چند روز پس از آغاز آبله‌کوبی به امیر کبیر خبردادند که مردم از روی ناآگاهی نمی‌خواهند واکسن بزنند.. به‌ویژه که چند تن از فالگیرها و دعانویس‌ها در شهر شایعه کرده بودند که واکسن زدن باعث راه یافتن جن به خون انسان می‌شود هنگامی که...
آبله کوبی و مبارزه با بیماری واگیر آبله از زمان فتحلی علی شاه وارد ایران گردید. اما در زمان ناصرالدین شان و توسط امیر کبیر بود که آبله کوبی وارد حوزه فعالیت دولت گردید. در این زمینه و برای بالا بردن سطح آگاهی مردم، یک رساله آموزشی ـ طبی ترجمه و انتشار یافت. قوانینی به تصویب رسید و در هر شهر، پزشکان و محل هایی برای آبله کوبی معیین شدند. یک دلیل راجع به فراگیر بودن این بیماری آن که بسیاری از...
آیت‌الله شیخ حسین لنکرانی در سال ۱۲۶۸ش در یکی از محله‌های قدیمی شهر تهران (سنگلج) و در یک خانواده روحانی پا به عرصه وجود گذاشت. پدرش آیت‌الله حاج شیخ علی لنکرانی از عالمان و مجتهدان طراز اول تهران به شمار می‌آمد. پدربزرگ و جد بزرگ وی نیز از مجتهدان سرشناس زمان خود بودند. خاندان لنکرانی نسل در نسل حدود چهارصد سال رهبری دینی، مذهبی و سیاسی مردم را بر عهده داشتند. شیخ حسین...
«جبهه»، در اصطلاح سیاسی ، مقابل «حزب» قرار دارد و شامل طیفی از احزاب و گروههای مختلف می شود که در برهه های حساس تاریخ ، گردهم آمده و در عین حفظ خصوصیات فکری و مسلکی خود، بر پایه اصول و اهداف مشترک ، با هم همکاری می کنند. جبهه (که در کشور ما، می تواند به دو صورت «ملی » یا «مذهبی» تشکیل گردد) نشانگر «وفاق و اتحاد» نیروهای سیاسی و اجتماعی است ، همان گونه که حزب و احزاب ، بویژه در...
احمدرضا صدری احمدرضا صدریروز‌هایی که بر ما گذشت، تداعی‌گر سی و یکمین سالروز رحلت زنده‌یاد آیت‌الله شیخ حسین لنکرانی مشهور به «مرد دین و سیاست» بود. هم از این روی و در باز‌شناسی شمه‌ای از تکاپوی سیاسی آن بزرگ در ادوار گوناگون تاریخ معاصر ایران، مقال پیش روی به شما تقدیم می‌شود. در این یادمان سعی شده است که با استناد به خاطرات و تحلیل‌های تنی چند از نزدیکان و...
شیخ حسین لنکرانی (م 1368) از چهره های شگفت سیاسی ایران معاصر است که عمری طولانی کرد و تقریبا در تمام عمر دراز خود موجودی سیاسی ماند. خاندان وی که از خاندان های عالم ایران دوره قاجار، در اصل از منطقه قفقاز و سپس مهاجر به تهران هستند، مانند بسیاری از خاندان های روحانی دیگر، در جریان رشد نحله های فکری در اواخر دوره رضا خان و پس از آن، دچار سرگشتگی شده، و بیشتر برادرها به حزب توده پیوستند. طی سالهای اخیر...
درآمد در بین رجال معاصر ایران در عصر اخیر، پیشوای فقید انقلاب اسلامی امام خمینی ـ قدّس سرّه ـ از این بخت بلند برخوردار بود که شخصیتهای بزرگ (و بعضاً پر داعیة) سیاسی و اجتماعی و دینی زمان وی، او را قبول داشتند و حتی در نجات ایران از یوغ استعمار و رژیم ستم شاهی، چشم امید به وی دوخته بودند. داستانهایی که از حُسنِ نظرِ رجال دینی و سیاسیِ دوران پهلوی نظیر مرحومان حاج آقا حسین بروجردی(1)، آقا...
آن‌گونه که پیداست اولین بارقه‌های شهرت فراحوزوی برای امام خمینی پس از نوشتن کشف اسرار شکل گرفته است. نخستین کنش جدی امام خمینی(ره) در فضای سیاسی ایران به نوشتن کتابی با نام کشف اسرار بازمی‌گردد که در آن علاوه بر پاسخ دادن به شبهاتی درباره تشیع و روحانیت آن، انتقادی را نیز به رضا شاه و دوران حکومت او وارد آورده بودند. امام خمینی کشف اسرار را در حدود 44 سالگی در پاسخ به رساله...
روز 16 خرداد 1357 ارتشبد نعمت الله نصیری از ریاست ساواک برکنار و به سمت سفیر رژیم شاه در پاکستان منصوب شد. این برکناری و آن انتصاب بخشی از جابجائی‌ها و عزل و نصب های هدفمندی است که در سال 1357 از سوی رژیم شاه با هدف مهار انقلاب و فرونشاندن اعتراضات مردمی صورت گرفت. در میان چهره‌هایی که در حکومت پهلوی دوم، مولد نارضایی مردم بودند نصیری یک شاخص محسوب می شد. او در راس ساواک مسئول بسیاری از جنایات علیه...
نبردهای مقابله به مثل ایران در خلیج‌فارس، برهه‌ای حساس و جالب از تاریخ جنگ‌های ایران و آمریکاست که در آن، نفت‌کش آمریکایی بریجتون و یک هلیکوپتر نیروی دریایی این‌کشور مورد هدف قرار گرفتند. نادرمهدوی یکی از شهدای جنگ ایران با آمریکاست که چندسال پیش به‌عنوان شهید شاخص سال معرفی شد و شباهت‌هایی با حاج‌قاسم سلیمانی، دیگر شهید مبارزه با آمریکا دارد. مهدوی، فرمانده نیروهای...
بعد از اعدام برخی از سران رژیم پهلوی از جمله نعمت الله نصیری(رئیس ساواک)، رضا ناجی(فرماندار نظامی اصفهان) خسروداد(فرمانده هوانیروز)، مهدی رحیمی(فرماندار نظامی تهران) در نیمه شب 25 بهمن 1357، جنازه های این افراد به سردخانه پزشکی قانونی کشور منتقل شد. اعدام این افراد در اولین روزهای پس از پیروزی انقلاب با هدف خنثی کردن هرگونه احتمال کودتای نظامی در پشت بام مدرسه رفاه انجام شد، به خصوص آنکه ارتشبد...
نعمت الله نصیری در مرداد ماه سال 1289 در روستای سنگسر از توابع شهرستان سمنان متولد شد. پدرش محمد (عمید الممالک) و مادرش زرین تاج خانم نام داشت. پدرش در روستاهای سمنان «چارواداری» می کرد. نعمت الله و برادرش عنایت الله از فقر و استیصال، برای اشتغال، سمنان را ترک کردند و به تهران آمدند. نصیری در سال 1303در تهران، خانه شاگرد یک یهودی به نام سلیمان خان شد و در نزد ارباب یهودی خود، مقداری سواد...
