مقالات
روز 24 اردیبهشت 1349 عباسعلی خلعتبری قائم‌مقام وزیر خارجه ایران در جلسه علنی مجلس شورای ملی که با حضور امیرعباس هویدا نخست‌وزیر تشکیل شد گزارش مربوط به اقدامات دولت و قطعنامه شورای امنیت راجع به جدا شدن بحرین از خاک ایران را به اطلاع نمایندگان مجلس رساند. سپس مجلس با 187 رأی موافق و 4 رأی مخالف به جدایی بحرین از خاک ایران رأی داد. در دهه‌ی 1350 انگلستان که بساط خود را از خلیج فارس برچیده بود،...
روز 24 اردیبهشت 1327 با خروج آخرین کمیسر عالی انگلیس از فلسطین، بلافاصله «دیوید بن گوریون» از رهبران اصلی صهیونیستها در تل‌آویو تشکیل دولت یهود را تحت نام «اسرائیل» اعلام کرد. تأسیس دولت اسرائیل از نتایج سیاستی است که انگلیسی‌ها از زمان صدور اعلامیه بالفور در 1917 میلادی از آن حمایت به عمل آورده و آمریکایی‌ها نیز از دهه 1920 میلادی رفته‌رفته به آن متقاعد شده بودند. اعلامیه بالفور که...
روز 16 اردیبهشت 1300 خورشیدی اولین شماره روزنامه «قرن بیستم» در 16 صفحه به مدیریت میرزاده عشقی در تهران منتشر شد. این روزنامه همچون صاحبش میرزاده عشقی عمر کوتاهی داشت، اما بارقه‌ای بود از شور آزادیخواهی در وانفسای بستن نطفه استبداد پهلوی. عشقی که نام اصلی‌اش سیدمحمدرضا کردستانی است، در سال 1273 خورشیدی در همدان زاده شد و در همان جوانی، به دنیای پرتلاطم سیاست ایران پانهاد. در جنگ جهانی...
روز 12 اردیبهشت 1361 در حمله هماهنگ نیروهای سپاه و دادستانی به 5 پایگاه سازمان مجاهدین خلق در نقاط مختلف تهران بیش از 30 نفر از اعضای مسلح این سازمان جان خود را از دست دادند. حمله نیروهاى هماهنگ نهادهاى انقلابى به پایگاههاى بخش اجتماعى سازمان ، رأس ساعت 2 بعدازظهر 12 اردیبهشت ماه 1361، آغاز شد. در اثر این ضربه، بخش اجتماعى، که به فرماندهى و مسئولیت محمد ضابطى (هدایت کننده تظاهرات 30 خرداد و 5 مهر 1360...
روز 11 اردیبهشت 1358 استاد مرتضی مطهری هنگامی که از منزل دکتر یدالله سحابی در خیابان فخرآباد تهران در ساعات آخر شب خارج می‌شد، هدف حمله مسلحانه گروه فرقان قرار گرفت و به شهادت رسید. استاد شهید آیة اللّه مطهرى در 13 بهمن 1298 هجرى شمسى مطابق با 12 جمادى الاول 1338 هجرى قمرى(1920 میلادی) در شهرستان فریمان در نزدیکی شهر مقدّس مشهد در یک خانواده اصیل روحانى چشم به جهان گشود. پس از طىّ دوران طفولیّت به...
همکاری ایران و عمان در اخراج گام به گام پرتغالی‌ها از خلیج فارس یک الگوی مناسب برای همکاری منطقه ای : تاکنون تحقیقات و پژوهش‌های متفاوتی در زمینۀ اخراج پرتغالی‌ها از خلیج فارس از نگاه‌های متفاوت به نگارش درآمده است. ولی از آنجایی‌که بیشتر منابع خلیج فارس در سدۀ هفدهم و هجدهم به زبان غیر فارسی بوده و اغلب توسط نویسندگان انگلیسی و پرتغالی نوشته شده است، در این منابع به اخراج گام به...
روز دهم اردیبهشت 1361 عملیات بیت‌المقدس با هدف آزادسازی خرمشهر در جبهه‌های جنوب آغاز شد. آزادسازی خرمشهر یکی از مهم‌ترین وقایع در تاریخ انقلاب و جنگ تحمیلی است. عملیات فتح خرمشهر، به دلیل اهمیت آن از نظر نظامی و سیاسی به مطالعۀ فراوان نیاز دارد که در این مقاله، به اختصار بدان می‌پردازیم. این عملیات با نام «بیت المقدس» طی 3 مرحله انجام شد و 25 روز به طول انجامید. رمز عملیات، ذکر مقدس...
روز دهم اردیبهشت 1354 امیراسدالله علم وزیر دربار، کنفرانس حزب رستاخیز را «توخالی و ساختگی» خواند. تا پیش از افزایش افسانه‌ای بهای نفت در سال 1352ش. چندین حزب در عرصة سیاسی ایران فعالیت می‌نمودند. این احزاب، شامل احزابی چون پان ایرانیست، ایران نوین و مردم بودند که دو حزب اخیر، احزابی کاملاً حکومتی بودند و کادرهای نظام را تشکیل می‌دادند. در دهة چهل خورشیدی، شاه بارها ضمن حمایت ( به طور...
ایران، این سرزمین پهناور، تاریخ کهنى دارد که در قباله تاریخ آن فراز و نشیب‌هاى بسیارى به چشم مى‌خورد. در صفحات اخیر این تاریخ، به خاندانى بر مى‌خوریم که على‌رغم حکومت کوتاهشان، همواره خبر ساز بوده‌اند. بیش از نیم قرن حکومت پدر و پسر به واسطه ضعف‌هاى متعدد، چه در ساختار کلى حکومت و چه در بخش‌هاى اجرایى آن، سلسله دو شاهانه پهلوى را یکى از آسیب‌پذیرترین حکومت‌ها در طول تاریخ ایران جلوه مى‌دهد....
در دوران سلطنت 37 ساله محمدرضا پهلوی افراد زیادی به‌عنوان کارگزار و مقامات سیاسی، لشکری و کشوری به او خدمت کردند، اما در بین آنها فقط چند نفر انگشت‌شمار توانسته بودند به حلقه نزدیکان شاه اضافه شوند و در بین آنها فقط اسدالله علم توانسته بود اعتماد شاه را به حدی جلب کند که بر روی بسیاری از تصمیم‌گیریهای اساسی او تأثیرگذار باشد. از طرفی شاه نیز به او به حدی اعتماد داشت که نه‌تنها در مسائل سیاسی...
روز هفتم اردیبهشت 1367 و یک روز پس از اعلام قطع رابطه عربستان با جمهوری اسلامی ایران از تلویزیون ریاض، دولت عربستان با احضار سفیر ایران در ریاض و اعلام یک مهلت یک هفته‌ای برای خروج وی از آن کشور، عملاً روابط خود را با ایران قطع کرد. روابط ایران وعربستان سعودی در 1307، بعد از تأسیس حکومت سعودی برقرار شد، ولی سفارت ایران در ریاض در 1309 دایر شد. با این حال مناسبات دو کشور به دلیل تفاوت نگرش...
شکست امریکا در طبس در آوریل 1980، بزرگ‌ترین ضربه را بر حیثیت سیاسی امریکا وارد کرد به طوری که ایالات‌متحده نه تنها در صحنه جهانی تحقیر شد بلکه با بحران "حقارت ملی" نیز مواجه شد. ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور سابق امریکا معتقد بود: «ایالات متحده امریکا با شکست در عملیات نجات گروگان‌های امریکائی، اکنون بسیار بی‌وجهه و شدیدا خوار و خفیف شده است.» "استیون آر. وایزمن" نیز با به...
روز پنجم اردیبهشت 1351 سرتیپ علی اکبر مولوی رئیس پیشین ساواک تهران و فرمانده ژاندارمری که دو روز قبل در پی سانحه سقوط هلیکوپتر حامل وی به بیمارستان منتقل شده بود درگذشت. درخصوص عملکرد ساواک از تأسیس تا انحلال (1335 ـ 22 بهمن 1357) سخن‌ها بسیار است و اسناد، غیرقابل شمارش. در خاطرات شخصیت‌ها گاه یک فصل و گاهی بخش قابل ملاحظه‌ای در مطالب و اسناد مربوط به این موضوع وجود دارد. حتی در مواردی،...
مروری برفعالیت مذهبی در ارتش پیش از انقلاب نویسنده : محسن قرهی پژوهشگر تاریخ جنگ http://www.iran-newspaper.com/?nid=6759&pid=11&type=0 بدون شک یکی از عوامل مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، پیوستن ارتش مجهز و قدرتمند ایران به انقلاب بود. از آنجا که سیستم‌های حفاظتی و امنیتی به طور کلی در ارتش رژیم گذشته بسیار بسته عمل می‌نمود حقایق فراوانی از این دست مغفول مانده و تاکنون آنچنان که باید مورد مداقه قرار...
روز اول اردیبهشت 1358 دولت اعلام کرد زندان قزل قلعه که در دوران رژیم شاه محل نگاهداری 700 زندانی بود به فضای سبز و گذرگاه خودروها تبدیل شده است. زندان قزل قلعه یا «قزل قلاع» (قلعه سرخ)، از جمله یادمان‌های دوران قاجار و پهلوی اول و دوم است. این یادمان سال هاست که به «میدان میوه و تره بار» تبدیل شده است. این زندان خارج از «دروازه یوسف آباد» و در زمین های جلالیه در ده امیر آباد، قرار...
به موجب یکی از اسناد ساواک که تاریخ 24 فروردین 1340 را دارد، شاپور بختیار در ملاقات با یکی از مقامات ساواک اظهار داشت: «من در زندان به تیمور (تیمور بختیار) گفتم که نسبت به رژیم سلطنت علاقه‌مند و وفادارم و فقط سلطنت است که موجودیتی برای این کشور ایجاد نموده و معلوم نیست اگر این رژیم از بین برود آینده مملکت چه خواهد شد و به کجا خواهد انجامید.» شاپور بختیار آخرین نخست وزیر حکومت پهلوی، در 1293 ش...
روز 22 فروردین 1358 سرلشکر حسن پاکروان رئیس پیشین ساواک و عامل مؤثر در حمله به مدرسه فیضیه قم در 1343ش، و ارتکاب جنایات متعدد دیگر همراه با 10 نفر دیگر از سران رژیم پهلوی با حکم دادگاه انقلاب اعدام شد . نام حسن پاکروان برای اولین بار در 24 اسفند 1339 در سطح کشور مطرح شد، در این روز پاکروان بعد از برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک به عنوان دومین رئیس این سازمان از سوی محمدرضا پهلوی انتخاب شد. حسن پاکروان در...
روز 19 فروردین 1351 ارتشبد نعمت‌الله نصیری رئیس ساواک، در نامه‌ای به دادرسی ارتش، مسعود رجوی را از «همکاران ساواک» معرفی کرد و خواستار ارفاق و تخفیف در مجازات او شد. مسعود رجوی در سال 1327 در طبس به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایى را در «دبستان فارابى» کاشمر به پایان رساند و از «دبیرستان دانش بزرگ نیا» در مشهد، دیپلم ریاضى گرفت. در سال تحصیلى 1345 ـ 46 در رشته حقوق سیاسى دانشکده حقوق...
در شهریور ماه 1321 امیرعباس هویدا با تجربه اشتغال در صلیب سرخ بلژیک، به ایران آمد. او در این باره می‌نویسد: «آقای ک را دیدم. وی معاون صلیب سرخ بلژیک بود و من از پیش او را می‌شناختم البته آشنایی من با او زیاد نبود ولی وضع مادی زندگی من به طوری بود که مجبور شدم به او پیشنهاد کنم که حاضرم در اداره صلیب سرخ به کار مشغول شوم. فوراً قبول کرد به دفتر صلیب سرخ رفتم و مأمور دایره آمبولانس شدم.» اینکه...
روز 17 فروردین 1299 قیام شیخ‌محمد خیابانی عالم و مبارز دوران مشروطیت، علیه استعمار و استبداد در تبریز آغاز شد. شیخ محمد خیابانی فرزند حاج عبدالحمید تاجر خامنه‌ای و بانو رقیه سلطان، در سال 1297 ق در شهرک «خامنه» واقع در ده کیلومتری شهرستان شبستر دیده به جهان گشود[۱] و تحصیلات مقدمات و ادبی را در زادگاهش گذراند. پدرش در شهر «پتروفسکی» (مخاچ قلعه، مخاچ کالا) پایتخت آن روز جمهوری...
