انگلیس
موقعیت جغرافیایی ایران در طول تاریخ و از جمله در قرن بیستم همواره یکی از انگیزه های پیدایش و گسترش نظام سلطه جهانی و همچنین منبع نگرانی جدی در منطقه بوده است. کشف منابع عظیم نفتی نیز در اوایل قرن بیستم به این موقعیت حساس دامن زد و قدرتهای بزرگ سلطه گر جهانی را بر آن داشت تا با اتخاذ سیاستهای همکاری جویانه یا رقابت جویانه به تاراج سرزمین ایران و داراییهای آن اقدام نمایند. رقابت انگلیس و...
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.به دنبال این تصمیم در سومین روز از شهریورماه ۱۳۲۰، نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و...
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.به دنبال این تصمیم در سومین روز از شهریورماه ۱۳۲۰، نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و...
در سه برگ سند پیش رو گزارش دو مورد حمله هوایی نیروهای متفقین به شهرهای قزوین و شاهرود و نیز تلگراف محمد علی مقدم سفیر وقت ایران درلندن به تهران در مورد مذاکراتش با وزیر خارجه انگلیس درباره درخواست توقف اشغال ایران توسط ارتش انگلیس ارائه شده است که پاسخ آنتونی ایدن وزیرخارجه وقت انگلیس جالب است او می گوید از آنجا که سفیر ما در تهران در حال گفتگو با مقام های ایرانی درباره همین موضوع...
سند مربوط به گزارش نشست اعضای سفارت انگلیس و مقام های آمریکایی برای هماهنگی کودتای 28 مرداد 1332 است . تاریخ سند به تاریخ سوم دسامبر 1952 است که برابر با 12 آذر ماه 1331 می شود. یعنی حدود هشت ماه قبل از وقوع کودتا علیه دولت قانونی مصدق درایران. جالب آنکه در این سند افراد شرکت کننده روی سه سناریو احتمالی برای آینده دولت مصدق بحث کردند: 1- مصدق در قدرت باقی می ماند و در مسیر [حزب] توده گام می...
اسناد وزارت خارجه آمریکا که روز سه شنبه 17 مرداد 1396 از حالت محرمانه خارج شدند. این اسناد نقش لندن را در کودتا علیه دولت مصدق در ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ نشان می دهد. این اسناد که از حالت محرمانه خارج شده‌اند، جزئیات جدیدی از نقش لندن را در کودتا علیه دولت مصدق در 28 مرداد سال 1332 ارائه می کند. این اسناد توسط موسسه غیرانتفاعی «آرشیو امنیت ملی امریکا» منتشر شد. دو پژوهشگر این...
: در روزهای اخیر تماس‌های متعدد داشتم از سوی خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها برای مصاحبه درباره اسناد جدید وزارت خارجه آمریکا که پنج‌شنبه، ۲۵ خرداد ۱۳۹۶/ ۱۵ ژوئن ۲۰۱۷، منتشر شد. از پاسخگویی امتناع کردم. در طول بیست سال اخیر ده‌ها مصاحبه و سخنرانی و مقاله و یک مجلد کتاب درباره کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ منتشر کرده‌ام. از نظر من، اینگونه بحث‌های تاریخی باید محققانه انجام شود نه...
روز پنج شنبه 25 خرداد 1396 مطابق با 15 جون 2017 دفتر نشر اسناد تاریخی وزارت امور خارجه آمریکا ۱۷ جلد از اسناد تاریخی خودرا منتشر کرد. ۱۳ جلد از این مجموعه مشتمل بر اسناد کنفرانس صلح پاریس ۱۹۱۹، یک جلد روابط با روسیه در ۱۹۱۹ و دو جلد اسناد روابط خارجی آمریکا در سال ۱۹۱۹ است. مجلد دیگر، ضمایم اسنادی است که در سال ۱۹۸۹ در چارچوب انتشار اسناد روابط خارجی آمریکا منتشر شد و مشتمل بر اسناد روابط با ایران در...
: در میان اسناد‌منتشرشده دولت انـگلستان،در سـایت Foreign & Commonwealth Office ( FCO)[1] دو سـند نیز درباره ایران،مرتبط با کودتای 28 مرداد 1332 دیده می‌شود که از اهمیت برخوردار است. سایت FCO بـه وزارت امور خارجه و کشورهای مشترک المنافع انگلستان مربوط است. جست‌وجوی ما برای دریافت ایـن موضوع که سندها پیـش از ایـن در ایران منتشر شده‌اند یا نه،به پاسخ منفی رسید....
روز 14 فروردین 1371 بخش‌هایی از اسناد محرمانه وزارت امور خارجه آمریکا درباره دخالت این کشور در کودتای 28 مرداد 1332 منتشر شد. با وجود گذشت بیش از شصت سال از کودتای آمریکایی – انگلیسی 28 مرداد 1332، مسئولان امریکایی هنوز در باره انتشار دقیق اسنادی که نقش سازمان سیا و اینتلیجنس سرویس انگلیس را در سازمان دهی و هدایت این کودتای ضد ملی روشن می کند، ملاحظات سیاسی – امنیتی خود را دارند. به همین دلیل هر از...
در این جا 9 برگ سند از مجموعه اسناد وزارت امورخارجه و وزارت کشور(داخله) در دوره رضا شاه مربوط به دوران نخست وزیری محمود جم و وزرات امورخارجه عنایت الله سمیعی مشاهده می کنید که این اسناد به نامه نگاری ها انجام شده مردم بحرین با دولت وقت ایران مربوط است . در این اسناد بطور مشخص فشار بر مردم که یا اموال غیر منقول خود را بفروشند و بروند و یا تابعیت دولت بحرین را بپذیرند. همانگونه که در گزارش این اسناد...
طی چند ماهه پس از کودتا دکتر «دونالد. ن. ویلبر» از مأموران بلندپایه سیا، که در طراحی و اجرای کودتای 28 مرداد 1332 نقش مهمی داشت و از جزئیات آن اقدام تبه‌کارانه آگاهی تمام و کمالی داشت، گزارشی از فرایند طراحی و اجرای کودتا تهیه و در اختیار مقامات سیاسی ـ اطلاعاتی دولت امریکا قرار داد تا بتوانند برای عملیاتهای مشابه (در آینده) از آن بهره‌برداری کنند. دونالد ویلبر فرایند نهایی شدن طرح کودتا علیه...
کودتای 28 مرداد سال 3213 از حوادث عبرت‌آموزی است که شناخت علّت وعوامل آن باعث درکِ درست از حوادث بعدی ایران خواهد شد. با نگاهی دقیق به این واقعه درمی‌یابیم که برخلاف ادعای رژیم پهلوی، حادثه‌ی 28 مرداد قیامی ملّی نبود، بلکه توسط آمریکا طراحی و اجرا شد. آمریکا همواره به بهانه‌های واهی به سلطه بر کشورها پرداخته است. آیزنهاور رییس‌جمهورآمریکا در نطقی در 15 مرداد 1332 ادعا می کند: « دولت...
: چند ماه پس از کودتای 28 مرداد دانلد. ان. ویلبر[1] مأمور ارشد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا و یکی از طراحان و فعالان اصلی کودتا جزوه ای به نام « سرنگونی مصدق، نخست وزیر ایران» تهیه کرد که در آن ضمن بیان چگونگی شکل گیری پروژه کودتا به نام پروژه آژاکس، به شرح رویدادهایی پرداخته است که منجر به سرنگونی دکتر محمد مصدق شد. کودتای 28 مرداد 32 در ایران نخستین کودتایی بود که دولت آمریکا توانست از...
: هدف از این نوشته بررسی وقایع سالهای 1330 تا 1332 و یا نحوه و تبیین کودتای 28 مرداد 1332نیست، بلکه منظور از این نوشته نگاه حکومت پهلوی به اتفاق روی داده در روز 28 مرداد 1332 است. شاه و دستگاه تبلیغاتی حکومت در تمام سخنرانیها، از این روز به عنوان قیام ملی نام می‌بردند، قیامی که توسط مردم ایران اعم از طبقات مختلف انجام گرفت اما در خلوت از اتفاق آن روز به عنوان کودتا یاد می‌کردند. شاه که در روز 25...
جرج کندی یانگ(1911-1990)از چهره‌های سرشناس سیاسی و اطلاعاتی تاریخ معاصر بریتانیاست که به دلیل جایگاه برجسته‌اش در حوادث معروف به"توطئه دولت ویلسون"2 و نقش او در ایجاد شبکه‌های سرّی پیمان ناتو در دوران جنگ سرد،بـه‌ویژه شبکه گلادیو در ایتالیا،مورد توجه جدّی پژوهشگران بریتانیا و سایر کشورهای غربی است.مورخین اطلاعاتی از یانگ به عنوان طرّاح عملیات کودتای 28 مرداد 1332...
کودتای سوم اسفند 1299 ماحصل آشفتگی‌های سیاسی دوران انقلاب مشروطه بود، این کودتا با حمایت انگلیسی‌ها و عاملان داخلی اش مانند سید ضِیاء طبطبایی و رضاخان شکل گرفت. مواجب بگیران انگلیس در نیروهای قزاق به عنوان عامل اجرایی کودتای سوم اسفند 1299 زمینه را برای حاکم شدن دیکتاتوری 16 ساله رضا خان فراهم کردند. بدین ترتیب ایران وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود شد.
دولت انگلیس مدعی است هیچ دخالتی در کودتای رضاخان در سوم اسفند 1299نداشته است اما برای ارزیابی این ادعا می توان به گزارش منتشرشده در آفیشال ریپورت انگلستان که توسط آقای محمد قلی مجد در کتاب کتاب از قاجار به پهلوی منتشر شده است توجه کنیم در این گزارش می خوانیم : «یگان‌های مختلف قزاق، که تمام نیروهای آن ایرانی هستند تحت فرماندهی افسران ایرانی از قزوین به سمت تهران حرکت کرده و در بیست و یکم...
نهضت مشروطیت ایران با هدف استقرار عدالت در جامعه به وقوع پیوست.در منابع عمومی ایـن دوره به صراحت از رهبری علما در جنبش سخن به میان آمده است؛به گونه‌ای کـه بدون این حمایتها جـنبش بـه نتیجه‌ای دست نمی‌یافت. با این وصف از همان ابتدای وقوع جنبش در کنار حرکت اصیل مردم،جریان دیگری هم دست‌اندرکار بود.این جریان البته به تنها چیزی که نمی‌اندیشید،استقرار...
رضا خان در مقاطع مختلف از حمایت های انگلیس بهره گرفت تا سلطنت پهلوی را برای خود فراهم آورد و پایه های حکومت استبدادی خود را برقرار و استوار ساخت. در ادامه به برخی از مستندات حمایت ای انگلیس از رضاخان پرداخته می شود : تلگرام تبریک جورج، پادشاه انگلستان برای رضاخان به شرح منتشر می شود: «لندن، 14 دسامبر. مناسبت میمون جلوس اعلیحضرت به تخت سلطنت را مغتنم شمرده و تبریکات بی‌شائبه خود را تقدیم...
