مصدق
سند منتشرنشده از جنایات کودتاگران 28 مرداد 1332

تهرانِ مخوف

سند منتشرنشده از جنایات کودتاگران 28 مرداد 1332

تهرانِ روز ۲۸ مرداد با چراغ سبز ارتشِ مطیع سرلشگر زاهدی، در تسخیر اوباشی بود که ماموریتشان ایجاد رعب و وحشت و سرکوب مخالفان بود. یکی از اسناد انگلستان که بافاصله زمانی کمی پس از این واقعه تنظیم شده از «جمعیتی حدوداً سه‌هزار نفره از مردان مسلح به چوب و چماق» یاد می‌کند که اوباش سرشناس بینشان حضور دارند و در سطح شهر می‌چرخند و شعار می‌دهند و به هرجایی دلشان بخواهد حمله می‌کنند. برخی...

ادامه مطلب

چرایی تغییر مواضع آمریکا در قبال مصدق

چرایی تغییر مواضع آمریکا در قبال مصدق

سه گام متفاوت آمریکا در برابر ملی شدن صنعت نفت ایران؛  برخورد آمریکا با داستان ملی شدن صنعت نفت ایران و به‌ویژه با مصدق از سه مرحله عبور ‌کرد. این برخورد در مرحله نخست، در ایران و جهان به حمایت از مصدق و آرمان‌های استقلال‌خواهان مردم ایران دربرابر انگلستان تعبیر شد، اما آیا می‌توان حمایت‌های آمریکا را ناشی از نگرش‌های خیرخواهانه و مردم‌سالارانه آمریکایی‌ها تلقی کرد و...

ادامه مطلب

کودتای 28 مرداد در اسناد وزارت خارجه آمریکا

کودتای 28 مرداد در اسناد وزارت خارجه آمریکا

کودتای 28 مرداد سال 3213 از حوادث عبرت‌آموزی است که شناخت علّت وعوامل آن باعث درکِ درست از حوادث بعدی ایران خواهد شد. با نگاهی دقیق به این واقعه درمی‌یابیم که برخلاف ادعای رژیم پهلوی، حادثه‌ی 28 مرداد قیامی ملّی نبود، بلکه توسط آمریکا طراحی و اجرا شد. آمریکا همواره به بهانه‌های واهی به سلطه بر کشورها پرداخته است. آیزنهاور رییس‌جمهورآمریکا در نطقی در 15 مرداد 1332 ادعا می کند: « دولت...

ادامه مطلب

کودتای 28 مرداد 1332 یا انقلاب 28 مرداد 1332

کودتای 28 مرداد 1332 یا انقلاب 28 مرداد 1332

: هدف از این نوشته بررسی وقایع سالهای 1330 تا 1332 و یا نحوه و تبیین کودتای 28 مرداد 1332نیست، بلکه منظور از این نوشته نگاه حکومت پهلوی به اتفاق روی داده در روز 28 مرداد 1332 است. شاه و دستگاه تبلیغاتی حکومت در تمام سخنرانیها، از این روز به عنوان قیام ملی نام می‌بردند، قیامی که توسط مردم ایران اعم از طبقات مختلف انجام گرفت اما در خلوت از اتفاق آن روز به عنوان کودتا یاد می‌کردند.   شاه که در روز 25...

ادامه مطلب

کابینه دوم دکتر مصدق

کابینه دوم دکتر مصدق

اسامی وزیران کابینهٔ دوم محمد مصدق ۱ صبار فرمانفرمائیان- محمدعلی ملکی وزارت بهداری ۲ سیف‌الله معظمی وزرات پست و تلگراف ۳ حسین نواب - حسین فاطمی وزارت امور خارجه ۴ داوود رجبی- جهانگیر حق‌شناس وزارت راه ۵ باقر کاظمی وزارت دارایی ۶ عبدالعلی لطفی وزارت دادگستری ۷ خلیل طالقانی وزارت کشاورزی ۸ محمد مصدق وزارت دفاع ملی ۹ غلامحسین صدیقی وزارت کشور ۱۰ ابراهیم عالمی وزارت کار ۱۱ مهدی آذر وزارت...

ادامه مطلب

دکتر مصدق از آیزنهاور هم ناامید شده است

دکتر مصدق از آیزنهاور هم ناامید شده است

مجله خواندنیها؛ 2 اسفند 1331 «دکتر مصدق از آیزنهاور هم ناامید شده است ...روزنامه انگلیسی «نیوزکرونیکل» در خصوص توافق سیاسی انگلیس [و] آمریکا در خاورمیانه می‌نویسد:«ممکن است این توافق با صدور اعلامیه مشترکی از طرف چرچیل و آیزنهاور اعلام شود و پیشنهاد مشترک جدیدی به امضای چرچیل و آیزنهاور به دکتر مصدق داده شود. این پیشنهاد مشترک جدید که همان پیشنهادات چرچیل و ترومن با تغییرات مختصری خواهد بود، یکبار...

ادامه مطلب

نقش رزم آراء در ملی شدن صنعت نفت

نقش رزم آراء در ملی شدن صنعت نفت

در بین چهره‌های نظامی تاریخ ایران دوره پهلوی، نام سرلشکر حاجعلی رزم‌آرا بیش از همه مطرح بوده و هست، زیرا او نه تنها یک فرمانده نظامی قدرتمند، بلکه رجلی سیاسی هم به شمار می‌آمد. تا قبل از بحث فرقه دموکرات آذربایجان، نام او صرفا به عنوان یکی از فرماندهان ستاد ارتش مطرح بود. به واقع در یک سو، طیف رزم‌آرا قرار داشت و در سوی دیگر سرلشکر حسن ارفع که تیمی از نظامیان قدرتمند را زیر چتر حمایت خود...

ادامه مطلب

مذاکرات دکتر مصدق با آورل هریمن فرستاده ویژه دولت آمریکا در باره ملی شدن نفت

مذاکرات دکتر مصدق با آورل هریمن فرستاده ویژه دولت آمریکا در باره ملی شدن نفت

پس از تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ شمسی در مجلس سنا، دکتر مصدق به عنوان نخست‏وزیر ایران درصدد اجرای این قانون برآمد. دولت ایران در این زمان، آمادگی داشت که خود مستقیماً نفت را صادر نماید. از آن طرف با خلع ‏ید از شرکت نفت انگلستان که از سال‏‌ها قبل بر چاه‌‏های نفت ایران خیمه زده بود، دولت این کشور را به عکس‌العمل واداشت و کشتی جنگی به خلیج‌فارس اعزام کرد. درنتیجه صادرات نفت...

ادامه مطلب

یادداشت های منتشر نشده دکتر سید حسین فاطمی (بخش دوم)

یادداشت های منتشر نشده دکتر سید حسین فاطمی (بخش دوم)

(ادامه بخش اول) دو تاکتیک روشن ولی مـتضاد از‌ نـاحیه‌ اقلیت و اکـثریت در مورد لایحه به کار برده شد.اقلیت‌ چون می‌دانست سه‌چهار جلسه بیشتر مجلس نمی‌تواند داشته باشد‌ و چـراغ‌ عمرش‌ بر لب بام‌ است،به این فکر افتاد که به‌ هـرترتیبی مـیسر اسـت،وقت‌گذرانی کند و نگذارد کار مهمی از پیش‌ برود.اکثریت اولا با تصویب یک فوریت لایحه‌(زیرا‌ فوریت‌ دوم را که سـاعد ‌...

ادامه مطلب

یادداشت های منتشر نشده دکتر سید حسین فاطمی (بخش نخست)

یادداشت های منتشر نشده دکتر سید حسین فاطمی (بخش نخست)

  پس از پیروزی کودتاگران در 28 مرداد 1332،دکتر محمد مصدق و یاران نزدیک او‌ تحت‌ تعقیب حکومت قرار گرفتند.در ایـن بین دکتر فاطمی نشانه اول بود‌.او تقریبا یک ماه‌ پس‌ از اختفا و رسیدن به آسـودگی نسبی،تصمیم گرفت تـاریخ سـیاسی 12 سال عصر خود را بنویسد؛از 1320 تا 1332 ش.او می‌خواست این تاریخ را بر اساس خاطرات خود بنویسد،زیرا‌ شرایطی‌ که در آن به سر می‌برد،خالی از مدارک و اسناد و حتی...

ادامه مطلب

فوبیای سرخ آمریکاییها

فوبیای سرخ آمریکاییها

29 اردیبهشت سالروز تولد محمد مصدق است به همین مناسبت مقاله پیش رو به عنوان یک تجربه تاریخی از دوران حیات سیاسی مصدق باز نشر گردید .  نگارنده بر این باور است که فوبیا و هراس از کمونیسم و نفوذ و سیطره آن در ایران یکی از عواملی بود که زمینه نفوذ بیشتر در ایران را در میان اتاق فکر دیپلماسی آمریکاییها توجیه می‌کرد. اما اینکه چه میزان از این کمونیسم هراسی واقعی بود و چه میزان از آن صرفاً بهانه‌ای بود...

ادامه مطلب