قرارداد 1919
پس از خاتمه جنگ اول جهانی، انگلستان ـ یکی از فاتحین این جنگ ـ قدرت مسلط خارجی در ایران به شمار می‌آمد. زیرا نه تنها نیروهای عثمانی و حامیان آلمانی آنها شکست خورده و از خاورمیانه بیرون رانده شده بودند، بلکه روسیه هم به علت بروز انقلاب بلشویکی دچار آشفتگی و جنگ داخلی بود. بر این اساس انگلیسیها نیروهای خود را تا شمال ایران پیش رانده و از طریق مرزهای جنوبی روسیه به نیروهای مخالف رژیم کمونیستی جدید...
قرارداد 1919 یک سال بعد از روی کار آمدن کابینه میرزا حسن وثوق الدوله که از طرفداران جدی و واقعی انگلیسی ها و غلام حلقه به گوش آنان بود، بین دولت ایران و انگلیس منعقد گردید. وثوق الدوله از مخالفان سرسخت نهضت جنگل به شمار می رفت. او مردان جنگل را که نسبت به سیاست های انگلیسی ها خوش بین نبودند، تحت فشار قرار داد. «سردار معظم خراسانی» (عبدالحسین تیمورتاش) را که مردی لاابالی، خوش گذران، جاه طلب و فاسد بود، با...
روسیه و انگلستان در دوره قاجاریه ، به‌دلیل ضعف دولت‌های مرکزی بر مناطق شمالی و جنوبی ایران تسلط کامل داشتند و از این طریق امتیازات زیادی به‌دست آوردند.بعد از انقلاب مشروطه، این دوکشور استعمارگر با عقد قرارداد ۱۹۰۷ ایران را به‌طور رسمی بین خود تقسیم کردند. اما نکته مهم تاریخی این بود که با پیروزی انقلاب بلشویکها در۱۹۱۷ میلادی، نیروهای تزاری برای بازگشت به روسیه، ایران را ترک کردند و اینگونه،...
در دوران معاصر ایران، نظر به موقعیت استراتژیک فوقالعاده و دارا بودن ذخایر عظیم زیر زمینی، در سیاست خارجی انگلستان از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. انگلیسیها ایران را به مثابه دروازهای تلقی میکردند که اگر مورد حراست قرار نگیرد، مستعمره زرخیزشان، هندوستان، به خطر خواهد افتاد. علاوه بر این، منابع عظیم زیر زمینی، بویژه ذخایر نفت جنوب بر اهمیت ایران در سیاستهای استعماری بریتانیا...
جان لارنس کالدول وزیر مختار وقت آمریکا در ایران در 10 آوریل 1920 در نامه ای به وزارت خارجه کشورش راجع به بازگشت احتمالی احمد شاه قاجار از سفر اروپائیش چنین گزارش می‌کند: «اعلی‌حضرت شاهنشاه، همچنان در حال سیاحت اروپا است و اخیراً از طرف شاه ایتالیا رسماً دعوت شده است. انتظار می‌رود که وی در ماه می یا ژوئن به ایران بازگردد.» سر کنسول آمریکا هایتزر نیز در مورد حضور شاه در بغداد چنین گزارش می‌دهد:...
در میان اوراق مستشار الدوله ورقهای دیده می‌شود که نام برده بر آن قطعه شعری در جواب شعر وثوق الدوله نوشته و بر صدر آن توضیحی چنین داده است:« وثوق الدوله پس از بستن قرارداد منحوس که ایران را تحت حمایت انگلیس می گذاشت به انگلستان فرار کرد. در آنجا منظومهای در شکایت از روزگار گفته است. چند بیت آن منظومه به نظرم رسید. با چند بیت به آن جواب گفتم .لازم است عین آن منظومه دیده شود تا اصلاحات و تغییراتی...
موقعی که مواد آئین‌نامه در کمیسیون مشترک نظامی – مرکب از هفت افسر ارشد انگلیسی و هفت افسر ارشد ایرانی – خوانده شد، دو تن از اعضای ایرانی احساس کردند که رای موافق دادن به چنین ماده‌ای خیانت محض به ایران است و به این دلیل حاضر نشدند پای گزارش کمیسیون را امضا کنند. یکی از این دو افسر رشید ایرانی - مرحوم سرتیپ فضل‌الله خان آقا ولی – که تحصیلات عالی نظامی خود را در انگلستان تمام کرده بود، از شدت تاثر...
انقلاب مشروطه ، بدون شک یکی از بزرگترین رخدادهای اجتماعی و سیاسی در تاریخ ایران می باشد . این جریان که تمام مسائل و اوضاع کشور را درآن زمان تحت الشعاع خود قرار داد، درحیات ادبی کشور نیز ،تأثیر و انعکاس وسیعی پیدا کرد .چه بسیارنویسندگان و شعرا که به گروه آزادی خواهان پیوستند و ازراه قلم به مبارزه ی مستقیم با دشمنان آزادی برخاستند . مسائل و مشکلاتی که درجریان مشروطه ،پدیدارشدند ، بی شمارند . ولی...
در تمام سال‌های پس از برکناری سلطان احمدشاه قاجار از سلطنت، افسانه‌ای در مورد مخالفت اصولی وی با قرارداد 1919 دهان به دهان گشت که تا حدود زیادی به یک باور عمومی تبدیل شد. مطابق این افسانه احمدشاه از آنجا که دریافته بود قرارداد مذکور استقلال ایران را از میان می‌برد، تن به تأیید آن نداد و به همین دلیل انگلیسیها علیه او توطئه کردند و رضاخان را برای جانشینی او تراشیدند. این افسانه از چند جهت بی‌اساس...
تصویر قرارداد استقراض 2 میلیون لیره از انگلستانبر اساس پیمان 1919
در دهم فروردین 1299، وثوق الدوله مخالفان قرارداد 9 اوت 1919 را مردمی خواند که معنای وطندوستی را نمی دانند و گفت این قرارداد مورد حمایت و تایید وطندوستان است!قرارداد 1919 که مجلس آن را نپذیرفته بود ایران را دربست تحت الحمایه انگلستان قرار می داد.در فصل امور نظامی، این قرارداد مقرّر می داشت که تسلیحات نظامی ایران باید به تصویب و صلاحدید انگلستان از هند تامین شود! آموزش و ترفیع افسران ایرانی زیر نظر انگلیسی...
در دوره قاجاریه، روسیه و انگلستان بر مناطق شمالی و جنوبی ایران تسلط کامل داشتند و با استفاده از ضعف دولت مرکزی امتیازات زیادی به‌دست آوردند. بعد از انقلاب مشروطه 2 کشور با عقد قرارداد 1907 به طور رسمی‌ایران را بین خود تقسیم کردند. در حین جنگ اول جهانی در روسیه انقلاب شد و بلشویکها در1917 میلادی/1296 شمسی قدرت را به دست گرفتند. نیروهای روسیه تزاری از ایران خارج شدند و همین امر باعث شد تا انگلستان...
قرارداد 30 هزار لیره ای 1919 که به قرارداد فروش ایران به انگلستان معروف است توسط دولتمردان خائن احمدشاه آقایان نصرت الله، صارم الدوله و وثوق الدوله امضا شد. آنها نه تنها سهم خود را گرفتند بلکه حتی خود احمدشاه قاجار هم مقرری ماهیانه 15 هزار تومانی و تضمین سلطنت خود را از انگلیسیان خواست. پرونده احمدشاه پر است از خساست و لئامت و حتی احتکار گندم. او آنقدر حقیر بود که حتی برای مسافرت به خارج از انگلیس اجازه...
هفته اول آبان سال 1299 خورشیدی ( اکتبر1920) انگلیسی ها در ایران یکه تازمیدان شده بودند وکوشش تمام داشتند که مالک الرقاب وطن ما شوند. انگلیسیها با تلقین قطعی بودن قرارداد سال 1919 معروف به قرارداد وثوق الدوله به مقامات دولتی ایران ، عملا مفاد آن را به اجرا گذارده بودند و تاکید بر قطعی بودن آن داشتند. از جمله از مشیرالدوله رئیس الوزراء واحمدشاه مصرا می خواستند که ژنرال روسی فرمانده قزاقخانه را که دیگر...
وثوق‌الدوله رئیس‌الوزرا، نصرت‌الدوله فیروز وزیر امور خارجه و صارم‌الدوله وزیر مالیه ایران جمعاً 131000 پوند از سفارت انگلیس رشوه گرفته بودند تا کار انعقاد قرارداد 1919 را تمام و کامل به انجام برسانند...!از همان آغاز کار بسیاری بر این باور بودند که طرف ایرانی قرارداد انگلیس – ایران، یعنی وثوق‌الدوله، نصرت‌الدوله فیروز و صارم‌الدوله، همگی رشوه گرفته‌اند. در گزارش 13 دسامبر 1924، والاس اسمیت...
پس از جنگ جهانی اول تحولاتی در صحنه های بین المللی و داخلی روی داد که تأثیرات مهمی بر مسئله حکومت و حاکمیت در ایران بر جای نهاد. مهم ترین رخداد در عرصه بین الملل وقوع انقلاب اکتبر 1917 روسیه بود. انقلاب روسیه و روی کار آمدن بلشویک ها در این کشور برای استعمار انگلستان اهمیت فوق العاده ای داشت آنان از مدت ها پیش با رقیب قدرتمند خود دست و پنجه نرم می کردند و میدان این نبرد ایران بود. ایران به عنوان دروازة...
کشور ایران در عهد سلطنت فتحعلی شاه قاجار با کشورهای اروپایی (انگلستان،فرانسه،روسیه)روابط منظم دیپلماتیک برقرار نمود و عملا در مدار سیاست بین الملل قرار گرفت.ولی به علت جهل و بیاطلاعی و طمع اولیای امور،قادر به استفاده از رقابتهای شدید موجود میان قدرتهای اروپایی نگردید و از همین زمان،تحولات ایران در گرو جریانهای سیاسی بین المللی و مبارزهء قدرتهای بزرگ جهانی قرار گرفت.در کشمکش جدی...
جاه‌طلبی یکی از صفات اخلاقی است که اگر انسان به آن دچار شود از هیچ عملی رویگردان نیست انسانهای جاه‌طلب به راحتی چاپلوسی می‌کنند، دروغ می‌بافند و بدون احساس غذاب وجدان با دروغ به دیگران تهمت می‌زنند و برای خوشبختی خود راضی هستند هرکاری بکنند. آنها با گستاخی کارهای خود را توجیه می‌کنند و به سرعت تغییر رنگ می‌دهند.در تاریخ ایران افراد جاه‌طلب و مقام‌پرست بسیار زیاد بودند اما رنگ عوض کردنهای...
در امضای قرارداد 1919 سه تن از وزیران ایرانی نقش داشتند . این افراد عبارت بودند از:- نخست وزیر (وثوق‌الدوله) - وزیر خارجه (شاهزاده فیروز میرزا نصرت‌الدوله) - وزیر دارائی (شاهزاده اکبر میزا صارم الدوله) وزرای سه‌گانه که این قرارداد را از جانب ایران امضا کرده بودند (حتی بی‌آنکه اعضای دیگر کابینه را از جریان مذاکرات مطلع سازند) هر سه از عاقبت خود بیمناک بودند و می‌ترسیدند که پیش از تصویب قرارداد در مجلس،...
سیدضیاءالدین طباطبایی (رئیس کابینه کودتا) در روز 27 فروردین 1300 با انتشار اعلامیه‌ای لغو رسمی قرارداد 1919 میان ایران و انگلستان را اعلام کرد. این قرارداد روز نهم اوت 1919 (17 تیرماه 1298) میان وثوق‌الدوله (رئیس‌الوزرای وقت ایران) و سر پرسی کاکس (وزیر مختار بریتانیا در تهران) امضاء شده بود، اما اجرای آن در اثر مخالفت‌های داخلی و خارجی عملاً متوقف ماند و در سال 1300، دیگر از آن به قراردادی «مرده» تعبیر می‌شد....
وثوق الدوله، صدراعظم احمدشاه قاجار از نخستین روزهایی که زمام امور را در دست گرفت، به طور محرمانه مذاکراتی را برای انعقاد یک قرارداد با نمایندگان دولت انگلیس آغاز کرد که این مذاکرات، به صورت کاملاً سری، در حدود نه ماه به طول انجامید.سرانجام در روز هجدهم مرداد سال 1298 شمسی یک روز پس از امضای قرارداد 1919 میلادی در حالی که شاه قاجار عازم اروپا بود، ناگهان و بدون زمینه قبلی، اعلامیه وثوق الدوله به ضمیمه...
سلطه طلبی بیگانگان میرزا حسن خان وثوق الدوله (حسن وثوق) فرزند میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه و برادر بزرگ احمد قوام (قوام السلطنه) بود. وی در جوانی تحصیلات عربی و فارسی خود را به پایان رسانید و دردوره مشروطیت ترقی کرد و به مقاماتی رسید. زبان فرانسه و انگلیسی را هم کم و بیش آموخت. وی پس از فتح تهران در سال 1327ه.ق به عضویت هیات مدیره درآمد، هیئت مزبور عده ای رامحکوم به اعدام نمود که از آن جمله شیخ شهید، عالم...
در 1917 درست یک سال مانده به پایان جنگ اول جهانی، روسیه شاهد دو انقلاب پیاپی بود یکی انقلاب بورژوا ـ دموکراتیک فوریه و دیگری انقلاب بلشویکی اکتبر. در جریان انقلاب اول رژیم تزاری سرنگون شد و نظام انقلابی کوشید از طریق دموکراسی ـ لیبرالیسم با جامعه سنتی فئودالی روسیه مبارزه کند. از این رو تغییری در سیاست خارجی دولت روسیه پدید نیامد ولی انقلاب دوم که در اکتبر 1917 انجام شد، سوسیالیست بلشویکها زمام امور را...
"میرزا حسن خان" معروف به "وثوق الدوله" در فروردین 1254 هجری شمسی دیده به جهان گشود. او از هفت سالگی به فرا گرفتن درس فارسی و مقدمات عربی پرداخت و در جوانی در مدرسه مروی قسمتی از فلسفه را نزد شیخ علی نوری و قسمتی از فقه را نزد سید عبد الکریم لاهیجی فرا گرفت و سپس به آموختن زبان فرانسه و تتبع در ادبیات فارسی پرداخت، دائی او امین الدوله نیز در پرورش استعداد او کوشید و زیر دست او خدمت خود را آغاز...
