دوره پهلوی
قانون اعزام محصل به خارجه مصوب اول خرداد ماه 1307 شمسی ماده اول - دولت مکلف است اعتبارات ذیل را برای اعزام شاگرد به خارجه اعم از مرکز و ولایات جهت تکمیل تحصیلات در علوم و فنونی که از‌طرف دولت معین خواهد شد در بودجه سنوات ذیل منظور دارد از عده محصلین اعزامی بایستی همه‌ساله لااقل صدی سی و پنج برای تحصیل فن‌تعلیم و تربیت اعزام شوند. سال 1307 یکصد هزار تومان سال 1308 دویست هزار...
صد و چهار سال قبل، مجلس شورای ملیِ ایران طرحی را به تصویب رساند که به موجبِ آن اعزامِ محصلان به اروپا اندکی سر و سامان گرفته و قانونمند میشد. یک قرن از اعزامِ محصل به خارج گذشته بود، اما عدمِ استمرار، و بی‌برنامگی، نتیجه‌ای را که برخی از دیگر کشورها (مثل مورد ژاپن) به دست آورده بودند، از ایران دریغ کرده بود. طبقِ این نخستین قانون، سالانه سی نفر عازم فرنگستان می‌شدند که ترکیبِ رشته‌های...
منظور من این است که رضاخان، در مقایسه با پسرش، از نظر اجتماعی و اقتصادی اشتباه کمتری کرد. آیا راهنمایی میشد یا خصلت خود او بود؟ به اعتقاد من مسلما خصلت او رل مهمی در این امر داشت. این تفاوت خصلتها در زندگی خصوصی این دو نفر نیز دیده میشد: رضاخان هیزم مصرفی بخاری اش را وزن میکرد و محمدرضا در ظرف یک روز میلیون ها تومان را صرف هزینه های تجملی زن و فرزندان و اعضاء نزدیک خانواده اش می کرد. رضاشاه پول کمتری در...
توسعه طلبی روس ها در دوران فتحعلی شاه باید دو علت داشته باشد؛ اول بی تدبیری آغامحمدخان سپس بی کفایتی فتحعلی شاه. در زمان آغامحمد خان نفوذ روسیه در قفقاز رو به ازدیاد نهاد و سیاست خشن و دور از تدبیر این پادشاه پیشرفت آنها را روزافزون ساخت. کشتارها و ستمکاری های آغا محمدخان در گرجستان باعث شد گرجی ها با همه سابقه تاریخی با ایران به روسیه متوجه شوند یا بر توجه خود بیفزایند و خود را در پناه آن دولت...
در اجرای قانون مصوب یکم خرداد 1307، دوازدهم مهرماه همان سال نخستین دسته دیپلمه‌های برگزیده روانه اروپا شدند تا در آنجا به هزینه دولت ایران به تحصیلات خود ادامه دهند. یکم خرداد 1307 در جلسه 246 دوره ششم مجلس شورای ملی، قانونی به تصویب رسید که براساس آن، دولت می‌بایست هزینه‌های اعزام دانشجویان به خارج را می‌پرداخت. تا پیش از این، گروه‌های دانشجویی که برای تحصیل به خارج از کشور می‌رفتند،...
شروع روند اعزام دانشجو به خارج را، به دوره‌ی شاه عباس دوم صفوی نسبت داده‌اند. وی، به دلیل علاقه‌ی شدید به نقاشی اروپائی، کسانی را برای فراگیری این هنر، به رم فرستاد. از میان افراد فرستاده، می‌توان از «محمدزمان‌خان» نام برد. اما روند اعزام دانشجو به صورت جدی و پیوسته، در عصر قاجار و به همت عباس‌میرزا آغاز شد. در پی شکست‌هائی که در خلال جنگ‌های ایران و روس بر ایران وارد...
مجلس شورای ملی در دوم تیرماه سال 1307 قانون اعزام محصل به خارج را تصویب کرد. جنگ های ایران و روس، روابط ایران را که سالیان سال به دلیل جنگ های داخلی از اوضاع جهان بی خبر بود گسترش داد و رفت و آمد خارجیان فزونی گرفت. محمد زمان، فرزند حاجی یوسف در زمان شاه عباس دوم اولین کسی بود که به دلیل علاقه وافر به نقاشی اروپایی برای فراگیری این علم به رم اعزام شد. از این رو گروهی وی را نخستین...
بحث خروج دانشجو از کشور که امروزه به عنوان خروج نخبگان از آن یاد می شوددر کشور ما سابقه زیادی دارد. از دوران آشنایی ایرانیان با غرب یعنی در دوره صفویان و در عهد ناصری دوران قاجار، ایرانیان به تلخی دریافتند که از لحاظ علمی بسیار از غرب عقب افتاده اند و این ریشه بسیاری از مشکلات داخلی و خارجی کشور بود. افرادی چون امیر کبیر و عباس میرزا که نگاهشان به غرب تنها مانند ناصر الدین شاه از روی تعجب و گاه...
نخستین دانشجوی پزشکی توسط ایران در سال 1190، یعنی در اوایل دورة قاجار (1303- 1174)، به انگلستان اعزام شد. دومین دانشجوی پزشکی، به همراه چهار دانشجوی دیگر در سال 1193 راهی فرانسه شد. در سال 1223، یک گروه پنج نفره دیگر، از جمله سومین دانشجوی پزشکی باز به فرانسه فرستاده شدند. در سال 1326 نیز 42 نفر دیگر به فرانسه رفتند که پنج تن از آنها دانشجوی پزشکی بودند. بیشتر افراد این گروه از نخستین دانش‌آموختگان مدرسه...
یکی از راه‌های کسب علوم و فنون اروپایی اعزام محصل به اروپا بود. نخستین بار میرزا بزرگ قائم مقام که وزیر عباس میرزا ولیعهد بود، او را تشویق به فرستادن دانشجو به خارج از کشور کرد. عباس میرزا با وجود مشکلات فراوان اقدام به این کار کرد و راه سفر به اروپا را برای تحصیل باز کرد. یکی از راه‌های کسب علوم و فنون اروپایی اعزام محصل به اروپا بود. نخستین بار میرزا بزرگ قائم مقام که وزیر عباس میرزا ولیعهد...
ربابه معتقدی: پس از کودتای رضاخانی در ۱۲۹۹ ش، مطبوعات، باتوجه به شور و بلوای ناشی از تغییر مهره‌های حکومت و عدم حضور احمد شاه در ایران، تزلزل کابینه‌ها، تلاش سردار سپه در جذب صاحبان اندیشه و قلم و آماده‌سازی جوّ جهت بهره‌برداری سیاسی و تشکیل حکومت جدید، روزگاری مملو از هیجان و فراز و نشیب را از سر گذراندند. سیدضیاءالدین طباطبایی، مدیر روزنامه رعد، به عنوان یکی از مهره‌های...
1. سر آغاز گروهى بر این باورند که مطبوعات آزاد مى‌توانند جامعه‌اى را به سعادت و بهروزى رسانده و اسباب پیشرفت و ترقى یک کشور را فراهم سازند. سیدجمال‌الدین اسدآبادى، که از جمله اندیشمندان و مصلحان بزرگ معاصر است، چنین اندیشه‌اى دربار مطبوعات دارد. او وجود مطبوعات آزاد را یکى از علل ترقى و پیشرفت ملل اروپا به شمار آورده و مى‌گوید: «یکى از وسائلى که باعث ترقى غرب گردیده آزادى مطبوعات است....
نگاه امام به مطبوعات امام تاریخ را معلم انسان می‌دانستند و سفارش می‌نمودند باید سرمشق ما باشد. چون تاریخ روشنگر نسل‌های آینده است. حتی می‌فرمودند: غربیان و در سابق انگلستان و بعد از او آمریکا و سایر کشورهای قدرتمند، دنبال این بودند که با تبلیغات دامنه‌دار خودشان، به ممالک ضعیف بباورانند که ناتوانند:1 «تمام رسانه‌ها مربی یک کشور هستند، باید تربیت کنند کشور را»2 و «روزنامه&zw...
مطبوعات در مجلس و روزنامه نگاران وکیل در مجلس شورای ملی موضوعی است که در این مقالة بلند به صورت کلی و جامع و مانع بررسی شده است. به وقایع و رخدادهای مطبوعات در صحن مجلس نکات دیگری است که نویسنده به آن پرداخته است. مطبوعات و مجلس را باید ذیل دو سرفصل بررسید. الف) مطبوعات و مجلس شورای ملی؛ ب) مطبوعات و مجلس شورای اسلامی آنچه در پی می خوانید بخش نخست این مبحث است. قلمدارانی که در 24 دورة...
دولت با انگیزه‌ها و تدابیری درصدد تحدید مطبوعات بر می‌آمد. با وجود قوانین محدود کننده مختلف، در سالهای بحرانی پس از شهریور 1320 دولت‌ها تصویب لوایح گوناگونی را به مجلس پیشنهاد کردند که منظور آن محدود‌تر شدن مطبوعات و سخت‌تر شدن فعالیت مطبوعاتی بود. از سال 1216 ش که نخستین روزنامه فارسی زبان در ایران به نام کاغذ اخبار از سوی میرزاصالح شیرازی منتشر شد تا انقلاب مشروطه (1285 ش) دوره تأسیس و...
