شورای نگهبان
اشاره
با برگزاری مرحله اول اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ و نیز دومین مرحله آن در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۹ ، مجلس اول کار خود را در ۷ خرداد ۱۳۵۹ آغاز کرد. در تیرماه ۵۹ از سوی شورای عالی قضایی ۱۲ حقوقدان برای انتخاب ۶ حقوقدان شورای نگهبان به مجلس معرفی شدند. این 6 حقوقدان در ۲۶ تیرماه انتخاب شدند. به این ترتیب در ۲۶ تیرماه ۱۳۵۹ شورای نگهبان تکمیل و رسماً کار خود را آغاز نمود. به همین دلیل ۲۶ تیرماه سالروز تأسیس شورای نگهبان نام گرفت.
«گذرستان» حاضر، چگونگی شکل‌گیری و عملکرد شورای نگهبان را مورد بررسی قرار داده است.
ماده 1 ـ پیش از شروع انتخابات از سوی شورای نگهبان پنج نفر از افراد مسلمان و مطلع و مورد اعتماد ( بـه عنوان هیـأت مـرکـزی نظارت بر انتخابات ) با اکثریت آراء انتخاب و به وزارت کشور معرفی می شوند . تبصره 1 ـ از پنج نفر عضو هیأت مرکزی نظارت حداقل یک نفر باید عضو شورای نگهبان باشد که ریاست هیأت را یکی از اعضای شورای نگهبان به عهده خواهد داشت . تبصره 2 ـ رسمیت جلسات هیأت نظارت با حضور دو سوم اعضا می باشد...
مقام معظم رهبری شورای نگهبان را عماد ملت و دین و مایه اطمینان و سکینه قلب مومنین دانسته، و در دیدار با اعضای محترم این شورا فرمودند: «شورای نگهبان یک صافی است برای آن که نگذارد ناخالصی وارد ارکان نظام بشود.» با ثبت نام افراد و شخصیت های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی برای کاندیداتوری مجلس هشتم، مرحله ای دیگر از رقابت انتخاباتی در بین شخصیت ها و گروه ها و جریانهای سیاسی در حال رقم خوردن است....
یکی از موضوع‌های بحث‌برانگیز در زمان مشروطة اول، نزاع بر سر متمم قانون اساسی و به‌ویژه اصل دوم آن است که ناظر بر نظارت پنج تن یا بیشتر از مجتهدان طراز اول شیعه بر مصوبات مجلس بود تا مخالف شرع نباشند. اگر‌چه پیشنهاد‌دهندة این طرح مرحوم نوری بود، سهم آخوند خراسانی و مازندرانی را در این زمینه نمی‌توان نادیده گرفت. مقالة زیر دربارة مبحث طراز اول‌هاست؛ آنچه در زمان جمهوری اسلامی با...
مرحوم آیت‌الله محمد مومن، یکی از فقهای شورای نگهبان، در گذشته با سایت شورای نگهبان گفتوگویی انجام داده که در آن به بیان نحوه ورودش به شورای نگهبان پرداخت و شیوه عملکرد آن پرداخته اند. آیت الله مومن از عملکرد شورای نگهبان هم دفاع کرده است. این گفتوگو را با هم میخوانیم: به عنوان یکی از باسابقه‌ترین اعضای شورای نگهبان، نحوه ورود خود به شورای نگهبان را توضیح دهید؟ شروع کار بنده به عنوان...
وقتی آقای بهشتی و پس از مدتی آقای قدوسی به شهادت رسیدند، حضرت امام ، آقای "موسوی اردبیلی" را به عنوان رئیس دیوان عالی کشور و آقای ربانی املشی را به عنوان دادستان کل کشور تعیین کردند. سه تن دیگر از اعضای شورای عالی قضایی نیز به انتخاب قضات، تعیین می‌شدند، منتهای مراتب، شرط احراز این سمت، برخورداری از اجتهاد بود و حضرت امام می‌بایست اجتهاد آنان را تأیید کنند. بعد از شهادت آقایان بهشتی و...
سابقه تشکیل شورایی برای پاسداری از قانون اساسی در ایران، به متمم قانون اساسی مشروطه بازمی-گردد؛ پس از پیروزی مشروطه و امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه، بلافاصله قانون اساسی مشروطه نوشته شد. این قانون در 51 اصل تنظیم گردید و تقریباً تمامی اصول آن مربوط به مجلس شورای ملی و مجلس سنا بود. پس از اعتراض بسیاری از علماء و بخصوص شیخ فضل الله نوری، این قانون مورد بازنگری قرار گرفت و متمم آن در 107 اصل...
حکومت اسلامى: شوراى نگهبان چه رویّه اى براى اجراى آیین نامه انتخابات خبرگان رهبرى در احراز صلاحیت کاندیداها در پیش دارد؟ آیة اللّه جنّتى: رویه کلى شورا در احراز صلاحیت هاى قید شده در قانون ـ چه در انتخابات مجلس و چه در انتخابات خبرگان ـ عبارت است از: تحقیق و رسیدن به حجت شرعیِ اطمینان بخش. آن جا که شورا, خودِ نامزد را مى شناسد و علم و اطلاع از وجود شرایط در او دارد به همان علم خود که بالاترین و قطعى...
مفهوم نظارت بر انتخابات، موضوع اصل 99 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، باوجود برخورداری لفظ نظارت از صراحت لازم و تفسیر شورای نگهبان از اصل مزبور، هرازگاه به ویژه در ماه ها و روزهای منتهی به انتخابات، مورد تشکیک و تردید قرار می گیرد. زدودن زنگار ابهام و تردید، بهانه ای برای نگارش این سطور است. تبیین وبررسی موضوع مستلزم عنایت به مراتب ذیل است: 1-معنای لغوی و اصطلاحی آیا می توان به صرف مراجعه به کتب...
از آنجا که کارویژه های شورای نگهبان بر اساس رسالت مهم این نهاد در پاسداری و صیانت از مبانی و اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران تعیین شده است لذا با عنایت به اصل چهارم قانون اساسی یکی از مهم ترین وظایف این شورا تلاش در کنترل قوانین و مقررات کشور با مبانی شرع انور می باشد؛ البته سابقه چنین کارویژه ای به آغاز دوران تدوین قانون اساسی در ایران باز می گردد که در اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطیت نظارت پنج...
26 تیرماه سالروز اولین صدور حکم اعضای شورای نگهبان از سوی حضرت امام خمینی (س) است . ایشان در طی حیات پربرکت خود بارها توصیه ها و سفرش هایی را برای اعضای شورای نگهبان داشته اند که در اینجا به یکی از این موارد می کنیم .به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران،متن این سخنرانی که در 11 شهریور 1363 در جمع فقها و حقوقدانان شوراى نگهبان بیان کردند،بدین شرح است : بسم اللَّه الرحمن الرحیم. مکلف...
از دو منظر می‌توان به اهمیت یک موضوع پی برد : یکی حسّاسیت و مخالفت و موضع‌گیری مخالفان که نشان‌دهنده‌ی جایگاه اثر گذار آن موضوع در مغایرت با اهداف آنان است و دیگری تأکید و تبیین و هشدارهای موافقان دلسوز، که به اهمیت و نقش آن آگاهند و با اصرار، می‌کوشند، از دو منظر می‌توان به اهمیت یک موضوع پی برد : یکی حسّاسیت و مخالفت و موضع‌گیری مخالفان که نشان‌دهنده‌ی جایگاه اثر گذار آن موضوع...
۲۶ تیر ماه سالگرد تأسیس شورای نگهبان است که مقام معظم رهبری آن را چشم بینای نظام می‌دانند. شورای نگهبان به همین مناسبت در ویژه‌نامه‌ای که در قالب مصاحبه، گزارش، عکس تاریخی است به تاریخچه و همچنین وظایف، ساختار و عملکرد این نهاد نظارتی پرداخته که اولین گزارش از این ویژه‌نامه را از نظر می‌گذرانید: حضرت امام خمینی (ره) از همان روزهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، اصرار و تأکید...
آنچه که آیت‌الله شهید شیخ فضل‌الله نوری در سال 1325 هجری قمری بنیان گذاشت پایه گذار تشکیل شورای نگهبان شد. مشروطه مشروعه ای که نتیجه بست نشینی‌ها و پافشاری‌های او برای حذف نشدن اسلام و مبانی آن از قوانین کشور بود و این میراث هنوز پابرجاست. 26 تیرماه سالروز تشکیل شورای نگهبان است و این شورا در فراز و نشیب‌هایی که ایران پشت سر گذاشته نقشی پررنگ داشته که قابل انکار نیست. نقشی...
۱ ـ اعضای شورای نگهبان شورای نگهبان دارای ترکیب دوگانه‌ای است. این نهاد، مجموعاً ۱۲ عضو دارد که برای یک دوره شش ساله انتخاب میشوند. نیمی از اعضای آن فقیه و نیمی دیگر حقوقدان هستند. شرایط و نحوه تعیین فقها و حقوقدانان به شرح زیر است. ۱ ـ ۱ ـ فقهای شورای نگهبان ۱ ـ ۱ ـ ۱ ـ شرایط فقها در قسمتی از اصل ۹۱ قانون اساسی آمده است: «.. شورایی به نام شورای نگهبان با ترکیب زیر تشکیل میگردد: شش نفر از...
