فدائیان اسلام
روایت دکتر فاطمی از پیش زمینه‌ها و نتایج ترور شاه

روایت دکتر فاطمی از پیش زمینه‌ها و نتایج ترور شاه

درآمد : در پانزدهم بهمن‌ماه 1327 ناصر فخرآرایی طبق یک برنامه‌ریزی از پیش طراحی شده فرصتی پیدا کرد تا در پوشش خبرنگار نشریه "پرچم اسلام" به شاه که در حال بازدید از دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود، نزدیک شود و با شلیک پنج یا شش گلوله شاه را ترور کند. اما از پنج تیری که فخرآرایی شلیک کرد فقط دو تیر به شاه اصابت کرد. که آن هم صرفاً مختصری بالای لبش و کتفش  را مجروح ساخت. چند لحظه بعد، ضارب در همان...

ادامه مطلب

لوموند: «فدائیان اسلام» تحت نفوذ کامل آیت‌الله کاشانی است

لوموند: «فدائیان اسلام» تحت نفوذ کامل آیت‌الله کاشانی است

«فدائیان اسلام» یک جمعیت مذهبی کوچک، ولی قوی است. این جمعیت را به حزب «اخوان‌المسلمین» مصر می‌توان تشبیه کرد، البته از نظر کمیت کوچکتر از آن است، ولی عده قلیل اعضای آن از جان‌ گذشته و به قول خود «فدائی» هستند. سید ابوالقاسم کاشانی روحانی سیاستمدار معروف ایران در این جمعیت نفوذ کامل دارد.(مجله خواندنیها؛ ۲۲ اسفند ۱۳۲۹؛ به نقل از روزنامه فرانسوی «لوموند»)

ادامه مطلب

آیت‌الله کاشانی: خلیل طهماسبی مجری اراده ملت ایران بود

آیت‌الله کاشانی: خلیل طهماسبی مجری اراده ملت ایران بود

- تا وقتی که خیانت‌کاری از طرف هیأت حاکمه ادامه داشته باشد و کسانی در هیأت حاکمه بخواهند به نفع اجانب و به ضرر ملت ایران اقدام کنند، ملت ایران هم از تنبیه و مجازات خائنین قصور نخواهد ورزید - سرچشمه اکثر بدبختی‌های ملت ایران از عمّال شرکت نفت است که در شئون مختلف مملکت ما دخالت‌های ناروا می‌کنند. من معتقدم که اگر انگلیسها حاضر شوند دو برابر آنچه از نفت ایران می‌برند، به ما بدهند باز هم...

ادامه مطلب

شهید عراقی: روی اسلحه خلیل، شعارهایی راجع به حکومت اسلامی و ملی‌شدن نفت نوشته شده بود

روایت شهید حاج مهدی عراقی از اعدام انقلابی رزم‌آرا

شهید عراقی: روی اسلحه خلیل، شعارهایی راجع به حکومت اسلامی و ملی‌شدن نفت نوشته شده بود

«...صبح چهارشنبه که شد، مرحوم خلیل[طهماسبی] می‌آید توی مسجد شاه. البته بچه‌های زیادی آمده بودند و کسی اطلاع نداشت که یک همچنین جریانی می‌خواهد انجام شود، مگر 3 نفر یا 4 نفر که آنجا بودند. مسجد شاه که اگر کسی رفته باشد، جلویش یک دالون است که این دالون دو راه دارد: یک طرف می رویم به طرف بازار زرگرها و یک طرف می رویم به طرف بازار حلبی‌سازها. از جلوی آن دالونی که می‌خواهیم برویم به طرف بازار...

ادامه مطلب

رزم‌آرا خارِ راهِ آزادی و سعادت ملت ایران بود

مصاحبه‌ای کمتردیده شده از شهید خلیل طهماسبی:

رزم‌آرا خارِ راهِ آزادی و سعادت ملت ایران بود

ملی شدن صنعت نفت کشور نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود که نشان از همبستگی مردم برای مبارزه با استعمار داشت. هم نیروهای ملی به رهبری دکتر مصدق و چه نیروهای مذهبی با زعامت آیت‌الله کاشانی، نقش مهمی در روند ملی شدن صنعت نفت کشور داشتند. آنطور که تاریخ گواهی می‌دهد، شاید مهم‌ترین نقش در روند ملی شدن نفت را خلیل طهماسبی از فدائیان اسلام ایفا کرد. از آنجایی که سپهبد رزم‌آرا به...

ادامه مطلب

بررسی جنبش فدائیان اسلام با تکیه بر الگوهای تطبیقی

بررسی جنبش فدائیان اسلام با تکیه بر الگوهای تطبیقی

از مقالات برگزیده در همایش بزرگداشت پنجاهمین سالگرد فدائیان اسلام

 بی تردید در تاریخ معاصر ایران، دوره تاریخی ( شهریور 1320 تا کودتای 28 مرداد 1332 ) از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آنرا دوره تنویر و تنوع افکار سیاسی تلقی می کنند که بسیاری از حرکتها و اندیشه ها از چپ و لیبرال دموکراسی گرفته تا اسلامی و بنیادگرا، فرصتی برای اظهار وجود پیدا کردند. بی تردید یکی از مهمترین حرکتها و جنبشهای اسلامی در تاریخ معاصر ایران، جنبش فدائیان اسلام است. چراکه تا قبل از پیدایش این...

ادامه مطلب

سیری در اندیشه ها و مبانی فکری جنبش فدائیان اسلام

سیری در اندیشه ها و مبانی فکری جنبش فدائیان اسلام

به نقل از کتاب مجموعه مقالات همایش بزرگداشت پنجاهمین سالگرد شهادت نواب صفوی

 بدون شک بنیادی ترین عامل درفرایند پیدایش و شکل گیری یک جنبش و تبدیل شدن آن به نهضت فراگیر و انقلاب، تکوین اندیشه و مبانی فکری آن است. بنابراین چنانچه نظام اندیشه ای یک جنبش، دارای ضعف و نارسایی بنیادی در مبانی معرفت شناختی و تئوریک خود باشد، به همان نسبت دچار ابهام و سردرگمی خواهد شد و از نیل به هدف اصلی باز می ماند. در این راستا توان و کارایی یک ایدئولوژی به میزان ابتناء آن بر مبانی...

ادامه مطلب

جمعیت فدائیان اسلام و مسائل جهان اسلام

جمعیت فدائیان اسلام و مسائل جهان اسلام

مجموعه مقالات همایش بزرگداشت پنجاهمین سالگرد شهادت نواب صفوی و فداییان اسلام

 اهمیت این مسئله زمانی است که بنیاد گرایی شیعی به بنیاد گرایی سنی نزدیک می شود و فضایی از همکاری های نظری و عملی میان آنان پدید می آید. در زمانی که ساختار قضایای فلسطین را ناسیونالیست عربی شکل داده بود و جریان اخوان المسلمین، بنیادگرایی با تعصب مذهبی سنی، شناخته می شد، فدائیان اسلام به رهبری روحانی جوانی به نام نواب صفوی با ایدئولوژی زلال شیعی توانستند ساختار این معادلات را به هم بریزند. زیرا وی...

ادامه مطلب

فدائیان اسلا‌م و مساله تشییع جنازه رضاشاه

فدائیان اسلا‌م و مساله تشییع جنازه رضاشاه

 در پی هجوم متفقین به ایران، حکومت خودکامه رضاشاه فرو پاشید و چون می‌دانست در بین ملت ایران هم جایگاهی ندارد و ادامه حکومت برایش غیرممکن به‌نظر می‌رسید، به توصیه محمدعلی فروغی در 25 شهریور 1320 به‌نفع ولیعهد از سلطنت استعفاداد و ظهر همان روز به طرف اصفهان و بندرعباس حرکت کرد و در حقیقت به یک مسافرت یا بهتر بگوییم تبعید ناخواسته رفت. انگلیسی‌ها در مهرماه با یک کشتی کوچک او را به بمبئی و...

ادامه مطلب

ویژگی‌های زندگی سیاسی حسین علاء (بخش دوم)

ویژگی‌های زندگی سیاسی حسین علاء (بخش دوم)

فداییان اسلام و ترور علاء «جمعیت فداییان اسلام»دراسفند 1324،پس از کـشتن‌ احـمد کـسروی،اعلام موجودیت‌ کرد و رسما فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.سـید‌ مجتبی میرلوحی،مشهور به‌ نواب‌ صفوی، رهبری این جمعیت را به عهده داشت و از همکاران نامی او عبد الحسین واحدی،خـلیل‌ طـهماسبی،حـسین امامی و مظفر علی ذو القدر بودند.فدایان اسلام از زمان شکل‌گیری‌ (1324 ش)تا‌ دوران دوم نـخست‌وزیری...

ادامه مطلب

اولین شهید فدائیان اسلام چگونه هژیر را کشت

اولین شهید فدائیان اسلام چگونه هژیر را کشت

 کارنامه سیاه هژیر عبدالحسین هژیر، فرزند یکی از کارمندان مشروطه خواه دربار مظفرالدین شاه که به واسطه انفجار ترقه در کودکی یک چشم خود را از دست داده بود، در دربار پهلوی جزو معتمدان بحساب می‌آمد و همانطور که گفته شد، روابط حسنه‌ای با دربار بخصوص با اشرف پهلوی داشت. اشرف، هژیر را از هر نظر پشتیبانی می‌کرد و سیاست او را می‌ستود. بعد از سقوط کابینه هژیر در آبان ماه 1327 اشرف برای دهن کجی...

ادامه مطلب

اندیشه سیاسی نواب صفوی؛

اندیشه سیاسی نواب صفوی؛

از راهنمای حقایق تا حکومت اسلامی  نواب در کتاب راهنمای حقایق به بحث در مورد مشروطه پرداخته و معتقد است یکی از بزرگترین انحرافات و مفاسد مشروطه که آن را از مشروعیت ساقط کرد اعدام شیخ فضل‌الله نوری بود که نواب ارادت و احترام خاصی برای وی قائل بود. جمعیت فداییان اسلام پس از قتل احمد کسروی، روشنفکر سکولار با انتشار اعلامیه ای با عنوان «دین و انتقام» در سال 1324 موجودیت خود را اعلام کرد. این...

ادامه مطلب

ملاقات خبرنگار مصری  با نواب صفوی در مخفی‌گاهش

روایتی از یک دیدار عجیب با رهبر فداییان اسلام؛

ملاقات خبرنگار مصری با نواب صفوی در مخفی‌گاهش

ملاقات با نواب صفوی: بیش از چند دقیقه در میان آن دیوارهای خراب، حیران و هراسان بودم. این چند دقیقه، چند ساعت بر من گذشت. در خلال آن صدای ضربان قلب خود را مانند آواز طبل می‌شنیدم! ناگهان در باز شد. قلبم یکدفعه فروریخت و به سرعت بر سرِ پا ایستادم. کسی که وارد اطاق شده بود، نواب‌صفوی بود. با قدم‌های سریعی وارد اطاق گردید. به طوری که من در حال بلند شدن از زمین، نزدیک بود به او برخورد کنم!... دست‌های...

ادامه مطلب

یازدهم تیرماه سالگرد عروج چهارمین شهید محراب، آیت‌الله حاج شیخ محمد صدوقی

یازدهم تیرماه سالگرد عروج چهارمین شهید محراب، آیت‌الله حاج شیخ محمد صدوقی

در جریان مبارزه علیه رژیم پهلوی، نهضت امام خمینی به سبب حضور جمعی از عالمان برجسته و مجاهدان راه حق هرگز از مسیر اصلی اهداف و آرمان‌های خود دور نیفتاد. این عالمان فرزانه با مجاهدتی ستودنی به هدایت مردم پرداختند و از هیچ تلاشی جهت افشای چهره استبدادی و ضد دین حکومت پهلوی فروگذاری نکردند. مسلماً این مهم بدون رهبری داهیانه امام خمینی و بازوان اصلی حرکت انقلاب اسلامی از جمله شهید آیت‌الله شیخ محمد...

ادامه مطلب

شرط همکاری نواب صفوی با دولت دکتر مصدق

شرط همکاری نواب صفوی با دولت دکتر مصدق

سند دست خطی از شهید نواب صفوی به دکتر مصدق که این نامه بخوبی انتظارات شهید نواب صفوی و گروه فدائیان اسلام را از دکتر مصدق دو ماه قبل از انجام کودتای آمریکایی - انگلیسی در 28 مرداد 1332 نشان می دهد. نامه نواب صفوی به مصدق هو العزیز8 شوال المکرم 1372هـ ق آقای دکتر محمد مـصدق نخست‌وزیر 30 خردادماه 1332 هـ ق پس از سلام‌ شما و مملکت در سخت‌ترین سراشیب سقوط‌ قرار‌ گرفته‌اید.چنانچه احساس کرده‌ و معتقد‌ شده...

ادامه مطلب

اظهارات اولیه خلیل طهماسبی پس از قتل رزم‌آرا

اظهارات اولیه خلیل طهماسبی پس از قتل رزم‌آرا

16 اسفندماه 1329 درحالی که بحث ملی شدن صنعت نفت یکی از بحثهای داغ جامعه بود،سپهبد رزم‌آرا به عنوان نخست‌وزیر از مهمترین مخالفان این مساله بود، توسط فدائیان اسلام ترور شد. خلیل طهماسبی ازاعضای فدائیان اسلام، مقابل مسجد شاه با شلیک سه گلوله به زندگی رزم‌آرا پایان داد. اوراق بازجویی اولیه طهماسبی نشان می‌دهد او پس از دستگیری ابتدا خود را عبدالله رستگار معرفی کرده است. اما یک روز بعد هویت او فاش...

ادامه مطلب

نواب صفوی

نواب صفوی

۲۷ دی ماه سالروز شهادت مرحوم نواب صفوی است . سیدمجتبی میرلوحی صفوی، از روحانیون مبارز و رهبر جمعیت «فدائیان اسلام»، 1303ش. در محله خانی‌آباد نو و در خانواده‌ای روحانی دیده به جهان گشود. پدرش سیدجواد میرلوحی به دنبال صدور قانون «لباسهای متحدالشکل» ـ 1314 ش. ـ لباس روحانیت از تن بیرون کرد و به عنوان وکیل دعاوی دادگستری مشغول به خدمت شد، اما پس از چندی در پی یک مشاجره سخت، سیلی محکمی به صورت...

ادامه مطلب

گزارش قتل رزم آرا ، کاوش در یک شبهه

گزارش قتل رزم آرا ، کاوش در یک شبهه

در بازگوئی ماجرای اعدام انقلابی رزم‌آرا،شبهه‌ای‌ قابل‌ تـأمل‌ بـرای‌ نـیل به اهدافی خاص مطرح شده است.این شبهه که بر انگاره‌های تردید برانگیزی‌ مبتنی اسـت،طرح و اجرای‌ این حرکت را به جناح هایی از هیئت حاکمه، بویژه‌ دربار،منتسب می‌ند و نـقش‌ فدائیان‌ اسلام و شهید طـهماسبی  را تـنها یک پوشش ظاهری می‌بیند. شبهه مذکور در پی القاء این مطلب است که رقبای رزم‌آرا و...

ادامه مطلب

خلیل طهماسبی در زندان موقت شهربانی ساعاتی پس از ترور رزم آرا

خلیل طهماسبی در زندان موقت شهربانی ساعاتی پس از ترور رزم آرا

خلیل طهماسبی ۲۵ بهمن ۱۳۰۲ در تهران روستای واصفجان به دنیا آمد. پس از کارگری در مشاغل مختلف در حرفه نجاری مشغول شد و اطرافیانش استاد خلیل صدایش می‌کردند. او در مجالس سید ابوالقاسم کاشانی با نواب صفوی آشنا شد و در ۱۳۲۶ به عضویت فدائیان اسلام درآمد. در پی مخالفت‌های آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی و نواب صفوی با رزم‌آرا نخست‌وزیر ایران، طهماسبی در ۱۶ اسفند ۱۳۲۹ رزم‌آرا را در مجلس ترحیم حاج...

ادامه مطلب