نگاه دیگران
در دوره ریاست‌جمهوری ریچارد نیکسون و فعالیت هنری کیسینجر نخست به‌عنوان مشاور امنیت ملی و سپس در سمت وزیر امور خارجه آمریکا، عبارتی در ادبیات روابط بین‌الملل رواج یافت تحت عنوان «دیپلماسی مسافرتی» که روابط ایران و آمریکا را دگرگون کرد
حکومت پهلوی از همان آغاز شکل‌گیری تا سقوط آن در سال 1357، بارها شاهد اعتصابات گسترده مردمی در اعتراض به وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور بود، اما این اعتصابات در دهه 1350 با اعتصابات گذشته یک تفاوت اساسی داشت از اعتصابات به عنوان حق مسلم اصناف، اتحادیه‌ها و گروه‌های مختلف سیاسی برای بیان خواسته‌های سیاسی و اقتصادی یاد می‌شود. با این حال اعتصابات در شکل افراطی خود و در سیستم‌های بسته سیاسی،...
25 شهریور 1357 زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 7/4 ریشتر شهر طبس را به ویرانه‌ای تبدیل کرد. این بلای طبیعی، آزمونی بزرگ برای حکومت پهلوی بود تا در مبارزه کارکردی با انقلابی‌ها، فاصله میانِ حکومت و جامعه ایران را ترمیم کند؛ بنابراین دست به اقداماتی زد تا مگر نمره قبولی را در این آزمون کسب کند...
گرچه گسترش هراس در میان مردم از یک‌سو و کنترل شدید مخالفان از سوی دیگر دو پایه سلطنت استبدادی پهلوی‌ها در ایران بود، اما در شیوه سیاست‌ورزی، تفاوت‌هایی میان رضاشاه و محمدرضا پهلوی وجود داشت که مقاله زیر به بررسی آن پرداخته است استبداد، به‌عنوان روشی برای اداره امور عمومی، در هر نظام و جامعه سیاسی دارای شکل ویژه و مشخصی است و این‌گونه است که هر مقطع تاریخی با...
انقلاب اسلامی در ایران با تکیه بر روح تعالیم معنوی و سیاسی اسلام و سیاست‌های عملی نهضت عاشورا و القای نیروی معنوی مذهب تشیع شکل گرفت و فرهنگ شهادت‌طلبی و جهادی، رمز اقتدار و ماندگاری آن شد. اگرچه در کنار مکتبی بودن انقلاب اسلامی، وجود عواملی مانند وابستگی به قدرتهای استعماری، شعار جدایی دین از سیاست، فرو افکندن حق و نشاندن باطل به جای آن ، انحراف از ولایت، ترک قوانین سیاسی و اجرایی...
: هفدهم شهریور 1357 که به جمعه خونین و سیاه هم معروف شده، دردناک‌ترین هجوم حکومت پهلوی به انقلابیون ایران به شمار می‌آید. در این روز مردم تهران که با هدف اعتراض به سیاست‌ها و عملکرد شاه در میدان ژاله (شهدای فعلی) جمع شده بودند، با رگبار گلوله‌های مأموران حکومتی روبه‌رو شدند. به مناسبت سالگرد این واقعه مهم و تاثیرگذار در روند پیروزی انقلاب اسلامی گفتگوی خبرگزاری فارس با...
چه‌بسا افراد طاغوتی و زن‌های بی‌حجاب و آدم‌های بی‌بندوبار نزد او می‌رفتند و مدت‌ها وقت می‌گرفتند و حرف می‌زدند و آیت‌الله قدوسی کاملاً شکایات آنان را گوش می‌کرد و اگر کسی به وی اعتراض می‌کرد، اومی‌گفت:«برای من سخت است که سخن کسی را قطع کنم زیرا او با هزاران امید نزد من آمده است». آیت‌الله قدوسی در تاریخ 14 شهریور 1360 به شهادت رسیده است. شهید قدوسی دارای سجایای...
: شاه با هلکوپتر از بالا، با چشم خود می‌دید که سیل بی‌پایان جمعیت پس از اقامه نماز عید فطر، فریاد زنان به مرکز شهر رسیده‌اند. او هنگام بازگشت، در یک واکنش عصبی ، حاضران از جمله فرماندهان نظامی و هویدا و درباریان را به سخت‌ترین ناسزاها بست. فحش‌های مستهجنی که تنها از زبان رضا شاه شنیده شده بود، همچون باران بر سر و روی حاضران باریده می‌شد. سرانجام از شدت خشم، لگدی بر بدنه‌ی...
در پاییز سال ۱۳۰۹ خورشیدی پلیس ایران شبکه‌ای بزرگ از جاسوسان شوروی را در ایران کشف کرد. ابعاد و وسعت این شبکه جاسوسی آن‌چنان وسیع بود که هیئت حاکمه ایران را در بهت و حیرت فرو برد. اغلب اعضای این شبکه را کارمندان وزارتخانه‌های ایران اعم از وزارت پست، خارجه، جنگ و دیگر ادارات دولتی تشکیل می‌داد. حتی افراد سرشناس و مهمی همچون تیمورتاش وزیر دربار در مظان اتهام عضویت در این شبکه قرار گرفتند. کشف این تشکیلات ضربه بزرگی به روابط دو کشور وارد کرد. حکومت ایران این رفتار را خصمانه تلقی کرد و تا پایان دوره رضاشاه همواره با سوءظن به همسایه شمالی خود می‌نگریست. بازیگردان اصلی این تشکیلات آقابکف از اهالی ترکستان شوروی، که پیش از این در آسیای مرکزی، مأموریت مهم مبارزه با باسمه‌چیان را عهده‌دار بود، بالاخره توانست با از میان برداشتن انورپاشا به مبارزات آنها خاتمه دهد و در ازای این موفقیت ترفیع درجه گرفته و کمی بعد به افغانستان اعزام شود. در این مقاله بر آنیم با استفاده از روش تحقیقات تاریخی و شیوه تبیینی- تحلیل اسنادی به بررسی و تحلیل روند حضور آقابکف در ایران، عملیات جاسوسی وی، کشف شبکۀ جاسوسی شوروی در ایران و تأثیر آن بر تاریخ روابط دو کشور بپردازیم.
تیتو، رهبر اتحادیه کمونیست‌های یوگسلاوی و یکی از فرماندهان نبردهای پارتیزانی یوگسلاوها در جنگ جهانی دوم بود که توانست به ریاست‌جمهوری این کشور برسد. در ایران نیز عده‌ای متأثر از او دست به قیام زدند پس از شهریورماه ۱۳۲۰ و ضعفِ حکومت مرکزی در ایران، حزب توده با حمایت‌های آشکار و پنهان شوروی، به سازمان‌دهی‌شده‌ترین گروه سیاسی در ایران بدل شد. در سال ۱۳۲۴، قیامی از سوی افسران...
محمدرضا پهلوی همین که هویدا را کنار گذاشت و به یکنواختی سیزده‌ساله نخست‌وزیری او پایان داد، جمشید آموزگار را به سمت نخست‌وزیری برگزید و این در حالی بود که شاه نسبت به قدرت‌یابی او بیمناک بود رابطه دولتمردان پهلوی با آمریکا و محافل سیاسی آن، یکی از امتیازات سیاسی مهمی بود که افراد به واسطه بهره‌مندی از آن می‌توانستند جایگاه سیاسی خود را ارتقا بخشند. ارتباط نزدیک با آمریکا برای حکومت...
علی اصغر خان اتابک معروف به «امین السلطان» اولین نخست وزیری بود که در این به دست عباس آقا صراف تبریزی ترور شد. روزهای ربیع الاول سال 1325 قمری، برای علی اصغر خان اتابک معروف به «امین السلطان»، روزهای دشوار و سرنوشت بود. او پس از مدت‌ها مسافرت به کشورهای اروپایی و آمریکا و اقامت در خارج از کشور، به ایران آمد و از سوی محمدعلی شاه قاجار به صدر اعظمی منصوب گشت. او در آن شرایط خطیر...
روزی که دفتر نخست‌وزیری در میدان پاستور منفجر و آقایان محمدعلی رجائی رئیس‌جمهور و حجت‌الاسلام باهنر نخست‌وزیر به شهادت رسیدند، بنده و آقای اشرف اسلامی که در آن زمان سمت معاون و نماینده‌ی حقوقی نخست‌وزیر را بر عهده داشتند، در طبقه‌ی پایین ساختمان داخل رستوران مشغول صرف ناهار بودیم که یک‌باره صدای مهیب انفجار از طبقه‌ی بالای ساختمان که اتاق جلسه‌ی آقایان نخست‌وزیر و...
حاج حسین سلیمانی از بازاریان و مبارزان پیش از انقلاب، هم‌تبعیدی رهبری در جیرفت و یکی از خدام کنونی آستان قدس رضوی درباره ایام سوگواری محرم در قم در دهه 50 هجری شمسی چنین روایت می‌کند: در دهه اول محرم به سردستگی حاجی یدالله علیشاهی، با دانش‌آموزان مدرسه و خانواده‌‌هایشان برای نصب چادر و برپایی تکیه یزدی‌ها در قطعه زمینی، که از سالیانی دراز وقف عزاداری دهه‌‌های محرم و صفر بود،...
جایگاه عاشورا در تاریخ تشیع و پیوند ماهوی آن با نهضت امام خمینی، باعث شده بود که در طول تاریخ این نهضت مردم همواره در دهه اول محرم به تأسی از واقعه عاشورا با دسته‌های عزاداری به خیابان‌ها بیایند و شعار «مرگ بر شاه و درود بر خمینی» سر دهند. ساواک برای کنترل قیام‌های مردمی در این دهه از ابزارهای مختلفی ازجمله، کشتار مردم، گماشتن مأمور در دسته‌های عزاداری، ممنوع‌المنبر کردن خطبا و......
خودم را به منزل عراقی رساندم که به او اطلاع دهم اگر میل دارد دکتر شریعتی را ببیند او امروز منزل آقای صدر است. رفتم آنجا دیدم با آقای حاج ابوالفضل توکلی (یار صادق او) عازم کرج‌اند، گفتم چون می‌دانستم علاقمند به دیدار دکتر هستی خواستم باخبرت کنم که او امروز کجاست! و به آقای توکلی هم گوشزد کردم حسابش را بکن که حاج‌مهدی به محظور و بی‌ملاحظگی نیفتد. طفلک بکعد از 10-15 سال تازه از زندان آزاد شده معلوم...
نگاهی به نیروی هوایی ایران در عصر پهلوی اول؛ تقویم ایران در سپیده‌دم 3 شهریور 1320، با حمله انگلیس و شوروی آغاز شد. در این مرحله نیروهای نظامی ایران باید از تمامیتِ ارضی کشور حفاظت می‌کردند، اما به دلیل ضعف رده‌های مختلف این نیرو در مقابلِ متفقین، این اتفاق رخ نداد. یکی از این رده‌ها، نیروی هوایی بود که ناکارآمدی‌اش در این جنگ را بیش از همه باید در وضعیت پیشرفت آن جست تقویم ایران در...
روزهای دوم و سوم محر سال 57، مردم در تهران و شهرستان‌ها بار دیگر علیه جنایات رژیم پهلوی دست به تظاهرات زدند. در تهران مردم در نقاط مختلف شهر به خیابان‌ها آمدند و شروع به تظاهرات کردند. در سایر شهرهای کشور از جمله، اصفهان، شیراز، خوزستان، سنندج، کرمان، مشهد، زاهـدان، قم و... تظاهرات‌هایی برگزار شد. گستردگی این تظاهرات‌ها در برخی از شهرها از جمله اصفهان باعث آتش گشون مأموران رژیم به روی مردم...
ساعت حدود 30/21 بیست و هشتم مرداد 1357هم زمان با شب پانزدهم رمضان سالگرد تولد امام حسن(ع) در حالی که صدها نفر درسینما رکس آبادان مشغول تماشای فیلم گوزن‌ها بودند سینما دچار حریق شد. با این که کلانتری مرکزی در صد متری سینما بود، برای نجات محبوس‌شدگان درحریق اقدام فوری به عمل نیامد. مراکز...
در کودتای 28 مرداد 1332 که با هدف دستیابی دوباره به منافع نفتی ایران رخ داد عوامل متعددی زمینه‌ساز بودند، اما در این میان نظر سفارت انگلیس در تهران بسیار تأثیرگذار بود. سفارت معتقد بود که برای این هدف باید از ابزار هدایت افکار عمومی استفاده کرد در تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 را می‌توان تعبیر حکیم ابوالقاسم فردوسی دانست که «یکی داستان است پر آب چشم»؛ داستانی واقعی و تراژیک که با...
