مقالات
خواهران، برادران، فرزندان گرامی، امروز روز خاطره‌انگیزی است برای ملت ما، همه در پیرامون تربت شخصیتی مبارز و تاریخی جمع شده‌ایم. نام مرحوم دکتر محمد مصدق همان اندازه که برای هوشیاری، بیداری، نهضت، مقاومت و قدرت ملی خاطره‌انگیز است به همان اندازه برای دشمنان ما، دشمنان داخلی و خارجی، استعمار خارجی و عوامل استعمار داخلی وحشت‌آور و نگران‌آور است. چرا مصدق تبعید شد؟ دکتر مصدق ۱۲ سال پیش در...
در 14 اسفند ماه 1359، مراسم سخنرانى بنى صدر در دانشگاه تهران ـ به مناسبت بزرگداشت دکتر مصدق ـ جنجال بزرگى را به وجود آورد. لیبرالیستها و مائوئیستها (حزب رنجبران) و مجاهدین خلق، میتینگ تحریک آمیزى را راه اندازى کرده و افراد مسلح به چاقو، کمربند و پنجه بوکس را در اطراف و اکناف محوطه دانشگاه گمارده بودند تا در صورت فریاد شعار مخالفان، آنها را سرکوب نمایند. برنامه مراسم چهارده اسفند با...
مـقدمه بـا طلوع مشروطیت،بزرگ‌ترین تحولی که در ایالات ولایات به وقوع پیوست،برپایی نهادی به نام انـجمن ایالتی و ولایتی بود.1این انجمنها ابتدا به عنوان انجمن نظار،و برای ترتیب دادن انـتخابات مجلس شورا تشکیل گـردیدند،امـا به سرعت کارکردهایی فراتر از آن،برای خود دست و پا کردند.بویژه آنکه هم‌محلی برای هم‌نشینی و هم فکری مشروطه خواهان هرمنطقه بود و هم طرف مراجعه و...
درآمد: در 11 اسفند 1353 شاه در حضور نخست‌وزیر، نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا، رهبران احزاب و مقامات کشوری، تأسیس «حزب رستاخیز ملت ایران» را اعلام کرد و دستور داد تا همه مسئولین، رؤسای احزاب و مردم به عضویت حزب درآیند. همچنین امیر‌عباس هویدا، نخست‌وزیر را به دبیر کلی حزب برگزید. او در مورد کسانی که مخالف عضویت در حزب بودند گفت: « کسی که وارد حزب جدید نشود... وابسته به یک سازمان...
محسن کنگرلو، در پانزدهم شهریور 1326 در روستای آب‌باریک در حواشی کویر ورامین به دنیا آمد. دوره دبستان را در ورامین گذراند و در نوجوانی به دنبال کار به تهران مهاجرت کرد. دوره تحصیلات متوسطه را در تهران به پایان رسانید و به کارگری در مشاغل مختلف پرداخت. پس از تلاش بی وقفه سرانجام توانست برای خود یک کارگاه تولیدی محصولات بافندگی دست و پا کند. از همان دوران جوانی به جرگه مبارزان با رژیم شاه پیوست و...
حجت الاسلام سید هادی خسروشاهی در سال 1317ش در تبریز، در خانواده‌اى آراسته به دین، علم و فقاهت، به دنیا آمد. تاریخ سه قرن از حیات و کوشش علمى و فقهى اجداد وى، که جملگى از علماى بزرگ و فقهاى نام‌دار ایران و عراق در دوران خود بوده‌اند، این حقیقت را به خوبى روشن مى‌سازد. پدر وى، آیتالله سید مرتضى خسروشاهى، از علما و فقهاى بزرگ و صاحب رساله آذربایجان و تحصیل کرده نجف بود. از وى علاوه بر رساله...
انقلاب اکتبر 1917 روسیه و شکست قوای عثمانی در بین‌النهرین و فتح سرزمین‌های عثمانی به دست نیروهای انگلیس در سال 1918 عملاً ایران را (که در آن زمان غربی‌ها پرشیا می‌نامیدند) از شرق و جنوب و غرب در محاصره انگلیس انداخت. قوای انگلیس با استفاده از تفوق خود در منطقه، از شرق و غرب به ایران تاختند. حمله اصلی در آوریل 1918 رخ داد، که طی آن کل ایران، به استثنای استان آذربایجان، به اشغال نیروهای انگلیس...
: آن‌چه می‌خوانید،قطعه‌ای از خاطرات خالصی‌زاده است کـه متن کامل آن توسط بنیاد آیت اللّه خالصی‌زاده در اختیار فصل‌نامه مطالعات تاریخی قرار گرفته اسـت.متن به زبان عـربی و بـرگردان فارسی آن در ایران تحت عنوان کتاب« آه از راه» توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی منتشر شده است. از مجموعه این خاطرات در این شماره از فصل‌نامه موضوع جمهوری‌خواهی ...
نفوذ و تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم احزاب و تشکل‌های سیاسی در جامعه ایرانی از اواخر قرن نوزدهم آغاز شد. پیروزی انقلاب مشروطیت و تحولات و رخدادهای سیاسی و اجتماعی متعاقب آن، بیش از پیش، حضور و نقش‌آفرینی احزاب و تشکل‌های سیاسی را در ایران محسوس‌تر ساخت. در طول دوران موسوم به مشروطیت، که آغاز دوران سلطنت رضاشاه پایان‌بخش آن بود، احزاب و گروه‌های سیاسی پرشماری در ایران تأسیس شده و...
روز 29 بهمن 1356 از جمله روزهای ماندگار در تاریخ تحولات انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. در این روز مردم به پاخاسته تبریز در اربعین شهدای 19 دی قم علاوه بر حضور در مساجد و تکایا و برگزاری آئین های چهلمین روز شهادت شهدا ، به صورت راهپیمایی‌های بزرگ به خیابانها نیز آمدند و با نثار خون خود ، راه شهدای قم و راه انقلاب اسلامی را تداوم بخشیدند. مردم تبریز پیش از ظهر این روز در مقابل مسجد میرزا یوسف...
قیام مردم تبریز در 29 بهمن ماه 1356 در چهلمین روز شهادت تعدادی از طلاب و مردم قم صورت گرفت و نشان داد که آحاد مردم خواستار ادامه نهضت هستند و فرصتها را برای بروز این خواست از کف نخواهند داد. قرار گردهمآیی مردم ساعت 10 صبح در مسجد قزللی (میرزایوسف مجتهدی) بود. زمان این قرار در اعلامیهای نوشته شده بود که 28 بهمن به امضای آیتالله سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی و ده تن دیگر از علمای تبریز رسیده بود و...
هر چند پس از اجرای نقشة حیرت‌آور کودتای 28 مرداد 1332 به دست دولتهای آمریکا و انگلیس، و از بین رفتن استقلال کشور و آزادیهای فردی، تسلط سیاسیـ نظامی کودتاگران و عوامل داخلی آنها بر ایران محقق گردید؛ اما، کودتا موفق نشد نهضت ملی و اصول آرمانهای دینی حاکم بر آن را از میان بردارد. بهرغم اوضاع و احوال نامساعدی که در دهه پس از کودتا بر کشور حاکم بود، آن آرمانها افتان و خیزان، و...
سیاست اصلاحات ارضی در دوره محمدرضا پهلوی همچون بومرنگی بود که سرانجام به سوی پرتاب‌کننده آن بازگشت و در سقوط این رژیم نقش مهمی ایفا کرد. نگارنده در این مقاله سعی دارد به بررسی مهاجرت روستائیان به شهرها به ویژه پایتخت در اثر اصلاحات ارضی و نقش آن در سقوط رژیم پهلوی بپردازد. تاریخچه‌ای از اصلاحات ارضی [1] انقلاب مشروطه به عنوان یک خیزش اجتماعی توسط طبقه متوسط شهری هر چند در سهیم...
مفهوم پردازیهای مختلفی که از واژه انقلاب صورت گرفته، کمابیش حول این نکته اشتراک دارند که انقلاب با دگرگونی گسترده قدرت, کشمکش و خشونت و مآلاً تغییر در ساختارهای سیاسی, اجتماعی جامعه ملازمه دارد. همچنین، جامعه شناسان انقلاب بر آن هستند که انقلاب برآیند کشاکش در جریان اصلی یعنی رژیم مستقر (یا به اصطلاح توکویل، رژیم پیشین) و گروه‌های انقلابی یا برانداز است. توده های مردم و نهادهای...
درآمد: اخیرا در شبکه های اجتماعی ویدئو کلیپی منتشر شده است که در آن ادعا می شود «حکومت شاه بخاطر ایستادگی در برابر آمریکا و انگلیس و تمدید نکردن قرارداد کنسرسیوم نفت که تاریخ آن در 1979 به پایان می رسید ، سرنگون شده است! » در همان ویدئو کلیپ برای اثبات این ادعای دروغین،برش هایی از چند مصاحبه شاه با شبکه های تلویزیونی آمریکایی و انگلیسی در تاریخ های مختلف کنار هم مونتاژ شده است. که...
تعاریف: در مقاله حاضر، مکرراً از سه عنوان نام بردهایم: یهود، انگلیس و آمریکا. ابتدا لازم است توضیح داده شود که منظور از یهود آن بخش از این قوم است که ملعون و مطرود و مغضوب خداوند و قسی‌القلب و تحریفگرند و در قرآن کریم با این صفات شناسانده شدهاند. این، البته شامل همه یهودیها نمی‌شود و از جانب ما، یک نفرت نژادی نیست؛ بلکه یک جهت‌گیری فرهنگی است و تنها بر اساس عمل مشهود آنها شکل گرفته...
(انسان، محیط، ایدئولوژی ایرانی) نظریاتی درباره شـکل‌گیری انقلاب اسلامی بسیاری از نویسندگان و محققان،شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران را بررسی کرده‌اند و هر یـک از زاویه دانش خود بـه تـحلیل آن پرداخته‌اند.آنان انقلاب ایران را در مقابل سایر انقلابها، ارزیابی نموده‌اند.فرد هالیدی(1)در تبیین انقلاب ایران به پنج عامل می‌کند: 1 - توسعه ناهماهنگ و سریع اقتصاد...
علیت، قانون فراگیر و بنیادین حاکم بر نظام هستی است. از آنجا که، پدیده‌های اجتماعی نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ علت‌یابی ظهور و سقوط دولتها و نظامهای سیاسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فرایند ظهور و سقوط نظامهای سیاسی بسیار پیچیده بوده و به عنوان یک تحول کلان اجتماعی، از سویی، در سرنوشت یک ملت و اقشار مختلف آن با همه تنوع علایق و سلایق آنان تأثیر بنیادین دارد و از سوی دیگر، در...
یکی از پرسش های مهم در بررسی موقعیت رژیم های سیاسی بحث برخورداری از مشروعیت سیاسی است. اینکه مبانی مشروعیت آن کدام است؟ منابع قدرتش داخلی است یا خارجی؟ تعریف مشروعیت واژه «مشروعیت» در متون سیاسی معادل واژه «Legitimacy» است. این واژه از ریشه لاتینی Leg یا Lex به معنای قانون (Low) گرفته شده و با واژه هایی نظیر «Legal» به معنای قانونی و Legislation به معنای وضع قانون یا تقنین و Legitimate به معنای مشروع،...
مهمترین عامل قدرت اقتصادی در دوران محمدرضا پهلوی نفت و درآمدهای حاصل از فروش آن بود. این ماده سیاه که محمدرضا همیشه از آن بهعنوان ماده شریف یاد میکرد، بنیادهای سیاسی و اقتصادی حکومت را استوار نموده بود. در دوران حکومت محمدرضا، به موازات افزایش و یا کاهش درآمدهای نفتی، تأثیرات قابل ملاحظهای در حوزههای سیاسی ـ اقتصادی ایجاد میگردید. در خلال دهههای سی و چهل خورشیدی،...
