مقالات
در سال 1355 هجری شمسی، ملک بزرگی توسط یک ایرانی در شهر نیویورک خریداری شد تا در آن ساختمان‌سازی شود. در آن زمان گفته شد ایرانی مذکور ملک مورد نظر را برای احداث یک مرکز بزرگ لبنیاتی خریداری کرده است. بعد گفته شد این ملک قرار است به یک مزرعه تبدیل شود که در داخل آن یک اصطبل بزرگ ساخته شود. حتی گفته شد که این پروژه توسط تعدادی از ایرانیان مقیم نیویورک خریداری شده است.گزارش متفاوت بعدی حکایت از آن...
: فصل‌نامه مـطالعات تاریخی برای آگاهی خوانندگان خود از تاریخ‌نگاری با موضوع انقلاب اسلامی‌در خارج از کشور بـا آقایان دکتر عبد الرحـیم گـواهی و دکتر علی‌اشرف مجتهد شبستری که از دیپلماتهای با سابقه ایران هستند گفت‌وگویی صورت داد. این‌مصاحبه در پاییز 1383 و در محل دفتر مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه انجام شد. سیر گفت‌و گو در بخش اول روی موضوع تاریخ‌نگاری و...
تمرکز رویدادهای این دوره زمانی کوتاه، روی چند موضوع دور می زند. نخستین آنها اعلام عزای عمومی در بیستوهفتم آذرماه است. این روز به مناسبت بزرگداشت شهدای دو شهر اصفهان و نجفآباد از سوی امام خمینی، روحانیان و برخی احزاب، عزای عمومی اعلام شده بود. سندهای ساواک خبر میدهد، بازارها، اماکن کسب، ادارات و حتی بانکها در بیشتر شهرهای بزرگ تعطیل بودند. تظاهرات صورت گرفته در شهرها بعضاً با شهادت تعدادی از...
رویدادهای شانزدهم آذر 1357 تا بیستم همین ماه، پنج روز پرتبوتاب و تاریخی است؛ پرتبوتاب از این جهت که دهه اول ماه محرم ظرف زمانی این دوره است و مردم با شگردهای تازهای که در مبارزه با حکومت شاه پیش گرفتند، چهره تازهای به نهضت اسلامی بخشیدند؛ و تاریخی از این نظر که دو روز تاسوعا و عاشورا که بزرگترین راهپیماییهای خیابانی ایران تا آن روز شکل گرفت، در آن واقع شده است. همه چشمها به رسیدن این دو روز دوخته...
بدون شک هر انقلاب اجتماعی با تکیه بر عوامل و دلایل مختلفی به ثمر می‌نشیند، که از آن میان، دلایل و شرایط تاریخی، جایگاه و اهمیت ویژه‌ای در ایجاد و فرجام آن دارد. انقلابهای معاصر جهان، عموماً بر بستر و رویکرد تاریخی به تلاش و تکاپو برخاسته و در شرایط مقتضی، از حیث سیاسی و اقتصادی و باورهای اعتقادی، به منصه ظهور رسیده‌اند. انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(س) در شرایطی طلوع کرد که جامعه سیاسی...
یازدهم آذر برابر بود با اول محرم. فرارسیدن ماه سوگواری امام حسین(ع) و یاران فداکار ایشان، نیروی مضاعفی به روند مبارزات بخشید. چه گروههای مردمی و چه دستگاههای حکومتی به خوبی از ظرفیت این ماه برای ابراز مخالفتها و اعتراضها آگاه بودند. آن چه در میان مردم مطرح میشد، یکسره شدن سرنوشت حکومت شاه در ماه محرم بود و آن چه در بین سرکردگان امنیتی، نظامی و انتظامی به چشم میخورد، نگرانی و موج اضطراب از...
روز هفتم بهمن 1349 ساواک در گزارشی محرمانه اعلام کرد «دستیابی به پست ومقام در وزارت آموزش و پرورش دوره حاکمیت خانم فرخ رو پارسا پولی شده و هر کس با پرداخت نرخهای معینی می تواند به مناصب مختلفی دست یابد.» فرخ‌رو پارسا در اسفند ماه 1301 ش در قم متولد شد. مادرش فرخ‌آفاق پارسا مدیر مجله «جهان زنان» به دلیل نوشتن مقاله‌ای درباره «لزوم تعلیم و تربیت مساوی برای دختر و پسر» به قم تبعید شد....
: در تاریخ مبارزات مردم هرکشوری روزهای سرنوشت سازی وجود دارد که به نقطه عطفی تاریخی تبدیل شده اند. این روزهای تاریخی به جهت آنکه صفحه جدیدی پیش روی مردم گشوده اند در ذهن و جان مردم ثبت شده اند . ششم بهمن ماه 1360 برای مردم آمل یکی از همین روزهای تاریخی محسوب می شود . در این روز مردم قهرمان آمل با پشتیبانی از نیروهای سپاه ، ارتش و بسیج توانستند یکی از توطئه های بزرگ را که توسط گروه های کمونیستی...
در خرداد 1296 شمسی کنسول انگلیس در شیراز در نامهای محرمانه به «سر چالرز مارلینگ» وزیرمختار بریتانیا در تهران، ضمن تشریح وضعیت «پلیس جنوب» و وفاداری «عبدالحسین میرزا فرمانفرما» به انگلیسی‌ها می‌نویسد: «وقت آن رسیده است به وعده خود وفا کنیم و به فارس استقلال داخلی داده شود و امارت آن به فرمانفرما و پسران واگذارگردد.» این نامه بعداً توسط سفارت آلمان در تهران کشف و منتشر...
بحران حاکم بر کشور و چنگالی که با تظاهرات، راهپیماییها و اعتصابها، گریبان حکومت پهلوی را گرفته بود، ویلیام سولیوان سفیر آمریکا در ایران را واداشت که در گزارشی واقعبینانه - برخلاف گزارشهای پیشین - به وزارت امور خارجه آمریکا اعلام خطر کند و از قول شاه بنویسد که دو راه بیشتر پیش روی محمدرضا پهلوی نیست: استعفا، یا تشکیل دولت نظامی. به دنبال گزارش سولیوان در یازدهم آبان ماه جلسهای اضطراری در کاخ سفید...
روز چهارم بهمن ۱۳۵۰ به دستور محمدرضا شاه پهلوی، مجموعه ای تحت عنوان «کمیته مشترک ضد خرابکاری » در محل زندان موقت اطلاعات شهربانی تشکیل شد. تشکیل این کمیته گامی در جهت هماهنگی میان عملکرد همه ادارات و سازمان‌هایی بود که به نوعی در ایجاد امنیت مورد نظر حکومت شاه در کشور ایفای نقش می‌کردند. تا پیش از این ، ادارات شهربانی، ساواک، ضد اطلاعات ارتش و سایر مراکز اطلاعاتی رژیم پهلوی هر یک به...
در پائیز 1339، عباراتی چون «نجات آزادی»، «اتحاد برای پیشرفت» و «مرزهای نو» از جمله شعارهای تبلیغاتی دمکراتهای آمریکا در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بود. اتحاد و آزادی واژه‌هائی بودند که رژیم شاه از آن وحشت داشت. به همین جهت در جریان مبارزات انتخاباتی آمریکا، شاه مبالغ هنگفتی از طریق اردشیر زاهدی سفیرش در واشنگتن برای کمک به پیروزی نیکسون رقیب کندی پرداخته بود. اما کندی پیروز شد و طرحی را...
پیروزی انقلاب اسلامی ایران حادثه مهم و حیرت‌انگیزی برای جهانیان بود. به طوری که تقریباً تمام نظریه‌ها و چارچوب‌های علمی غربی از تحلیل و تبیین چگونگی آن وا ماندند. مردم جهان که شاهد انقلابی به معنای واقعی «دگرگون شدن» بودند، نه تنها شورش عده‌ای برای واژگون کردن یک رژیم و ایجاد حکومتی جدید را به عینه می‌دیدند، بلکه شاهد علقه‌ها و پیوندهای شدید یک ملت به رهبری روحانی نیز بودند که...
در حالی که اکثر انقلابهای معاصر، سرچشمه ایدئولوژیک خود را از ناسیونالیسم، بورژوازی، کمونیسم و... می‌گرفتند، مردم ایران به رهبری امام خمینی،اسلام را به عنوان ایدئولوژی انقلابی خود برگزیدند. دلیل بروز چنین رفتاری از مردم ایران بیش از هر چیز به فرهنگ سیاسی ایرانیان باز می‌گردد. باتوجه به آنکه مهم‌ترین منبع فرهنگ سیاسی ایران، مبانی دینی و به طور خاص مذهب شیعه است و بخش عمده‌ای از رفتار سیاسی مردم...
یاسر عرفات در روز 28 بهمن 1357 در دیدار با امام خمینی(ره) ضمن سخنان خود گفت: «...آنها (موشه دایان) می‌گویند زلزله‌ای رخ داده؛ ما می‌گوییم که انفجار نور روی داده است.» عبارت "انقلاب ما انفجار نور بود" که غالباً در شعارها استفاده میشود، برگرفته از اظهارات فوق است که به اشتباه به عنوان سخن امام خمینی تلقی شده است.(1) پیروزی انقلاب اسلامی در ایران تنها یک حادثه داخلی برای تغییر یک رژیم...
تأثیر حادثه مسجد جامع کرمان در بیست وچهارم مهر، همچنان در راهپیماییها و تظاهرات آبانماه نمایان بود. هم به این دلیل، و هم به جهت شهدایی که هکر روز در شهرهای کوچک و بزرگ خونشان به زمین میریخت، وسعت مخالفتها با حکومت شاه، به نهایت خود رسید. شهرهایی چون همدان، خرم آباد، بروجرد، آمل، بابل، جیرفت، شوشتر، مشهد، خمین، گرگان، اصفهان و کاشان هر روز شاهد تظاهرات اهالی خود بودند. اما زمانی که شهر کوچکی چون...
با حضور امام خمینی در شهر پاریس، روند مبارزههای مردمی در ایران شکل دیگری گرفت، چرا که گسترش کنشهای سیاسی ایشان در پایتخت فرانسه، سخنرانیها، پیامها و رویدادهایی را رقم زد که همگی منتهی به راهبری نهضت اسلامی به سوی آن هدف بزرگ شد. ارتباط امام با مردم به آن حد رسید که اداره ایران عملاً در دستان امام خمینی قرار گرفت. در همین زمان است که رهبر انقلاب در 22 مهر، در خلال گفتوگوی خویش با خبرنگار روزنامه...
روز 21 بهمن 1304 سفیر ایران در مصر با ارسال نامهای به وزارت امور خارجه از جریده ایرانی «چهره نما» که در آن مملکت منتشر میشود انتقاد کرد و نسبت به مدیر آن گفت که این فرد تا حال هر چه گفته و کرده، مورد پرسش واقع نشده است. سفیر ایران پیشنهاد کرد مدیر «چهره نما» در مجلسی مرکب از تجار معتبر ایران محاکمه شده، در صورت اثبات نادرستی مطالبی که در جریده یاد شده چاپ میکند، متعهد شود از این پس مرتکب...
از مشخص‌ترین رویدادهای سال اول سلطنت رضاشاه، برخی اقدامات ستیزه‌جویانة داخلی در مخالفت با اقتدار وی بود. یکی از اقدامات خصمانة مربوط به روابط ایران و شوروی، شورش لهاک‌خان در اوایل بهار 1926/1305، در ایالت خراسان، در نواحی مرزی شوروی، بود. لهاک‌خان، افسر شورشی ارتش ایران ملقب به سالارجنگ، فرماندهی گروهی از نظامیان را به عهده گرفت که در وهلة اول پادگان مراوه‌تپه را، در مرز ایران و شوروی، به...
گذشته از مراتب علمی حاج آقا مجتبی که این روزها کم و بیش در رسانهها از آن سخن به میان آمده و بسیاری از مردم ایران به ویژه تهرانیها تازه متوجه شدهاند که در شهرشان چه دُرّ گرانبهایی نهفته بود و آنها از آن بیاطلاع و بالطبع بیبهره بودند، نیمنگاهی به اسناد به‌جا مانده در بایگانی دستگاه امنیتی رژیم پهلوی ما را با بخشی از فعالیتهای سیاسی این عالم ربانی که از نگاه آنان مخفی نمانده آشنا...
