کودتای 28 مرداد 1332
متن زیر نامه ای است که آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی به نواده خود دکتر حسن سالمی مقیم آلمان نوشته است . این نامه اگرچه یک مکاتبه خانوادگی است ولی بخوبی ماهیت رژیم شاه و خشم و نفرت آیت الله از آن رژیم را بیان می کند. در این نامه تاریخی دو موضوع مهم بیش از سایر موارد جلب توجه می کند اول تلاش آیت الله کاشانی برای نجات دکتر حسین فاطمی از اعدام . دوم دلایل امضاء نامه علیه محمد مصدق است . متن کامل این نامه...
اسناد وزارت خارجه آمریکا که روز سه شنبه 17 مرداد 1396 از حالت محرمانه خارج شدند. این اسناد نقش لندن را در کودتا علیه دولت مصدق در ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ نشان می دهد. این اسناد که از حالت محرمانه خارج شدهاند، جزئیات جدیدی از نقش لندن را در کودتا علیه دولت مصدق در 28 مرداد سال 1332 ارائه می کند. این اسناد توسط موسسه غیرانتفاعی «آرشیو امنیت ملی امریکا» منتشر شد. دو پژوهشگر این...
روز پنج شنبه 25 خرداد 1396 مطابق با 15 جون 2017 دفتر نشر اسناد تاریخی وزارت امور خارجه آمریکا ۱۷ جلد از اسناد تاریخی خودرا منتشر کرد. ۱۳ جلد از این مجموعه مشتمل بر اسناد کنفرانس صلح پاریس ۱۹۱۹، یک جلد روابط با روسیه در ۱۹۱۹ و دو جلد اسناد روابط خارجی آمریکا در سال ۱۹۱۹ است. مجلد دیگر، ضمایم اسنادی است که در سال ۱۹۸۹ در چارچوب انتشار اسناد روابط خارجی آمریکا منتشر شد و مشتمل بر اسناد روابط با ایران در...
در نهضت ملی شدن صنعت نفت شاید برای اولینبار در تاریخ ایران است که دخالت خارجی یعنی نیرو و عامل خارجی و سرویسهای بیگانه پی میبرند که یکی از راههای از بین بردن نهضت ملی نفت، انداختن اختلاف بین رهبران است، و موّرخان تاریخ معاصر بر این باورند که لوی هندرسون سفیرکبیر آمریکا در ایران، در این زمینه نقشی پررنگ داشته است؛ از جمله این موّرخان دکتر یرواند آبراهامیان است که مؤکداً معتقد است عامل...
مجله خواندنیها؛ ۱۷ فروردین ۱۳۳۳: «تیمسار سرتیپ [عباس]فرزانگان وزیر پست و تلگراف و سخنگوی دولت[سپهبد زاهدی] در مصاحبه مطبوعاتی روز پنجشنبه گذشته خود اظهار داشت که اخیراً یکی از مخبرین خارجی برای تهیه عکس مبادرت به صحنهسازی کرده و با پرداخت مبلغ ۱۵۰۰ ریال، چند نفر را وادار کرده است در حالی که چاقو در دست دارند، در مقابل دوربین عکاسی بایستند و از آنها عکسبرداری نماید[!]. انتشار این عکس در...
مجله خواندنیها؛ ۲۰ بهمن ۱۳۳۲: «کتکزدن کسانی که به کاندیداهای مقاومت نهضت ملی رأی میدادند، یکی از صحنههای تأسفآور اخذ رأی در انتخابات [مجلس]سنا بود. گفته میشد عدهای چوب به دست در پشت در مسجد لولاگر، یکی از رأیدهندگان را که به کاندیداهای مقاومت نهضت رأی داده بود، آنقدر زدند که خون از سرش جاری شد. به علاوه افراد احزاب و دستجات موافق، عدهای از دانشجویان و رأیدهندگان...
کرمیت روزولت از طراحان کودتای 28 مرداد تهران در 1916 در بوئنوس آیرس به دنیا آمد. او که نوه تئودور روزولت بیست و ششمین رئیسجمهور امریکا بود، تحصیلاتش را در دانشگاه هاروارد با درجه دکترا به پایان رساند و سپس به عنوان دانشیار تاریخ به تدریس پرداخت. به گفته کرمیت، رساله پایان نامه تحصیلی او درباره «فنون تبلیغات در جنگ داخلی انگلیس» بود و به همین سبب او با راههای مقابله به بحرانهای داخلی کشورها...
نعمت الله نصیری در سال ۱۳۲۹ با درجه سرهنگی به فرمانده گارد سلطنتی منصوب شد. او در همین سمت در ۲۲ مرداد ۱۳۳۲ به دستور شاه مأمور ابلاغ دستور وی مبنی بر عزل مصدق از نخستوزیری و انتصاب فضلالله زاهدی به جای او شد، اما در شامگاه ۲۴ مرداد هنگام مراجعه به منزل مصدق به دستور سرتیپ ریاحی، رئیس ستاد وقت ارتش توقیف و زندانی شد و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ آزاد گردید. او پس از بازگشت شاه به کشور به درجه...
در سال 1276ش. "فضلالله زاهدی" در «شروین همدان» متولد شد. پدرش "ابوالحسن زاهدی" معروف به "بصیر دیوان" بود.[1] بصیر دیوان پیشکار "امیر افخم" مالک بزرگ و متنفذ همدان و خود نیز در رده خرده مالکان همدان بود. فضلالله زاهدی از شش سالگی در مکتبخانه و معلم سرخانه آغاز به تحصیل نمود، در نوجوانی اسبسواری و تیراندازی را با پسران امیرافخم تمرین کرد، تحصیلات متوسطه را در...
پس از کنار گذاشتن فضل الله زاهدی از نخست وزیری در سال 1334 توسط شاه، نمایندگی ایران در مقر اروپایی سازمان ملل در سوئیس به او واگذار شد و دو سال بعد در سال 1336 یک منصب جدید و بیسابقه که پیش از آن وجود نداشت تحت عنوان «سفیر کبیر سیار در اروپای غربی» به وی اعطا گردید. انتصاب زاهدی به این مناصب برجسته و خارجی به نوعی با هدف دور نگهداشتن او از فضای سیاسی داخل کشور بود چرا که شاه با توجه به نقش...
ریچارد نیکسون معاون وقت رئیس جمهوری آمریکا چند ماه بعد از اجرای عملیات مداخله جویانه آمریکا و سرنگونی دولت قانونی دکتر مصدق در هجدهم آذرماه 1332 به تهران آمد. تا زمینه را برای تحکیم موقعیت و سلطه آمریکا بر ایران فراهم سازد . از این طزمان به بعد است که حضور و نفوذ انگلیسی ها در ایران به نسبت آمریکایی ها روز به روز کمتر می شود. نیکسون در این سفر با پایه ریزی یک نوع ارتباطات ویژه با محمدرضا شاه تلاش کرد با...
نام فضل الله زاهدی با کودتای انگلیسی ـ امریکایی 28 مرداد 1332 در تاریخ سیاسی معاصر ایران عجین شده است. او، 1271 ش. در همدان متولد شد. پس از تحصیلات متوسطه و در آستانه جنگ اول جهانی به نیروهای قزاق پیوست و فنون نظامی را زیر نظر افسران روسی فراگرفت. وی در زمره افسران تیپ همدان بود که برای سرکوب نهضت جنگل عازم شمال کشور شد و در کودتای 1299 رضاخان به وی پیوست. او در دوره رضاخان صاحب مشاغل مهمی شده و...
پایان یک دیپلمات او که در آمریکا تحصیل میکرد با توجه به جدایی پدر و مادرش دیگر علاقهای به بازگشت به ایران نداشت و گمان میکرد که باقی عمر خود را در آمریکا میگذراند، اما اصل چهار ترومن زندگی او را به قدری تغییر داد که نه تنها وارد ایران شد، بلکه با خاندان پهلوی نیز وصلت کرد در ظهر روز ۲۴ مهرماه سال ۱۳۰۷ش، اردشیر زاهدی، فرزند فضلالله زاهدی و خدیجهالملوک در محله دوشانتپه...
: در روزهای اخیر تماسهای متعدد داشتم از سوی خبرگزاریها و روزنامهها برای مصاحبه درباره اسناد جدید وزارت خارجه آمریکا که پنجشنبه، ۲۵ خرداد ۱۳۹۶/ ۱۵ ژوئن ۲۰۱۷، منتشر شد. از پاسخگویی امتناع کردم. در طول بیست سال اخیر دهها مصاحبه و سخنرانی و مقاله و یک مجلد کتاب درباره کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ منتشر کردهام. از نظر من، اینگونه بحثهای تاریخی باید محققانه انجام شود نه...
روز 14 فروردین 1371 بخشهایی از اسناد محرمانه وزارت امور خارجه آمریکا درباره دخالت این کشور در کودتای 28 مرداد 1332 منتشر شد. با وجود گذشت بیش از شصت سال از کودتای آمریکایی – انگلیسی 28 مرداد 1332، مسئولان امریکایی هنوز در باره انتشار دقیق اسنادی که نقش سازمان سیا و اینتلیجنس سرویس انگلیس را در سازمان دهی و هدایت این کودتای ضد ملی روشن می کند، ملاحظات سیاسی – امنیتی خود را دارند. به همین دلیل هر از...
طی چند ماهه پس از کودتا دکتر «دونالد. ن. ویلبر» از مأموران بلندپایه سیا، که در طراحی و اجرای کودتای 28 مرداد 1332 نقش مهمی داشت و از جزئیات آن اقدام تبهکارانه آگاهی تمام و کمالی داشت، گزارشی از فرایند طراحی و اجرای کودتا تهیه و در اختیار مقامات سیاسی ـ اطلاعاتی دولت امریکا قرار داد تا بتوانند برای عملیاتهای مشابه (در آینده) از آن بهرهبرداری کنند. دونالد ویلبر فرایند نهایی شدن طرح کودتا علیه...
: چند ماه پس از کودتای 28 مرداد دانلد. ان. ویلبر[1] مأمور ارشد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا و یکی از طراحان و فعالان اصلی کودتا جزوه ای به نام « سرنگونی مصدق، نخست وزیر ایران» تهیه کرد که در آن ضمن بیان چگونگی شکل گیری پروژه کودتا به نام پروژه آژاکس، به شرح رویدادهایی پرداخته است که منجر به سرنگونی دکتر محمد مصدق شد. کودتای 28 مرداد 32 در ایران نخستین کودتایی بود که دولت آمریکا توانست از...
پس از کودتای 28 مرداد، موج دستگیریهای گسترده فعالان سیاسی ملی، مذهبی و چپ از جمله حزب توده از یک سو و مهاجرت اعضاء هیأت اجرایی و بقایای کادر رهبری به شوروی و کشورهای اروپای شرقی موجب فروپاشی حزب توده در داخل کشور شد. حزب توده فعالیتهای محدود خود را در شوروی آغاز کرد. در اواخر سال 1336، بنا به دلایل مختلف، هیأت اجرایی به لایپزیک آلمان منتقل شد. مدت کوتاهی پس از استقرار اعضای حزب در آلمان...
جرج کندی یانگ(1911-1990)از چهرههای سرشناس سیاسی و اطلاعاتی تاریخ معاصر بریتانیاست که به دلیل جایگاه برجستهاش در حوادث معروف به"توطئه دولت ویلسون"2 و نقش او در ایجاد شبکههای سرّی پیمان ناتو در دوران جنگ سرد،بـهویژه شبکه گلادیو در ایتالیا،مورد توجه جدّی پژوهشگران بریتانیا و سایر کشورهای غربی است.مورخین اطلاعاتی از یانگ به عنوان طرّاح عملیات کودتای 28 مرداد 1332...
اشرف پهلوی در گفت و گویی با آقای حسین مهری نقش خود را در کودتای 28 مرداد 1332 فاش کرد. با هم این گفت و گو را میخوانیم: * ممکن است جریان روی کار آمدن مصدق را پس از قتل رزمآراء بفرمایید؟ آیا در آن موقع تهران تشریف داشتید؟ - بله من تهران بودم. ولی مدتی طول کشید تا مصدق روی کار آمد مصدق در مجلس بود و اقلیت در دست او بود و خیلی شلوغ بازی در میآورد. هر کس که میآمد و هر دولتی که میآمد مصدق او را...
