کودتای سوم اسفند 1299
یک دیکتاتور، به جای چندین «خان»!

«تغییر سیاست عشایری انگلیس در ایران» و کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹

یک دیکتاتور، به جای چندین «خان»!

«سیاست تفرقه‌انداز و حکومت کن» عمده‌ترین ابزار استعمار و امپریالیزم کهنه‌کار جهانی شناخته شده است، اما همین سیاست، در مناطقی مثل ایران که از موقعیت ژئوپلیتیک خاصی بهره می‌گیرد، گاهی موجب اشکال می‌شود، هم‌چنان که قبل از حکومت رضاخان، کنترل خان‌ها و فئودال‌های محلی در ایران، وزارت خارجه انگلستان را سخت به زحمت انداخته بود. حتی رضاخان در اولین سفرش به خوزستان می‌گوید «می‌روم تا...

ادامه مطلب

ناامنیِ حکومت دیکتاتوری سرآمد همه ناامنی‌ها است

روایتی از بیست‌سال حکومت رضاخانی به قلم «ابوطالب شیروانی»

ناامنیِ حکومت دیکتاتوری سرآمد همه ناامنی‌ها است

چهار نفر از اعضای هیأت ایران برای شرکت در جشن‌ دهمین سالگرد انقلاب اکتبر روسیه؛ آبان‌ماه ۱۳۰۶ از راست: ابوطالب شیروانی، محمد فرخی یزدی، سلیمان‌میرزا اسکندری و علی دشتی

ادامه مطلب

روایت آیرونساید از آخرین جلسه‌اش با احمدشاه

روایت آیرونساید از آخرین جلسه‌اش با احمدشاه

احمدشاه قاجار هفتمین و آخرین پادشاه سلسله قاجار که در سال ۱۳۰۴ از سلطنت خلع شد، چهار سال پس از این تاریخ درحالی که در تبعید به سر می‌برد، در روز نهم اسفند ماه ۱۳۰۸ در حومه پاریس فوت کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید خاطره آخرین جلسات ژنرال آیرونساید فرمانده نیروهای انگلیسی در ایران، با احمدشاه است که پیش چند روز پیش از کودتای رضاخان انجام گرفته است.   «وقتی شاه جوان و فربه را در آن...

ادامه مطلب

کودتای انگلیسی رضاخان به روایت سفارت آمریکا در تهران

کودتای انگلیسی رضاخان به روایت سفارت آمریکا در تهران

جان.ال کالدول وزیرمختار آمریکا در ایران، در گزارش فصلی خود به وزارت خارجه، درباره انگلیسی‌بودن کودتای رضاخان چنین می‌نویسد: کودتا بدون خونریزی به پایان رسیده است. به زودی روشن شد که تمام چهره‌های برجسته این جنبش، ارتباط تنگاتنگی با سفارت بریتانیا دارند.

ادامه مطلب

کودتای ۱۲۹۹؛ ائتلافِ انگلیس و روشنفکریِ سکولارِ وطنی

در جریان همایش واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ بررسی  شد:

کودتای ۱۲۹۹؛ ائتلافِ انگلیس و روشنفکریِ سکولارِ وطنی

: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیم‌روزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح روز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. متن سخنرانی آقای مهدی جمشیدی را با هم می‌خوانیم: ******* مهدی جمشیدی عضو هیات علمی گروه...

ادامه مطلب

روایت آمریکا از نقش انگلیس در کودتای سوم اسفند 1299

برشی از کتاب «از قاجار به پهلوی»

روایت آمریکا از نقش انگلیس در کودتای سوم اسفند 1299

اسناد وزارت خارجه آمریکا

 دولت انگلیس مدعی است هیچ دخالتی در کودتای رضاخان در سوم اسفند 1299نداشته است اما برای ارزیابی این ادعا می توان به گزارش منتشرشده در آفیشال ریپورت انگلستان که توسط آقای محمد قلی مجد در کتاب  کتاب از قاجار به پهلوی منتشر شده است توجه کنیم در این گزارش می خوانیم : «یگان‌های مختلف قزاق، که تمام نیرو‌های آن ایرانی هستند تحت فرماندهی افسران ایرانی از قزوین به سمت تهران حرکت کرده و در بیست و یکم...

ادامه مطلب

وقایع مهم روز سوم اسفند 1299 کودتای انگلیسی رضا خان

وقایع مهم روز سوم اسفند 1299 کودتای انگلیسی رضا خان

رویدادهای دوشنبه 3 اسفند 1299    کودتا علیه دولت سپهدار در ساعت یک بامداد، دو هزار و پانصد تن قزاق به فرماندهی رضاخان  که از قزوین حرکت کرده بودند، از دروازه‌های قزوین و حضرت عبد‌العظیم‌ (علیه‌السلام) به تهران وارد شده و بدون هیچ درگیری خاصی شهر تهران را تصرف و دولت سپهدار  را سرنگون کردند. قزاق‌ها مراکز مهم و استراتژیک شهر را تصرف کرده کنترل سازمان‌های دولتی را به دست...

ادامه مطلب

صدور اعلامیه رضاخان تحت عنوان حکم می کنم

صدور اعلامیه رضاخان تحت عنوان حکم می کنم

سندی برای نشان دادن ریشه های تفکر مستبدانه رضاخان

درساعت یک بامداد سوم اسفند 1299، دو هزار و پانصد تن قزاق به فرماندهی رضاخان که از قزوین حرکت کرده بودند، از دروازه‌های قزوین و حضرت عبد‌العظیم‌ به تهران وارد شده و بدون هیچ درگیری خاصی شهر تهران را تصرف و دولت سپهدار  را سرنگون کردند. قزاق‌ها مراکز مهم و استراتژیک شهر را تصرف کرده کنترل سازمان‌های دولتی را به دست گرفته و با احمد شاه وارد مذاکره شدند. رضاخان که با طراحی و پشتیبانی...

ادامه مطلب

کودتاچی های اسفند 1299

کودتاچی های اسفند 1299

کودتای سوم اسفند 1299  ماحصل آشفتگی‌های سیاسی دوران انقلاب مشروطه بود، این کودتا با حمایت انگلیسی‌ها و عاملان داخلی اش مانند سید ضِیاء طبطبایی و رضاخان شکل گرفت. مواجب بگیران انگلیس در نیروهای قزاق به عنوان عامل اجرایی کودتای سوم اسفند 1299 زمینه را برای حاکم شدن دیکتاتوری 16 ساله رضا خان فراهم کردند. بدین ترتیب ایران وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود شد. 

ادامه مطلب

بحران روایت از کودتای رضاخان

در جریان همایش واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ بررسی  شد:

بحران روایت از کودتای رضاخان

: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیم‌روزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح امروز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. در ادامه متن سخنرانی دکتر یقوب توکلی  را با هم می‌خوانیم: ******* دکتر یعقوب توکلی با...

ادامه مطلب

سکولاریسم لیبرال نتیجه‌ کودتای رضاخان

در جریان همایش واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ بررسی  شد:

سکولاریسم لیبرال نتیجه‌ کودتای رضاخان

: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیم‌روزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح روز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. در ادامه متن سخنرانی دکتر محمد جواد لاریجانی  را با هم می‌خوانیم: ******* سکولاریسم...

ادامه مطلب

ساختار نظام بین الملل و کودتای ۱۲۹۹

در جریان همایش واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ بررسی  شد:

ساختار نظام بین الملل و کودتای ۱۲۹۹

: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیم‌روزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح روز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. در ادامه متن سخنرانی دکتر ابراهیم متقی   را با هم می‌خوانیم: ******* آقای دکتر...

ادامه مطلب

ارزیابی اسناد آمریکایی از ماهیت کودتای ۱۲۹۹

پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹

ارزیابی اسناد آمریکایی از ماهیت کودتای ۱۲۹۹

: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیم‌روزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته به صورت مجازی و پخش زنده از طریق ادوب کانکت برگزار شد. پیش از این پنج کرسی ترویجی و دو نشست علمی با حضور صاحب‌نظران جهت واکاوی کودتایی ۱۲۹۹ توسط گروه‌های مطالعات انقلاب...

ادامه مطلب

سیمای روزگار رضاشاه در آثار داستانی عصر پهلوی

در جریان همایش واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ بررسی شد:

سیمای روزگار رضاشاه در آثار داستانی عصر پهلوی

: در یکصدمین سالگرد کودتای سوم اسفند۱۲۹۹، به همت پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش نیم‌روزه «پس از یک قرن؛ واکاوی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹» با حضور و سخنرانی اساتید برجسته، صبح روز یکشنبه مورخ ۳ اسفندماه ۹۹، به صورت مجازی و پخش از طریق ادوبی کانکت برگزار شد. در ادامه متن سخنرانی دکتر حامد صلاحی  را با هم می‌خوانیم: ******* دکتر حامد صلاحی با...

ادامه مطلب

ویژه برنامه صدمین سالگرد کودتای سوم اسفند 1299

ویژه برنامه صدمین سالگرد کودتای سوم اسفند 1299

ویژه برنامه صدمین سالگرد کودتای سوم اسفند 1299 با شرکت علی اکبر رنجبر کرمانی نویسنده و مترجم نام آشنای تاریخ و خسرو معتضد روزنامه نگار و روایتگر تاریخ معاصر و محمدرضا کائینی به عنوان میزبان در روزیکشنبه سوم اسفند 1399 از ساعت 18.20 برگزار می شود. این برنامه با مشارکت حوزه هنری انقلاب اسلامی و شبکه افق برگزار می شود. 

ادامه مطلب

روح کودتای سوم اسفند

روح کودتای سوم اسفند

برای پی بردن به شعارهای مردم‌پسندانه کودتاکنندگان، می‌توان به بیانیه سیدضیاءالدین طباطبایی نیز در هشتم اسفند 1299 نگاهی گذرا کرد. احمدشاه در چهارم اسفند حکم ریاست وزرایی سیدضیاء را، که پیش از این شاید اسم او را شنیده بود، صادر کرد. می‌توان پذیرفت که اگر پادشاه در آن موقعیت اختیار بیشتری داشت، از گذاشتن امضاء خود پای این حکم خودداری می‌کرد، اما «من [/ نورمن، وزیرمختار انگلیس] امروز [سوم...

ادامه مطلب

کتاب «رضا نام تا رضاخان»

معرفی اثری دیگر از هدایت الله بهبودی

کتاب «رضا نام تا رضاخان»

شاید در نگاه اول چنین به نظر آید که شخصیت و کارنامه رضاخان با گذشت یکصد سال از کودتای ۱۲۹۹ برای مردم ایران به‌خصوص علاقه‌مندان تاریخ پنهان نیست؛ اما اگر کمی ژرف‌تر بنگریم نکات بسیاری درباره او وجود دارد که ضرورت پژوهش بیشتر را نمایان می‌کند. با کودتای ۱۲۹۹ در یکصد سال پیش، تاریخ معاصر ایران وارد مرحله تازه‌ای شد. یک افسر ناشناس قزاق به نام رضاخان، که در میان هم‌قطارانش به رضا ماکسیم...

ادامه مطلب

رونـد فـروپاشی جمهوری رضا خان

رونـد فـروپاشی جمهوری رضا خان

برشی از خاطرات‌ آیت‌ اللّه‌ خـالصی‌زاده‌

: آن‌چه می‌خوانید،قطعه‌ای از‌ خاطرات خالصی‌زاده است کـه متن کامل آن توسط بنیاد آیت اللّه خالصی‌زاده در‌ اختیار فصل‌نامه مطالعات تاریخی‌ قرار‌ گرفته اسـت.متن به‌ زبان عـربی و بـرگردان فارسی آن در ایران تحت عنوان کتاب« آه از راه»  توسط موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی منتشر شده است. از مجموعه این خاطرات در این شماره از فصل‌نامه موضوع جمهوری‌خواهی ...

ادامه مطلب

داستان تأسف بار یک صعود تبهکارانه (رضاخان؛ از کودتا تا سلطنت)

داستان تأسف بار یک صعود تبهکارانه (رضاخان؛ از کودتا تا سلطنت)

کودتایی که در سوم اسفند ۱۲۹۹ با ورود حدود ۲۰۰۰ قزاق تحت فرماندهی رضاخان میرپنج به تهران به وقوع پیوسته و سیدضیاءالدین طباطبایی در رأس کابینه آن قرار گرفت، برآیند شکست پروژه قرارداد ۱۹۱۹ و به گواهی اسناد و منابع موجود طرحی کاملاً انگلیسی بود. قراردادی که اساساً با مخالفت عامه مردم کشور و ایستادگی علما و مجتهدان در تهران و سایر شهرهای کشور با ناکامی روبرو شده بود،۱ دولت بریتانیا را که سخت مصمم...

ادامه مطلب

اعلامیه سید ضیاء‌الدین طباطبایی راجع به الغاء قرارداد 1919

اعلامیه سید ضیاء‌الدین طباطبایی راجع به الغاء قرارداد 1919

پس از آنکه سید ضیاء قرارداد 1919 را لغو کرد، به نورمن(وزیرمختار انگلیس) پیشنهاد نمود مستشاران مالی و افسران نظامی انگلیسی را برای تجدید سازمان و کنترل مالیه و قشون استخدام کند. وی عنوان کرد هدفش از واگذاری دو تشکیلات مهم مالیه و قشون به انگلیسی‌ها، این است که خاک به چشمان بلشویک‌ها و ناراضیان داخلی پاشانده شود. سید ضیاء به نورمن اطلاع داد اجرای این سیاست، بیشتر امتیازات و منافعی را که بریتانیا...

ادامه مطلب


1
2