مجلس شورای اسلامی
چرخه زندگی انسان در طول تاریخ همواره با نظم، به عنوان ساده‌ترین قانون همراه بوده است و با رشد ابعاد گوناگون زندگی بشر و پیچیده شدن نیاز‌های او، قانونگذاری نیز به عنوان یک «ضرورت اساسی» شکل گرفته است. آنچه از خلال قانونگذاری به ذهن متبادر می‌گردد حق و حقوق افراد جامعه و چگونگی تنظیم روابط بین آنان است که موضوع قانونگذاری قلمداد می‌شود که به موجب آن نظم اجتماعی بر پایه حقیقت و عدالت،...
ساختمان جدید مجلس شورای اسلامی در مجموعه تاریخی بهارستان که یادمان و جلوه‌ای از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی در اذهان مردم است و ریشه‌ای یکصدساله دارد، واقع شده است و یکی از ساختمانهای متعدد این مجموعه است. سایر ساختمانها شامل دفتر کار نماینگان با مساحت 18000 متر مربع، ساختمان کمیسیون‌ها با مساحت 16000 متر مربع، مجموعه مجلس شورای ملی سابق با مساحت 8500 متر مربع، پارکینگ با مساحت 13000 متر...
شواهد تاریخی نشان می‌دهد که پیشینه مجلس و شورا در امور حکومتی ایران به دوره اشکانیان باز می‌گردد، اشکانیان متاثر از فرهنگ مقدونی که برای 80 سال توسط اعقاب سلوکوس بر ایران حاکمیت یافته بود؛ مجلسی باعنوان "مهستان" تشکیل داده بودند که امور مهم در آنجا حل و فصل می‌شد، این مجلس از شاهزادگان اشکانی و از روسای خانواده‌های درجه اول تشکیل شده بود. مورخان رومی از این مجلس با نام "سنا" یاد...
آیت‌الله خامنه‌ای: میان شهادت شیخ فضل‌الله و تشکیل مجلس و نیز پیام امام در مورد مجلس شورای اسلامی، روابط مهمی وجود دارد. امام امت می‌خواهد جامعه را در مقابل موج‌های کوبنده و تبلیغات زهرآگینی که شیخ فضل‌الله را بدار آویخت مصونیت بدهد. شیخ فضل‌الله می‌گفت: مجلس ما مجلس شورای اسلامی است، ولی مخالفینش می‌گفتند مجلس شورای ملی. او می‌گفت من با ملی بودن مخالف نیستم، ولی ملت ما...
با سقوط نظام شاهنشاهی و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نگارش جدید قانون اساسی برای تحقق آرمانهای ملت ضروری بود و این اقدام مستلزم تشکیل مجلس خبرگان قانون اساسی بود. البته فکر تدوین قانون اساسی قبل از پیروزی انقلاب و به هنگام اقامت امام خمینی در پاریس (13 مهر تا 11 بهمن 57) به وجود آمده بود. پیش نویس اولیه در همان جا تهیه شد و پس از آن در ایران مورد بررسی های متعدد قرار گرفت.[1] در ابتدا و متن پیش نویس...
مجلس مشروطه که‌یکی از اهداف تشکیل اش مبارزه با استبداد بود در دوره‌ی بیست وچهارم خود به طورکامل به خدمت دیکتاتوری درآمد. مجلس شورای ملی به جای آنکه به تقلیل ظلم و فساد همت گمارد، خود منشأ دیگری از فسادها و ظلم ها گردید. تغییر کارکرد مجلس مشروطه باعث افول اندیشه‌ی پارلمانتاریسم و عملاً وسیله ای برای توجیه، مشروعیت بخشی احیای استبداد گردید. واژه‌ی مجلس در لغت به معنای گردهم نشستن و محل...
بعد از سپری شدن سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، باید آموخته باشیم که اولا حکومت اسلامی حکومت "قانون" است و هرج و مرج و نابسامانی و بی‌قانونی را برنمی‌تابد و اصولا بدون وجود و نقش‌آفرینی قانون، حکومت فلسفه وجودی‌اش را از دست می‌دهد. زیرا حکومت مجموعه‌ای است از مراکز و سازمان‌ها و تشکیلات و وزارتخانه‌ها که باید مجری قوانین باشند تا به این وسیله کشور اداره شود و مشکلات رفع...
وقتی که جمهوری اسلامی ایران با رفراندوم عمومی سال 1358 به تصویب ملت ایران رسید و رای‌دهندگان 16 سال به بالا، نظام حکومتی انقلاب را معین کردند، ناظران مسایل سیاسی و اجتماعی منتظر بودند که قانون اساسی این حکومت بی‌سابقه در تاریخ جهان چگونه خواهد بود. دومین انتخاب مربوط به خبرگان قانون اساسی بود، که با رای مستقیم و مخفی مردم 73 نفر برای این مهم انتخاب گردیدند. سرانجام کار تدوین قانون اساسی جمهوری...
: به دنبال تداوم و تعمیق اختلافات میان مجلس شورای اسلامی و بنی صدر و نیز تشدید رو در رویی بنی صدر با نیروهای انقلابی و گرایش او به سمت گروه های ضد انقلاب من‌جمله مجاهدین خلق، با امضای 120 نفر از نمایندگان طرح عزل بنی صدر در 24 خرداد 1360 در مجلس شورای اسلامی کلید خورد و در نهایت منجر به رأی مجلس به عدم‌کفایت سیاسی وی در تاریخ 31 خرداد 1360 گردید. درمطلب پیش رو زمینه ها و شرایطی که به عزل بنی صدر...
: بعد از تأسیس نظام جمهوری اسلامی، انتخابات متعددی برگزار شد یکی از این انتخابات مربوط به اولین دوره مجلس شورای اسلامی است که در مورخه 58/12/24 برگزار شد. سرانجام نمایندگان منتخب در جایگاه نمایندگان نخستین مجلس شورای اسلامی در 7 خرداد 1359 آغاز به کار کردند.این گزارش به برخی از روایت‌های کمتر گفته شده از نخستین روزهای مجلس اول می‌پردازد که در ادامه از نظر می‌گذرد. *** ائتلاف بزرگ نیروهای...
الف: مجالس عصر قاجار اولین دوره مجلس شورای ملی در 13 مهر 1285 با نطق افتتاحیه مظفرالدین‌شاه قاجار گشایش یافت. مجلس اول در دوم تیر 1287 توسط روسها به توپ بسته شد. دومین دوره مجلس شورای ملی پس از یک سال و 4 ماه و 21 روز فترت در تاریخ 24 فروردین 1288 افتتاح شد و به دنبال اولتیماتوم دولت روسیه در 3 دی 1289 منحل شد. سومین دوره مجلس شورای ملی پس از سه سال فترت در تاریخ 14 آذر 1293 توسط احمد شاه قاجار افتتاح گردید. این...
مجلس از جمله ارکان مهم تأثیر‌گذار در نظام‌های سیاسی است که سابقه‌اش این در ایران به انقلاب مشروطیت باز می‌گردد. در سال1285هـ. ش اولین دوره مجلس شورای ملی به فرمان مظفرالدین شاه قاجار، فعالیت خود را رسماً آغاز کرد. در انتخابات اولین دوره مجلس شورای ملی، تنها طبقات شش‌گانه شاهزادگان قاجاریه، علما و طلاب، اعیان و اشراف، مالکان، کشاورزان و اصناف توانستند به مجلس نماینده بفرستند. مطابق...
تاریخ شفاهی، مسیری برای آگاه‌سازی تاریخی به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، مجلس شورای اسلامی با کُرسی‌های نمایندگان منتخب مردم، رکن اصلی قانونگذاری در ایران و از گذشته تاکنون، شاهد فراز و فرودهای تاریخی زیادی بوده است. شخصیت‌های شناخته‌شده‌ای در بهارستان حضور داشته و از این روی، ثبت تاریخ شفاهی فعالان مجلس در دوران قبل و بعد از انقلاب، مدنظر پژوهشگران تاریخی قرار گرفته است. علی...
آیه اللّه شهید سید محمد باقر صدر در زمره افرادی است که تاثیر آراء و اندیشه سیاسی اش بر قانون اساسی جمهوری اسلامی انکارناپذیر است. دامنه این اثرپذیری تا آنجا است که برخی شهید صدر را پدرخوانده ناشناخته قانون اساسی جمهوری ایران میدانند. پس درک و فهم صحیح از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به ویژه اصول راجع به حق حاکمیت مستلزم آگاهی از اندیشه سیاسی شهید صدر میباشد.
«ما یک قانون اساسی خودمانی درست کردیم. این دست پخت مردمی که از میان شما برخاسته اند نواقصی دارد. اما باید در موقع عمل و تجربه عینی شناسایی شود و به همان طریق که خود قانون اساسی تصویب شد، متمم آن هم پس از گذشت چند سال که نواقص مشخص شده است با همان کیفیت تدوین و تصویب شود.» جملات فوق بخشی از بیانات دکتر بهشتی نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی است که پس از پایان کار تصویب قانون اساسی در سال ۶۰ بیان داشته است.همین دیدگاه ها و نظرات باعث شد که مجموعه نظام سالها بعد در اواخر عمر امام(ره)، تصمیم به بازنگری در قانون اساسی بگیرند. از آنجا که قانون اساسی قبلی تدبیری را در این جهت نیندیشیده بود، عده ای از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای عالی قضایی از امام(ره) تقاضای بازنگری در قانون اساسی را نمودند که ایشان هم در ۲۴ اردیبهشت ۶۸ در نامه ای به رئیس جمهور وقت، هیأتی متشکل از ۲۰ نفر از رجال مذهبی و سیاسی و پنج نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی را مأمور بازنگری و اصلاح قانون اساسی نمود. هرچند که امام(ره) در خرداد همان سال رحلت فرمودند اما روند این اصلاح و اقدامات این شورا کماکان ادامه یافت و پس از نظر مساعد آیت ا... خامنه ای به عنوان رهبر انقلاب، فرمان همه پرسی برای این اصلاحات صادر و مردم در تاریخ ۶ مرداد ۶۸ به این اصلاحات رأی مثبت دادند. به مناسبت سالگرد این واقعه مهم، مروری مختصر به روند شکل گیری قانون اساسی و سپس اصلاحات سال ۶۸ خواهیم داشت.
