دفاع مقدس
شهید محمدعلی رجایی، نخست‌وزیر وقت جمهوری اسلامی ایران، پس از سخنرانی مهم خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد پیرامون جنگ تحمیلی، بلافاصله در یک مصاحبه مطبوعاتی شرکت کرده و به سؤالات خبرنگاران پاسخ گفت. در اینجا بخشی از این مصاحبه را با هم می‌خوانیم: س: شما در سخنرانی‌تان گفتید تا عراق سرکوب نشود، جنگ خاتمه نمی‌یابد. آیا این به مفهوم آن است که می‌خواهید عراق را فتح کنید؟ شهید رجایی: تجاوز به...
در طول هشت سال دفاع مقدس و درحالی‌که جهان استکبار پشت صدام ایستاده و علیه ملت ایران می‌جنگید، نهضت آزادی همواره ادامه جنگ را محکوم و حل بحران را تنها از طریق مذاکره پیشنهاد می‌کرد. این پیشنهاد در شرایطی مطرح می‌شد که صدام حتی در شرایط برابر هم حاضر به گفت‌وگو نبود. واقعیت جنگ نشان می‌داد که گفت‌وگو بدون پذیرش مسئولیت متجاوز، راه به جایی نمی‌برد.
در دومین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی، سرهنگ علی صیاد شیرازی، فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در مصاحبه‌ای با روزنامه اطلاعات کارنامه یک‌سال گذشته نیروهای نظامی ایران در جبهه‌های جنگ را تشریح کرد. در ذیل متن این مصاحبه را با هم می‌خوانیم: س: دو سال از جنگ تجاوزکارانه رژیم بعثی عراق علیه ایران گذشت. جبهه‌های نبرد اینک نسبت به سال قبل چه تغییری نموده است؟ سرهنگ صیاد شیرازی: قبل از...
پس از فتح خرمشهر، بحث دربارهٔ امکان یا عدم امکان پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق به یکی از مناقشه‌های سیاسی مهم بدل شد. نهضت آزادی در بیانیه‌های خود این مقطع را «فرصت آبرومند صلح» دانست و بعدها کوشید مخالفت با ادامهٔ جنگ را به‌عنوان فضل تقدم خود معرفی کند. بااین‌حال، بررسی مواضع رسمی این جریان از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ نشان می‌دهد که نهضت آزادی در آغاز، همچون دیگر نیروهای سیاسی، بر ضرورت دفاع...
متن پیش رو مربوط به مصاحبه روزنامه اطلاعات در سال ۱۳۶۴ با محسن رفیق‌دوست وزیر وقت سپاه است. رفیق‌دوست در این مصاحبه که به مناسبت هفته دفاع مقدس انجام شده است، ضمن به فعالیت‌های سپاه پاسداران، آخرین پیشرفت‌ها و موفقیت‌های این مجموعه را در طول جنگ تحمیلی بیان کرده است: برای اینکه نقش واحدهای سپاه و بسیج و نیروهای مردمی را در طول جنگ ارزیابی کنیم لازم است ابتدا ای به تاریخچه جنگ...
نهضت آزادی در آغاز جنگ تحمیلی، خود را مدافع انقلاب و حامی مقاومت معرفی می‌کرد و حمایت ویژه‌ای از عملکرد نیروهای نظامی به عمل می‌آورد. با این وجود، خیلی زود روایت سابق را فراموش و روایت دیگری را بازتوزیع کرد؛ روایتی که با تبلیغات صدام همسو بود. آنان پس از فتح خرمشهر، دفاع ایران را «زیاده‌خواهی» و «کشورگشایی» خواندند و حتی ماشین جنگ مردم را «ترمز بریده» توصیف کردند. این چرخش...
متن حاضر، بخشی از سخنرانی تاریخی آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، رئیس‌جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران، به تاریخ ۳۱ شهریورماه ۱۳۶۶ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است که به مسائل مربوط به جنگ تحمیلی دارد: بزرگترین، دردناکترین و فاجعه‌آمیزترین خصومت دشمنان ما، به راه انداختن جنگ تحمیلی بود. تحریک حس جاه‌طلبی یک همسایه، تشویق او به حمله و دلگرم کردن او به پشتیبانی و کمک. امروز دیگر پس از گذشت...
نهضت آزادی و شخص مهندس بازرگان در کشاکش جنگ، مواضعی بر علیه موضع ایران گرفتند که هیچ دفاعیه‌ای بهتر از آن رژیم صدام را از جرم و جنایت «تجاوزکاری و جنگ‌افروزی» تبرئه نمی‌کرد.
در دومین روز از آغاز جنگ تحمیلی، دستورالعمل زیر از سوی امام خمینی خطاب به ملت ایران صادر شد: بسم الله الرحمن الرحیم مطالب زیر ابلاغ می‌گردد: ۱- باید اطاعت از شورای فرماندهی بدون کوچکترین تخلف انجام گیرد، و متخلفین با سرعت و قاطعیت باید تعیین و مجازات شوند. ۲- باید اشخاص و مقامات غیر مسئول از دخالت در امر فرماندهی خودداری کنند و فرمانده کل قوا به نمایندگی این‌جانب* و شورای فرماندهی، مسئول...
تحولات دهه شصت نشان داد که مواضع نهضت آزادی، از همراهی اولیه با انقلاب اسلامی تا مرزبندی آشکار با «خط امام»، دچار چرخشی بنیادین شد. این جریان با تردید در فلسفه ادامه جنگ و برجسته‌سازی هزینه‌های دفاع مقدس، کوشید موقعیت سیاسی خود را بازسازی کند؛ اما در عمل به رویارویی مستقیم با حاکمیت کشیده شد. بررسی نطق‌های بازرگان در مجلس، جزوه‌های تحلیلی و تلاش‌های ناکام نهضت آزادی برای برگزاری...
جنگ شهرها در روزهای پایانی سال ۱۳۶۶ به اوج رسیده بود؛ از جمله اصابت ۱۷۶ موشک دور برد فراگ و اسکاد به دزفول و پس از آنکه هواپیماهای دشمن ۴۸۹ بمب و راکت را بی‌رحمانه بر سر مردم بی‌دفاع این شهر فرو ریختند، ملّت برای توقف موشک‌باران رژیم بعثی فریاد «موشک جواب موشک» سر دادند. اما در مقابل برخی کنشگران اجتماعی با ژست روشنفکری مخالف پاسخ به حملات صدام به شهرهای ایران بودند. از این جمله، شیخ...
فتح خرمشهر به عنوان یک حادثه تاریخی و سرنوشت‌ساز، پایان‌بخش دوره اول جنگ است که با تجاوز رژیم بعث عراق بـه خاک ایران در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ آغاز شد و با آزادسازی مناطق اشغالی به پایان رسید. ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر به مدت ۶ سال و تحولاتی که در این مرحله از جنگ صورت گرفت به‌ویژه نحوه پایان جنگ، «علت ادامه جنگ» را به یک پرسش بنیادین تبدیل کرده است. در این زمینه ملاحظاتی وجود دارد که...
«من کم کم از بزرگی این عملی که آقایان انجام دادند و طرح‌ریزی که آقایان کردند، هر چه بیشتر صحبت شد بیشتر عمق مطلب را فهمیدم. این مسأله ثابت کرد که بحمدالله جوانان عزیز ما با اتکا به ایمان و خدا کارها را طوری انجام دادند که نظیر اعجاز بود و من اگر از دعا چیزی بالاتر می‌دانستم آن را به آقایان هدیه می‌کردم، لکن دعای برای شما که من می‌کنم و کردم از همه هدیه‌ها بالاتر است. و من از خدای تبارک و تعالی...
تاریخ سند: 16 آذر 1348 سرّی بولتن: ویژه درباره: فعالیت دانشجویان به مناسبت سالروز 16 آذر به مناسبت روز 16 آذر(سالروز بقتل رسیدن سه تن از دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲) از اواخر آبان ماه گذشته برخی از دانشجویان دانشگاه تهران و دانشکده پلی تکنیک، ضمن نوشتن شعارهائی از جمله «16 آذر روز دانشجو می‌باشد» روی قسمتی از دیوارهای دانشکده‌های دانشگاه مذکور و دانشکده صنعتی پلی تکنیک...
اعلامیه انجمن اسلامی دانشجویان کلن (وابسته به اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا) به مناسبت شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی
س: لطفاً در مورد شروع جنگ و عوامل آغاز آن بفرمایید. بسم الله الرحمن الرحیم. عوامل شروع این جنگ تحمیلی از سوی عراق آمیخته‌ای است از انگیزه‌های امپریالیستی و استکبار جهانی از یک طرف و هدف‌های جاه‌طلبانه و بلندپروازانه از سوی صدام و دستگاه رهبری عراق از طرف دیگر؛ این دو با هم ترکیب شد و این جنگ را به وجود آورد. ما درباره این علل و عوامل در سخنرانی‌ها و گفتارها به طور مشروح صحبت کرده‌ایم. به طور...
تشدید مجدد جنگ خلیج [فارس]، دولت ریگان را گیج و آشفته کرده است. علیرغم بی‌طرفی اعلام شده آمریکا در این جنگ پنج‌ساله، تردیدی وجود ندارد که آمریکا از آیت‌الله خمینی و نیروهای بنیادگرایی که وی در سراسر جهان اسلام آزاد کرده است -نیروهایی که به مراتب بیشتر از نیروهای صدام حسین است- وحشت دارد. [صدام] حسین، مرد نیرومند عراق، که پس از قرارداد کمپ‌دیوید در تحریم مصر در میان اعراب پیشگام شد و به خاطر اینکه...
روزنامه کیهان؛ ۲۷ مرداد ۱۳۶۹
آیت‌الله خامنه‌ای از جمله روحانیون مبارزی به شمار می‌رفت که در ایام مبارزه علیه رژیم پهلوی، محل بحث و مشورت اعتقادی و سیاسی انقلابیون، به ویژه دانشجویان بود. بنابر اسناد ساواک، در سال ۱۳۵۶ مهدی باکری که به تازگی در رشته مهندسی از دانشگاه تبریز فارغ‌التحصیل شده بود، به همراه تعدادی دیگر از دانشجویان به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد رفت. آنچه که در ادامه می‌خوانید روایتی از این دیدار است...
