نگاه دیگران
ماجرای ملی شدن صنعت نفت در تاریخ معاصر ما به خودی خود نقطه اوج و نمادی از مجاهدت و استقامت ایرانیان محسوب می شود، اما نتیجه تاریخی آن چیزی جز تداوم سلطه استعمار بر منابع نفتی ایران نبود. تشکیل یک کنسرسیوم از غول های نفتی برای استخراج و فروش نفت، آخرین حکم دیوان دادگستری بین المللی لاهه برای حل مشکل نفت ایران بود! که اگرچه ظاهری خوش آب و رنگ داشت، ایران را در وابستگی کامل به غرب انداخت و متن آن...
درشصتمین سالگردسقوط دولت ملی دکترمحمدمصدّق،انتشاراسناد جدید سازمان سیا واعتراف این سازمان دردست داشتن در کودتاعلیه دکترمحمدمصدّق بسیار بازتاب داشت http://www2.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB435 اگرچه انتشار این اسناد جدید هیجان فراوانی درمحافل سیاسی-تحقیقاتی ایران پدید آورد زیرا پس از60سال، این اسناد، بریکی ازمهم ترین، مبهم ترین ومناقشه برانگیزترین رویدادهای سیاسی تاریخ معاصر ایران پرتو ِتازه ای افکند. اما...
مهدیقلی هدایت معروف به مخبرالسلطنه، بعد از استعفای مستوفیالممالک نزدیک به شش سال و نیم (۱۶ خرداد ۱۳۰۶ ـ ۲۲ شهریور ۱۳۱۲) نخستوزیر دولت پهلوی اول بود. او در حالی صاحبمنصب شد که ۶۳ بهار و خزان را پشت سر گذاشته بود و پیرغلامی بود که تسلیم بالادست خود بود. مهدیقلی هدایت پایدارترین کابینه را به خود اختصاص داد و با کرنش پایههای دیکتاتوری رضاشاه را محکم کرد. نخستوزیری مخبرالس...
آنچه که در مورد جنگ ظفار چندان بدان پرداخته نشده نحوه عملیات نظامی، تاکتیکها، مشکلات، میزان نیروی اعزامی و جنگافزارهای به کار رفته و تلفات انسانی ارتش ایران بود، زیرا که عوارض سیاسی و اجتماعی آن میتوانست تلفات و پیامدهای منفی برای حکومت پهلوی ایجاد کند، این نوشتار در صدد است ابعاد و زوایای کمتر پرداختشده جنگ ظفار را به تصویر بکشد. 1. جغرافیای نظامی ظفار جغرافیای طبیعی منطقه ظفار،...
گذاردن نام آذربایجان بر سرزمین شمالی رود ارس در قفقاز که در طول تاریخ تا سال 1918 میلادی هرگز آذربایجان نامیده نمی شد ؛ طی نیمه اول قرن بیستم و پس از آن ، دشواری هایی پدید اورده است که نمی توان نادیده گرفت. بنا به شهادت تاریخ و نوشته های جغرافی نگاران باستان و مولفان عهد اسلامی ، سرزمین شمال رود ارس که نام «آذربایجان » بر آن نهادند آلبانیا و آلبان نام داشت . مولفان باستان چون استرابون و دیگران این...
رژیم پهلوی در 23 اسفند 1328 اسرائیل را به صورت «دوفاکتو» به رسمیت شناخت. شناسایی دوفاکتو، برخلاف شناسایی «دوژور»، بهمعنی شناسایی موقتی و بهمنظور برقراری مناسبات سیاسی در پایینترین سطح است، اما این رابطه دوفاکتویی سرآغاز شروع رابطهای پرماجرا بود در 16 تیرماه سال 1356، موشه دایان، وزیر امورخارجه اسرائیل، با یک پرواز اختصاصی و در قالب سفری محرمانه به تهران آمد و در فرودگاه مورد...
: نهضت امام خمینی (ره) در 15 خرداد 1342 تاریخی شد و برای اینکه تاریخ ساز شود مدت پانزده سال در کوران مبارزه با رژیم گروهی از یاران امام در زندان و حبس گرفتار بودند و گروهی در تبعید در اقصی نقاط محروم داخل یا خارج از کشور بسر می بردند، رهبری نهضت نیز در تبعیدی طولانی در نجف اشرف به زعامت قیام ادامه می دادند. رژیم با حبس و اعدام تعدادی از مبارزین و دور نمودن امام از صحنه مبارزه به این تحلیل غلط...
احمد شاملو در 21 آذر سال 1304 هجری شمسی در تهران به دنیا آمد پدرش حیدرنام داشت و افسر ژاندارمری بود و مادرش کوکب عراقی از قفقازیهایی بود که انقلاب بلشویکی 1917 روسیه، خانوادهاش را به ایران کوچانده بود. پدر شاملو به دلیل طبیعت حرفهای، با خانودهاش دور از شهر و دیار خود و در شهرهای دور افتاده و نقاط مرزی به سر میبرد و به این سبب کودکی احمد شاملو در شهرهای رشت، سمیرم، اصفهان، آباده، شیراز...
با شروع نهضت امام خمینی دانشجویان از اقشار فعالی بودند که در کنار مردم به مبارزه علیه رژیم پهلوی پرداختند. آنها علاوه بر حضور در تظاهرات، با صدور بیانیه و اعلامیه تنور مبارزه را داغ نگه میداشتند. علاوه بر این با برپایی نمایشگاهها، نشستها، میتینگها مبارزات خود را ادامه میداند. دانشجویان با دعوت از روحانیون مبارز به جمعهای دانشجویی، پیوند دانشگاه و حوزه را مستحکم کردند. همچنین...
نقش و تأثیر گروههای مذهبی در جریان مبارزات انقلابی و بهدست گرفتن امور انقلاب به حدی پررنگ شده بود که غرب و تحلیلگران غربی را به این نتیجه رسانده بود که در صورت وقوع هر نوع جنگ یا تهاجم داخلی و خارجی، گروههای مذهبی پیروز میدان خواهند بود. بهعقیده آنان «اگر جنگ داخلی صورت گیرد، تودههای مردم برای برپایی یک جمهوری اسلامی خواهند جنگید». دهه 40 و 50 شمسی را میتوان دوران شکلگیری...
آزادی های مدنی و نخستین قانون اساسی ایران این روزها سخن از روش های تاریخی ای می رود که به تدریج اسطوره صفت شده اند. نه تنها انقلاب های سیاسی، که در سرشت خویش عقل و دل ربا و پر از تناقض اند، که حتی متن ها و سندهای سیاسی ای که در گیرو دار دگرگونی های بزرگ اجتماعی پدید می آیند آماج خوانشها و تفسیرهای گوناگون اند. نسل های پی در پی مردم ایالات متحده امریکا در خط خط بیانیۀ استقلال 1776 نشان غرور و افتخار...
در مسیر پر پیچ و خم تحولات ایران از نهضت مشروطیت تا کودتای 1299، نهضت جنگل از جمله پدیدههایی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. انگیزهها و اهداف نهضت، ترکیب رهبران نهضت و رفتارشناسی آنان، فرایند تحولات نهضت، سرنوشت و سرانجام آن، هر کدام مسائل مهمی هستند که مطالعه و آسیبشناسی آنها میتواند تجربههای ارزشمندی را در اختیار خواننده قرار دهد. پرداختن به این مقولهها بیرون از هدف...
آیتالله سید حسن مدرس از نامدارترین و وطنپرستترین رجال سیاسی و مذهبی ایران زمین، در قریه سرابه کچو از توابع شهرستان اردستان (در استان اصفهان) و در سال 1287 ق / 1249 ش پای به عرصه وجود نهاد. در آن هنگام حدود 20 سال از آغاز سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در ایران سپری میشد. پدر و جد او که از سادات طباطبایی و اصلاً زوارهای بودند، هنگامی که سیدحسن مدرس شش ساله بود به قمشه در جنوب اصفهان مهاجرت...
: وضعیت معیشتی مردم ایران و فضای اقتصادی و اجتماعی این کشور در دوران پیش و پسا انقلاب اسلامی موضوعی است که در تمام چهل سال گذشته مورد توجه پژوهشگران غربی قرار گرفته است. نزدیک شدن سالروز انقلاب اسلامی ایران که نقطه عطفی در تاریخ این مرز و بوم است، ما را بر آن داشت تا در سلسله گزارشهایی به بررسی اجمالی وضعیت جامعه ایرانی و نحوه زندگی و معیشتی مردم این کشور در دوران پیش از انقلاب بپردازیم،...
: در کتاب هشتم ازمجموعه اسناد لانه جاسوسی که به همت موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی در بهار 1386منتشر شده است، مجموعه ای از اسناد وزارت خارجه آمریکا ( 12 سند ) که توسط سفارت آن کشور در تهران پیرامون شخصیت و رفتار نصرت الله معینیان تنظیم و در صفحات 665 تا 675 درج گردیده، مورد توجه واقع شده است.با توجه به اینکه در هر سند به بخشی از رفتار و عملکرد نامبرده شده است و از شفافیت کافی برخوردار می...
سیدمحمد رئیسی در ارزیابی نهایی خود در مورد حادثه 5 آذر خاطرنشان میسازد: «حادثه 5 آذر بسیار رقتبار بود و هیچ ضرورتی نبود که مأمورین چنین جنایتی را مرتکب شوند. زیرا هنوز کاری از سوی مردم انجام نشده بود که مأمورین شهربانی با ایجاد رعب و وحشت و تیراندازی به طرف جمعیت آنها را به خاک و خون کشیدند. بههمین خاطر پنجم آذر از سیاهترین حوادث در گرگان در دوره رژیم خونریز پهلوی...
درآمد: در فروردین 1398 یک سامانه بارشی در دو موج از تاریخ 5 تا 9 فروردین و نیز از تاریخ 11 تا 13 فروردین، موجب ایجاد سیلاب و خسارت در شهرستانهای استان لرستان شد. در این بارشها، خساراتی همچون رانش زمین و به زیر آب رفتن بخشهایی از شهرهای دورود، خرمآباد، معمولان و پلدختر گزارش شد. در پی وقوع سیل در این مناطق، علاوه بر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه...
کودتای ۲۸ مرداد را چه کسانی دامن زدند؟ مردم بودند یا مشتی الواط و اشرار؟ چرا مردم در مخالفت با این اقدام واکنشی نشان ندادند؟ روحانیت و دستهجات نزدیک به آن در ۲۸ مرداد چه نقشی داشت؟ روز بیست و هشتم مرداد بنا به گفته اغلب محققین و شاهدان عینی سر و صداها از بازار و جنوب شهر شروع شد. خیلیها معتقدند که مردم عادی در میان این جمعیت برخاسته نبودند. عدهای الواط و اشرار بودند که در واقع مسبب...
در سالهای دهه 1340 نظریات مارکسیستی با سخن گفتن از آزادی و برابری و در هم کوبیدنتفکّر سرمایهداری که از نمونههای آن حکومت پادشاهی ایران بود، ذهن دانشجویان را به خودجذب کرده بود و با شعارها و فرمولهای مشخصی که با زبان علمی از طرف مارکسیستها ارائهمیشد، به صورت تفکر مسلط در دانشگاهها درآمده بود. در این سالها اندیشههای سنتی مذهبینمیتوانست ذهن متلاطم دانشجویان را سیراب کند. تسلّط مارکسیستها به گونهای بود کهدانشجویان را به دو دسته انقلابی یا ارتجاعی تقسیم میکردند. انقلابی یعنی طرفدار مارکسیسم وارتجاعی یعنی غیر مارکسیست. فقط و فقط انقلابی و خلقی کسی بود که مارکسیست باشد.مذهب را افیون تودهها میدانستند و اسلام را دین گریه و عزا و...در چنین فضایی شهید مطهریو دکتر شریعتی به تبیین و تکمیل ایدئولوژی اسلامی پرداختند و آن را چون سلاحی در مقابلایدئولوژی مارکسیسم به حرکت در آورد.