نگاه دیگران
مرحوم پرویز ناتل‌خانلری ادیب و سیاستمدار، از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۷ مجله «سخن» را منتشر کرد. خاطرات او از سانسور رژیم شاهنشاهی و دام‌هایی که برای او چیده می‌شد، موضوع این بخش از خاطرات اوست که در مجله بخارا، سال پانزدهم، شماره ۹۴، مرداد و شهریور ۹۲ به چاپ رسیده است: «در چند ساله اخیر سلطنت محمدرضا شاه کار سانسور چنان‌که طبیعی است روز به روز بالا می‌گرفت و ساواک کم کم به صورت...
حجت الاسلام سیدرضا اکرمی از نماینده‌های باسابقه مجلس است که سابقه نمایندگی پنج دوره مجلس را در کارنامه خود دارد و در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم از طرفداران حسن روحانی بود. او که سال‌هاست در عرصه سیاسی و فرهنگی کشور حضوری فعال دارد، نزدیک 25 سال است که در درس خارج فقه مقام معظم رهبری حاضر بوده و ایشان را ادامه‌دهندۀ راه حضرت امام می‌داند. * ظاهرا آشنایی شما با مقام معظم رهبری به قبل از...
یکی از مهمترین حیطه‌های فعالیت ساواک، حوزه‌های فرهنگی، مطبوعاتی و روشنفکری و دانشگاهی بود. بسیاری از مخالفان سیاسی حکومت هم عضوی از جامعه فرهنگی کشور محسوب می‌شدند و از آنجایی که برحسب حیطه فعالیت شناخت عمیق‌تری از ستمکاری حکومت داشتند، بیش از سایر اقشار ملت در معرض برخوردهای قهرآمیز ساواک واقع بودند. محیطهای دانشگاهی و دانشجویان ازجمله مهمترین بخش فرهنگی کشور بودند که ساواک از...
امام خمینی 4 اسفند ۱۳۶۷ طی حکمی به آیت‌الله خامنه‌ای بر لزوم نظارت بر تدوین کتاب‌های درسی و جلوگیری از تحریف کتاب‌های درسی تاکید کردند. به گزارش جماران، متن این حکم به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم محضر مبارک مرجع عالیقدر جهان تشیع، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی - متّع الله المسلمین بطول بقاء وجوده الشریف. با اهدای سلام و لثم اناملکم الشریف، عطف به...
سیدعلیرضا بهشتی، پلورالیسم را یک واقعیت ارزشمند می‌داند که نادیده گرفتن آن منجر به زندگی چندچهره می‌شود. استاد سابق دانشگاه تربیت مدرس بر این اعتقاد است که دولت‌ها نه می توانند و نه باید نسبت به فرهنگ و ارزش‌ها بی‌تفاوت باشند اما نباید به الگوی خاص زیستی رانت ویژه‌ای بدهند، زیرا هم خلاف عدالت و هم خلاف دین است. می‌گوید دولت باید فرهنگ را حمایت کند و نه تصدی‌گری. به گزارش...
گرچه به لحاظ بررسیهای تاریخی، دوره رضاشاه از عصر قبل خود فاصله گرفته به صورت مجرد مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، با این حال، در جریان مطالعه حوزه‌های فرهنگ و سیاست، ارتباط تنگاتنگی بین این دو دوره مشاهده می‌کنیم. برخلاف آنچه که برخی آن را در انقطاع کامل با دوره قبل ترسیم می‌نمایند، مطالعه این دو حوزه حکایت از آن دارد که ریشه مسائل سیاسی ـ فرهنگی دوره مورد نظر را باید در عصر مشروطیت شناسایی...
گرچه ادبیات این دوره از بار سیاسی کمتری برخوردار بود، با این حال، یک مسئله سیاسی همچنان سرلوحه فعالیتهای ادبای وقت بود و آن ناسیونالیسم باستانگرا بود. وجه اختلاف این ناسیونالیسم با ناسیونالیسم دوره قبل جنبه فرهنگی آن بود که آن را با ناسیونالیسم سیاسی قبل متفاوت می‌ساخت، ناسیونالیسمی که به عنوان ایدئولوژی رژیم جهت ایجاد اقتدار و مشروعیت سیاسی از آن بهره گرفته می‌شد. چنین ایدئولوژی‌ای در...
یکی از ویژگی های مهم انقلاب اسلامی که چه در زمان قبل و بعد از پیروزی انقلاب تاثیرات بسیاری در دوران خود داشت بعد فرهنگی دینی و معنوی انقلاب اسلامی بود. مهمترین تمایز انقلاب اسلامی ایران با دیگر انقلابات دنیا تاثیر پذیری و تحت شعاع قرار گرفتن این نهضت از عوامل فرهنگی به خصوص فرهنگ دینی به رهبر امام خمینی می باشد.به زعم بسیاری از محققان ایرانیان بر علیه فرهنگی به پا خواستند که سراسر وابستگی و ضد...
تاریخ ایران، همواره شاهد نوعى تغییر و تحول تدریجى در ابعاد فرهنگى اجتماعى خود بوده است. جامعة ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایى کشور، جامعه‌اى ایستا و بدون تحرک نبوده، عوامل متعدد فرهنگى و اجتماعى، تغییرات بسیارى را در آن به وجود آورده است. یکى از مهمترین عوامل ایجاد تحول، همسایگان چادرنشین ایران با زندگى ایلیاتى بودند که در بسیارى اوقات، ایران را مورد تاخت‌وتاز خود قرار مى‌دادند و...
نظمیه یا شهربانی در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به تقلید از سازمانهای اروپایی در ایران تأسیس شد در سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا، وی از پادشاه اتریش خواست که یک هیأت نظامی برای تربیت قشون به ایران اعزام کند: از میان افسرانی که پادشاه اتریش اعزام کرد، یکی به نام «کنت دومونت فورت» بود، که مأمور نظم شهر تهران و ایجاد سازمان پلیس شد و به لقب «نظم الملک» ملقب گردید. در همان آغاز کار،...
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 تا اواخر 59، نزاع و درگیری سازمان با جمهوری اسلامی بیشتر شد و سرانجام از وضعیت نیمهمخفی به اختفا و پنهانکاری کامل آن انجامید که بهخاطر سرعت رویدادها و بهعلت فقدان ضوابط انسانی در تشکیلات، برای ارزیابی خطمشی و سیاستهای مرکزی فرصتی به اعضا داده نشد. در پایان این دوره بود که رجوی و همفکرانش با عجله و سرعتی تمام، نیات پنهانداشته خود را آشکار...
نظم اساس و شالوده تشکیل یک اجتماع است و چنانچه نظمى وجود نداشته باشد جامعه به هرج و مرج کشیده شده و از هم گسسته خواهد شد. دستگاههاى دادگسترى و شهربانى در این رهگذر عامل کنترل اجبارى جامعه هستند؛ شهربانى یکى از سازمانهاى اجتماعى است که مرورى بر تاریخ آن به سبب اهمیتش در جامعه مفید خواهد بود. سابقة ایجاد تشکیلات نظمیه به شکل نوین (شهربانى) جهت تأمین و حفظ امنیت، به اوایل دورة ناصرى باز مى‌گردد....
ایران، پیشرو در روند دموکراسی انتخابات مهمترین مجرای عملی شدن دموکراسی و معیاری برای ارزیابی جایگاه و میزان نقش‌آفرینی مردم در نظام‌های سیاسی امروزی است. انتخابات، چارچوب و ابزاری است که از طریق آن اراده مردم در شکل‌گیری نهادهای سیاسی و تعیین متصدیان اعمال قدرت سیاسی به ظهور می‌رسد و از این طریق، مردم در عرصه‌های تصمیم‌گیری، اجرا و نظارت در اداره کشور، نقش‌آفرینی...
یکی از ابزارهای مهمی که آمریکا برای رسیدن به اهداف اولیه و ثانویه خود (بر اندازی و تضعیف) به کار می گرفت، جاسوسی بود؛ طراحی و اداره فعالیت های جاسوسی نیز عمدتاً سازمان سیا انجام می گرفت. جان پاتیس فردی آمریکایی الاصل با پاسپورت ایتالیایی است که در اوایل دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران وارد کشور ما شده و در یک مرکز مخابراتی به عنوان تکنسین استخدام می‌شود. اما در طول سال‌های دفاع‌مقدس...
پس از تصویب بررسی طرح عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر در مجلس شورای اسلامی، منافقین که می‌پنداشتند بهانه و فرصت مناسبی برای اعلام شورش علیه امام و نظام جمهوری اسلامی به دست آورده‌اند به‌سرعت به تدارک و آماده‌سازی حرکتی مسلحانه و وسیع و گسترده در ۳۰خرداد۱۳۶۰ پرداختند. ساعت ۴ بعدازظهر ۳۰خرداد۱۳۶۰ منافقین با سلاح سرد و گرم به جان مردم افتادند و خیابان‌های طالقانی، ولیعصر، انقلاب، سهروردی و...
ایران یکی از بزرگترین قربانیان تروریسم در جهان به شمار می‌رود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دشمنان این مرزوبوم با هدف ضربه زدن به نظام اسلامی بیش از ۱۷ هزار تَن از مسوولان و شهروندان را قربانی زیاده خواهی خود کرده اند. یکی از دلخراش‌ترین این عملیات‌ها در هشتم شهریور ۱۳۶۰خورشیدی رخ داد که به شهادت محمد علی رجایی و محمدجواد باهنر منجر شد. در آیه ۲۳ سوره احزاب می خوانیم: در میان مؤمنان...
آیت الله حاج سید مصطفی کاشانی از علما و مراجع بزرگ شیعه در عصر خویش بود که در سال 1280 شمسی از ایران به نجف اشراف هجری کرد و به تحقیق و تدریس پرداخت . سید ابوالقاسم که در این هنگام ، جوانی شانزده ساله بود و همراه پدر عازم نجف اشرف گردید و در آنجا علاوه بر استفاده از حلقه درس پدر و دیگر اساتید، دوره سطح را به پایان برد و سپس در درس آیه الله میرزا محمد تقی شیرازی و آیه الله آخوند خراسانی شرکت...
کودتای انگلیسی 1299ش. که منجر به قدرت گرفتن افسر ساده‌ای به نام رضاخان میرپنج شد، فصل جدیدی را در تاریخ معاصر ایران گشود و مجلس مشروطه را به صورت ابزاری در دست نظامیان بدل ساخت. به طوری که طی چندین دوره تا شهریور 1320 و اشغال نظامی ایران توسط متفقین و تبعید رضاشاه به جزیره موریس، از جنگ و جدال احزاب تندرو و مجادله نمایندگان خبری نبود و فقط بله قربان‌گویان و احسنت‌گویان به صندلی‌های مقدس...
کرمیت روزولت از طراحان کودتای 28 مرداد تهران در 1916 در بوئنوس آیرس به دنیا آمد. او که نوه تئودور روزولت بیست و ششمین رئیس‌جمهور امریکا بود، تحصیلاتش را در دانشگاه هاروارد با درجه دکترا به پایان رساند و سپس به عنوان دانشیار تاریخ به تدریس پرداخت. به گفته کرمیت، رساله پایان نامه تحصیلی او درباره «فنون تبلیغات در جنگ داخلی انگلیس» بود و به همین سبب او با راههای مقابله به بحرانهای داخلی کشورها...
با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 ضرورت تشکیل و پی‌ریزی نهادی مستقل برای زدودن آثار ستمشاهی از چهره روستاها و مناطق محروم کشور به صورت یک خواست عمومی مطرح شد. این ضرورت از آنجا ناشی می شد که تشکیلات اداری و دوایر دولتی که در رژیم گذشته بنا شده بودند بر اساس توسعه نظام شهری پایه‌ریزی گردیده بودند و اصولاً در الگوی توسعه اقتصادی رژیم شاه تشکیلات و سازمانی برای رفع نیازهای روستائیان، بویژه...
