نگاه دیگران
جایگاه کتاب و کتابخوانی در ایران در قدیم، چگونه بود؟

جایگاه کتاب و کتابخوانی در ایران در قدیم، چگونه بود؟

 ابوریحان بیرونی در «آثار الباقیه» و ابن ندیم در «الفهرست» از اتفاقی گزارش می‌کنند که در نزدیکی اصفهان و روستای سارویه، رخ‌داده و طی آن بخشی از یک سقف فرو ریخته و راهرویی هویدا شده که در انتهای آن کتاب‌خانه‌ای عظیم وجود داشته است. کتاب‌هایی با قدمت بسیار که بر روی پوست نگاشته شده بود. در گزارش ارائه‌شده چنین آمده که این کتاب‌ها به زبان‌های بسیار کهن و قدیمی...

ادامه مطلب

کتابخوانی در عصر قاجار

کتابخوانی در عصر قاجار

دوره قاجار مصادف با رواج مظاهر جدید اروپایی از جمله ورود صنعت چاپ به ایران و رواج کتاب های چاپ سنگی در کشور است . استفاده از این صنعت تحول فرهنگی بزرگی در ایران به وجود آورد . از آن پس ناشران توانستند از هر عنوان کتاب 800 و در برخی موارد تا بیش از 1000 نسخه به چاپ برسانند . شمارگان زیاد کتاب های چاپ سنگی در مقایسه با کتابهای خطی و نیز غیر مرغوب بودن کاغذ و جلد کتاب های چاپ سنگی سبب ارزانی تولید کتاب و امکان...

ادامه مطلب

رضا شاهِ بی‌سواد یا رضا شاهِ کتاب‌خوان؟

رضا شاهِ بی‌سواد یا رضا شاهِ کتاب‌خوان؟

بسیاری از راویان تاریخ، رضا شاه پهلوی را شخصی بی‌سواد دانسته‌اند و برخی نیز سواد او را در حد خواندن و نوشتن و امضا کردن نامه‌های حکومتی خوانده‌اند. اما شواهدی مانند تقدیم شدن کتاب به او از سوی علی دشتی و امید به تأمل در مضامین آن، روایت دیگری است از سطح سواد پهلوی اول. مساله بی‌سوادی پهلوی اول که غالبا با همراهی صفاتی مانند گردن گلفت، روستایی و... همراه بوده، در بسیاری از متون و اظهار...

ادامه مطلب

 سرگذشت کتاب در دوره ی پهلوی ها

سرگذشت کتاب در دوره ی پهلوی ها

در دوره و زمانه ای که آمار بی سوادهای جامعه از باسوادها بیشتر بود، صحبت درباره ی کتاب خوانی بیهوده و عبث می نماید. دکتر حداد عادل درباره ی وضعیت سوادآموزی قبل از انقلاب اسلامی می گوید: پیش از انقلاب 75 درصد کودکانی که باید به مدرسه می رفتند اصلاً ثبت نام نمی شدند. حال بماند که از آن گروه که ثبت نام می شدند چه تعداد و تا چه مقطعی درس می خواندند. در جامعه ای این چنینی معلوم است که وضعیت کتاب و کتاب خوانی چه...

ادامه مطلب

مروری بر عقب‌ماندگی فرهنگی رژیم پهلوی در حوزه کتاب

مروری بر عقب‌ماندگی فرهنگی رژیم پهلوی در حوزه کتاب

کارنامه رضاخان در حوزه کتاب بعد از به قدرت رسیدن رضاخان، وی با وضع قوانینی مثل «قانون راجع به نظارت مطبوعات»، مصوب 10 آبان 1301 و نیز «قانون مقدمین بر علیه استقلال و امنیت کشور» که در 1310 به تصویب رسید، نه تنها به مقابله با نویسندگان برخاست، بلکه با تطمیع، تهدید، ارعاب و حتی ترور، مخالفان سیاسی خود را وادار به سکوت و تسلیم کرد. علاو بر این «اداره اطلاعات شهربانی» موظف به ممیزی...

ادامه مطلب

خواندن رمان در دوران پهلوی ۳ سال حبس داشت! / در جمهوری اسلامی حتی یک اثر تئوریک سانسور نشده است

خواندن رمان در دوران پهلوی ۳ سال حبس داشت! / در جمهوری اسلامی حتی یک اثر تئوریک سانسور نشده است

 چندی پیش سومین برنامه پاسداشت چهل سال انقلاب کبیر اسلامی با عنوان شنبه‌های انقلاب، با حضور دکتر محمدحسین صفارهرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر شهریار زرشناس پژوهشگر و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر مجتبی رحمان دوست نویسنده، دکتر اللهیاری معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، خانم مریم جدلی دبیر انجمن ناشران زن مسلمان آقای...

ادامه مطلب

ترویج کتابخوانی؛ ابزاری موثر در ارتقای توسعه فرهنگی

ترویج کتابخوانی؛ ابزاری موثر در ارتقای توسعه فرهنگی

کتاب، یکی از ابزارهای تفکر، رشد و پیشرفت انسانی به شمار می‌رود. این زبان گویای تمدن بشری با بازگو کردن راز و رمز پیشرفت جوامع انسانی در دوره‌های مختلف، نقش بی‌بدیلی ‌را در ارتقای توسعه فرهنگی هر کشوری می‌تواند ایفا کند. کتاب وسیله ای است که دانش بشری به کمک آن از تباه شدن مصون می ماند. در واقع وقتی جهل و بی خبری، جامعه ای را از پای درآورد یا شبهه ها ذهن جوانان را فلج کند، بدون شک یکی از مهم...

ادامه مطلب

 اولین رئیس جمهور چگونه عزل شد؟

مواضع نمایندگان مجلس اول شورای اسلامی در مورد عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر

اولین رئیس جمهور چگونه عزل شد؟

پس از پیروزی انقلاب و به رسمیت شناختن نظام جمهوری اسلامی توسط رفراندوم مردمی، قانون اساسی کشور توسط نمایندگان مجلس خبرگان قانون اساسی به تصویب رسید. پس از تصویب قانون اساسی به منظور نهادسازی و اجرای قانون و تصویب قوانین، انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس برگزار گردید که در آن سیدابوالحسن بنی‌صدر به رئیس‌جمهوری و حجت‌الاسلام علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی به ریاست مجلس انتخاب گردید. در دوره قبل...

ادامه مطلب

دکتر مصطفی چمران

دکتر مصطفی چمران

دکتر چمران با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، بعد از ۲۳ سال هجرت، به وطن باز می‌گردد و همه تجربیات انقلابی و علمی خود را در خدمت انقلاب می‌گذارد. خاموش و آرام ولی فعالانه و قاطعانه به سازندگی می‌پردازد و همه تلاش خود را صرف تربیت اولین گروه‌های پاسداران انقلاب در سعدآباد می‌کند. به گزارش ایسنا، امروز ۳۱ خرداد سالروز شهادت دکتر مصطفی چمران است و در این راستا، سرویس «فرهنگ...

ادامه مطلب

روسیه و نخستین کمونیست های ایرانی

روسیه و نخستین کمونیست های ایرانی

 اگرچه نخستین حزب رسمی کمونیستی ایران تا سال 1920.م تأسیس نشده بود، بسیاری از سوسیال‌دموکرات‌های حزب «سوسیال‌دموکراتیک ایران»، (Persian Social Democratic) که به حزب «مسلمان همّت» (Muslim Himmat) وابسته بودند، در سال 1916.م سازمانی به‌وجود آوردند که عدالت نامیده می‌شد و منعکس‌کننده طبقه کارگری ایرانی در باکو بود. این سازمان، پس از انقلاب بلشویکی، به طرز فزاینده‌ای فعال شد و تأثیر مهمی در...

ادامه مطلب

ارتشبد بهرام آریانا مورد توجه شاه و آمریکائیان

ارتشبد بهرام آریانا مورد توجه شاه و آمریکائیان

حسین معتمدى منوچهرى تنکابنى(بهرام آریانا) در 27 اسفند سال 1285 شمسى در تهران متولد شد. پدر او صدرالدین از اهالى محل ثلاث تنکابن بود. منوچهرى نسب مادرى خود را به منوچهر خان معتمدالدوله ارمنى، والى اصفهان، مى‌رساند که به علت حمایت از على محمد باب مشهور شده بود و از کارگزاران قسى‌القلب دوران قاجاریه محسوب مى‌شد. شهرت معتمدالدوله همچنین به خاطر شقاوت او در سرکوب ایلات و عشایر جنوب به ویژه ایلات...

ادامه مطلب

بهرام آریانا؛ ناسیونالیست افراطی ارتش پهلوی

بهرام آریانا؛ ناسیونالیست افراطی ارتش پهلوی

بهرام آریانا از نظامیان مشهور ایرانی در دوره محمدرضا شاه پهلوی است که نقش او در اتفاق مهم کودتای ۲۸ مرداد و سرکوب عشایر فارس بسیار تاثیرگذار بود. هر دو این اتفاق برای مردم ایران بسیار سنگین تلخ بود و به همین دلیل در افکار عمومی نام نیکی از او به جای نمانده است. َرویداد۲۴ نوید عابدین پور: «علاقمندی شاه نسبت به ارتش صرفا به خریدهای نظامی محدود نبود. وی به کلیه مسائل نظامی اعم از آموزش،...

ادامه مطلب

 بازخوانی زندگی ارتشبد آریانا

بازخوانی زندگی ارتشبد آریانا

بهرام آریانا فرزند صدرالدین در سال 1285ش در تهران متولد شد. نام اصلی او حسین منوچهری بود که براساس گرایشات شدید باستانگرایی در سال 1328 آن را به بهرام آریانا تغییر داد. او تحصیلات نظامی خود را در مدرسه نظام در تهران به پایان برد و سپس در سال 1301ش برای طی یک دوره عالی نظامی به پاریس رفت. در بازگشت به ادامه تحصیل در دانشکده نظامی ایران پرداخت و مدتی بعد... بهرام آریانا فرزند صدرالدین در سال 1285ش در تهران...

ادامه مطلب

روایت‌های ناگفته ۸ شاهد عینی از زلزله رودبار و منجیل بعد از گذشت سه دهه

روایت‌های ناگفته ۸ شاهد عینی از زلزله رودبار و منجیل بعد از گذشت سه دهه

حدود ۳۰ دقیقه از شروع آخرین روز بهار سال ۱۳۶۹ گذشته بود که زمین لرزه‌ای ۷.۴ ریشتری رودبار و منجیل در استان گیلان و حدود ۷۰۰ روستای تابعه را تحت تأثیر مستقیم خود قرار داد و لرزاند؛ زلزله‌ای که در برخی شهرهای استان‌های زنجان، تهران، قزوین، اردبیل، آذربایجان شرقی و… نیز احساس شد، اما آنچه ساکنان تا شعاع ۶۰ کیلومتری از کانون زلزله احساس کردند بسیار متفاوت از دیگران بود؛ زلزله‌ای با بین ۳۵...

ادامه مطلب

سانسور در مطبوعات‌ عصر پهلوی اول/ روزنامه‌ها را نگاه‌ دارید تا نظمیه اجازه انتشار بدهد

سانسور در مطبوعات‌ عصر پهلوی اول/ روزنامه‌ها را نگاه‌ دارید تا نظمیه اجازه انتشار بدهد

ربابه معتقدی: پس از کودتای رضاخانی در ۱۲۹۹ ش، مطبوعات، باتوجه به شور و بلوای ناشی از تغییر مهره‌های حکومت و عدم حضور احمد شاه در ایران، تزلزل کابینه‌ها، تلاش سردار سپه در جذب صاحبان اندیشه و قلم و آماده‌سازی جوّ جهت بهره‌برداری سیاسی و تشکیل حکومت جدید، روزگاری مملو از هیجان و فراز و نشیب را از سر گذراندند. سیدضیاءالدین طباطبایی، مدیر روزنامه رعد، به عنوان یکی از مهره‌های...

ادامه مطلب

نقش شهربانی در بازدارندگی توسعه سیاسی در عصر رضاشاه

نقش شهربانی در بازدارندگی توسعه سیاسی در عصر رضاشاه

شهربانی عصر رضاشاه چه کارکردهایی داشت؟

ازجمله نیروهای نظامی دوره سلطنت رضاشاه، شهربانی بود که کارکردهای گستره‌ای داشت. وظیفه این نیروی نظامی، که قاعدتا می‌بایست حفظ امنیت باشد، چنان معنا شده بود که درحوزه انتخابات، مطبوعات،سینما،پست وحتی عدلیه نیزحضوراین نیرو مشاهده می‌شد از جمله نیروهای نظامی دوره سلطنت رضاشاه، شهربانی و پلیس سیاسی بود که نامش خصوصا در دوره دوم سلطنت او (1312-1320) برای مردم، نیروهای اجتماعی و مقام‌های...

ادامه مطلب

مروری بر دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران

مروری بر دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران

مروری بر دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران انقلاب اسلامی ایران نه تنها در ابعاد سیاسی منشاء دگرگونی‌هایی در ایران شد، بلکه در دیگر حوزه‌ها نیز دگرگونی‌های عمیقی ایجاد کرد. یکی از این سرفصل‌ها، فرهنگ بود. انقلاب اسلامی طی چهل سال دستاوردهایی در عرصه فرهنگ برای مردم ایران به ارمغان داشت که این دستاوردهای فرهنگی در دو عرصه داخلی و خارجی قابل مشاهده است. نخستین گام در این مسیر، در حوزه...

ادامه مطلب

سانسور کتاب در عصر پهلوی

سانسور کتاب در عصر پهلوی

مصطفی شعاعیان از نویسندگان چپگرای عصر پهلوی دوم در یکی از آثار خود به نام «شوروی و نهضت انقلابی جنگل» بخش کوتاهی را به شیوه سانسور کتاب در سالهای قبل از انقلاب اختصاص داده است که با هم می‌خوانیم : ....بنا به شیوه سنتی، سانسور کتاب بدین سان انجام می‌شد که نویسنده یا ناشر کتاب موظف بود پیش از چاپ کتاب، نخست نوشته را به اداره سانسور بدهد تا اگر اداره مذکور چاپ و انتشار آن را صلاح دانست...

ادامه مطلب

بوی ماندگی کمبودهای فرهنگی

بوی ماندگی کمبودهای فرهنگی

اقتصاد نقش بیشتری در تحریک «آستانة درد» اجتماع دارد. درست هم هست. ناملایمات اقتصادی فریاد جامعه را زودتر از بقیة امور درمی‌آورد. اگر کتابی منتشر نشود، اگر موزه‌ای ساخته نشود، اگر بهداشت و آموزش کافی در اختیار قرار نگیرد و... (برای نمونه) به اندازة پرداخت نشدن حقوق و دستمزد سر ماه، جامعه را به آستانة درد نمی‌رساند. نخستین فریادهای دردآلود، معمولاً از حنجرة زخمی اقتصاد شنیده می‌شود. اما...

ادامه مطلب

واژ​ه هایی که گرفتار سانسور ساواک شد

واژ​ه هایی که گرفتار سانسور ساواک شد

سید فرید قاسمی در کتاب خاطرات مطبوعاتی خود به بیان خاطراتی در مورد اعمال سانسور در نشریات از سوی ساواک پرداخته است. در این خاطرات آمده است: در 14 آبان 1355 یک بار یک مثنوی از خودم در مجله اطلاعات هفتگی چاپ کردم با نام مثنوی هفتم . این شعر توقیف نشد و مجله از زیر چاپ بیرون آمد و منتشر شد . در آن زمان از طرف ساواک دو گونه فهرست ممنوعه برای مطبوعات فرستاده بودند . یکی اسامی 24 نویسنده و شاعر و مترجم و دیگری...

ادامه مطلب


1
2
3
...
35
36
37
38
39
...
168
169
170