مقالات
در ارتباط با تاریخچه نفت ایران تاکنون مطالب زیادی نوشته شده است؛ از جمله چندین جلد کتاب درباره تاریخچه شرکت نفت انگلیس، توسط خودِ آن شرکت منتشر شده است. (1) ولی نقص عمده این کتب تاریخی، فقر داده‌هاست. علاوه بر این، برخی از این مورخان عمدتاً بر اسناد و مدارک منتشره از سوی انگلیس تکیه کرده و بدین ترتیب از اعتبار کار خود کاسته‌اند. با وجود این، گزارش محرمانه «ملی شدن صنعت نفت ایران،» که ظاهراً توسط...
در ماه مارس 1930، مکس ام. دیکسن ، نماینده آمریکایی «شرکت نفتِ باند و شئر» نیویورک همراه با شخصی به نام حسین مصطفی‌اف (حسن مصطفی بِیگ) با هدف کسب امتیاز نفت در پنج استان شمالی که در حوزه امتیاز شرکت نفت انگلیس و ایران نبود وارد تهران شد. تلاش‌های دیکسن نهایتاً نافرجام ماند، ولی مذاکراتی که با تیمورتاش، فروغی، و دیبا، حسابدار دربار، انجام داد تا حدودی نظام رشوه را در محافل عالی مملکت و نحوه...
نگاهی به کتاب ارزشمند «شرح اسم»، زندگی‌نامه آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای (1318- 1357)بسم الله الرحمن الرحیم - الحمدلله، اللهم لک الحمد، حمدالشاکرین.آخرین جملات کتاب را همراه با صاحب کتاب زمزمه کرد و کتاب را بست. یک‌ساعت از اذان صبح گذشته و او با وجود صدای بلند مؤذن مسجد که هر روز صبح در خانه طنین‌انداز می‌شود، متوجه اذان نشده بود. حالتی غریب بر تمام روح و جانش حاکم شده بود؛ تلفیقی از بُهت، سرمستی،...
حادثه مسجد فیل از جمله حوادث مهم انقلاب اسلامی در مشهد است که پس از قیام پانزده خرداد و مهاجرت علما به تهران بوقوع پیوست. این حادثه زمانی رخ داد که واعظ شهیر سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد جهت ایراد سخنرانی به مسجد فیل واقع در پایین خیابان دعوت شد. در شب بیست و سوم مهرماه 1342ش سومین جلسه از این سلسله سخنرانیها، جمعیتی حدود شش هزار تا هفت هزار نفر جهت استماع سخنرانی هاشمی‌نژاد گرد هم آمدند. ایشان با تشریح...
یکی از مهمترین دردسرهای سیاست خارجی حکومت رضاخان روابط با روسیه شوروی بود. ولی هنوز مسئله بازرگانی بین دو کشور و ترانزیت کالاهای ایرانی از خاک شوروی و نیز مسئله شیلات بحر خزر منحل نشده بود، بندر انزلی همچنان در اختیار روسها قرار داشت و یک ناوچه توپدار شوروی در آن بندر مستقر بود ودخالتهای سیاسی روسیه در امور داخلی ایران همچنان ادامه داشت. رضاشاه کشوری را از پیشینیان خود به میراث برده بود که هنوز...
در خرداد ماه 1313، رضاشاه تنها مسافرت خارجی خود را با حرکت به سمت ترکیه آغاز کرد. او در رأس یک هیأت 17 نفره که اکثرشان نظامی بودند، به این سفر مبادرت کرد.در میان رهبران کشورهای جهان رضاشاه نخستین کسی بود که به محض اعلام جمهوریت در ترکیه، تغییر حکومت را به آتاترک تبریک گفت. سردار سپه که در آن زمان به تازگی به نخست‌وزیری منصوب شده بود، در آبان 1302 یک جلد کلام‌الله مجید و یک قبضه شمشیر مرصع به عنوان هدیه...
کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ از جمله مهمترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است. این کودتا که درست چهارده سال پس از انقلاب مشروطه رخ داد، بنیان بسیاری از دستاوردهایی را که در مشروطه شکل گرفته بود، بر باد داد و زمینه دیکتاتوری رضاخان را فراهم آورد. معمولاً مورخین در بررسی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹سرکرده اصلی آن یعنی رضاخان میر پنج را مورد توجه قرار می‌دهند و تحولات مربوط به این حادثه را چونان سقوط بهمنی...
استراتژی خزنده و راز‌آلود صهیونیستها در ایران، از جمله اسرار ناگفته و پنهان تاریخ معاصر است. حضور ایادی یهود در رأس دستگاه سلطنت و مراکز مهم تصمیم‌گیری و سیاستگذاری، ایران عصر پهلوی را به پایگاهی سیاسی و استراتژیک برای صهیونیستها تبدیل کرده بود. عناصر یهود در نتیجه متابعت بی‌چون و چرای دولت مردان ایرانی از آنها، بر سیاست و اقتصاد کشور پنجه انداخته بودند. اما آزادی عمل یهودی‌ها و تلاش این...
روز ۱۶ تیر ۱۳۳۰دولت محمد مصدق به خواسته افکار عمومی مردم مسلمان ایران و جهان اسلام پاسخ مثبت داد و اقدام رژیم شاه در شناسایی دو فاکتو اسرائیل را لغو و کنسولگری ایران را در اسرائیل تعطیل کرد. اعلامیه رسمی دولت به مناسبت شناسایی اسرائیل در ۲۳ اسفند ۱۳۲۸ منتشر شده بود .امروزه، ضرورت مطالعات تاریخی، چه در آموزههای دینی و چه در آثار اندیشمندان فرهیخته، چنان اهمیتی یافته که...
اسرائیل از آموزش و تجهیز سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای مختلف به‌طور عام و آموزش و تجهیز ساواک در حالت خاص، چه اهدافی را پی می‌گرفت؟ چرا آموزش و تجهیز در حیطه‌های اطلاعاتی و امنیتی از چنین جایگاه ویژه‌ای در نزد سران رژیم غاصب اسرائیلی برخوردار است؟ در این زمینه پرسش‌های فراوان مطرح است که هرکدام به نوبه خود نیازمند بررسی و دقت است که در ذیل به برخی اغراض خاص اسرائیل در امر آموزش و تجهیز...
امیر اسدالله علم فرزند محمد‌ابراهیم خان شوکت الملک دوم در سال 1299 ش در شهر بیرجند متولد شد. هرچند خاندان علم پیشینه خانوادگی خود را تا قرون دوم و سوم هجری قمری تسری می‌دهند، با این احوال از واپسین دوران سلطنت صفویه نشانه‌هایی از حضور برخی افراد منتسب به این خاندان در رأس امور لشکری و کشوری در لابلای منابع تاریخی به چشم می‌خورد. حداقل از اواسط دوران سلطنت قاجارها بدین سو خاندان علم تقریباً همواره...
روز ۲۱ آبان ۱۳۴۵ امیراسدالله علم نخست‌وزیر اسبق به سمت وزیر دربار منصوب شد. امیر اسدالله علم‌در 1298 شمسی در بیرجند متولد شد. پدرش ابراهیم علم معروف به «شوکت الملک» ـ از خوانین قائنات و سیستان ـ در کودتای 1299 ش. متحد رضاخان بود. او در پی این کودتا حکمران قائنات و سیستان و بلوچستان شد و چند دوره نیز وزارتخانه پست و تلگراف وتلفن را برعهده داشت. علم تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند،...
روز دهم آبان سالگرد شهادت آیت‌الله سید محمد علی‌قاضی طباطبایی اولین شهید محراب است . آیت‌الله سید محمد علی قاضی، فرزند حاج میرزا باقر، در 1293 ش در تبریز متولد شد. تحصیلات مقدماتی علوم دینی را از مادر و عموی خود ـ میرزااسدالله ـ در مدرسة طالبیه تبریز فرا گرفت. در 1316 ش. هنگام قیام مردم تبریز، به اتفاق پدرش و به دلیل مبارزه، به تهران تبعید شد و پس از چند ماه توقف اجباری در تهران و ری، به تبریز بازگشت.در...
طی سالهای حاکمیت سلسله قاجار، دولتهای انگلستان و روسیه نقش اصلی را در غارت منابع اقتصادی ایران بر عهده داشتند ولی از آغاز حاکمیت سلسله پهلوی، امریکا نیز به آنان پیوست و سه دولت در استفاده از خوان گسترده سرمایه‌های ایران از یکدیگر سبقت گرفتند. گرچه امریکائیها دیرتر به این شبکه پیوستند و فعالیتهای اقتصادی‌شان در ایران با مقاومتهائی از جانب روسیه و انگلستان روبرو شد ولی وجود بعضی سیاسیون و...
: سید حسن مدرس ، یکی از روحانیون تاثیرگذار در عرصه سیاسی ایران بود که سال ها در مسند نمایندگی مجلس شورای ملی از حوزه انتخابیه تهران، نقش موثری در تاریخ معاصر ایران ایفا کرد. زندگی سیاسی پر تلاطم او با چندین سوء قصد همراه بود و او بارها از سوی مخالفان، مورد ضرب و شتم قرار گرفت. مدرس از مخالفان سر سخت رضا خان در مقام وزارت جنگ و ریاست الوزرایی بود و این مبارزه در دوره سلطنت رضا شاه ادامه پیدا کرد....
یاسایی معروف به «صدرالادباء یزدی » که از سمنان و دامغان به وکالت دوره ی پنجم مجلس انتخاب شد، در این زمینه عقیده داشت :«تأثر و تأسف فوق العاده که از قضیه هایله دیروز برای نمایندگان و جامعه تهران ، بلکه ایران دست داده است ، محتاج به توضیح نیست . آقای مدرس ، قطع نظراز مقام روحانیت ، سمت هم قطاری ما را داشتند. در مسایل مهمه ی مملکتی ، همیشه ایشان یک قدم های برجسته برداشته و هر وقت مذاکره می شدکه...
در این چند سالی که مدرس با رضا شاه هم عصر بود و در جریان های سیاسی و مملکتی با هم مواجه بودند در هر موقعی که رضا شاه ـ که دست نشانده انگلیس استعمارگر بود ـ قدم کجی بر می داشت و پیشنهادی می کرد که بر خلاف مصالح بود، مدرس مانند سدّی محکم در برابر او می ایستاد و با شجاعت و قاطعیتی که داشت شاه را شکست می داد و هدف خود را پیش می برد. مدرس همان شخصی است که اساساً با خلع سلطنت از احمد شاه و انتقال سلطنت به...
یکی از ویژگی های برجسته مرحوم سید حسن مدرس، شجاعت بسیار و ستودنی ایشان است. رفتار مدرس و تسلیم ناپذیری او در مقابل کارهای خلاف و امور غیر منطقی برای گروهی ناگوار بود؛ از این رو تصمیم گرفتند به نحوی این روحانی مبارز را به قتل برسانند. سید حسن مدرس چندین بار مورد سوء قصد قرار گرفت، ولی هر بار به لطف الاهی و زیرکی و شجاعت خاصی که داشت، از مهلکه خلاصی یافت. در ذیل به چند مورد، می شود: ۱٫ سیدابوالحسن...
تلاش برای ترور مدرس در 30 اکتبر 1926 با هدف حذف یکی از مخالفان سرسخت، و خالی کردن دل سایر مخالفان صورت گرفت. هدف دیگرش انحراف اذهان از یک توطئه جدی برای قتل پهلوی بود: احتراماً به اطلاع می‌رساند که به جان مدرس، روحانی کهنه‌کار ولی پر انرژی و نماینده مجلس که نفوذ کم و بیش چشمگیری در عرصه سیاست پایتخت دارد، سوء قصد شده است. این حادثه سر و صدای زیادی به راه انداخته و هنوز نمایندگان مجلس و مردم عادی...
بعد از ترور مدرس، رئیس نظمیه نزد او به بیمارستان آمد و گفت که شاه در تلگرافی از او احوال‌پرسی نموده است. مدرس جواب تلگراف شاه را نوشت. سید حسن مدرس روحانی سیاستمدار شیعه و نماینده مجلس شورای ملی در زمان رضا خان، در تاریخ نهم آذر ماه سال 1316 در کاشمر و به دست عوامل رضاخان به شهادت رسید. اما این اولین سوءقصد به مدرس نبود. او پیش از این دو بار دیگر نیز مورد سوءقصد قرار گرفته بود که از مهلکه جان سالم...
