مقالات
در اکثر ادوار تاریخی ایران، نظامهای سیاسی حاکم، از نوع نظام استبدادی با ساخت قدرت شخصی بوده‌اند. نظامی که یک شخص براساس یک نهاد دیرپای بر مردم، حاکم مطلق بوده و رابطه‌ی مردم به عنوان شهروندان بدون حقوق شهروندی با حاکمیت، بدون واسطه و از نوع یکجانبه بوده است و مردم بدون اینکه گفت و شنودی با بالاترین مقام قدرت سیاسی، یعنی شاه، داشته باشند اسیر تصمیم‌های فردی و بی‌چون و چرای پادشاهان بوده‌اند. با...
استعداد شگرف و ذوق لطیف یک فرد یا جامعه (در فرض ما: فرد و جامعه ایران) تجلیات گوناگون دارد و نمودهای آن را می توان در تمامی ابعاد زندگی دید و حس کرد. عرصه سیاست و مبارزات اجتماعی نیز می تواند بستر خوبی برای زایش و پرورش ذوقها و استعدادها باشد؛ خاصه زمانی که کوشندگان راه استقلال و آزادی با انواع سختیها و فشارها روبرو بوده و مجبورند به نیروی فکر و تدبیر، شگردهایی مناسب برای دستیابی به مقصود ابداع کنند....
اگرچه رژیم پهلوی از سال 1328 رژیم صهیونیستی اسرائیل را به صورت دو فاکتو1 به رسمیت شناخت و با غاصبان بیت‌المقدس رابطه سیاسی برقرار کرد، اما مردم مسلمان، آزاده و نوع دوست ایران نه تنها کم‌ترین علاقه‌ای به این‌گونه مناسبات نداشتند، بلکه یکی از مهمترین دلایل شروع و شکل‌گیری نهضت امام خمینی (ره) و تبعید ایشان توسط حاکمان پهلوی به خارج از کشور اعتراض امام خمینی (ره) به روابط گسترده رژیم پهلوی...
چند سال پیش کتابی با عنوان چشمگیر «Her Story» درباره‌ی زنان گذشته، منتشر شد. ناگهان، معنی واقعی کلمه‌ی متداول بسیار روشن‌تر شد. تاریخ در واقع یک داستان است، اما نه مختص زنان یا مردان، بلکه داستان همه‌ی کسانی است که از خود اثری باقی گذاشته‌اند.تاریخ می‌تواند به صورت خیلی ساده، به عنوان «داستان کارهای انسان در زمان‌های گذشته» تعریف شود. آن اعمال، بدون توجه به این که دیروز یا 5000 سال پیش رخ داده‌اند،...
تا پیش از آبان سال ۱۳۰۴ هجری شمسی پیکر بی‌جان حکومت قاجار گرچه نفس‌هایش به شماره افتاده بود و دیگر توانی برای بلند شدن نداشت، اما هنوز صدای قلبش شنیده می‌شد. هنوز به طور کامل دفتر حکومت این خاندان بر این سرزمین به پایان نرسیده و حکایتش همچنان باقی بود. به مو رسیده اما پاره نشده بود. تا اینکه روز شنبه نهم آبان ماه فرا رسید، روزی که کار حکومت قاجار دیگر برای همیشه یکسره شد. آن روز نمایندگان مجلس پنجم...
اسدا... علم، از خوانین بیرجند، و از دولتمردان متنفذ ایران در دستگاه پهلوی دوم بود. او با اعمال نفوذ پدرش، در 1323، پیشکار مخصوص محمدرضا شاه شد و این سمت را تا اواسط 1326 ش. حفظ کرد. در این سال از سوی قوام السلطنه به فرمانداری کل سیستان و بلوچستان منصوب شد؛ در 1327 ش. در کابینه دوم ساعد مراغه‌ای سمت وزارت کشاورزی را عهده دار شد. او این سمت را در کابینه رجبعلی منصور نیز حفظ کرد و در کابینه رزم آرا وزیر کار شد....
متن زیر اظهارات مهدی توکلی از شاهدان عینی فاجعه 17 شهریوراست که در نشست تخصصی کالبدشکافی یک واقعه در 1383ایراد گردید .بسم‌الله الرحمن الرحیم. من سعی می‌کنم خیلی خلاصه واقعة هفده شهریور را که نشأت گرفته از واقعه شانزده شهریور بود، شرح دهم. روز شانزدهم شهریور از هفت صبح تا هفت بعد از ظهر، مردم در میدان آزادی جمع شدند. بعد از اینکه قطعنامه خوانده شد، همه خوشحال بودند از اینکه چنین موفقیتی کسب کردند و...
متن زیر سخنرانی حجت‌الاسلام عبدالمجید معادیخواه؛ رییس بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی راجع به فاجعه ۱۷ شهریور است که در نشست تخصصی ۱۷ شهریور ۱۳۵۷کالبدشکافی یک واقعه در سال ۱۳۸۳ بیان شده است .به نام خداوند مهرگستر مهربان. سخنرانی بنده، بیشتر تحلیلی از هفده شهریور است. نگاهم بیشتر به هویت این رخداد معطوف هست. مقدمتاً باید این نکته را یادآور شوم که این نگاه در حقیقت مترتب بر یک باور است. این که هر رخدادی...
آبراهی که ایران را از شبه جزیره عربستان جدا میکند براساس تمامی اسنادتاریخی ـ جغرافیایی از دوران باستان تا دورة معاصر و همچنین بیانیه‌های سازمان ملل متحد (مصوب 5 مارس 1975 و 1 ژانویه 1999 آمریکا) خلیج فارس نامیده شده و حتی در تمامی منابع تاریخی و جغرافیایی عربی که پیش از دهة 1960 آمریکا نوشته شده و یا به چاپ رسیده است از عنوان بحر فارس یا خلیج‌الفارسی و غیرعربی استفاده گردیده است. با این وجود کوشش‌های...
1- خشونت الف - به شهادت رساندن سید عبدالحسین واحدی و دستگیری سایر فدائیان اسلام بختیار در آبان ماه سال 1334 پس از اینکه جمعیت مذهبی فداییان اسلام به رژیم شاه اعلام جنگ دادند و نخست‌وزیر "حسین علاء" را قبل از عضو شدن ایران در پیمان نظامی بغداد (سنتو) در تهران مورد سوء قصد قرار دادند، تلاشهای خود را متوجه جمعیت مزبور کرد. شهید نواب صفوی رهبر فداییان اسلام و سرکردگان آن جمعیت مانند سید عبدالحسین...
نوام چامسکی در سال 1928 در فیلادلفیای امریکا به دنیا آمد. او یکی از بزرگترین فیلسوفان چپ نو است، همچنین یک زبان شناس توانا است که در این عرصه صاحب نظریه ای تحول ساز به شمار می آید. مقالات متعددی در زمینه نقد سیاست های خارجی دولت ایالات متحده امریکا دارد. وی استاد بازنشسته دپارتمان فلسفه و زبان شناسی موسسه تکنولوژی ماساچوست است. درک و توانایی همیشگی او برای فهم دورنمای کلی سیاست های امریکا به مخالفت او...
تاریخ همیشه آموزنده است؛ زیرا سرگذشت ملت‌ها را روایت میکند و سرگذشت ملت‌ها روندی خروشان و ابدی دارد. تاریخ درعین حال سرگذشت جنگ‌طلبی‌ها و سلطه‌جویی ابرقدرت‌هایی را روایت میکند که به دلیل قدرت و ثروت بادآورده ناگهان دست از آستین ستم بیرون آورده و بخش یا بخش‌هایی از جهان را درکام سوزان جنگی ویرانگر افکنده‌اند. کارنامه سیاه آمریکا در یکصد سال گذشته نشان می‌دهد که...
«پشت پرده تخت‌طاووس» عنوان اثری است که در مؤسسه اطلاعات منتشر شده است. این کتاب به قلم مینو صمیمی از مسئولان دفتر فرح پهلوی نوشته شده و توسط دکترحسین ابوترابیان ترجمه شده است. مینو صمیمی (متولد آذر 1325) دختر «صادق صمیمی» (رئیس اسبق موزه ایران باستان) در این کتاب پس از نقل مجمل زندگینامه‌ی خود ـ از دوران نوجوانی تا پایان تحصیلات عالی در سوئیس و بازگشت به ایران ـ ابتدا به شرح دوره‌ای می‌پردازد که...
ماهیت هیچ نظامی، و از جمله رژیم پهلوی را نمی‌توان بدون شناخت شخصیت و عملکرد کارگزاران آن نظام، مورد بررسی دقیق قرار داد. یکی از کارگزاران عصر پهلوی، امیرعباس هویداست. امیرعباس هویدا، فردی است که از بهمن 1343 تا مرداد 1356، طولانی‌ترین دوران صدارت را در تاریخ ایران دارا بود. او تنها نخست‌وزیری است که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به اعدام محکوم شد. نام هویدا به دوران ثبات سلطنت محمدرضا پهلوی گره خورده...
پدیدآورنده کتاب «اسناد مازندران در دوره رضاشاه؛ مجلس ششم تا دوازدهم شورای ملی» این مجموعه را گزیده‌ای از مهمترین نامه‌های و عرایض مردم مازندران به مجلس شورای ملی خواند که در کتابخانه مجلس وجود داشته اند و اظهار داشت: با رعایت بی طرفی در گزینش و ارایه این اسناد، کوشیدم از یک سو شکایات مردم از اجحافات حکام ولایات و متنفذین عصر رضاشاه، و از دیگر سو، خواسته‌های آنان درباره نوسازی و پیشرفت را...
رضا، پسر عباسعلى، معروف به “داداش بیگ” افسر قزاق از ایل پالانى، در 24 اسفند ماه سال 1255 هـ. ش. در قریه “آلاشت” از توابع سواد کوه مازندران به دنیا آمد. چند روز پس از تولد رضا، داداش بیگ درگذشت و مادر - که از مهاجران گرجستان بود - به دنبال درگیرى و اختلاف خانوادگی، به همراه نوزادش به تهران رفت و در خانه برادر خود ساکن شد. رضا دوران کودکى و نوجوانى خود را زیر نظر دایى‌اش - که خیاط...
بدانید که رشد را در نمی‌یابید. مگر آنکه رشد وانهادگان را بشناسید. و هرگز به عهد و پیمان قرآن وفا نمی‌کنید، مگر پیمان شکسته را باز شناسید. و هرگز به کتاب خدا چنگ نمی‌زنید، مگر آنکه فروفکنندة آن را چنانکه باید، شناخته باشید.این همه را نزد اهلش جستجو کنید که آنان رمز حیات دانش، و راز مرگ جهالت را دانند، آنان‌اند که داوریشان بازگوی دانش و گواهی، و سکوتشان نشان‌گر منطق و برونشان، انعکاس روشنی از...
در پیش درآمد طوفان و به هنگامی که دیوار سکوت شکسته شده و آموزگار، بی‌خبر از امر سیاست، با اعلامیه‌ها و شب‌نامه‌ها و نوارها و تظاهرات، البته گاه و بیگاه، روبرو شده بود و دولت او با مسایلی روبرو بود که در طول سیزده سال نخست‌وزیری هویدا خبر و اثری از آن نبود، در پشت پرده و در گفتگوهای خصوصی میان رجال، که با ناباوری چشم بر فضای تازه داشتند، حرفها بی‌پرده مطرح می‌شد و هر کس در جستجوی یافتن علت این موج...
دوره 16 ساله دیکتاتوری رضا شاهی، سال‌های سراسر سکوت و اختناق ایران بود. سال‌های دوختن لب‌ها و خفه‌کردن صداها. سال‌هایی پرالتهاب که آتش اعتراض آن زیر خاکستر آرامش ظاهر امپراتوری پنهان شده بود. در این سال‌ها حرف اول و آخر را شاه می‌زد، صدای دیگری وجود نداشت و اگر صدای نحیفی هم به گوش می‌رسید، در نطفه خفه می‌شد. کابینه‌ها و وزرا، غلام حلقه به گوش اعلیحضرت بودند و مجلس مکانی بود که تنها نقش مهر...
کودتای انگلیسی سوم حوت 1299 ش که منجر به قدرت گرفتن افسر ساده‌ای به نام رضاخان میر پنج شد، فصل جدیدی را در تاریخ معاصر ایران گشود و مجلس مشروطه را به صورت ابزاری در دست نظامیان بدل ساخت. به طوری که طی چندین دوره تا شهریور 1320 و اشغال نظامی ایران توسط متفقین و تبعید رضاشاه به جزیره موریس، از جنگ و جدال احزاب تندرو ومجادله نمایندگان خبری نبود و فقط بله قربان گویان و احسنت گویان به صندلیهای مقدس نمایندگان...
