مقالات
رضاخان پهلوی در روستای آلاشت سوادکوه در مازندران ،در خانواده ای فقیر مانند هزاران خانواده دیگر ایرانی بدنیا آمد. او که در اوان تولد تا یک قدمی مرگ نیز پیش رفته بود ، بنا به تقدیر زنده ماند تا زندگی پرفرازونشیبی راطی کند. پس از مرگ پدر که یک نظامی قزاق بود، به همراه مادر و تحت حمایت دایی خود زندگانی سختی را گذراند که توام با فقر، تنهایی و بدبختی بود. این نوع زندگی رضاخان را به مردی خودساخته،با اعتماد...
برخی پژوهشگران با اعتقاد به اینکه دوره پهلوی‌ها، دوره تکوین دولت مطلقه مدرن در ایران است، پیش‌آمد فضای باز سیاسی دوازده ساله اول حکومت محمدرضا شاه را استثنایی در تاریخ معاصر ایران می‌داند؛ چرا که به‌نظر او ساخت دولت مطلقه همواره بر ساخت قدرت پراکنده تفوق یافته است. با فروپاشی نظام مطلقه رضاشاه کار تجدید و بازسازی دولت مطلقه از 1320 تا 1340 به‌طول انجامید. دربار سلطنتی در این مدت...
در اکثر ادوار تاریخی ایران، نظامهای سیاسی حاکم، از نوع نظام استبدادی با ساخت قدرت شخصی بوده‌اند. نظامی که یک شخص براساس یک نهاد دیرپای بر مردم، حاکم مطلق بوده و رابطه‌ی مردم به عنوان شهروندان بدون حقوق شهروندی با حاکمیت، بدون واسطه و از نوع یکجانبه بوده است و مردم بدون اینکه گفت و شنودی با بالاترین مقام قدرت سیاسی، یعنی شاه، داشته باشند اسیر تصمیم‌های فردی و بی‌چون و چرای پادشاهان بوده‌اند.با...
محمدرضا شاه پهلوی، همچون پدرش رضاشاه، ناسیونالیسم شاهنشاهی را به عنوان ایدئولوژی مشروعیت بخش نظام خود برگزیده بود. یکی از ویژگی‌های این ایدئولوژی تاکید بر تاریخ و فرهنگ باستانی ایران به خصوص دوره‌ی هخامنشی و بی‌اعتنایی به فرهنگ و تاریخ اسلامی ایران بود که همین امر موجب بی‌اعتنایی مردم به این ایدئولوژی و بیگانگی بیشتر دولت و ملت گردید. در واقع ناسیونالیسم شاهنشاهی با واقعیت‌‌های...
مرزهای ایران با عراق با ۱۴۵۸ کیلومتر، طولانی ترین مرز خشکی کشور به شمار می رود. این مرز در عین حال، یکی از پرتنش ترین مرزهای کشور در چند صد سال گذشته بوده و همواره مورد مناقشه های دولتهای ایران و عثمانی (از دوران صفویه به بعد) بوده است. پس از سال ۱۹۲۰ با تجزیه عثمانی و تشکیل کشوری با نام عراق، همه دولت های این کشور از حکومت سلطنتی تا جمهوری عبدالقاسم و بعد حکومت بعثی این مناقشات ادامه یافت تا این که...
داریوش همایون که در پی گذراندن یک دوره آموزشی در هاروارد و بازگشت به ایران مفتخر به دیدار با امیرعباس هویدا و اسدالله علم، نخست‌وزیر و وزیر دربار شاهنشاهی شده بود، اندک‌اندک به کمک چهره‌های آشنایی چون علینقی عالیخانی و دوستان ناآشنای دیگر به مراکز تصمیم‌گیری سیاسی در کانون قدرت نزدیک شد. همایون از فرصت به دست آمده نهایت بهره را برد و تحلیل‌های سیاسی و بین‌المللی‌اش را با نوشتن نامه‌هایی به...
مواد و مصالح ساختمانی در هر دوره از تاریخ معماری ایران، سبک و سیاق و شکل خاصی به معماری بخشیده به گونه ای که در صورت بررسی مواد و مصالح بناهای متعلق به دوره های مختلف تاریخی، می توان میزان دسترسی معماران و استادکاران به امکانات ساخت و احداث بنا را مورد بررسی قرار داد.«علی رضا بهرمان» کارشناس ارشد مرمت و استاد دانشگاه که در پروژه های بزرگی مانند کارگاه مرمت کاخ شهربانی، مسجد سپهسالار، مرمت سنگ و...
از 14 مهر 1357 که امام خمینی(ره) با ورود به پاریس مرحله تازه‌ای از هجرت 14 ساله خود را آغاز کرد، دائماً تحت فشار ساواک بوده و تیمسار مقدم آخرین رئیس ساواک نهایت کوشش خود را برای محدود کردن امام در فرانسه به کاربست. این کوشش از طریق فشار ساواک بر سازمان اطلاعاتی فرانسه صورت گرفت. در آن زمان ساواک به دستور شاه ماهانه کمک‌های مالی قابل توجهی را دراختیار سرویس اطلاعاتی فرانسه قرار می‌داد. فرانسویها بر روی...
کتاب سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی توسط جیمز موریه، منشی سفارت انگلیس در ایران، نوشته شده و شهرتی به هم زده است. در این کتاب ایران و ایرانی هر چه زشت‌تر و ضعیف‌تر نشان داده شده است. نویسنده کتاب که تنها به دنیای حکام و بزرگان راه داشته، آنچه را میان آنان می‌دیده به کل جامعه ایران تسری داده، و در جهت پیشبرد اهداف استعماری انگلیس در ایران، سه نهاد قدرتمند و اصلی جامعه ایران یعنی دین، دولت و...
یکی از ادله‌ی محکم در رد «هولوکاست»، اعترافات صریح متفقین، به خصوص مقامات بلند پایه‌ی امریکایی، انگلیسی، مقامات واتیکان (که اطلاعات کامل و جامع از اوضاع لهستان و آلمان در دوران جنگ داشتند) و نیز سازمان صلیب سرخ جهانی (که نمایندگان آن در اردوگاه‌ها رفت و آمد داشتند)، مبنی بر عدم اطلاع از موضوع کشتار یا وجود «اتاق‌های گاز» در اردوگاه‌های آلمان است. آن‌ها همگی پس از پایان جنگ، ضمن اظهار بی‌اطلاعی...
بسیاری از مردم جهان، هنوز درباره‌ی جنایاتی که متفقین تحت نفوذ و برنامه‌ریزی کانون‌های یهودی و سازمان‌های صهیونیستی در خلال دادگاه نورنبرگ و پس از آن در آلمان انجام دادند خبر و اطلاع درستی ندارد. هنوز نقش اشخاص و مجامع ذی‌نفوذ صهیونی در برپایی و اداره‌ی دادگاه نورنبرگ برای جهانیان به درستی تبیین و تشریح نشده است.ناگفته‌های پنهان جنگ جهانی دوم حکایت از آن دارند که علاوه بر مقامات و دولتمردان...
شاه در ماه‌های قبل از سقوط خود گفته بود کشورش در بیست و پنج سال آینده نیروی پنجم در جهان خواهد شد. و جمعیت ایران به 65 میلیون می‌رسد، و سطح درآمد یک ایرانی با درآمد یک اروپائی برابر خواهد شد. سپس شاه اظهار امیدواری کرد که حکومتش تا 15 سال آینده ادامه یابد پس از آن حکومت را به ولیعهد سپرده و کنا‌ره‌گیری خواهد کرد.یکسالی از این سخنان نگذشت که تخت طاووسی به لرزه درآمد و عمر سلطنت او نه با سنوات که با ساعات...
مفاد امتیاز جدید ظاهراً با رضایت خاطر طرفین تا سال 1940 اجرا شد. در این سال، وقتی اعلام شد که به دلیل شروع جنگ جهانی دوم و از دست رفتن بازارهای اروپا، حق‌الامتیازهای مربوط به سال 1939 فقط در حدود 750 هزار لیره خواهد بود- یعنی حداقل حق‌الامتیازی که باید به موجب قرارداد 1933 پرداخت می‌شد و به مراتب کمتر از مبالغ پرداختی در سال‌های قبل بود (در حدود 5/2 میلیون لیره برای سال 1937)- شایعاتی درباره بروز مشکلات جدید...
مدرسه‌‌ای که امیرعباس هویدا در آن خواندن و نوشتن آموخت، شاخه‌ای بود از «آلیانس جهانی اسرائیلی» که در 1860 (1246 ق) در جهت همدردی با یهودیان و رسیدگی به گرفتاری‌های همکیشان در سراسر جهان بر پا شد. مرکز این انجمن در پاریس بود و بنیانگذارش آدولف کرمیو و چند تن از روشنفکران یهودی بودند. او تحت تأثیر همین آموزه‌ها، در مدرسه فرانسوی بیروت به گروه تمپلرها Templar)) پیوست . گروهی که عباس میلانی درباره...
به دنبال فروپاشی امپراتوری روس ، در کنار مردمان دیگر ، اهالی شهر سرخس نیز خواستار بازگشت به سرزمین مادری خود ، ایران شدند . سرخس یکی از شهرهای کهن خراسان است که در شاه‌نامه هم از آن نام برده شده است .در سرتاسر تاریخ ، سرخس همیشه بخشی از سرزمین ایرانیان بود تا این که روسیان بر اثر اجرای سیاست توسعه طلبانه در مناطق خوارزم و فرارود ، توانستند بر سرخس چیره شوند و آن را به قلمرو حکومت عشق‌آباد...
از روزی که انگلستان در کشور ایران مجبور شد سهم بیشتری برای امریکا قائل شود، بخوبی می‌دانست که این کشور تازه به دوران رسیده در ایران، یکه‌تاز میدان خواهد شد. جنگ بین‌الملل دوم، سبب سرنگونی رضاخان پهلوی، عامل سرسپرده انگلیس شد. حسین فردوست در آن زمان به عنوان رابط محمدرضا پهلوی با مستر ترات یکی از مقامات اطلاعاتی انگلستان تماس‌هایی گرفت و موافقت آنان را برای جایگزینی پسر به جای پدر، کسب...
اولین بار در سال 1901م/ 1280ش امتیاز بهرهبرداری از نفت ایران به یکی از اتباع انگلیسی به نام دارسی واگذار شد. این امتیاز که به « قرارداد دارسی» معروف است در اوایل کار از سوی طرفین قرارداد چندان جدی تلقی نشد و حتی پس از چند سال که از اقدامات بینتیجه اکتشافی آن میگذشت امتیازداران درصدد برآمدند از ادامه کار صرفنظر کنند.اما بر اثر مساعدت و جسارت برخی از مدیران و مهندسان دارسی، پس از تلاشهای گسترده...
کشور وسیع هندوستان به واسطه سلسله جبال هیمالیا از شمال و شمال شرق کاملاً امن است، از ناحیه شمال غرب به افغانستان و کشمیر و نیز بلوچستان متصل است که از این نواحی چندین بار به اعماق هند لشکرکشی شده است. همچنین دشتهای وسیع مکران راه مناسبی برای ورود به هند مهیا می‌کرد. اسکندر مقدونی، سلطان محمود غزنوی، تیمور لنگ و نادرشاه در زمره افرادی بودند که از این معبر به هندوستان تاختند. از سال‌های اوایل قرن...
کالدول وزیر مختار آمریکا در ایران در 21 ژانویه 1921 و در آستانه کودتای رضاخان چنین می‌نویسد : چنین می‌نویسد: «اوضاع سیاسی آرام آرام رو به وخامت می‌رود. شاه که به شدت ترسیده، در پی رها کردن مملکت و فرار کردن است، اما به او اجازه چنین کاری داده نمی‌شود. دولت استعفا کرده است؛ اما هستند کسانی که درصدد بر عهده گرفتن مسئولیت [تشکیل دولت] باشند. همانطور که در گزارش شماره 3 به تاریخ 6 ژانویه 10 صبح، گزارش شد،...
یکی از مهم‌ترین معضلات سیستم اطلاعاتی امنیتی شاه، ساواک «عدم استقلال» در حوزة مأموریت و عدم قانون‌گرایی در قلمرو عمل بود. از این‌رو یک سیستم اطلاعاتی امنیتی، به جهنمی مخوف بدل شده بود که از آن جز قتل، شکنجه، دستگیری، تبعید وزندان کاری ساخته نبود. شاید یک طرف سرنخ این انحطاط «ماهیت ضد انسانی» رژیم پهلوی و طرف دیگر آن طراحان و مؤسسان ساواک و معلمان و مربیان آن بود که آن تعلیم را در ابتدا...
