احمد شاملو
در میان روشنفکران، نظریه‌پردازان و چهره‌های سیاسی فکری معاصر شادروان جلال آل‌احمد از ویژگی‌های خاصی برخوردار است و دوران زندگی علمی، سیاسی، اجتماعی وی فرازونشیب‌هایی داشته و در عرصة فکری انقلابی جامعة ما نقش برجسته‌ای داشته و دارد. و امروز با گذشت چهل سال از مرگ «مشکوک» وی و سی‌سال از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان «دوستان» و «دشمنان» جدی‌یی دارد. آن‌چه مهم است،...
در پی تصویب لایحه(کاپیتولاسیون) در سال 1343 که دربرگیرنده اعطای مصونیت سیاسی به اتباع آمریکایی در ایران بود ، امام خمینی در تاریخ چهارم آبان ماه 1343 سخنرانی شدید اللحنی را علیه تصویب کاپیتولاسیون ایراد کردند که منجر به دستگیری و تبعید ایشان به ترکیه و ،نجف و نهایتاً فرانسه شد و زمینه وقایع بعدی، وقوع انقلاب و پیروزی آن در بهمن 1357 را فراهم آورد: بسم الله الرحمن الرحیم انالله و اناالیه راجعون. من...
کاپیتولاسیون واژه ای فرانسوی است که معادل انگلیسی آن کاپیتولیشن Capitulation از کلمه Capitulare گرفته شده و به معنای «شرط گذاشتن» است. کاپیتولاسیون در لغت و عرف حقوقی و سیاسی به معنای سازش و تسلیم است و به قراردادهایی اطلاق می شود که به موجب آن، اتباع یک دولت در قلمرو دولت دیگر مشمول قوانین کشور خود می شوند و آن قوانین توسط کنسول آن دولت در محل اجرا می شود. به این دلیل واژه کاپیتولاسیون را در فارسی «حق...
محمدحسین دانایی خواهرزاده مرحوم جلال آْ‌احمد در مطلبی به پیامدهای انتشار خاطرات جلال آل‌احمد پرداخته و ضمن آن چند خاطره از روابط مرحوم آل‌احمد و برخی اطرافیان را بازگو کرده است. چندی پیش، مقداری از دستنوشته‌های گمشده زنده یاد جلال آل‌احمد به طور اتفاقی پیدا شد. این رویداد خوشایند و شورآفرین، بدان معنی است که بخش‌های تازه‌ای از حقایق مربوط به احوال و آثار این شخصیت فرهنگی-...
موضوع : آقاى امیرعباس هویدا وزیر دارائى و عضو سابق هیئت مدیره شرکت ملى نفت عطف : 44615/322 ـ 42/12/06 تاریخ 42/12/24 شماره : 8059/914 گیرنده : مدیریت کل اداره سوم فرستنده : اداره کل نهم نامبرده عضو جمعیت فراماسیونرى و فاقد پیشینه فعالیت و عضویت در احزاب و دستجات سیاسى مضر و از دوستان آقایان حسنعلى منصور نخست‌وزیر و سناتور حسین علاء1 وزیر سابق دربار مى‌باشد و با اغلب از رجال کشور دوستى و معاشرت دارد و به امور...
حاجعلی رزم‌آرا در ۱۰ فروردین ۱۲۸۰ (۹ ذیحجهٔ ۱۳۱۸ قمری)، در شب عید قربان در تهران به دنیا آمد. به همین دلیل «حاج» را به نام او افزودند. علی رزم‌آرا بعدها به نام سپهبد رزم‌آرا در تاریخ سیاسی ایران شهرت یافت. پدرش از افسران تحصیل‌کردهٔ قزاقخانه بود از این رو فرزندش را برای تحصیلات ابتدا به مکتب‌خانه و سپس به مدارس الیانس، اقدسیه و دارالفنون فرستاد. علی در هفده‌سالگی وارد مدرسهٔ نظام...
(روایت فرزند یکی از کشته‌شدگان درگیری‌های پاسگاه سیاهکل) ناصر وحدتی هستم، فرزند اکبر، منزل ما در لیش است، کارمند بانک هستم!» این پاسخ ناصر وحدتی به بازجویش کافی نبود. برگه دیگری جلویش گذاشتند که رویش نوشته شده بود: «هویت شما محرز است! لطفا مفصل توضیح بدهید که انگیزۀ آشنایی شما با ایرج نیری چه بود؟» ایرج نیری معلم مدرسۀ شاعوزلات (شبخوسلات) بود، از سران اصلی گروه جنگل چریک‌های فدایی...
تاریخ سند: ۲۵ دی ۱۳۵۵ از: ۲۰ ه : ۲۲ شماره: ۶۲۳۶۹/۲۰ ه ۲۲ به : ۳۴۲ تاریخ : ۳۵/۱۰/۲۵[۲۵] موضوع : خانم لیلا امامی صاحب گل‌فروشی سامان خانم لیلا امامی همسر سابق نخست‌وزیر برای پرورش گل، گلخانه‌ای در کرج تأسیس نموده که به‌طور کلی تأسیسات ساختمان و وسایل مربوط به آن بدون گمرک و به‌عنوان نخست‌وزیری وارده شده و از نظر فنی و غیره نیز کلیه پرسنل فنی نخست‌وزیری بخصوص آقای مصطفی بهرامی تکنسین...
مشهدی علیشاه چومثقالی (هوشنگی) یکی از نام‌آوران دوره نهضت جنگل به رهبری میرزاکوچک جنگلی است. در کتاب سردار جنگل اثر ابراهیم فخرائی، در شش مورد از وی سخن به میان آمده و سه عکس هم از او در کنار سران آن نهضت به چاپ رسیده است.[1] فخرائی از او به عنوان یکی از اولین افراد تشکیل دهنده نهضت جنگل نام می‌برد. او یکی از اعضای مؤثر در ترکیب بیست و هفت نفره هیئت اتحاد اسلام به شمار می‌رود که به عنوان رئیس...
محمدرضا شاه با وابستگی تنگاتنگی که با دولت امریکا پیدا کرده بود، در سال 1342، مبلغ 200 میلیون دلار وام از بانک‌های امریکا، به ضمانت دولت امریکا، برای خرید اسلحه از آن دولت دریافت نمود، و سپس، تعدادی از نظامیان امریکا را با عنوان مستشاران نظامی، برای آموزش ارتش ایران استخدام کرد که با خانواده‌های خود به ایران آمدند. دولت امریکا درخواست نمود که: «کارمندان هیأت‌های مستشاران از امتیازات و...
کاپیتولاسیون عبارت است از معاهده ای که به موجب آن بیگانگان حق اقامت در کشور دیگری را برای خود تحصیل می کنند و از برخی حقوق و مزایای "اختصاصی" بهره مند می شوند. در ایران این موضوع برای اولین بار در عصر صفوی مطرح شد، ولی هیچ وقت تحقق نیافت. در دوره قاجار و در پی شکست ایران در جنگ با روسیه قرارداد ترکمانچای به ایران تحمیل شد. در این قرارداد و به موجب فصول 7 و 8 آن، قانون مصونیت قضایی مستشاران...
حکومت وحشت که روحانیت و عشایر را هدف گرفته بود، گریبان رجال سیاسی کشور را نیز گرفت. خبر دستگیری فیروز و عده‌ای دیگر طی تلگرام مورخ 22 ژوئن 1929 ویلیامسن (کاردار آمریکا) مخابره شد: «وزیر مالیه و برادرش، و همچنین استاندار فارس و تعداد دیگری از ژنرال‌های کشور احتمالاً همگی به اتهام خیانت به دستور شاه زندانی شدند.» ویلیامسن در گزارش مورخ 26 ژوئن 1929 این ماجرا را پی می‌گیرد:...
: سید حسن مدرس ، یکی از روحانیون تاثیرگذار در عرصه سیاسی ایران بود که سال ها در مسند نمایندگی مجلس شورای ملی از حوزه انتخابیه تهران، نقش موثری در تاریخ معاصر ایران ایفا کرد. زندگی سیاسی پر تلاطم او با چندین سوء قصد همراه بود و او بارها از سوی مخالفان، مورد ضرب و شتم قرار گرفت. مدرس از مخالفان سر سخت رضا خان در مقام وزارت جنگ و ریاست الوزرایی بود و این مبارزه در دوره سلطنت رضا شاه ادامه پیدا کرد....
روز چهارم آبان ۱۳۴۳امام خمینی در اعتراض به تصویب لایحه ذلت بار کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی طی نطق شدیداللحنی فرمودند: «عظمت ایران از بین رفت، استقلال از دست رفت، عزت ماپایکوب شد، مگر ما مستعمره هستیم. مگر ایران در اشغال امریکاست؟» طرح مصونیت نظامیان امریکایی که در خارج از ایالات متحده خدمت می‌‌کردند، از اوایل دهه ۱۳۳۰ و پس از استقرار نیروهای امریکا در کشورهای عضو ناتو به صورت...
بعد از سرکوب مردم در حماسه سال 42 عده ای از جوانان مسلمان از یک طرف و عده ای از مارکسیست مائوئیست1 ها و مارکسیست لنینیست ها که روشهای مسلمانان مبارز و نیز مبارزه مسالمتآمیز جبهه ملی و حزب توده را با رژیم شاه نمی پسندیدند با عضو گیری بین دانشجویان، گروههایی کوچکی را تشکیل دادند تا تجربیات چین، ویتنام، کوبا، الجزایر... را در مبارزات مورد مطالعه قرار دهند و سالها بعد به این نتیجه رسیدند که باید به مبارزه...
در روز سه‌شنبه ۲۱ مهر ۱۳۴۳ لایحه قضاوت کنسولی مشهور به کاپیتولاسیون، با وجود مخالفت گروه کثیری از وکلای مردم، در جلسه‌ای پرتنش از تصویب اکثریت نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت. واژه کاپیتولاسیون به معنی انعقاد عهدنامه و قرارداد و یا خود عهدنامه و مفهوم عام حقوقی آن عبارت است از: پیمان‌هایی که حقوق قضاوت کنسولی و حقوق برون مرزی را به کشور دیگری در قلمرو حاکمیت ملی کشور میزبان اعطا...
در مسیر پر پیچ و خم تحولات ایران از نهضت مشروطیت تا کودتای 1299، نهضت جنگل از جمله پدیده‌هایی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. انگیزه‌ها و اهداف نهضت، ترکیب رهبران نهضت و رفتارشناسی آنان، فرایند تحولات نهضت، سرنوشت و سرانجام آن، هر کدام مسائل مهمی هستند که مطالعه و آسیب‌شناسی آنها می‌تواند تجربه‌های ارزشمندی را در اختیار خواننده قرار دهد. پرداختن به این مقوله‌ها بیرون از هدف این...
شهریور ۱۳۲۰ با حملهٔ متفقین و اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، شورای عالی جنگ طرح استخدام سربازان پیمانی را تصویب کرد اما او از امضای آن خودداری کرد. با خروج رضا شاه یاران پیر او نیز بازنشسته شدند و زمینهٔ رشد افسران جوان ایجاد شد. رزم‌آرا نیز به جای سرلشکر بوذرجمهری به فرماندهی لشکر اول مرکز برگزیده شد و سپس به ریاست لشکر آمادگاه تعلیماتی ارتش رسید. در سال ۱۳۲۲ که متفقین عدهٔ زیادی از رجال ارتش را...
