تیمور بختیار
نخستین بار که پرویز ثابتی جلوی دوربین تلویزیون و خبرنگاران رسانه‌ها نشست تا اقتدار ساواک را به رخ بکشد، دی‌ماه ۴۹ بود. وقتی که چندماه پس از ترور تیمور بختیار توسط ساواک در عراق، او خبر دستگیری تشکیلات گسترده حزب توده در کشور را داد. آن زمان کمتر کسی می‌دانست متهم اصلی دستگیرشده‌ی ماجرا که ثابتی از تصویر نیم‌رخش رونمایی و او را «آقای اسلامی» معرفی کرد و رسانه‌ها او را «مرد هزار چهره حزب...
با ورود ثریا اسفندیاری بختیاری به قصر شاه، سران ایل بختیاری به دربار راه یافتند و به تنی چند از آنان مقاماتی در دربار داده شد. از آن جمله پای سرهنگ دوم بختیار به دربار باز شد. بختیار که نسبت خانوادگی با ثریا همسر شاه داشت ظرف سه سال از 1332 تا 1335 از درجه سرهنگی به درجه سرتیپی و سرلشکری ارتقا یافت. بختیار در پایان سال 1333 چنان مورد توجه و عنایت شاه قرار گرفته بود که وقتی زاهدی در فروردین 1334 زیر بار نرفت...
جنگ ظفار بعنوان یکی از مشخص‌ترین نمونه‌های اجرای دکترین نیکسون - کیسنجر در تاریخ دیپلماسی دنیای معاصر از جنبه‌های گوناگون قابل بررسی است. در این مقاله علل حضور نظامی ایران در این بحران و دخالت مستقیم نظامی در مسایل داخلی یک کشور که به نیابت از ارتش آمریکا و در راستای منافع غرب...
آنچه که در مورد جنگ ظفار چندان بدان پرداخته نشده نحوه عملیات نظامی، تاکتیکها، مشکلات، میزان نیروی اعزامی و جنگ‌افزارهای به کار رفته و تلفات انسانی ارتش ایران بود، زیرا که عوارض سیاسی و اجتماعی آن می‌توانست تلفات و پیامدهای منفی برای حکومت پهلوی ایجاد کند، این نوشتار در صدد است ابعاد و زوایای کمتر پرداخت‌شده جنگ ظفار را به تصویر بکشد. 1. جغرافیای نظامی ظفار جغرافیای طبیعی منطقه ظفار،...
پس از کودتای 28 مرداد، موج دستگیری‌های گسترده فعالان سیاسی ملی، مذهبی و چپ از جمله حزب توده از یک سو و مهاجرت اعضاء هیأت اجرایی و بقایای کادر رهبری به شوروی و کشورهای اروپای شرقی موجب فروپاشی حزب توده در داخل کشور شد. حزب توده فعالیت‌های محدود خود را در شوروی آغاز کرد. در اواخر سال 1336، بنا به دلایل مختلف، هیأت اجرایی به لایپزیک آلمان منتقل شد. مدت کوتاهی پس از استقرار اعضای حزب در آلمان...
: در ۱۶ مرداد ۱۳۴۹ مأموران عملیاتی ساواک تیمور بختیار همکار پیشین خود را در یک شکارگاه واقع در استان دیاله و زیر نگاه چند محافظ عراقی هدف گلوله قرار دهند، بختیار پس از زخمی شدن در این واقعه در بیمارستان الرشید بغداد بستری می‌شود. اما معالجات روی او تاثیری نداشت و سرانجام تیمور بختیار در اثر جراحات وارده در ۲۵ مرداد ۱۳۴۹ درگذشت. این درواقع تنها عملیات ترور مخالفان توسط...
«ظفار» نام جنوبی‌ترین ایالت سلطان نشین عمان است. این ایالت که مرز مشترک عمان با یمن را تشکیل می‌دهد، دارای یک نوار ساحلی باریک به طول 1370 کیلومتر و به عرض 10 الی 16 کیلومتر است. ظفار از شمال به عربستان، از جنوب به اقیانوس هند، از غرب به یمن و از شرق به صحرای «جده‌الحراسیس» عمان محدود می‌شود. این صحرای پهناور، ظفار را از لحاظ جغرافیائی از دیگر نقاط کشور جدا می‌سازد. «صلاله» -...
عمان اوایل دهه 1350 گرفتار نزاعی جدی با شورشیان قبیله استان ظفار، که جدایی‌طلبانی با تمایلاتی کمونیستی بودند، شد. محمدرضا پهلوی در سال 1351 درخواست کمک از جانب سلطان قابوس را پذیرفت و نیروهای نظامی را جهت رهایی سلطان عمان از چنگالِ شورشیان به عمان اعزام داشت، اما چرا هیچ‌گاه شمار قربانیان نظامیِ ایران در این جنگ اعلام نشد؟ عمان اوایل دهه 1350 گرفتار نزاعی جدی با شورشیان قبیله استان ظفار بود....
چهل دو سال پیش بود که در روزنامه کیهان مشغول کار شدم. چند سالی گذشت تا اینکه به‌عنوان خبرنگار حوادث، همراه با خبرنگاران نشریات مختلف به ظفار اعزام شدیم تا از جنگ شورشیان با دولت عمان گزارش‌هایی تهیه کنیم. جنگ نیمه چریکی عجیب و وحشتناکی در سرزمین ظفار در گرفته بود که طی آن هر روز صدها جوان ایرانی هم به خاک و خون می‌غلتیدند. قضیه از این قرار بود که شورشیان ظفار، با کمک تسلیحاتی دولت مارکسیستی ـ...
داریوش مهرجویی می‌گوید: بعد از ساخت «دایره مینا» محمدرضا پهلوی دستور داد سازنده این فیلم را پیدا کنند و اگر دروغ گفته، محاکمه شود. داریوش مهرجویی یکشنبه شب (۴ شهریور) بعد از نمایش فیلم دایره مینا در جشنواره فیلم سلامت گفت: یکی از دوستانم به نام دکتر کیومرث‌فرد در شیراز روزی به من تلفن کرد و از من دعوت کرد نزد او بروم تا مراکز انتقال خون را مشاهده کنم. این مراکز از معتادان خون می‌گرفتند و...
از مسائل مهم سیاست خارجی ایران در دوره محمدرضا پهلوی، حضور نیروهای ایران در منطقه ظفار بود. استان ظفار در جنوب غربی سلطان‌نشین عمان قرار دارد. این منطقه همواره به لحاظ سیاسی نامستقل و مردم آن دارای تمایلات مرکز گریزی بودند. موقعیت جغرافیایی ظفار سبب گردید که این منطقه آمادگی پذیرش جنبش‌های ضدحکومتی را داشته باشد. بعد از جنگ جهانی دوم و در زمان حکومت سلطان سعید بن تیمور فعالیت‌های...
همزمان با دخالت نظامی رژیم پهلوی در ظفار (57-1351)، دولت پهلوی در بحرانی‌ترین دوران حیات خود به سر می‌برد. التهاب انقلاب و گسترش اعتراضات مردمی، تشکل‌ها و گروههای سیاسی منسجم و یا غیر سازمان یافته متعددی را در داخل و خارج ایران در تضاد با سلطنت به وجود آورده بود. بدون توجه به نوع ایدئولوژی و جهت‌گیری سیاسی، تمامی این‌گروه‌ها در راستای مبارزه با رژیم پهلوی، همکاری ایران با سلطان عمان در...
تشکلی چپگرا که برای کسب استقلال ایالت ظفار * در عمان ، بر ضد سلطان عمان به مبارزة مسلحانه روی آورد. سابقة تشکیل آن به پیکارهای مسلحانه در اواخر دهة 1330 ش /1950 در منطقة الجبل الاخضر، در شمال عمان ، باز می گردد. در 1337 ش / 1958، سعیدبن تیمور، سلطان عمان و مسقط (حک :1311ـ1349 ش /1932ـ1970)، برای سرکوب قبایل شورشی هوادار امام غالب بن علی ، رهبر مخالفان سلطنت ، از انگلستان ، که از دیرباز بر این سرزمین سیطرة سیاسی و اقتصادی...
قبایل ظفار در طول تاریخ، هرگز حاکمیت و استیلای اداری و سیاسی سلاطین مسقط و مشروعیت و رهبریت مذهبی امامان عمان را نپذیرفتند. در نتیجه، منطقه و مردم ظفار، ضمن داشتن تمایلات مرکز گریزی، آمادگی لازم برای رشد و نمو جنبش‌های استقلال‌طلبانه و ضد حکومتی را نیز داشتند. این استعداد تاریخی با رهبریت جبهه آزادیبخش در اواسط دهه 1960، ظفار را به کانون نهضتی طولانی و خونین مبدل ساخت. حکومت سعید بن تیمور با...
در سال 1964 شورشیان چپگرای منطقه ظفار عمان که از حمایت برخی از کشورهای کمونیست مانند جمهوری دموکراتیک یمن برخوردار بودند، برای استقلال این منطقه با دولت پادشاهی عمان درگیر شدند. یاد مانده‌های کهنه سرباز ایرانی از جنگ ظفار به منظور مقابله با گسترش کمونیسم و در پی دعوت سلطان قابوس ، انگلیس ، ایران و اردن با اعزام نیروهایی موفق به سرکوب شورشیان شدند. تاکنون در مورد جنگ ظفار مطالب متعددی در...
عملیات ارتش ایران در ظفار، کاملا محرمانه و سری انجام گرفت و تا اعلام رسمی آن از سوی رژیم پهلوی، کمترین انعکاسی در مطبوعات و رسانه‌ای ارتباط‌جمعی کشور نیافت. مردم ایران نیز هیچ‌گونه شناختی از سرزمین عمان و استان دور افتاده ظفار نداشتند. این امر، به‌ویژه در ابتدای دخالت نظامی ایران، نمود بیشتری به خود گرفت و تا حد امکان سعی شد تا از این ماجرا، خبری در میان مردم منتشر نشود. حسین فردوست در...
مداخله نظامی ایران در بحران ظفار، زاییده یک سلسله علل، شرایط و دلبستگی‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی و در ارتباط تنگاتنگ با نوع راهبرد و تحول کارکردهای کشورهای ابرقدرت در سطوح بین‌المللی بود. این مجموعه عوامل را باید در یک شبکه زنجیره‌ای و تأثیرگذار بر یکدیگر، ارزیابی و بررسی کرد: 1. درخواست کمک حکومت عمان از ایران سلطان قابوس پس از کودتای سال 1970 با هدف مبارزه با جبهه خلق ظفار، خواستار...
در ششم آذر ماه 1357 دو ماه بعد از برکناری شریف امامی از سمت نخست وزیری سه ماهه اش، نامه‌ای از سوی یک ایرانی که ظاهرا کارگزار فرهنگی ایران در آلمان بوده؛بـا نـام مستعار «آنتونیو». خطاب به جعفر شریف امامی نوشته شده است . آنگونه که از محتوای نامه آقای آنتونیو ایرانی می توان فهمید او از طرف مسئولین فرهنگی ایران در آلمان،مقالاتی را به برخی روزنامه‌نگاران آلمانی سفارش می داده که در حمایت...
