انگلیس - تلاش در انحراف مشروطیت
اشاره
بزرگترین مانع در راه شکل‌گیری نهضت‌های مردمی طی 200 سال اخیر همواره اراده قدرت‌های استعمارگر بوده که توسط حکومت‌های دست‌نشانده و مستبد اعمال می‌شده است. در بعضی از این موارد، قدرت بازدارندگی استعمارگران با شکست مواجه بوده، در مواردی با پیروزی قرین گردیده و در مواردی نیز نهضت‌ها و انقلاب‌ها به خاطر دخالتهای استعمار که توسط عوامل داخلی آنها صورت گرفته به بیراهه کشیده شده است. جنبش مشروطیت نیز از جمله نهضت‌هایی است که توسط عوامل وابسته به انگلیس به انحراف کشیده شد و این انحراف تا جایی پیش رفت که ۱۵ سال بعد رضاخان توانست در بستر همان مشروطه با کودتا قدرت را به دست بگیرد. کودتایی که از حمایت همه جانبه انگلیسی‌ها برخوردار بود.
«گذرستان» حاضر، نقش استعمارگران انگلیسی را در به انحراف کشاندن جنبش مشروطیت مورد بررسی قرار داده است.
در دوره مشروطه به دلیل برخی راهزنی‌ها و ناامنی‌ها تجار انگلیسی در این اندیشه بودند که جانب کدام دسته- طرفداران شاه یا مشروطه‌خواهان- را بگیرند تا در آینده دچار زحمت نشوند، «زیرا هنوز بعضی از اشخاص به خوبی نمی‌توانند پیش‌بینی نمایند که در آتیه موفقیت با کدام دسته و پیروزی نصیب کدامیک از طرفین می‌باشد». وقتی امین‌السلطان صدراعظم اسبق ایران می‌خواست به ایران باز گردد و...
مقارن فتح تهران، تعارضات و رقابت‌های احزاب لیبرال و محافظه‌کار انگلیس شدت پیدا کرد. برخی از ایرانیان مقیم هندوستان پیش‌بینی می‌کردند حزب حاکم لیبرال دیر یا زود سرنگون خواهد شد. در آن زمان دولت قدرتمند آلمان، حریف انگلیسی را وادار کرده بود بر هزینه‌های نظامی خود بیفزاید. حزب لیبرال که معتقد بود دشمن اصلی آلمان است، با روسیه از در آشتی درآمده، اما از طرف دیگر بر تجهیزات جنگی خویش...
یکی از مهمترین اقدامات سر ادوارد گری در مورد ایران، اولتیماتوم به دولت ایران برای تأمین راههای تجاری جنوب برای بازرگانان انگلیسی بود. او بارها می‌گفت وضعیت جنوب ایران به گونه‌ای است که آسیب‌های جدی به تجار بریتانیایی وارد می‌آید. حال در پرتو آمار و ارقام ادعاهای وزیر خارجه انگلستان را محک می‌زنیم. علی‌رغم ادعاهای سر ادوارد گری، درست در دوران بحران مشروطیت اول در ایران تجارت...
تحرکات در مناطق شمالی ایران از دوره وزیرمختاری هاردینگ و جریان اخذ وام برای مسافرت سال 1903 مظفرالدین شاه شدت یافت. در آن زمان برای نخستین بار هاردینگ پیشنهاد کرد شیلات خزر وثیقه وام مورد نیاز شاه باشد. شمال ایران به طور سنتی حوزه نفوذ روسیه محسوب می‌شد و اگر پیشنهاد هاردینگ تحقق پیدا می‌کرد، انگلیس جاپایی در منطقه نفوذ روسیه به دست می‌آورد. در این زمان...
در سال 1902 لرد لنسدوان[1] پیمان اتحادی با ژاپن بست که هدفش تقویت مواضع ژاپنی‌ها در خاور دور علیه روسیه بود. ژاپنی‌ها در این ایام با ر‌خنه روزافزون روسیه در منچوری مواجه بودند. نفوذ روسیه در اعماق آسیا منحصر به خاور دور نبود. سه سرزمین مهم دیگر که در آنها منافع حیاتی انگلیسی‌ها نهفته بود در معرض تهدید قرار داشت، این سرزمین‌ها عبارت بودند از ایران، افغانستان و تبت. در ایران...
پس از آنکه نفت در مسجدسلیمان فوران کرد، مهمترین اقدام کشیدن خطوط تلگراف و تلفن بود. خط تلگراف، مسجد سلیمان را به بندر خرمشهر مربوط می‌کرد، این عمل بدون اطلاع نمایندگان ایران در مجلس دوم و دولت انجام می‌گرفت. افتخار‌الواعظین از نواب وزیر امور خارجه پرسید چندی قبل خبر کشیدن سیم تلگراف از خرمشهر تا معادن نفت گزارش شده است. وزیر پست و تلگراف این خبر را تکذیب کرده و «فرمودند...
درست در روزهای پایانی عمر مجلس دوم، تهدید عظیم ناشی از اولتیماتوم روس‌ها، ایران و تمامیت ارضی آن را به مخاطره افکند. از آنجا که «درباریان و مجلس ملی که درست واقف به مواقف عصر» نبودند؛[1] به طور طبیعی زمینه نقض استقلال کشور را فراهم ساختند. این بزرگترین فاجعه تاریخی کشور بود که زمامداران قوم هیچ تحلیل و تبیین مشخصی از وضعیت زمان خود نداشتند؛ از ترکیب نیروهای بین‌المللی و آرایش...
یکی از مهمترین اقدامات سر ادوارد گری در مورد ایران، اولتیماتوم به دولت ایران برای تأمین راههای تجاری جنوب برای بازرگانان انگلیسی بود. او بارها می‌گفت وضعیت جنوب ایران به گونه‌ای است که آسیب‌های جدی به تجار بریتانیایی وارد می‌آید. حال در پرتو آمار و ارقام ادعاهای وزیر خارجه انگلستان را محک می‌زنیم. علی‌رغم ادعاهای سر ادوارد گری، درست در دوران بحران مشروطیت اول در ایران تجارت...
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی احمدی‌‌خواه کوه‌نانی، استاد تاریخ و اندیشه معاصر مسلمین و از شاگردان مرحوم حجت‌الاسلام علی ابوالحسنی منذر است. از جمله کتاب‌های وی در مورد تاریخ مشروطه می‌توان به «مشروطه از قم تا قلهک، روندها و جریان‌ها»، «مشتی از مزخرفاتِ مطبوعات و مکتوباتِ مشروطه (کفریات)»، «شیخ فضل‌الله نوری از زبان خویش و غیر» و «زندگی، زمانه و...
استبداد قاجاریان, بی توجهی آنان به شعائر اسلامی, دخالتهای آشکار و نهان بیگانگان در امور سیاسی, اقتصادی و… ایران و نهضت تنباکو, زمینه نهضت مشروطیت را فراهم آوردند. عالمان دینی, از آغاز, با نهضت مشروطیت بودند و نخستین شهید را نیز تقدیم داشتند.1 متأسفانه, پیش از آن که این حرکت شورانگیز, دگرگونی بنیادین در ژرفای جامعه پدید آورد, دستان پلید استعمار بریتانیا, به کار افتاد و این حرکت شکوهمند را به...
این کتاب در واقع بررسی عمیقی از تلاش های بریتانیا در حمایت از انقلاب مشروطیت ایران و مساعی ملی ایرانیان در سال های 1906 تا 1911 میلادی است. این کتاب تصویرگر تضادها و رویارویی های سیاسی بریتانیا با مداخلات استعماری روسی - انگلیسی در ایران بوده است. نویسنده برای نخستین بار جنبش مشروطه را نه صرفاً در چارچوب تاریخ ایران، بلکه در عرصه‌ی وسیعه جهانِ آن زمان و در زمینه‌ی متلاطمِ سیاست‌های دول بزرگ...
: یکی از دغدغه‌های اساسی ملت ایران مداخلات بیگانان اعم از روس و انگلیس در امور ایران بود. تلاش این دو قدرت بزرگ برای نابودی استقلال ایران بهترین فرصت‌های رشد و توسعه را از کشور ما گرفت. سیاست انگلستان عقب نگه داشتن ایران برای حفظ هندوستان و سپس تجزیه و یا بلعیدن کامل ایران بود. روسیه نیز قصد بلعیدن ایران و رسیدن به آب‌های خلیج فارس را در سر می‌پروراند. قربانی رقابت و...
