نگاه دیگران
دخالت انگلیسیها در امور داخلی ایران در دوره قاجار، با توجه به منابع تاریخی، کاملا مشهود و مبرهن بوده و نیاز به تکرار نیست. این رویکرد مداخله جویانه، بعد از انقلاب مشروطیت نیز تداوم یافت، چنانکه انگلیسیها در کنار روسها، یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در وضعیت شرایط سیاسی و اقتصادی بحرانی در ایران بودند. سردمداران انگلیسی که از روشن شدن افکار نخبگان سیاسی و فکری، نسبت به دخالتهای ناروا و...
بازرگانی ایران در دو دهه پس از انقلاب مشروطه، همانند دیگر ابعاد کشور، دچار نابسامانی فاحشی بود. این وضعیت، نه تنها از عوامل خارجی نشئت گرفته و ناشی از تنگناهایی بود که روسیه و انگلیس برای ایران به وجود آوردند، بلکه قسمت مهمّی از اختلالات تجاری، از درونکشور و ساختارهای نامناسب آن دوره سرچشمه می‌گرفت. در این مقاله به طور مختصر، به معضلات داخلی تجارت مازندران پرداخته می‌شود. اولین چالش...
تردیدی نیست که یهودیان و به طور مشخص فرقه صهیونیسم در ایران عصر پهلوی دارای امتیازات و جایگاه ویژه ای بودند. آنان در این کشور به سهولت و با طیب خاطر مشغول انجام اقدامات و فعالیت هایی بودند که در راستای اسلام زدایی و ضربه زدن به آیین اسلام صورت می گرفت. بدیهی است در اینجا روی سخن متوجه یهودیانی که سالیان سال در کنار ایرانیان به صورت مسالمت آمیز زندگی کرده بودند نیست بلکه صحبت از صهیونیست ها و...
روز های اقامت امام خمینی در قم با دیدار های ساده ولی گرم و پر شور و حال مردمی همراه بود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی جماران، امام برای پاسخ گویی به ابراز ارادت مردمی که حتی در آن سوی رودخانه نیز برای زیارت ایشان تجمع می کردند ، به بالای پشت بام منزل مسکونی می رفتند. ملاقات ها گاه در زمستان برگزار می شد و با سرمای هوا همراه بود. عکس فوق لحظه ای از آن لحظات را ثبت کرده است. وجود عبای دوم بر دوش...
کمتر کسی است که نام میرزای شیرازی را نشنیده باشد. صاحب فتوای معروف تحریم تنباکو و پایه گذار نهضت مبارزه با حاکمان و استعمارگرانی که حیات خود را با استیلای بر کشورهای جهان سوم به پیش می بردند. آیت الله حاج محمد حسن شیرازی معروف به میرزای بزرگ و میرزای مجدد نامی است که در اواخر قرن 13 و اوایل قرن 14 بر تارک تاریخ ایران و عالمان تشیع درخشید. نام مبارک این مرجع عالم اسلام با فتوای تاریخی و اثرگذار جنبش...
یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در 29بهمن 1357 شمسی، شماری از برجسته‌ترین شخصیت‌های علمی، مذهبی و سیاسی ایران که در پیروزی انقلاب اسلامی نقش مهمی داشتند و از یاران نزدیک حضرت امام‌خمینی(ره) محسوب می‌شدند حزب جمهوری اسلامی را تأسیس کردند. پس از اعلام تأسیس، پرسشنامه و برگه درخواست عضویت به همراه طرح اساسنامه و مرامنامه حزب در سطح وسیع و از طرق گوناگون پخش شد و حزب شروع به عضوگیری کرد....
بر اساس سیاست آمریکا، امنیت منطقه باید توسط خود کشورهای خلیج فارس تأمین می‌شد و ایران برای ایفای چنین نقشی نیازمند تجهیز نظامی و توسعه‌ی سیستم‌های امنیتی بود. از همین رو برای رسیدن به چنین هدفی گسترش روابط ایران و رژیم صهیونیستی در دستور کار آمریکا قرار گرفت... استراتژی خزنده و رازآلود صهیونیست‌ها در ایران عصر پهلوی، از جمله اسرار ناگفته و پنهان تاریخ معاصر است. حضور عوامل یهود در رأس...
مکتب میرزای شیرازی در سامرا با تربیت شاگردان بسیاری، بعدها و به خصوص در زمان مشروطه با همین اصول منشا تحولات و فراز و نشیب بسیاری گردید اما نکته مهم در این مساله شاید این سئوال باشد که اگر مکتب سامرا که راس و ذیل آن از میرزای شیرازی تا شاگردان میرزا چون نائینی، شیخ فضل الله و آخوند با یک مبنای تفکری تربیت شده اند پس اختلاف نظر به ظاهر عمیق ایشان در مساله مشروطه از کجا نشات گرفته... سخن گفتن از مبانی و...
سالگرد اعلام همبستگیِ تاریخی همافران ارتش با حضرت امام (ره) پاسخ به این پرسش که چرا چنین ارتش قدرتمندی که همواره مایه‌ی مباهات و پشت‌گرمی محمدرضا بود، در برابر انقلاب نه تنها به حمایت از رژیم وی نپرداخت، بلکه به وی پشت کرد و به جناح انقلابیون پیوست را در جایی ورای توان فیزیکی و تجهیزات نظامی باید جست‌وجو کرد. یکی از ویژگی‌های تأمل‌برانگیز و بااهمیت در انقلاب اسلامی ایران، انفعال ارتش...
تغییر مداوم کابینه‌ها و ناکامی رژیم پهلوی در مهار انقلاب اسلامی منجربه خروج شاه از کشور شد. محمد رضا پهلوی که آینده ای برای خود در ایران متصور نبود، پس از انتخاب شاپور بختیار به نخست وزیری در ۲۶ دی ۱۳۵۷ از ایران خارج شد، گر چه وابستگان رژیم پهلوی همچون بختیار و درباریان سعی می کردند القاء کنند که سفر شاه موقتی است. با اعلام خبر خروج شاه، مردم که پیروزی را بسیار نزدیک می‌دانستند به جشن و...
چریک های چپ ایران در سال 1349 در حال شناسایی و در تدارک عملیاتی مسلحانه در مناطقی از گستره جنگل های شمال بودند تا بتوانند با برپاسازی کانون چریکی در دل جنگل های این خطه به ویژه در لاهیجان و سیاهکل، مردم محلی را پای مبارزه بکشانند و بنای یک جنگ چریکی را پایه گذاری کنند که در چنگال ساواک گرفتار شدند. رهبران و تشکیلات جوان مارکسیستی ایران در مدت پنج ماه جنگل های شمال از گرگان ، مازندران تا گیلان را برای...
«پرسنل نیروی هوایی با امام خمینی بیعت کردند»؛ این اتفاق 19 بهمن 1357 چنان در کشور صدا کرد که فردای آن روز، تیتر اول روزنامه ها شد. خبری که مردم و نخست وزیر وقت بختیار را به خود جلب کرد؛ این بیعت تاریخی که توسط بختیار تکذیب و از سوی امام خمینی(ره) تأیید شد، یکی از اخباری بود که انقلاب را به تثبیت در ایران، نزدیک و بختیار را از ادامه فعالیت برای ابقای رژیم سلطنتی ناامید کرد. محمد حسین نورشاهی،...
از جمله شرق‌شناسان و سفرنامه‌نویسانی که در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم دو بار به ایران سفر کرده، جرج ناتانیل کرزن بوده است. وی در سال 1889م برای اولین بار با عنوان خبرنگار به ایران سفر نمود. کرزن درباره علت این سفر چنین می‌نویسد: «هنگامی که راجع به موضوع موردنظر خود [ایران] بررسی بیشتری نمودم به این حقیقت پی بردم که منابع اطلاعاتی ما در باب ایران بسیار ناقص است». غایت سفر وی به...
امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت در دیداری با آنتونی پارسونز سفیر بریتانیا گفته بود، پس از یک دوره یک سال و چندماهه شوک ناشی از انفجار بهای نفت و ریخت و پاش و اشتباه در برنامه‌ریزی اقتصادی، دولت به این نتیجه رسیده بود که بدون برنامه‌ریزی دقیق حتی چهار برابر شدن یک‌باره درآمدهای نفتی کشور نیز می‌تواند مشکل‌آفرین باشد و از این نظر تصمیم گرفته شد تا به عمد از میزان رشد اقتصادی کاسته شود...
هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که زنان ایران در پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57، حضور چشمگیر و فعالانه‌ای داشته‌اند. زنانی که بی هیچ چشمداشتی همراه مردان به خیابان‌ها آمدند تا زمینه را برای حضور رهبرشان آماده کنند. اما این انقلاب چه دستاوردی برای این زنان داشته است؟به همین منظور در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با زهرا شجاعی درباره حضور زنان و سهم آنان از انقلاب به گفت‌وگو نشستیم. وی...
چرایی فسخ قراردادهای تسلیحاتی آمریکا با ایران نخستین تأثیر بحرانِ ایران در معاملات اسلحه با آمریکا لغو سفارشِ دومیلیارد دلاری در مورد خرید هفتاد فروند هواپیمای جت اف 14 در مهر 1357 بود. بااین‌همه ارسال محموله‌های اسلحه به ایران همچنان ادامه داشت و مقامات آمریکایی تا آبان 1357 در قطع ارسال اسلحه به ایران تردید داشتند، اما با نزدیک‌تر شدن به روزهای انقلاب اسلامی این کشور بسیاری از قراردادهای...
نیروهای مذهبی در دوران پهلوی دوم -3 بررسی فعالیتهای «شورای تبلیغات اسلامی رادیو» چنین به نظر میرسد که در پی افزایش ارتباط نیروهای مذهبی با رادیو و توجه مسئولان رادیو برای پاسخ به مطالبات روزافزون شنوندگان خود در اقصی نقاط کشور، نیاز به ایجاد تشکیلاتی برای هماهنگی در برنامههای مذهبی رادیو...
با تبعید امام خمینی به ترکیه، ساواک برای جلوگیری از اعتصاب ها و اعتراض های مردمی به اقدام های شدید امنیتی دست یازید. در این موقعیت، بازار تعدادی از شهرها دچار تشنج شد، حدود دو هفته، نماز جماعت در اکثر مساجد تعطیل گردید و در آستانه ماه مبارک رمضان، مبلغان به تبلیغ اهداف نهضت پرداختند. افزون بر این، تومارها، تلگراف ها و نامه هایی از سوی طلاب حوزه های علمیه و دانشمندان دینی، برای مقام های ترکیه...
نیروهای مذهبی و رادیو در سالهای نخست راه اندازی آن: بهرهبرداری رسمی از رادیو از اواخر 1319 یعنی در آستانه دهه 1320، واکنشهای متعددی برانگیخت. در این دهه فضای باز سیاسی وجود داشت و رادیو نیز توسط دولت اداره می‌شد. از این رو هرگونه موضعگیری نسبت به رادیو متوجه دولت نیز می‌شد. از بررسی اسناد و مدارک چنین برمیآید که بیشترین عکسالعمل نیروهای مذهبی،...
گذر از دوره رضاشاه به دوره محمد رضا شاه : نیروهای مذهبی در معادلات سیاسی تاریخ معاصر ایران نقش تعیینکنندهای ایفا کردهاند. شاید به ندرت تغییر و تحولی را در عرصه مبارزات و جنبشهای سیاسی معاصر بتوان سراغ گرفت که از حضور و نقشآفرینی این نیروها بیبهره باشد. انقلاب مشروطه که با حمایت مرجعیت تشیع...
