نقد و نظر
تعامل و تقابل استراتژیک در دوره پهلوی و پس از انقلاب : نوشتن یک کتاب خوب شاید به اندازه خواندن همان کتاب لذت بخش نباشد. زیرا برای تولید یک کتابِ فاخر، نویسنده مجبوراست زحمات بسیاری را تحمل کند. اما خواننده همان کتاب در واقع محصول آن را مانند میوه ای رسیده و گوارا مصرف می کند، بدون آنکه زحمت زیادی را تحمل کرده باشد. دراین میان مترجم شاید بیش ازدیگران از برگردان کتاب خوب به زبان مخاطب،...
بهمن بازرگانی در جلسه نقد و بررسی کتاب خاطرات سیاسی خود با عنوان «زمان بازیافته» گفت که دغدغه اعضای اولیه و هسته مرکزی سازمان مجاهدین خلق مساله آزادی نبود و آنها بسیار خودشیفته بودند. نسل ما مطالعه اندیشه‌های دیگر را پس از انقلاب شروع کرد یکصدوسی‌وششمین جلسه از سلسله نشست‌های صبح پنجشنبه‌های مجله بخارا به نقد و بررسی کتاب «زمان بازیافته:خاطرات سیاسی بهمن بازرگانی»...
: کتاب «مذاکرات ایران و آمریکا» با ویراستاری رضا مختاری اصفهانی و همین پژوهشگر توسط نشر پارسه با ترجمه محمد آقاجری در دی ماه سال 1397 منتشر شده است. این کتاب مجموعه‌ای از اسناد سیاسی سفارت آمریکا در ایران در فاصله دی‌ماه 1331 تا دی‌ماه 1332 را در خود جا داده است. از این جهت منبعی بسیار مهم برای بررسی دقیق وقایعی است که در این دو سال سرنوشت‌ساز بر ایران گذشته...
عمان اوایل دهه 1350 گرفتار نزاعی جدی با شورشیان قبیله استان ظفار، که جدایی‌طلبانی با تمایلاتی کمونیستی بودند، شد. محمدرضا پهلوی در سال 1351 درخواست کمک از جانب سلطان قابوس را پذیرفت و نیروهای نظامی را جهت رهایی سلطان عمان از چنگالِ شورشیان به عمان اعزام داشت، اما چرا هیچ‌گاه شمار قربانیان نظامیِ ایران در این جنگ اعلام نشد؟ عمان اوایل دهه 1350 گرفتار نزاعی جدی با شورشیان قبیله استان ظفار بود....
: با وجود گسترش فعالیت شفاهی‌کاران در ایران، همچنان ابهامات، سوالات و تردیدهایی در زمینه بایدها و نبایدهای تاریخ شفاهی وجود دارد. از این‌رو با دکتر مرتضی نورایی استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان و صاحب‌نظر در حوزه تاریخ شفاهی ایران به گفت‌وگو نشسته‌ایم. ایشان دکتری,تاریخ ازدانشگاه منچستر,انگلستان,۱۳۷۵-۱۳۷۹ ،فوقلیسانس,تاریخ, دانشگاه شهید بهشتی تهران, ایران,-۱۳۷۰ ،...
هدایت‌الله بهبودی: خاطره‌نویسی و خاطره‌گویی ناموس انقلاب است هدایت‌الله بهبودی معتقد است که خاطره‌نویسی و خاطره‌گویی به دلیل آنکه دیگر گونه‌های ادبی به این اندازه برتابنده اسلامیت و استقلال‌خواهی انقلاب نیستند، تبدیل به ناموس انقلاب شده است. مهدی درستی: ادبیات مستند و خاطره داستان‌ها پس از جنگ تحمیلی ایران و عراق با شکوفایی و رشد همراه بوده و زمینه‌ای برای بروز و ظهور...
در بخش مستند نگاری یازدهمین جایزه جلال آل احمد، کتاب «الف لام خمینی» هدایت الله بهبودی از انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی و «رکاب زنان در پی شمس» اثر حسن کرمی قراملکی از انتشارات ستوده برگزیده شدند. هدایت الله بهبودی پس از دریافت جایزه گفت: گاهی کتاب ها از یک جنس نیستند و نمی توان آنها را با هم مقایسه کرد و به آنها امتیاز داد. اینها را نمی توان در یک نوع و جنس قرار داد. داوری...
دکتر نصرت‌الله جهانشاه‌لو افشار در اردیبهشت ۱۲۹۲ در تهران در خانواده‌ای آذری متولد شد. او در سال ۱۳۱۳ بعد از اخذ دیپلم وارد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شد. بعدها از طریق معرفی باقر مستوفی ـ دانشجوی دانشکده فنی ـ با دکتر تقی ارانی استاد فیزیک دانشکده فنی آشنا می شود و پس از ملاقات‌های مکرر، به عقاید کمونیستی گرایش پیدا می کند و با عده‌ای دیگر از همفکران خود به فعالیت سیاسی...
در میان اوراقی که در لابلای کتابهای خطی آیت‌الله محدث قمی به دست آمد، یکی هم نوشته کوتاهی است که از طرف افراد «کمیته مجازات دموکرات مشهد» بعنوان تهدید وی از سخنانی که در انتقاد از امریکائی‌ها در منبر ایراد کرده بود، برایش ارسال داشته اند. عین آن نوشته این است: «آقای آقا شیخ عباس قمی! پدر سوخته! شنیدم که در منبر از امریکائی‌ها حرف بد می‌زنید، اگر شنیده شد که دومرتبه از این گونه...
دانشمندان از دیرباز به مسئله قانون مندى جامعه و پدیده هاى اجتماعى توجه داشته و دیدگاه هاى متفاوت و احیاناً متضادى در این باب ارائه کرده اند. اگرچه برخى جامعه شناسان، مباحثى از این قبیل را از مسائل نادرست قرن نوزدهم دانسته و مدعى شده اند که امروزه در صحنه علمى، اثرى از این گونه مسائل بر جاى نمانده است، ولى دانشمندان بعدى، بر ضرورت و نقش مهم این مسئله، تأکید کرده اند. آیین اسلام به مسائل...
عبدالحسین تیمورتاش، سیاستمداری که از او به عنوان وزیر دربار قدرتمند رضا شاه یاد می‌شود (1304 تا 1311)، پیش از عهده‌داری این سمت مدتی حاکم گیلان بود. او در این سمت تلاش کرد تا نهضت میرزا کوچک خان جنگلی را نابود سازد. یکی از اقدامات نخستین تیمورتاش اعلام حکومت نظامی در گیلان و سپس ارسال نامه‌ای خدعه‌آمیز برای میرزا کوچک خان جنگلی بود. وی در این نامه که با هدف به دام انداختن میرزا نوشت، قسم یاد...
دلایل ترور شاه را به چند دسته می‌توان تقسیم کرد: 1- بهانه ای برای تغییر قانون اساسی و افزایش اختیارات قانونی شاه شاه در روز 27 تیر 1327 سفری شش هفته‌ای به اروپا داشت که دو هفته از این مدت را در انگلستان سپری کرد. مهمترین انگیزۀ شاه از مسافرت لندن، جلب موافقت مقامات انگلیسی با افزایش «اختیارات قانونی» او بود که تلاش می‌کرد با تجدید نظر در قانون اساسی کشور به این مقصود دست یابد. در لندن...
خاطره نویسی همواره یکی از منابع مهم برای تحلیل و بازنمایی مقاطع تاریخی و تشریح اعضا و جوارح جامعه جهت یافتن علل و توضیح وقایع بعدی و معلول ها است. در بازخوانی خاطرات باید دقت کرد که این خاطرات را چه کسی و در چه شرایطی نوشته است. نویسنده کتاب، در کوچه و خیابان در خانواده یی از اصناف زحمتکش جنوب تهران بزرگ شد و در حال و هوای سیاسی اجتماعی جنبش ملی شدن نفت قرار گرفت. زندگی کردن او با اقشار پایینی جامعه...
در باره شهید سیزده ساله حسین فهمیده دراکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان ، یکی از راههای ایجاد انسجام ملی ، وحدت ملی و درنهایت افزایش توان ملی اسطوره سازی است . مگر فردوسی بزرگ نگفت «رستم یلی بود در سیستان، منش کردم چنین داستان» و همه ما ایرانی ها رستم را به عنوان یک اسطوره نپذیرفتیم؟ پوریای ولی این پهلوان بزرگ خراسان را ما به عنوان اسطوره جوانمردی خلق نکردیم ؟ پوریای ولی وجود داشت اما نه به...
تهران شهرنامها بوده و هست از دیرباز تاکنون، قدیمی ترین خیابانش را "ری"نام نهادند و در روزگار پادشاه قدر قدرتی مثل ناصرالدین شاه، خیابان احداث شده روبروی کاخ گلستانش را خیابان مبارکه ناصریه، و به همین گونه هرکه قدرت و مکنتی داشت آن محله و خیابان، به نام او بود. خیابان علاءالدوله را امروز فردوسی می نامیم. جلیل آباد ،خیام نام دارد. خیابان صنیع الدوله که بعدها آن را لُختی می گفتند، امروز...
: تاریخ سیاسی و نظامی جنگ عراق با ایران ، به یکی از مهمترین جنگ های جهان در دورۀ معاصر می پردازد؛ رویدادی که ایران پس از انقلاب اسلامی را از جهات متعدد تحت تأثیر شدید خود قرار داد. کتاب تاریخ سیاسی و نظامی جنگ عراق با ایران،نوشته علی اکبر ولایتی ، اصغر صادقی یکتا و محمود یزدان فام که توسط کتاب مرجع و در سال ۱۳۸۹ نخستین چاپ آن به بازار راه یافته، متشکل از دو بخش اصلی است : در بخش یک ، تاریخ...
: کتاب « اثر انگشت ساواک » به قلم عیسی پژمان از اعضای برجسته ساواک در بهمن سال 1372 توسط «نشریات ژن پاریس » در فرانسه منتشر شد. نگارنده اثر در ای تحت عنوان «درخواست تجدید نظر» می‌نویسد: «با در دست داشتن برگ وکالت از طرف عده‌ای از همکاران و کارمندان و اعضای سازمان اطلاعات و امنیت کشور «ساواک» از جمهوری اسلامی ایران درخواست می‌نمایم که بنام خود و به وکالت...
استفاده از اشخاص داخلی برای پرطنین کردن سیاست «تغییر مسیر ایران» یک اقدام مسبوق به سابقه است که حتی به چند ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ـ که دیگر قطعی تلقی می‌شد ـ باز می‌گردد. ماجرای روابط سفارت آمریکا با افرادی نظیر ابراهیم یزدی، صادق قطب‌زاده، ناصر میناچی، رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای و ابوالحسن بنی‌صدر که در اسناد لانه جاسوسی آمده است را فراموش نکرده‌ایم و قضایای پس از آن...
: مدیر موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران گفت: آیت‌الله کاشانی با اصل نفوذ آمریکا مخالف بود و فرزندش به دلیل نطق علیه کنسرسیوم نفت کشته شد. آیا به کسی که به مواضع ضدانگلیسی و آمریکایی شهره است باید دستخوش بدهند؟ موسی حقانی مدیر موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران در گفت‌وگو با خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس، نسبت به سندی که با تازگی از سوی بی‌بی سی فارسی منتشر شده است مبنی بر...
آقای زید آبادی دریاداشت کوتاه خود درکانال تلگرامی خود درباره موضع حزب توده در ماجرای کودتای 28 مرداد می نویسد: «بسیارخوانده وشنیده‌ایم که چرا حزب توده به رغم برخورداری از سازمانی مخفی در ارتش شاهنشاهی، برای مقابله با کودتای 28 مرداد سال 1332 علیه دولت دکتر محمد مصدق دست به اقدام مؤثری نزد و در مقابل کودتا ساکت و منفعل ماند؟ رهبران حزب توده در توجیه سکوت خود، معمولاً مخالفت دکتر مصدق با دخالت...
