شهیدان رجایی و باهنر تراز دولتمداری
اشاره
روز هشتم شهریور سالگرد شهادت شهید محمدعلی رجایی رییس‌جمهور و شهید محمد جواد باهنر نخست وزیر است. اسوه‌های کم‌نظیری که در جلسه دفتر نخست‌وزیری در اثر انفجار بمب به شهادت رسید. شهید رجایی و شهید باهنر در دوران کوتاه مدیریت خود الگویی از یک کارگزار تراز دولتمداری را ارائه کردند. ساده زیستی، پرهیز از رانت‌جویی، فساد ستیزی، توجه ویژه به مردم و خصوصا محرومان، عدالت‌طلبی و ولایتمداری، ویژگی‌های بارزی بود که این دو بزرگوار را به عنوان نماد مدیر تراز حکومت اسلامی معرفی کرد. روحیاتی که برای هر یک از آنها خاطرات و نمونه‌های زیادی نقل شده است.
«گذرستان» حاضر به بیان معنا و مفهوم «تراز دولتمداری» و بررسی شخصیت ممتاز شهیدان رجایی و باهنر پرداخته است.
رجایی و باهنر الگوهای دولتمردان در همه عصرها و نسل هادر این شماره از گذرستان به بررسی زندگی دو شهید بزرگوار شهید محمد علی رجایی و شهید محمد جواد باهنرپرداخته ایم . شهیدان رجایی و با هنر با وجود آنکه دوره زمام داری آنها کوتاه بود اما نقش بسیار ماندنی و تاثیرگذاری در تاریخ انقلاب اسلامی از خود برجای گذاشتند . به مناسبت پاسداشت سی وسومین سالگرد شهادت این دو بزرگمرد تاریخ ایران ، مروری هرچند کوتاه...
بخشی از مصاحبه محمد صدر با سایت جماران شهید رجایی که رئیس جمهور شد فرانسوا میتران رئیس جمهور سوسیالیست فرانسه بود و برای شهید رجایی پیام تبریک فرستاد. آقای رجایی درجواب یک پیام انقلابی و نسبتاً تند برای او ارسال کردند. پس از این موضوع که به دیدار امام رفته بودند پس از برگشت به ما گفتند که امام امروز گوش ما را کشید. این اصطلاح خود ایشان بود، گفتیم چه طور؟ گویا امام به ایشان گفته بودند آن مطالبی که شما...
بیست روز قبل از شهادت، قبل از ترک خانه برای شرکت در جلسه‌ای مهم، همسر رجایی به او گفت: «پیشنهاد می‌کنم وصیت‌نامه‌ی جدیدی بنویسید. وصیت‌نامه قبلی را سال‌ها پیش نوشته‌اید. » رجایی به یادآورد که در سال 1352 قبل از اینکه به زندان برود، وصیت‌نامه‌ای نوشته بود و آن روز، هشت سال از نوشتن آن وصیت‌نامه می‌گذشت. کمی فکر کرد. سپس کاغذی خواست تا وصیت‌نامه‌ای جدید بنویسد. او بر روی یک برگ کاغذ دفتر مشق...
در شرایط جنگ آقای رجایی و دولت مرتب پول، سلاح، لودر، بولدزر فراهم می‌کردند و آنچه را که در توان داشتند انجام می‌دادند و این خاری در چشم دشمن و لیبرالها و ضد انقلابها بود. ایشان قبل از نخست وزیری هم همین طور بود، چون چه در دولت موقت و چه در زمان شورای انقلاب، فرد مستقلی بود. حزب اللهی و طرفدار مردم متوسط بود، در حالی که بنی صدر ودار و دسته‌اش بر عکس بودند.در موضوع نخست وزیری شهید رجایی واقعیت این...
همگان می‌دانستند که چالش اصلی میان مجلس و رئیس‌جمهور بر سر انتخاب نخست وزیر خواهد بود. بنی‌صدر با رندی سعی در جلب نظر امام و بیت ایشان برای بهره‌برداری‌های سیاسی داشت و به همین خاطر مرحوم احمد خمینی را به عنوان نخست‌وزیر پیشنهاد کرد که مورد قبول امام واقع نشد. چرا بنی صدر مخالفت کرد؟ همگان می‌دانستند که چالش اصلی میان مجلس و رئیس‌جمهور بر سر انتخاب نخست وزیر خواهد بود....
خاطره معاون رجایی از تشییع تابوت قلابی کشمیری محمدرضا اعتمادیان «مورد اعتماد» خیلی‌ها است؛ از آیت‌الله مهدوی کنی، واعظ طبسی تا محمود احمدی‌نژاد و سیدمحمد خاتمی. شاید ارتباطش با خاتمی با یزدی بودنش هم ارتباط داشته باشد، اما مشاور امور اصناف و بازاریان دولت خاتمی و احمدی‌نژاد بودن با همه تفاوت‌هایشان با یک عضو ارشد موتلفه، بیش از همه نشان از اعتماد به شخصیت اوست. روایت او از ۸ شهریور و شهادت...
مرحوم کیومرث صابری فومنی معروف به «گل آقا» برای مردم ما شخصیتی شناخته شده است. جالب است بدانیم که وی سالیان سال با شهید رجایی همکار بوده است (از زمان تدریس در یک مدرسه گرفته تا زمان وزارت آموزش و پرورش شهید رجایی و بعد هم نخست وزیری و ریاست جمهوری شهید رجایی) و در تمام این مدت رابطه‌ای نزدیک با ایشان داشته و لذا خاطرات تلخ و شیرین فراوانی از وی دارد. در زیر، برخی از خاطرات گل آقا در همین باب را...
1- خوشنویسان، مدیرکل آوزش و پرورش شهر تهران در زمان شهید رجایی « با دو بزرگوار شهید رجایی و باهنر از سال 1347 افتخار آشنایی و همکاری داشتیم. در مدرسه کمال نارمک و در مدرسه قدس با ایشان همکار بودم. آقای رجایی از سال 47 در مدرسه کمال معلم هندسه بودند. قبل از این که ایشان زندان بیفتند. جلسات دوره‌ای تفسیر قرآن در منزل آقای رجایی و آقای باهنر برگزار می‌شد. شهید رجایی در بازگشت از سفر فرانسه، به عراق رفت و...
رهبری - آیت‌الله خامنه‌ای در جلسه رای اعتماد به دولت رجایی در 19 شهریور 59 به عنوان نماینده موافق سخن گفتند.بخش‌های مهم این نطق را می‌خوانید:• طبعا خیلی دوست نمی دارم که درموافقت افراد سخنگویی کنم و [در مورد]هر آن چیزی که ممکن است بویی از نوعی ملاحظه کاری درآن باشد[سخن بگویم] اما هم چنانی که برای خاطر خدا مخالفت هایی را مسکوت گذاشتیم برای خاطر خدا موافقت هایی را هم اظهار می کنیم.• بنده با...
امام خمینی در سخنرانی به مناسبت شهادت محمدعلی رجایی (رئیس جمهور) و محمدجواد باهنر (نخست وزیر) در تاریخ ۹ شهریور ۶۰ در جمع اقشار مختلف مردم می فرمایند:«منطق ملت ما، منطق مؤمنین، منطق قرآن است: انا للَّهِ وَ انّا الَیْهِ راجِعُونَ. (۱) با این منطق، هیچ قدرتی نمی‌تواند مقابله کند. جمعیتی که – ملتی که – خود را از خدا می‌دانند و همه چیز خود را از خدا می‌دانند و رفتن از اینجا را به سوی محبوب خود، مطلوب خود...
پاسخگویی به انتقادات مطرح شده در باره بیانیه الجزایر گودرز افتخارجهرمی عضو تیم مذاکره کننده با الجزایر گوشه‌هایی از تاریخ سال 58 را عنوان کرد که تا کنون جایی گفته نشده است.مسئله گروگان گیری اعضای سفارت آمریکا در سال 58 و آزادی آنها داستانی است که سر دراز دارد. اتفاقی که بیش از سی سال از آن می‌گذرد اما هنوز تبعات و نتایجش بر دیپلماسی کشورمان سایه افکنده است و مخالفان و موافقانش هنوز بر سر آن...
بنی صدر که پس از سال ها زندگی در خارج از کشور ،همزمان با ورود امام خمینی به وطن ، وارد ایران شده بود ، افکار ملی گرایانه و لیبرالی خود را ترویج می کرد. اصولا افکار و بینش های خط امام و نهادهای انقلابی با افکار بنی صدر و جناح منتسب به وی سازگاری چندانی نداشت . سپاه کمیته ها و بعدها بسیج عمده ترین نیروهای انقلابی و مردمی بودند که نه انها با بنی صدر رابطه خوبی داشتند و نه بنی صدر با انها رابطه خوبی داشت ....
ورود به آموزش و پرورش در مورد زندگی فرهنگی پدرم، موردی که قابل ذکر است و خودم هم تا حدودی در جریان آن بودم، مسئله تألیف کتب دینی برای مقاطع، ابتدایی تا انتهای دوره‌ی تربیت معلم و حتی کتب مربوط به دانشگاههاست. که آن کار عظیم، یکی از مهمترین عوامل بیدارکننده نسل جوان و آماده‌سازی‌شان برای حضور در صحنه‌های پرشکوه انقلاب اسلامی بود. پدرم به همراه شهید مظلوم بهشتی و بعضی دیگر از همکارانشان وارد آموزش...
«چیزی که من همیشه در زندان انفرادی با خودم می‌گفتم این بود که رجایی،همه اش نباید دیگران سرنوشت باشند و تو آنها را بخوانی. یکبار هم تو سرنوشت درست کن و بگذار دیگران بخوانند.» محمدعلی رجاییمن محمد علی رجایی در سال 1312 در قزوین در خانواده‌ای مذهبی متولد شدم. پدرم شخصی پیشه‌ور بود و در بازار مغازه خرازی داشت. در چهار سالگی او را از دست دادم و مسئولیت اداره زندگی ما به عهده مادر و برادرم افتاد،...
محمدجواد باهنر از روحانیون اندیشمند و مبارز و نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران در قرن چهاردهم هجری. وی در 1312ش در خانواده‌ای کم‌بضاعت و پرعائله در کرمان متولد شد. تحصیلات خود را از مکتبخانه آغاز کرد و از یازده سالگی به طلبگی در مدرسه معصومیه پرداخت و به موازات آن در مدارس جدید نیز تحصیل می‌کرد. در 1332 برای ادامه تحصیلات دینی به قم عزیمت کرد و پس از تکمیل دروس سطح، در درس خارج فقه آیت‌الله العظمی...
در هشتم شهریور سال 1360 منافقین کوردل در تداوم خدمتگزاری به آمریکا دو شخصیت والا و تاثیرگذار در شتاب گیری و گسترش اسلام گرایی و نفوذ پیام های انقلاب اسلامی در منطقه یعنی رئیس جمهور و نخست وزیر ایران اسلامی محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر را به شهادت رساندند. مهم ترین فلسفه بزرگداشت ها پیام گیری و ذخیره سازی درس و عبرت های تاریخی می باشد و براین مبناسبت که راه و آرمان های شهدای اسلام استمرار می یابد و...
ما در ریاستجمهوری امکانات زیاد داریم اما شخصی نیست؛ بیتالمال است/ تو فکر میکنی مردم در میدان ژاله شهید شدند که من خارج از نوبت به فامیلم زمین بدهم!؟ روز هشتم شهریور روز مبارزه با تروریسم و سالگرد شهادت شهید محمدعلی رجایی رییس‌جمهور اسلامی ایران است که در جلسه‌ای که در دفتر نخست‌وزیری داشت به همراه شهید محمدجواد باهنر، نخست‌وزیر خود و چند تن دیگر از حاضران در اثر انفجار بمب به شهادت...
انقلاب اسلامی یکی از شگفت انگیز ترین وقایع قرن بیستم، ضمن بازکردن فاز جدیدی از تحلیل در بسیاری از حوزه های سیاسی و اجتماعی و دست کاری کردن قالب های تحلیل پیشین، همچنان پس از گذشت تقریبا سه دهه از آن، ضمن ناشناخته بودن ابعاد گسترده ای از آن، در راس حوزه مطالعاتی خیلی از دانشمندان قرار دارد. یکی از ابزارهای مهم شناخت همه جانبه انقلاب اسلامی، شناخت رهبران و بزرگانی است که در این فرایند نقش...
نظام دانشگاهی متناسب با جمهوری اسلامی نبود گفت‌وگویی منتشر نشده از شهید محمدجواد باهنر در موضوعات مختلف به ویژه انقلاب فرهنگی را منتشر کرده که در زمان وزارت ایشان در آموزش و پرورش و در خردادماه ۱۳۶۰ (چند ماه قبل از شهادت) صورت پذیرفته است. این گفت‌وگو در شماره ۶۴ مجله عربی زبان الشهید در تاریخ شعبان ۱۴۰۱ منتشر شده است:پرسش نخست ما پیرامون تعداد دانشگاه‌ها و دانشگاهیان و مدارس و دانش‌آموزان در...
برادرم بسیار به امام خمینی(ره) علاقه داشت و خود را مقلد ایشان می‌دانست و همیشه آماده شهادت بود و معتقد بود در راه انقلاب اسلامی همیشه باید آماده بذل جان بود. این جملات محمدحسین رجایی است که درباره شهید رجایی سخن گفته است. مشروح گفت‌و‌گوی وی در ذیل می‌آید: لطفا خودتان را معرفی کنید و از دوران زندگی با برادرتان محمدعلی رجایی برایمان بگویید؟ محمدحسین رجایی برادر شهید رجایی، دومین...
آنچه پیش روی دارید نوشتاری است که آیت الله هاشمی رفسنجانی به صورت مجمل و فشرده درباره شخصیت یار دیرین خود شهید حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد باهنر به رشته تحریر درآورده است. این نوشتار توسط دفتر تدوین و نشر آثار شهید باهنر در کتاب “انسان و خودسازی” درج و منتشر شده است. بسم الله الرحمن الرحیم اقدام بجای جمع و نشر آثار شهید دانشمند دکتر محمدجواد باهنر موجب خرسندی است و می تواند برای جامعه و...
1- یک خاطره از مسافرت به مشهدیادم می‌یاد در یکی از مسافرتهایی که در مشهد خدمتشون بودیم اولین بار بود که برای زیارت حضرت رضا (سلام‌الله علیه) در دورة نخست‌وزیری ایشان می‌رفتیم، و طبق معمول ما یک برنامة غذایی را می‌بایست در خدمت حضرت می‌بودیم، وقتی ما وارد شدیم استقبال عجیبی کردند ایشان ایستاد به سخنرانی در صحن حضرت رضا (سلام الله علیه) و مردم نیز دورش را گرفته و او را سر دوش گرفتند، همانجا برنامة...
شهید محمد علی رجایی دارای خصال و ویژگی هایی بود که از متن تعالیم دین اسلام برمی خاست . دقت ها و مراقبت های او در پایبندی به معارف و ارزش های والای الهی زبانزد خاص و عام می باشد. او به درستی یک رئیس جمهور مکتبی بود و این صفت ناب برای او در « عمل » به اثبات رسید. سالگرد شهادت این سرباز فداکار اسلام را گرامی می داریم و برخی از ویژگی های مبنایی او را که ریشه در آیات قرآن و روایات اسلامی دارد مرور می کنیم...
بگذار سرنوشتت را دیگران بخوانند... جامع بودن و پرهیز از تنگ نظری در مسایل دینی و شرعی، رمز بزرگ موفقیت اهل دین به شمار می رود. رجایی، مرد میدان وظایف بندگی وانسانی بود که هیچ گاه به بهانه مسؤولیتی، از سایر مسؤولیتهای خویش شانه خالی نمی کرد. شهید رجایی در عین اینکه رئیس جمهوری فعال و پرکار بود، پدری مهربان و همسری فداکار و دلسوز نیز به شمار می آمد. یکی از دوستان وی می گوید: شبی که ساعت از 22 گذشته بود و...
کتاب مکاتبات شهید رجایی و بنی صدر توسط کیومرث صابری (گل آقا) در شهریور 1360 برای اولین بار منتشر شد. کیومرث صابری از نزدیکان شهید رجایی بود و خاطرات زیادی از این شهید بزرگوار داشت. به نظر کیومرث صابری، بنی صدر دارای بینشی متفاوت با شهید رجایی بود و به همین دلیل، نمی توانست با دولت شهید رجایی کنار بیاید. در اینجا دو نامه که نشاندهنده نگرش های متفاوت بنی صدر و شهید رجایی است را با هم می خوانیم: نامه اول:...
