مبارزات آیة ا... طالقانی متاثر از قرآن بود

همایش بزرگداشت یکصدمین سالگرد ولادت آیة ا... طالقانی روز گذشته با حضور شخصیتهای علمی و سیاسی کشورمان در سالن همایش های صدا و سیما برگزارشد. در ابتدای این مراسم سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار دست اندرکاران ستاد برگزاری این همایش با ایشان، برای حاضران پخش شد.
شخصیتی فراتر از احزاب
دکتر علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در این مراسم با اشاره به اینکه آیة ا... طالقانی دغدغه فهم دین داشت گفت: راه او اسلام شناسی اجتهادی بود. وی افزود: تفاوتی در شناخت نسل جوان و نسل گذشته در شناخت آیة ا... طالقانی مشاهده می شود که این وظیفه رسانه هاست که در تبیین رفتار این گونه دردانه های تاریخ معاصر تلاش کند. لاریجانی شخصیت طالقانی را شخصیتی تأثیرگذار در جبهه های سیاسی عنوان کرد و اظهار داشت: ایشان یکی از عوامل دیکتاتورزدگی و عقب افتادگی جوامع اسلامی را بی توجهی به قرآن دیدند و مقدار زیادی از وقتشان را در مسجد هدایت، زندان و جاهای دیگر به تفسیر قرآن پرداختند. ایشان با همین دغدغه شروع به آموزش دادن به جوانان کردند و امور سیاسی ایشان متاثر از این برداشت بود.
رئیس مجلس در ادامه با اشاره به این مسأله که حضور آیة ا... طالقانی در گروههای مختلف سیاسی برای هدایت آنان به مسیر صحیح بوده است، افزود: در حضور سیاسی آیة ا... طالقانی یک حضور اصیل سیاسی را کسب می کنیم.
وی گفت: بعد از انقلاب هم که بعضی از گروهکها به ایشان نزدیک می شدند، ایشان گفتند که من خیلی تلاش کردم که شما را به سمت صحیح بکشانم اما شما به مسیر انقلاب نپیوستید.
لاریجانی ادامه داد: ایشان برای خود یک مسؤولیت می شناختند و اگر با گروه های ملی ارتباط داشتند برای انگیزه بود. همانطور که ایشان با نهضت آزادی ارتباط داشتند اما در قالب آن نمی گنجید و مانند شهید مطهری نقش تاثیرگذاری داشتند.
اندیشه روزنامه نگاری مرحوم طالقانی
حجة الاسلام رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی نیز از سخنرانان همایش نکوداشت یکصدمین سال تولد آیة ا... طالقانی بود. جعفریان ریشه های فکری و تأثیرهای همه جانبه مرحوم آیة ا... طالقانی را مورد بررسی قرار داد و گفت: آیة ا... طالقانی برآمده از چند جریان متفاوت با تجربه های مختلف است که همه آنها در شکل گیری شخصیت وی به ویژه در بعد هدایت و راهبردی مؤثر بوده و از وی شخصیتی همه جانبه در تأثیرگذاری روی دیگران استفاده کرده است.
وی افزود: مرحوم طالقانی تربیت شده یک خانواده روحانی با ویژگی های پس از مشروطه بود. پدر آقای طالقانی، مرحوم سید ابوالحسن طالقانی، شخصیتی است روحانی اما نوگرا که با ایجاد جلسات پاسخ به شبهات در تهران برابر بهائیت و مسیحیت و تجدد، می کوشید تا دین را زنده نگاه دارد. نشریه “ بلاغ» متعلق به مرحوم ابوالحسن بود و در آن به طرح مباحث دینی می پرداخت. در این محفل مرحوم شعرانی مباحثی را در رد شبهات مربوط به خاتمیت مطرح کرد که حاصل آن کتاب “ راه سعادت» شد. جعفریان به دوران طلبگی مرحوم طالقانی اشاره کرد وگفت: آن مرحوم در مدرسه رضویه و در مواجهه با جریانهای فکری جامعه آن ایام به نگارش در نشریات همت گماشت و تجربه ای که مرحوم طالقانی از این ماجرا داشت این بود که در اندیشه روزنامه نگاری افتاد.
رئیس کتابخانه مجلس ادامه داد: طالقانی در تهران، نه تنها در مکتب پدر، بلکه با آثار برخی از روحانیون روشنفکر دیگر که از عصر مشروطه باقی مانده اند ارتباط فکری داشت. نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر در بخش دیگری از سخنان خود به حضور آن مرحوم در عرصه های سیاسی اشاره کرد و افزود: آقای طالقانی، دست کم بخشی از وجودش، متعلق به جریان فدائیان اسلام است. اینکه بعدها آقای طالقانی ارادتش به فدائیان اسلام ثابت ماند و نواب صفوی را نه تنها در بازگشت از سفر مصر در فرودگاه استقبال کرد، بلکه در آغاز عصر وحشت پس از 28 مرداد به خانه راه داد ریشه در همین رفتارها دارد. وی در پایان به مسأله محبوبیت آن مرحوم در بین همه طیفهای سیاسی اشاره کرد و گفت: این امر در کنار اخلاق او، اخلاص و بویژه شجاعت وی شخصیتی محبوب به وی داده بود. او قدرت هضم رفتارهای مختلف را داشت و به دلیل آن که خود از روحانیت بود و در قم هم ریشه داشت، با نهضت روحانیت همراهی کرد. بدون شک او روی افراد نهضت هم برای همراهی با روحانیون در سالهای 43 - 41 تاثیر داشت.
پیشگام در وحدت حوزه و دانشگاه
دکتر غلامعلی حدادعادل، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، مرحوم آیة ا... طالقانی را یکی از مردان بزرگ تاریخ ایران دانست و گفت: مرحوم طالقانی برخاسته از دودمانی نجیب، منطقه ای عالم پرور و یک روحانی مجاهد، مبارز، روشنگر، سختکوش و انقلابی بود. نماینده مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اهمیت درک ظرف زمان در بررسی و تحلیل شخصیتهای تاریخی همچون مرحوم طالقانی، افزود: ارزیابی ما از آیة ا... طالقانی باید در فضای ایران پس از شهریور 1320 باشد و هر متفکری که بخواهد شخصیت طالقانی را بشناسد، باید دقیقا آن فضا را بشناسد و بفهمد. حدادعادل اضافه کرد: آیة ا... طالقانی اساس معرفی اسلام را قرآن و نهج البلاغه قرارداد و تاکید آن بزرگوار برتفسیر قرآن نیز از این جهت بود که معتقد بود اگر جوانان، اسلام را از زبان قرآن بشناسند و بفهمند در بسیاری از شبهات بیمه خواهند شد.
وی همچنین خاطر نشان کرد: مرحوم طالقانی، نهج البلاغه را سندی برای اسلام سیاسی، اجتماعی و اصیل می دانست. رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس آیة ا... طالقانی را در عرصه وحدت حوزه و دانشگاه پیشگام دانست و گفت: طالقانی در فکر صحیح وحدت حوزه و دانشگاه پیشگام بود و با درس خواندن در قم و سپس حضور در تهران آن هم در آن فضای خاص عملا ارتباط میان حوزه و دانشگاه را برقرار کرد و تحصیل کردگان را به مسجد هدایت کشاند.
سرمایه ایران اسلامی
احمد جلالی، رئیس سابق کتابخانه مجلس نیز از دیگر سخنرانان این همایش بود. وی با بیان اینکه بررسی شخصیت آیة ا... طالقانی در ظرف زمانی امروز اشتباه است، گفت: نباید شخصیتهای تاریخی را از زمانشان جدا کنیم و آنها را در زمان امروز بررسی نماییم و این کار یک اشتباه بزرگ است.
احمد جلالی که یکی از شاگردان طالقانی است افزود: آن مرحوم سرمایه ایران اسلامی و روحانیت است. ایشان به نام قرآن و اسلام یک عمر مبارزه کرد و فرق ایشان با دیگران که با نام قرآن مبارزه می کردند این بود که آیة ا... طالقانی به حضور در محضر خدا و پاسخگویی به ذات احدیت می اندیشید. جلالی گفت: آیة ا... طالقانی بدون توجه به اینکه چه موانعی بر سر راهش است به حرکت خود ادامه می داد. وی تأکید کرد: طالقانی بسیار تلاش می کرد بین جریانهای مبارز شکافی ایجاد نشود و سعی می کردند شیطنت ها را از بین ببرند ایشان همچنین برای وحدت بسیار تلاش نمودند.
گفتنی است در این همایش دکتر علی لاریجانی از کتاب تفسیر پرتویی از قرآن و تمبر منقش به تصویر آیة ا... طالقانی رونمایی کرد. در این مراسم برخی دیگر از شخصیتهای سیاسی حضور داشتند.