سناتور خدمتگزار انگلیس

جمال الدین امامی خویی تحکیم کننده حکومت شاه

جمال الدین امامی خویی فرزند حاج میرزا یحیی امام جمعه خوی‌، در سال 1281 شمسی در خوی به دنیا آمد. تحصیلاتش را در رشته حقوق در اروپا تکمیل نمود و در شهرهای بروکسل و پاریس به تحصیل پرداخت‌. پس از بازگشت به ایران به استخدام وزارت مالیه درآمد. مدتی رییس اداره اتومبیل و سپس رییس اداره باربری و بعد بازرس وزارتخانه مذکور شد. پس از شهریور 1320 به اتفاق تنی چند از جمله علی دشتی‌، فرج الله بهرامی و ابراهیم خواجه‌نوری‌، حزب عدالت را تأسیس کرد و ریاست کمیته آن را که تا 1334 فعالیت می‌کرد، عهده‌دار شد. در دوره 14 مجلس شورای ملی از خوی‌، ماکو و سلماس به نمایندگی انتخاب گردیده و در دوره 16 از تهران به مجلس راه یافت‌. وی که نماینده ای جنجالی و گستاخ بود، به همراه دیگر دوستان خود از جمله سید کاظم جلیلی یزدی نماینده مردم یزد و حسام دولت آبادی جزو کارگردانهای اصلی اکثریت در مجلس بودند. در سال 1325 مدتی به امر قوام السلطنه بازداشت و زندانی و پس از چند ماه آزاد شد. وی در کابینه هژیر و ساعد وزیر مشاور بود. پس از کودتای 28 مرداد 1332 در دوره دوم مجلس سنا (1332 تا 1336 ش‌) از تهران حضور داشت‌. او که از طرفداران پر و پا قرص انگلیس محسوب می‌شد، در اواخر حکومت رزم آرا از طرف شاه مأمور مذاکره با دکتر مصدق برای قبول مسوولیت نخست وزیری گردید، اما پس از تشکیل دولت مصدق به همراه سید ضیا در رأس مخالفان او در مجلس قرار گرفت و نقش مهمی در سقوط دولت وی ایفا نمود به همین خاطر پس از کودتای 28 مرداد 1332 جزو نزدیکان و محارم شاه شد و در دوره دوم مجلس سنا (1332 تا 1336) از تهران انتخاب شد. وی از بهمن 1338 تا اردیبهشت 1343 سفارت ایران در ایتالیا را عهده‌دار بود. جمال الدین امامی خویی در سال 1345 در پاریس درگذشت‌.