بازخوانی فاجعه شیمیایی سردشت

روز 7 تیر 1366 نیروی هوایی عراق چهار نقطه پرازدحام شهر سردشت (از توابع استان آذربایجان غربی) را هدف بمباران شیمیایی قرار داد. در این حمله 130 نفر از ساکنان غیرنظامی شهر کشته و 8000 تن دیگر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند.
بمباران شیمیایی شهر سردشت نقطه عطفی در حملات شیمیایی عراق بود که متاسفانه هیچ تاثیری بر افکار مردم دنیا نداشت و حتی در داخل نیز مردم اهمیت آنرا بدرستی درک نکردند.
در ساعت 16:30 روز یکشنبه هفتم تیر ماه 1366 چند فروند هواپیمای عراقی سکوت شهر کوچک سردشت در غرب کشور را شکستند و 7 بمب خردل در نقاط مختلف شهر انداختند که 2 بمب در بازار شهر و 2 بمب دیگر در منطقه مسکونی افتاد .
3 بمب دیگر در باغهای مجاور شهر افتاد . به علت شرایط جوی مناسب از نظر درجه حرارت و جریان ملایم هوا ،آلودگی بتدریج تاکیلومتر ها دورتر از کانون های انفجار گسترش یافت و بوع نامطبوع خردل که مشابه بوی سیر و گوگرد میباشد از فاصله دور استشمام می شد. متاسفانه بیمارستان و نقاهتگاه شهر نیز در مسیر جریان هوای آلوده قرار گرفته و برخی از پزشکان و پرستاران پس از چند ساعت به دلیل آلوده شدن ،مجبور به ترک آنجا شدند. برق و مخابرات قطع و کلیه فعالیت های خدماتی شهر فلج شده بود زیرا اکثر کاکنان محلی مصدوم شده بودند. کادر پزشکی بهداری سپاه با کمک نیروهای محلی توانستند از دو حمام شهر به عنوان دو ایستگاه رفع آلودگی جهت زنها و مردها استفاده کنند . ماشینهای آتش نشانی نیز مسئولیت تدارک آب حمام های شهر را عهده دار بودند. سالن ورزشی شهر به عنوان یک نقاهتگاه 150 تخته مورد استفاده قرار گرفت . با توجه به ماهیت اثر گاز خردل (برخلاف گاز اعصاب که ناگهان همه بیماران در همان ساعت اول مراجعه می کنند )ساعت ساعت بر تعداد مصدومین افزوده می شد. در نقاهتگاه درمان های اولیه انجام گرفته و مصدومین پس از پایدارشدن نسبی علائم حیاتی به شهر های دیگر اعزام می شدند.
آلودگی مواد غذایی ،میوه جات ،سبزیجات ،مزارع و آبها و حتی حیوانات باعث برخی مسمومیت های گوارشی شده بود. گله های گاو و گوسفند که تنها سرمایه برخی از خانواده ها بود از بین رفته بودند و محصول برخی مزارع آلوده و غیر قابل استفاده بود.
یک روز پس از حادثه ،مصدومین بدحال با چندین پرواز از ارومیه و تبریز به تهران منتقل شدند. صحنه بسیار ناراحت کننده ای در فرودگاه تهران وجود داشت که تحمل آن برای خلبانان و خدمه هواپیماهای نظامی نیز دشوار بود. کودکانی در سنین مختلف با چشمهای ورم کرده به سختی ناله می کردند و سعی داشتند از مادران خود دور نیافتند. تعداد زیادی از مصدومین بد حال به بیمارستان بقیت اله (عج) منتقل شدند .برخی کودکان در حال اغماء بودند.
چگونگی این حادثه و آمار مصدومین و شهدا طی گزارش های متعددی به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل رسید اما متاسفانه هیچ هیئت کارشناسی برای بررسی حادثه اعزام نشد.حتی در یکی از گزارشها ، تصاویر متعددی از مصدومین شیمیایی سردشت نیز ضمیمه شد.
آمار زمان حادثه
از شهر 12000 نفری سردشت طبق آمارهای رسمی 8025 نفر مصدوم شدند که این آمار شامل مصدومین خفیف نیز می شد. حداقل 4500 نفر از مصدومین نیاز به درمان داشتند.3000 نفر آنها در شهر سردشت به صورت سرپایی درمان شده و سپس در روستاهای مجاور مدتی را سپری کردند تا آلودگی شهر کاملا" مرتفع گشت . مابقی مصدومین که 1500 نفر می شدند در حال وخیم تری بوده و نیاز به بیمارستان داشتند و لذا به خارج از سردشت اعزام شدند . 600 نفر از این گروه 1500 نفری به تهران و مابقی به چند شهر شمال غربی کشور اعزام شدند . تعدادی از هموطنان شهید شدند و و بسیاری هفته های زیادی را در بیمارستان گذراندند و اکنون نیز از عوارض شدید ریوی و چشمی و پوستی رنج می برند. کل آمار شهدا 130 نفر بود که 20 نفرآنها در سردشت در همان دقایق و ساعات نخستین پس از بمباران شهید شدند ،10 نفردر حین انتقال از سردشت به شهادت رسیدند و 100 نفر طی مدت 7-30 روز پس از حادثه بتدریج در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستان های مختلف کشور به شهادت رسیدند.