وضعیت «بسیار خطرناک» برای تخت جمشید!
به دنبال رویدادِ پدیده فرونشست و شکاف در زمین در نزدیکیِ مجموعه جهانی تخت‌جمشید، «دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران» در نامه‌ای هشدار آمیز به سیدمحمدعلی افشانی، استاندار فارس خواهان ابطال مجوز حفر چاه در حریم تخت‌جمشید شد.
در این نامه آمده است: «خبر پدیده فرونشست و شکاف در زمین در نزدیکیِ مهم‌ترین مجموعه تاریخی کشورمان، تخت‌جمشید و هم‌چنین اثر ارزشمند نقش‌رستم را با تأسف از سال‌ها بی‌توجهی همه شنیدیم؛ چرا که به‌گفته مدیر داخلی مجموعه جهانی تخت‌جمشید نخستین ترک‌ها و فرونشست زمین‌ها در پیرامون و حریم این دو مجموعه از حدود هشت سال پیش دیده شده است.
کارشناسان متفق‌القول می‌گویند حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت و کاهش بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، در کنار کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی و اصرار بر گسترش کشاورزی سنتی، باعث این رویداد تلخ بوده، اصراری که سبب شده است عمق چاه‌ها در این منطقه که تا یکی دو دهه پیش شش متر بود، اکنون به عدد فاجعه‌بار 290 متر رسیده باشد!»
در این نامه که رونوشت آن به عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور و مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فرستاده شده، آمده است: «آن‌گونه که دوستداران محلی میراث فرهنگی می‌گویند، چاه‌ها حتی حریم‌های درجه‌ی یک و دو تخت‌جمشید را نشانه رفته‌اند. این در حالی است که یکی از قوانین یونسکو برای ثبت جهانی آثار در فهرست خود «حفظ حریم آثار» است.
هم‌چنین قوانین ملی و بین‌المللی کاملاً روشن هرگونه دخل و تصرف در حریم‌های آثار، به‌ویژه حریم‌های درجه یک و دو را ممنوع اعلام کرده است. استادان دانشگاه شیراز وضعیت سایت جهانی تخت جمشید را «بسیار خطرناک» توصیف می‌کنند. چند سال پیش شکاف‌ها تنها در قسمت شرقی به وجود آمد اما در این مدت خیز آنها بیشتر شده و در شرق، غرب و جنوب تخت‌جمشید نیز دیده می‌شود. پدیده‌ی فرونشست زمین و فروچاله‌ها پدیده‌های طبیعی هستند که به‌تدریج و در بلندمدت در طبیعت ایجاد می‌شوند و خطرهای فراوانی را به دنبال دارند و در دشت تخت‌جمشید به دلیل خشکسالی و برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبیِ زیرزمینی ایجاد شده است.
در بخش پایانی این نامه که توسط علی‌رضا افشاری، دبیر دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران امضاء شده، آمده است: «نابودی مهم‌ترین اثر تاریخی و تمدنی ما، آن‌هم در هنگامه‌ای که نبرد امروزِ ما همان‌طور که گفته شده نبردی نرم و هویتی است، آن‌هم به بهانه تولید چند تُن صیفی‌جات واقعاً امری خردستیزانه است. از این رو، از شما مدیر گرامی خواهش می‌کنیم همه مجوزهای حفر چاه‌ها، نه تنها در حریم‌های یادشده بلکه حتی در حریم درجه 3 تخت‌جمشید، را به دلیل وضعیت فوق‌العاده پیش‌آمده باطل کنید، به‌ویژه آن‌که در کمال ناباوری شاهد آن هستیم که در همین یکی دو هفته دست‌کم چهار چاه در فاصله‌ای بسیار اندکی از تخت‌جمشید در حال حفر هستند!»
تابناک
نظرات