هشدار ساواک درباره افزایش تعداد طلاب حوزه علمیه قم

تاریخ سند: ۷ اردیبهشت ۱۳۵۶

خیلی محرمانه

از: ۳۱۲

تاریخ: ۳۶/۲/۷[۲۵]

محترماً به استحضار می‌رساند:

۱- گزارشات واصله از سازمان اطلاعات و امنیت قم حاکیست:

الف- روز ۳۶/۱/۲۴[۲۵] شیخ عباس محقق، داماد آیت‌الله گلپایگانی، اظهار داشته که برادرم (سیدمحمدباقر ابطحی) منزل سید احمد طباطبایی و خانه‌های همجوار آن را از قرار متری ۲۵۰۰۰ ریال خریداری کرده و قرار است ساختمان‌های موجود را خراب کرده و مدرسه علمیه بسازد. منبعی که در این زمینه کسب خبر نموده در پاسخ گفته است: این زمینی که شما می‌گویید تقریباً ۱۵۰۰ متر است و با هزینه ساختمان حدود ۲۰۰ میلیون ریال خرج دارد که یک مدرسه علمیه ساخته شود. یک طلبه به مثل ابطحی قادر به انجام چنین کاری نیست و یقیناً پولش را گلپایگانی داده و ابطحی متصدی امر می‌باشد. که مخاطب در این‌باره سکوت کرده و چیزی اظهار ننموده است. سازمان اطلاعات و امنیت قم اضافه نموده که آیات‌الله گلپایگانی و شریعتمداری مدتی است در مورد خرید زمین و ساختن مدرسه علمیه به خصوص منازل اطراف منزل خودشان با هم رقابت دارند و این موضوع مؤید وضع مادی بسیار عالی نامبردگان است. ضمناً امکاناتی که مرتباً از ناحیه آیات به خصوص این دو نفر در شهرستان قم برای طلاب فراهم می‌گردد، باعث روی آوردن جوانان مملکت به شغل آخوندی شده است و در حال حاضر طبق برآوردی که شده بیش از ۱۷ هزار طلبه در قم سکونت دارند، و چنانچه به نحو مقتضی از نفوذ بیشتر طلاب جلوگیری نشود، دیری نخواهد گذشت که اجتماع بیش از حد آنان موجبات گرفتاری را فراهم خواهد کرد.

ملاحظات ۳۱۲: موضوع ازدیاد بی‌رویه[!] طلاب علوم دینی در شهر قم که مآلاً در تحکیم موقعیت و نفوذ جامعه روحانیت تأثیر دارد، در چند سال اخیر همواره مورد توجه بوده و در دفعات متوالی خاطر عالی از جریان مستحضر شده است و در اجرای اوامر نیز، علل و جهات این افزایش بررسی و نتیجه آن نیز به نخست‌وزیری اعلام شده است، ولی نتیجه اقدامات مرجع مذکور روشن نشده است. تعداد طلاب علوم دینی در سال ۲۵۳۳[=۱۳۵۳] حدود ۱۴ هزار نفر بوده که رقم ۱۷ هزار نفر بعد از گذشت قریب دو سال حائز اهمیت به نظر می‌رسد و افزایش سالانه حدود ۱۵ درصد را نشان می‌دهد که ادامه این افزایش در سال‌های آینده می‌تواند مشکلات غیرقابل پیش‌بینی از نقطه نظر امنیتی[!] در حوزه علمیه قم به وجود آورد.