اولین‌های جماعت بنی هدل
اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در شهر رشت به کار گرفته شد، اما به مرور زمان و با توجه به میزان کرایه، سودآوری و زیرساخت‌های حمل و نقل توجیه اقتصادی آن رد شد و به همین دلیل اتوبوس به کار گرفته شده به یکی از تجار ایرانی به نام (معین‌التجار) فروخته شد. او نیز پس از انقلاب مشروطه اتوبوس خود را به تهران آورد و با کرایه هر نفر سه شاهی مشغول به فعالیت شد که به مرور زمان تقاضا برای استفاده از این خودرو بیشتر از قبل شد و پس از چند سال با ورود چند اتوبوس توسط تجار مختلف به شهر رونق زیادی در جابه‌جایی مسافر شکل گرفت، اما اغلب اتوبوس‌های شاغل با توجه به مسافت طی‌شده از اروپا تا مقصد به کارگیری در ایران، بعد مسافت و زمان حمل مستهلک بودند و هزینه حمل و نقل بالایی را طلب می‌کردند که در نهایت باعث پایه‌گذاری صنعت اتومبیل‌سازی در ایران شد. بر این اساس، اولین اتوبوس‌های مونتاژ شده در سال ۱۲۹۰ شمسی وارد تهران شد که حدود ۵ درصد جابه‌جایی مسافران آن زمان بهوسیله پنج دستگاه اتوبوس انجام میشد.
در زمـــــان صدارت وثوق‌الدوله در سال ۱۲۹۸ با توجه به افزایش نارضایتی مردم از نحوه جابه‌جایی مسافر، دولتمردان بر آن شدند با ایجاد یک اداره به سازماندهی و نظم‌بخشیدن به حمل و نقل شهری بپردازند که پس از مدتی بحث و تفحص این اداره در بلدیه (شهرداری) پایه‌گذاری شد. شهرداری موظف شد قوانینی وضع کند تا تسهیلات لازم را برای مسافران ایجاد کند که این قوانین شامل میزان کرایه، زمان کار ناوگان، تثبیت خطوط و آیین‌نامه انضباطی بود. در اولین گام، شهرداری تمام اتوبوس‌ها را موظف به دریافت پلاک شناسایی خودرو کرد و در زمان کریم آقا بوذرجمهری، جهت کنترل خطوط هر خط دارای ناظری شد تا بر رعایت ناوگان خطوط نظارت کند. در شهریور ۱۳۲۰ نیز تعداد صد دستگاه اتوبوس در تهران کار می‌کردند که حدود ۹۰ دستگاه آن بنز بود. در همین سال اتوبوس‌های «زایس» روسی وارد ایران شد و در سال ۱۳۳۱ دولت آقای سهیلی اجازه فعالیت شرکت‌های خصوصی حمل و نقل را صادر کرد.
*اولین زن راننده تاکسی در ایران
اولین تاکسی‌ها را یک زن به نام خانم فخرالدوله (مادر دکتر علی امینی) در سال 1325 هجری شمسی به ایران آورد و اولین زن راننده تاکسی در ایران در بهار 1347 هجری شمسی در تهران به نام نرجس معرفت‌خواه پنجاه ساله معرفی شد و سه ماه بعد آغاز به کار کرد.
*اولین ایرانی که گواهینامه گرفت
سیداحمد میرسپاسی یا احمد لیستر، اولین ایرانی بود که گواهینامه گرفت. وی راننده حسن وثوق‌الدوله، نخست‌وزیر وقت بود و بعدها راننده ویژه احمدشاه شد. میرسپاسی چند بار در سفر اروپا، شاه جوان را همراهی کرد و با توجه به این‌که اطلاعات خوبی در مورد تعمیر ماشین داشت، با روسای چندین کمپانی سازنده اتومبیل آشنا شد و با توجه به نفوذی که داشت تسهیلاتی را برای ورود آنان به ایران فراهم کرد و از این طریق ثروتی را به هم زد. وی در دوره قدرت رضاشاه هم طرف اعتماد دربار بود و از سوی وی به عنوان مباشر کل تسلیحات قشون انتخاب شد.
*اولین شوفر
اولین شوفر ایران یک فرانسوی بود که با حقوق ماهانه 700 فرانک به استخدام مظفرالدین شاه درآمد. لفظ شوفر با ورود اتومبیل به ایران شناخته شد و به کسی اطلاق میشد که قادر به راندن اتومبیل باشد.
*اولین زنی که گواهینامه رانندگی گرفت
اولین زنی که در ایران گواهینامه رانندگی گرفت، شوکت‌الملوک جهانبانی بود. وی گواهینامه خود را سال 1319 هجری شمسی دریافت کرد. جهانبانی یکی از نوادگان فتحعلی شاه قاجار بود و در امور سیاسی نیز فعالیت داشت و در سال 1342 از طرف حزب ایران نوین کاندیدای نمایندگی مجلس شورای ملی از تهران شد و به مجلس راه یافت و در دورههای بیست و دوم و بیست و سوم هم نماینده مجلس شورا و در سال 54 به عنوان سناتور دوره هفتم مجلس سنا انتخاب شد.
*اولین اتوبان
نخستین کلنگ اولین اتوبان ایران (کرج به تهران) بیستم فروردین 1342 هجری شمسی به زمین زده شد.
*اولین اتومبیل بارکش (کامیون)
اولین اتومبیل بارکش استاندارد (کامیون جدید)، کامیون لیلاند زنجیری نام داشت که یکی از اولین گاراژداران ایران به کشور وارد کرد.
*اولین راه شوسه
زمان آغاز احداث راه‌های شوسه برای حمل و نقل وسایل نقلیه را باید از سال 1301 خورشیدی دانست. از این سال به بعد مهندسان و متخصصان راهسازی به کار دعوت شدند و ساختن راه‌های عمده کشور آغاز شد. در این دوران، عمده برنامه‌های دولت در بخش راهسازی در راه‌های بندر انزلی، قزوین، همدان، کرمانشاه و قصرشیرین متمرکز شده بود. در همین حال، راه‌هایی همچون راه‌های قزوین، تهران، قم، اراک و راه شیراز به بوشهر و همچنین راه جلفا و تبریز در این سال‌ها تعمیر و در برخی موارد تعریض شد.
عملیات عمرانی برای تعمیر این راه‌ها به طور عمده شامل شن‌ریزی و تسطیح جاده، کنترل شهرها، تعمیر پل‌ها و آب‌نماها بوده و بودجه‌ای که در آن سال‌ها در این بخش صرف شده نزدیک به هشت میلیون ریال بوده است.
تا سال 1300 خورشیدی طول راه‌های شنی و خاکی کشور 3900 کیلومتر بود که شرق و غرب و شمال و جنوب را به هم متصل می‌کرد و بقیه راه‌ها به اصطلاح «مالرو» بود. بعدها و تا سال 1320 خورشیدی طول راه‌های شوسه ایران به 24 هزار کیلومتر رسید که فقط 50 کیلومتر آن آسفالته بود.
*اولین خط شرکت واحد اتوبوسرانی تهران
در سال 1331 جهت ساماندهی وضعیت ناوگان اتوبوسرانی، قانون تاسیس شرکت واحد اتوبوسرانی با سرمایه 300 میلیون ریال مصوب شد. سازماندهی و افزایش ناوگان بعد از تصویب توسط شرکت واحد شروع و بعد از مدتی اتوبوس‌های قدیمی از سطح شهر جمع‌آوری و جایگزین آن اتوبوس‌های جدید و همشکل شد.
اولین خط اتوبوسرانی تهران چهاردهم تیر 1335 با 80 دستگاه اتوبوس در مسیر بازار تا میدان امام حسین (ع) در حضور نمایندگان مجلس شورای ملی وقت و تعدادی از وزرا افتتاح گردید و تا مهر ماه سه خط دیگر نیز در سطح شهر آغاز به کار نمود و سال اول فعالیت شرکت واحد با تعداد 173 اتوبوس و پنج خط به پایان رسید. در سال 1338 اولین اتوبوس دوطبقه در ایران مونتاژ گردید و به ناوگان عمومی پیوست.
*اولین پلاک‌های وسایل نقلیه
در دوران صدارت وثوق‌الدوله (1298) به اتوبوس‌ها و گاری‌ها پلاک‌هایی چسبانده شد و هریک از آنها دارای شماره‌ای شد که اداره بلدیه (شهرداری) روی آن چسبانده بود.
*اولین طرح ترافیک
در سال 1282 هجری قمری با منع ورود چهارپایان باربر به محوطه میدان ارک (باغ گلشن) نخستین طرح ترافیک به اجرا درآمد.
مشرق
نظرات