استقبال از پرواز انقلا‌ب


حجت الله کریمی
1771 بازدید


بی‌شک بازگشت امام خمینی(ره) در 12 بهمن سال 1357 به ایران پس از سال‌ها دوری، آن هم به عنوان رهبر نهضت عظیم اسلامی و استقبال با شکوه و بی‌نظیر مردم یکی از مهمترین رخدادهای نه تنها ایران که از حوادث مهم تاریخ جهان به شمار می‌رود. رخدادی که نقطه عزیمت انقلاب اسلامی محسوب می‌شود. اما نکته‌ اساسی که در ارتباط با بازگشت امام وجود دارد این است که این بازگشت تاریخی به آسانی ممکن نبود، سفر امام از پاریس به تهران (پرواز انقلاب) از حساسیت بسیار بالایی برخوردار بود. دغدغه‌های فراوانی در انجام سفر از آغاز تا زمانی که هواپیمای 747 ایرفرانس در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست وجود داشت. این سفر از احتمال بروز خطرات و وارد آمدن لطمات جبران ناپذیری برخوردار بود.
زیرا از یک طرف امام خمینی(ره)، رهبر بلامنازع انقلاب اسلامی تصمیم قاطع خود را مبنی بر بازگشت به ایران اتخاذ کرده بودند. در حالی که اجرایی نمودن این تصمیم در آن اوضاع و احوال حساس امری خطیر بود. از طرف دیگر دولت بختیار در ابتدا به شدت با بازگشت امام مخالفت می‌کرد و تمامی تلاش‌های خود را در راستای ممانعت از ورود امام به کار گرفته بود. اما گذشته از اینها مسائل دیگری نیز در ارتباط با سفر امام مطرح بود توضیح اینکه حتی موافقت دولت بختیار و رفع موانع موجود موضوع چگونگی انجام سفر و کیفیت ورود ایشان به تهران با توجه به اوضاع بحرانی آن روز ایران از حساسیت و پیچیدگی مضاعفی برخوردار بود و نیاز به انجام یک برنامه‌ریزی دقیق داشت. زیرا مهمترین شخصیت انقلاب اسلامی پس از سال‌ها تبعید و دوری از وطن وارد کشوری شد و می‌بایست استقبالی در خور از ایشان به عمل آید. در عین حال در میان آن استقبال که بی‌شک با حضور میلیونی مردم مشتاق مواجه می‌شد حفظ نظم، امنیت و از همه مهمتر حفظ جان امام کاری سخت و وظیفه‌ای حساس بود. اما تمامی این حساسیت‌ها و احتمالات در پی تلاش بی‌دریغ گروهی به نام کمیته استقبال با کمال مطلوب انجام یافت و امام خمینی در بی‌نظیر‌ترین استقبال تاریخی با صحت و سلامت وارد ایران شده در کشور استقرار یافتند. ذیلا به ارائه شرحی مختصر از اقدامات تلاش‌ها و فعالیت‌های «کمیته استقبال» خواهیم پرداخت.
کمیته استقبال از امام خمینی(ره) به صلاحدید شورای انقلاب و از میان گروه‌های مختلف فعال در انقلاب تشکیل شد مسئولین اصلی این کمیته نه نفر از طیف‌های مختلف سیاسی بودند. از میان روحانیت مبارز شهید مطهری، شهید مفتح و شهید فضل‌الله محلاتی در آن عضویت داشتند. در کمیته مذکور هر یک از افراد، با توجه به تخصص، توانایی و تجربه خود وظیفه و مسئولیت خاصی را عهده‌دار شده بودند. وظایف پیش‌بینی شده کمیته عبارت بودند از:
1- آماده نمودن شرایط و زمینه برای اینکه امام بتوانند حکومت تشکیل دهند.
2- آموزش افراد برای حفظ نظم و امنیت و حفاظت از امام از زمان ورود ایشان به ایران
3- مشخص نمودن تاریخ دقیق ورود امام به ایران و هماهنگی با ایشان‌.
پس از تشکیل جلسه شهید مطهری به عنوان رئیس جلسات انتخاب شدند. در اولین جلسات موضوع مشخص نمودن مکانی که می‌بایست امام پس از ورود به تهران در آنجا استقرار پیدا کنند مطرح شد، خود ایشان از پاریس پیغام داده بودند که در پایین شهر تهران و در مکانی که متعلق به شخص خاصی نباشد، برایشان محلی را تهیه کنند. هیئتی که کمیته مامور انجام این کار نموده‌ بود اکثر مساجد بزرگ تهران و چندین باغ را مورد بازدید قرار دادند. سرانجام دو جلسه با حضور شهید بهشتی، آقای هاشمی رفسنجانی و چند تن دیگر مدرسه رفاه محل مناسبی تشخیص داده شد. مدرسه رفاه از آن جهت که بعد از تبعید امام در همان سال‌های تبعید، با اجازه ایشان از محل وجوهات شرعیه ساخته شده بود مورد تائید قرار گرفت و شورای انقلاب نیز آن را تصویب کرده و به پاریس اطلاع دادند و مورد پسند امام نیز قرار گرفت. پس از انتخاب مدرسه رفاه آن مکان به محل ستاد کمیته استقبال تبدیل شد.
پس از انتخاب محلی مناسب برای استقرار امام مسئله مهمی که مورد توجه و پیگیری کمیته استقبال قرار گرفت، تشکیل نیرویی با عنوان انتظامات برای تامین و برقراری امنیت و نظم در زمان ورود و استقرار امام بود. به گفته شهید محلاتی:
«قرار بر این شد که روحانیت مبارزی که صد در صد مورد اعتمادند، در مساجدشان افراد را برای انتظامات شناسایی کنند.»  ایشان اضافه می‌کند:
«در طول مدتی که من (شهید محلاتی) در کمیته استقبال بودم شصت ‌و پنج هزار نفر را مسئول انتظامات برای ورود امام کردیم.»
اما بسیج نیروها به خودی خود کفایت نمی‌کرد بلکه نیروهای شناسایی شده می‌بایستی آموزش مناسبی می‌دیدند. مسئولیت آموزشی افرادی را که به عنوان انتظامات تعیین شده بودند به علی‌اکبر براتی و شهید محمد بروجردی سپرده شد. حسینیه انصار برای آموزش در نظر گرفته شد که در آنجا شهید عراقی نیز فعالانه در جلسات آموزش شرکت کرده و نیروهای جذب شده را برای انجام وظیفه‌ای حساس تحت آموزش قرار دادند.
مراحل انجام این ماموریت به این ترتیب بود که ابتدا به نیروهایی که تحت اختیار آموزش دهندگان قرار می‌گرفتند، آموزش نظامی داده می‌شد پس از آن افراد آموزش دیده را در قالب گروه‌های منظم سازماندهی می‌کردند و سرانجام آنها را در مکان‌های حساس مستقر می‌ساختند. پس از مدتی گروه مذکور توانست 75 هزار نفر را سازماندهی نماید.
برای هر یک از نیروهای انتظامات بازوبندی به عنوان معرفی تهیه شده بود. شب قبل از ورود امام مسئولین متوجه لو رفتن آرم مذکور شدند‌. در واقع رژیم برای ایجاد اخلال و برهم زدن آرامش و امنیت در زمان ورود امام اقدام به جعل تعدادی بازوبند نموده بود. اما با آگاهی به موقع مسئولین مربوطه چند ساعت قبل از ورود امام آرم بازوبندها تغییر پیدا کرد و نقشه دولت خنثی گردید.
از دیگر بخش‌ها و زیرمجموعه‌های کمیته کمیته تبلیغاتی بود که از دو بخش تشکیل می‌شد، یکی بخش رسانه‌های گروهی و تبلیغات داخلی و یکی هم بخش خبرنگاران خارجی، در بخش خبرنگاران خارجی کسانی بودند که به زبان انگلیسی تسلط داشتند و از سابقه فعالیت‌های سیاسی و تشکیلاتی خوبی برخوردار بودند. مرکز این ستاد هم در مدرسه رفاه قرار داشت.
گروه دیگر گروه تدارکات که از لحاظ حجم کاری، وظیفه بسیار سنگینی را برعهده داشت. این بخش به عهده شهید رجایی، مرتضی کتیرایی، خوشنویسان و شهید اسلامی قرار داده شده بود. یکی از مهمترین وظایف کمیته تهیه وسیله‌ای برای انتقال حضرت امام از فرودگاه مهرآباد به بهشت زهرا‌(س) و سپس به مدرسه رفاه بود. تصمیم گرفته شد که امام در ماشینی که نسبتا بلند باشد و ضد گلوله هم باشد. از فرودگاه به بهشت زهرا ‌(س) انتقال داده شوند. برای این منظور ماشین بلیزری که متعلق به حاج‌علی مجمع الصنایع بود اجاره شد. اما علی‌رغم تلاش‌های فراوانی برای ارتقاء ضریب امنیتی اتومبیل، به دلیل تعطیلی کارخانه‌ها دست‌اندرکاران موفق به این کار نشدندو به گفته شاهدان عینی اتومبیلی که برای این منظور مورد استفاده قرار گرفت هیچ امنیتی را تضمین نمی‌کرد. زمانی که این موضوع به شهید مطهری (رئیس کمیته استقبال) اطلاع داده شده ایشان گفتند:
 «حالا که کاری نمی‌توانیم انجام دهیم ما که از اول به خدا توکل کردیم این یکی را هم به خدا توکل می‌کنیم.»‌
از دیگر وظایف کمیته استقبال، تامین امکانات و تجهیزات صوتی و مخابراتی بود که تدارک این وسایل و تجهیز مناسب مکانی که قرار بود حضرت امام در آنجا سخنرانی کنند. با توجه به ازدحام بسیار بالای مردم ضرورت و اهمیت فراوانی داشت. مسئولیت این کار به مرتضی الویری سپرده شد، وی با همکاری تعدادی از کارکنان سابق رادیو و تلویزیون ملی ایران، این مهم را انجام داد.
کمیته استقبال از آنچنان اهمیت و شهرتی برخوردار شده بود که حتی سران رژیم علی‌الخصوص فرماندهان ارتش به کارآمدی آن اعتراف داشتند و حتی پذیرفتند که سپهبد امیرحسین ربیعی، فرمانده ارشد نیروی هوایی ارتش زیر دست مسئولین کمیته استقبال با آنان همکاری نماید.
واقعیت این بود که رژیم در مقابل فعالیت‌های دقیق و منظم کمیته استقبال سردرگم شده بود و برای اتخاذ تصمیمی مناسب شک و تردیدهای فراوانی داشت. زیرا اگر کمیته در برگزاری بی‌عیب و نقص مراسم موفق عمل می‌کرد این امر بدان معنا بود که اختیار کنترل اوضاع کشور را از دست دولت و ارتش خارج شده است و اگر در آن میان خللی ایجاد می‌شد و آسیبی به امام می‌رسید در انظار و افکار عمومی و مردم توطئه‌ای نابخشودنی از سوی رژیم تلقی می‌شد که عواقب وخیمی به دنبال می‌داشت.
به هر حال با تلاش بی وقفه و بی‌دریغ کمیته استقبال و توفیقات الهی «پرواز انقلاب» صبح روز 12 بهمن 1357 در کمال صحت و آرامش و اطمینان به زمین نشست و رهبر کبیر انقلاب در میان با شکوه ‌ترین و بی‌نظیرترین استقبال تاریخی از فرودگاه عازم بهشت زهرا ‌(س) گردید و در آنجا «دولت تعیین کرده» و «مشت آهنین بر دهان رژیم و دولت غیر قانونی کوبید.»


روزنامه رسالت ۱۳۸۷/۱۱/۱۲