صدور گذرنامه

درباره : شیخ مرتضى مطهرى فرزند شیخ حسین

از : 312

محترما به استحضار مى‏رساند:

منظور: صلاحیت نامبرده بالا جهت صدور گذرنامه به مقصد مصر، سوریه، اردن، الجزایر، عربستان سعودى، تونس، مراکش و عراق براى بازدید کتابخانه‏ها و مؤسسات علمى استعلام شده است.1

سابقه:

برابر سوابق موجود مشارالیه یکى از روحانیون افراطى و طرفدار جمعیت به اصطلاح نهضت آزادى مى‏باشد که در جریان پانزده خرداد 42 به اتهام اقدام علیه امنیت کشور دستگیر و به مدت 40 روز بازداشت بوده است. یاد شده فوق از آن پس همواره در صدد بوده که در فرصتهاى مقتضى اقداماتى را علیه امنیت کشور دنبال نماید. شخص مورد بحث از سال 42 تاکنون متناوبا در جلسات مذهبى مختلف در تهران و شهرستانها مطالب تحریک‏آمیز و گمراه کننده و اهانت‏آمیزى در لفاف مسائل مذهبى و تاریخ اسلام بیان کرده و مى‏نماید. از جمله اقدامات مشارالیه آن است که در سال 49 فعالیت دامنه‏دارى را آغاز نموده تا ضمن افتتاح یک حساب بانکى و به دنبال تبلیغات مفصل در بالاى منبر، از بین عناصر متعصب مذهبى وجوهى را جهت کمک به فلسطینیها جمع‏آورى کند که مراتب به عرض رسید و مدیریت وقت اداره کل سوم ضمن صدور اوامرى در زمینه جلوگیرى از جمع‏آورى چنین وجوهى و مراقبت از اعمال و رفتار مشارالیه مقرر فرمودند «صلاحیت استادى ندارد، به اداره کل چهارم منعکس گردد» که به همین نحو عمل شد.

در تاریخ 12/12/49 گزارشى حاکى از مخالفت یاد شده و یکى از همفکرانش با رژیم به عرض رسید و تیمسار ریاست معظم ساواک اوامرى بشرح زیر صادر فرمودند:

«این دو نفر را باید همیشه مراقبت نمایند. عناصرى غیر صالح و همیشه در جبهه منحرفین قرار گرفته‏اند» و برابر اوامر با آنان رفتار مى‏شود. نامبرده بالا در جلسات حسینیه ارشاد شرکت و سخنرانیهائى مى‏نموده و در سخنرانیهاى خود با زیرکى خاص موضوعات گمراه کننده‏اى را عنوان مى‏کرده است مشارالیه تاکنون به عناوین مختلف در سخنرانیهاى خود مطالب خلاف مصالح مملکتى بیان نموده است.

گردش کار:

در تاریخ 28/3/54 با ادامه خدمت نامبرده بالا در دانشگاه تهران که رئیس دپارتمان فلسفه دانشکده الهیات و معارف اسلامى بوده مخالفت شده است ضمنا شخص مورد بحث در تاریخ 29/3/54 ممنوع‏المنبر گردیده است.

نظریه :

با عرض مراتب فوق و با توجه به طرز تفکر و افکار نامبرده بالا که در مواقع مقتضى مبادرت به ابراز مطالب خلاف مصالح مملکتى مى‏نماید مسلما در خارج از کشور با افراد منحرف و مخالف تماس خواهد گرفت لذا صدور گذرنامه جهت شخص مورد بحث به مصلحت نمى‏باشد. مستدعى است در صورت تصویب اجازه فرمایند با صدور گذرنامه وى مخالفت گردد. موکول به رأى عالیست.

کارمند اقدام.

رئیس دایره اقدام. خواجه‏لو 14/10/54

رئیس بخش 312. دبیرى 14/10/54

رئیس اداره یکم عملیات و بررسى . عطارپور 15/10/54 طبق نظریه اقدام شود. 17/10/54



1ـ شهید مطهرى در تاریخ 17/9/1353 تقاضاى یک سال استفاده از فرصت مطالعاتى نمود که در این مدت جهت بازدید از کتابخانه‏هاى خارج کشور، به کشورهاى مصر، سوریه، لبنان، اردن، تونس، مراکش و الجزایر و عربستان سعودى مسافرت کند.

پس از بررسیهاى معموله در تاریخ 28/2/1354 با تقاضاى مسافرت شهید مطهرى به کشورهاى: تونس. مراکش. الجزایر. عربستان سعودى و لبنان موافقت و کشورهاى مصر. سوریه و اردن حذف گردید. و پس از دستور ساواک از اصل مسافرت جلوگیرى شد.(مطهرى مطهر اندیشه‏ها ج 1، 312)