اظهارات متناقض محمدرضا پهلوی در مورد حفظ تمامیت ارضی ایران

موضع‌گیری شاه در مورد بحرین و جزایر سه گانه


محمدرضا پهلوی در بخشی از مصاحبه مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی خود در تاریخ ۱۴ دیماه ۱۳۴۷ در دهلی نو در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره مسأله بحرین اینچنین اظهار داشت:

«...این اولین بار است که من رسماً درباره این مسأله سخن می‌گویم...این جزیره[=بحرین] صدوپنجاه سال پیش توسط انگلیسی‌ها از وطن ما جدا شد و انگلیسی‌ها یک امپراتوری با یک سیاست استعماری برپا کردند...باید اعتراف کنم که ما از انگلیسی‌ها نخواستیم و یا به آنها نگفتیم که خلیج فارس را تخلیه کنند، آنها داوطلبانه عازم شده‌اند...من می‌خواهم یکبار دیگر بیانی را که شخصاً در این زمینه گفته‌ام تکرار کنم و بگویم که اگر انگلیسی‌ها از در جلو خارج می‌شوند نباید از در عقب وارد شوند. و نیز نمی‌توانیم بپذیریم جزیره‌ای که توسط انگلیسی‌ها از کشور ما جدا شده توسط ایشان ولی به حساب ما به کسانی دیگر داده شود. این اصلی است که ایران نمی‌تواند از آن صرفنظر کند. ایران از سوی دیگر پیوسته به این سیاست خود دلبستگی داشته است که هرگز برای به دست آوردن اراضی و امتیازات ارضی علی‌رغم تمایل مردم آن سامان به زور متوسل نشود. من می‌خواهم بگویم که اگر مردم بحرین مایل نباشند به کشور ما ملحق شوند ما هرگز به زور متوسل نخواهیم شد. زیرا این خلاف اصول سیاست دولت ما است که برای گرفتن این سرزمین خود به زور متوسل شود[!]...سیاست و فلسفه ما این است که با اشغال و گرفتن سرزمین‌های دیگر از طریق زور مخالف باشیم. این روشن‌ترین چیزی است که من می‌توانم در این زمینه به شما بگویم...».(روزنامه اطلاعات؛ ۱۵ دی ۱۳۴۷)

اما موضع‌گیری وی در مورد جزایر سه گانه در مقایسه با موضع‌گیری وی در مسأله بحرین کاملاً متناقض بود. چنانچه در بخشی از مصاحبه خود با خبرگزاری آسوشیتدپرس در بهمن‌ماه ۱۳۴۹ با تأکید بر اینکه پس از خروج نیروهای نظامی انگلیس از خلیج فارس، ایران جزایر سه گانه را تصرف خواهد کرد اینگونه اظهار داشت:

«آنها[=جزایر سه گانه] متعلق به ما است و ما نقشه‌های دریاداری انگلیس و مدارک دیگری داریم که این موضوع را ثابت می‌کند...ما آنها را اگر لازم شود با زور پس خواهیم گرفت، چون من نمی‌خواهم ناظر بر حراج رفتن کشورم باشم».(روزنامه اطلاعات؛ ۱ اسفند ۱۳۴۹)


مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
موضع‌گیری شاه در مورد بحرین و جزایر سه گانهروزنامه اطلاعات؛ ۱۵ دی ۱۳۴۷
روزنامه اطلاعات؛ ۱ اسفند ۱۳۴۹