بررسی ساختار شبکه فارسی‌‌زبان صدای آمریکا (VOA)

جهان نوین، جهانی است که جوامع یا از حالت ارباب-رعیت به حالت شهروند-دولت گذر کرده اند و یا لاجرم در حال عبور از این چنین پیچ تاریخی به سر می برند؛ پس مسلم آن است که عرصه رسانه به عنوان رکن چهارم مردم سالاری، از نقشی ویژه در جریان سازی های سیاسی و هدایت افکار عمومی جوامع گذر نموده و یا در حال گذار به سمت و سوی خاص داشته و دارند.
 
از این منظر رسانه به همان میزان که فرصت است، تهدید نیز قلمداد می گردد؛ زیرا که عالم رسانه مفهوم اراده ملی، حاکمیت سرزمینی و مرزهای جغرافیایی را تعریف و این فرصت را در اختیار دشمن قرار می دهد که بدون به حرکات آوردن قشون خود در امور داخلی دولت هدف، بر سرزمین فکر و عقاید جوامع هدف تاخته و قلوب و اذهان ایشان را به تصرف خویش درآورند؛ بر این اساس شناخت صحیح و کامل از محتوا و نحوه عمل توپخانه رسانه ای دشمن امری به غایت مهم و لازم به بررسی است.
 

آمریکا در عرصه رسانه

آمریکا به عنوان دولتی که در جمیع امور برای خود قرائتی استثنایی قائل است و خود را ابر قدرت جهان دانسته و به سایر دول از منظر کارت های بازی می نگرد، امروزه در عرصه رسانه شاید به عبارتی قدرتمندین بازیگر صحنه بین الملل قلمداد گردد؛ بازیگری که یکی از مهمترین نقش های آن را شبکه ی جهان و چند زبانه صدای آمریکا (VOA) بر عهده دارد.
 

شبکه جهانی صدای آمریکا (VOA)

صدای آمریکا، قدیمی ترین ابزار ایالات متحده در عرصه نبرد نرم و دیپلماسی عمومی قلمداد می شود؛ این شبکه در داخل آمریکا فعالیتی ندارد و تمرکز آن اعمال بر مرزهای خارجی آمریکاست.
 

ریشه پیدایش این شبکه خبری به میانه های جنگ جهانی دوم یعنی آن زمان که زبان انگلیس به منظور تحکیم روحیه محور پاریس- لندن در مقابل با هیتلر، مورد برنامه ریزی رسانه ای قرار گرفته شده بود، بر می گردد.
 

به این ترتیب در  سال 1947 میلادی با ظهور خطر کمونیسم، شبکه صدای آمریکا (VOA) اولین بخش غیر انگلیس زبان خود را با زبان روسی به راه انداخت و در سال 1950 میلادی با ظهور ملی گرایی عربی بخش عربی این شبکه نیز آغاز به کار نمود.
 

امروزه صدای آمریکا (VOA) دارای شبکه های تلویزیون به 25 زبان جهان و شبکه های رادیویی به 46 زبان بین المللی می باشد که این شبکه ها در کنار تنظیم بخش انگلیسی ویژه که بیشتر به اخبار هند، اقیانوسیه و پاره ای از کشورهای آفریقایی با تناسب به معلومات مردمی که از سطح پایین تری نسبت به سایر مردمان مسلط به انگلیسی دارا هستند، حجم قابل توجه-ای از فهالیت رسانه ای ایالات متحده را معلوم و مشخص می سازد.
 

بخش فارسی صدای آمریکا

بافزونی یافتن اهمیت انقلاب اسلامی و بالاخص ملموس شدن امکانات بالقوه ی موجود در صدور تفکر انقلاب اسلامی، دولت ایالات متحده شبکه خبری صدای آمریکا را به سمت ایران هدایت نمود و برنامه های بخش فارسی صدای آمریکا برای نخستین با در آذرماه سال 1358 هجری شمسی به صورت رادیویی برای روزی نیم ساعت پخش گردید.
 

این هدایت رسانه ای که متناسب با افزایش قدرت داخلی و نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی توسعه یافت، در نهایت در مهرماه سال 1375 هجری شمسی منجر به آغاز فعالیت رسمی بخش تلویزیون فارسی صدای آمریکا (VOA) گردید.
 

هم اکنون شبکه ماهواره ای فارسی صدای آمریکا (VOA) هم روزه تا ساعت 19 به انعکاس مستقیم مذاکرات کنگره و پخش اخبار و تکرار برنامه های روز قبل این شبکه پرداخته و از ساعت 19 الی 24 به ارایه ی برنامه و تفسیر های زنده در راستای اهداف تقابلی ایالات متحده در عرصه ی دیپلماسی عمومی می پردازد.
 

ساختار فرماندهی شبکه جهانی صدای آمریکا (VOA)

صدای آمریکا در طول عمر خود چهار مرحله سازمانی را پشت سر گذاشته است:

1.    از سال 1942-1945 میلادی: تحت کنترل و  نظارت اداره اطلاعات نظامی آمریکا.
2.    از سال 1945-1953 میلادی: زیر مجموعه وزارت خارجه ایالات متحده.
3.    از سال 1953-1999 میلادی: تحت الامر آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا.
4.    از سال 1999 میلادی تا کنون: زیر مجموعه هیئت کارآفرمایان سخن پراکنی (BBG).
 
 

بر این اساس مدیرت فعلی فرماندهی شبکه جهانی صدای آمریکا (VOA)، هیئت کارآفرمایان سخن پراکنی ایالات متحده محسوب می شود؛ سازمانی که به طوری رسمی متعلق به دولت این کشور بوده و تمرکز آن طبق منشور از پیش اعلام شده اش بر روی خاورمیانه می‌باشد.
 

این سازمان دارای زیر مجموعه های متعددی به ردیف زیر است.

1.    رادیو و تلویزیون صدای آمریکا.

2.    تلویزیون الحره.

3.    رادیو سورا.

4.    رادیو آزاد اروپا.

5.    رادیو فردا (به عنوان شبکه خبری زیر مجموعه رادیو آزاد اروپا است).

6.    رادیو آسیای آزاد.

7.    رادیو و تلویزیون مارتی (مخصوص تحولات و مسائل کوبا).
 
 

برنامه های اصلی بخش فارسی صدای آمریکا (VOA):

1.    گزیده خبرها
در این برنامه 15 دقیقه ای به انتقال آخرین اخبار روز پرداخته می شود.

2.    امشب در خبرها
این برنامه در دو نوبت نیم ساعته به بررسی زنده تازه ترین رویداد ها سیاسی،ورزشی ،هنری و....می پردازد.

3.    روی خط
این برنامه در روزهای دوشنبه الی جمعه به مدت یک ساعت پخش می گردد در این برنامه به ارتباط گیری مسقیم با مخاطبان بخش فارسی صدای آمریکا از طریق تماس تلفنی،ایمیل و شبکه‌های اجتماعی پرداخته می‌شود.

4.    زن امروز
این برنامه بر پایه محوریت تفکرات فمینیستی با قالب پرداختن به دغدغه‌ها و مشکلات روز زنان شکل گرفته است و در آن به مصاحبه با چهره‌های زن سرشناس ایرانی خارج کشور،مبادرت ورزیده می شود.

5.    افق
برنامه افق به مدت زمان 30 دقیقه در روزهای دو‌شنبه تا پنج شنبه با حضور تحلیل‌گران برای بررسی مسائل سیاسی پخش می‌شود.

6.    تفسیر خبر
برنامه مذکور در ایام جمعه الی یک شنبه برای نیم ساعت با تمرکز برروی یک مسئله خاص سیاسی پخش می شود،این برنامه برای مدت زمان طولانی میزبان نوری زاده و سازگارا بود.پس از مدتی با رفتن چالنگی این برنامه جای خود را به برنامه افق داد.

7.    شباهنگ
برنامه تفریحی که هر شب به مدت 45 دقیقه با موضوعیت مسائل سینما و موسیقی پخش می‌گردد و در طی آن به مرور خبر‌های ورزشی، ادبی، موسیقی ایران و افغانستان و همچنین معرفی فناوری های نوین پرداخته می‌شود.

8.    آنتن
برنامه‌ هفتگی طنز با محوریت سیاست که مجری سامان اربابی است.

9.    دو روز اول
تا قبل از رفتن فرهودی به انگلیس در روزهای شنبه و یک شنبه با محوریت گفتگو با چهرهای سرشناس پخش می گشت.

10.    حساب و کتاب
روزهای جمعه با محوریت بررسی مسائل اقتصادی ایران و جهان پخش می گردد.
 

گردانندگان بخش فارسی صدای آمریکا (VOA):

شبکه تلویزیون فارسی صدای آمریکا همچون هر شبکه خبری دیگر، دارای مهره های شاخصی است که به عنوان گردانندگان آن در قالب شخصیت های مختلف خبری-تحلیلی ظهور و بورز پیدا می کنند؛ از این رو واجب است که به ارائه توضیحاتی در مورد شاخص ترین این چهره ها پرداخته شود:

احمدرضا بهارلو
 

• احمدرضا بهار لو نخستین رییس بخش فارسی صدای آمریکا و به عبارتی بنیانگذار این بخش بوده است.
• نام برده فارغ التحصیل رشته ای اقتصاد از دانشگاه ملی (شهید بهشتی ) است.
• وی ایران را در سال 1352 هجری شمسی به مقصد ایالات متحده ترک گفت.
• او نخستین  فیلم خود را در سال 1367 هجری شمسی باعنوان"پایان دوران کودکی" با موضوعیت مهاجرت جوانی ایرانی به آمریکا ساخت.
• او در سال 1357 تا 1358 هجری شمسی به ایران یازگشت اما پس از اندک مدتی به دلیل آنچه که خود "بازگشت مردم به عقب می‌نامد" ایران برای همیشه به مقصد آمریکا ترک گفت.
• بهارلو در سال 1375 هجری شمسی فعالیت رسمی خود را در بخش فارسی آغاز کرد و خود نیز مسئولیت اجرای برنامه"میزگردی با شما"را بر عهده داشت.
• وی پس از 13 سال فعالیت در صدای آمریکا،در سال 1387 هجری شمسی از سمت خود کناره گیری کرد.
•  او پس از خروج از بخش فارسی صدای آمریکا به فیلم سازی روی آورد و فلم "انحطاط"را در پیرامون حوادث انقلاب اسلامی ساخت.

بهروز صوراسرافیل
 

• صوراسرافیل متولد 1329 هجری شمسی ،شهر تهران است.
• او پیش از انقلاب اسلامی در روزنامه آییندگان به روزنامه نگاری مشغول بوده است.
• پس از انقلاب اسلامی به فرانسه رفت و در آنجا ساکن گشت.
• او در طول اقامت در اروپا روزنامه ایران و جهان را منتشر کرد و سردبیری "کیهان لندن"را بر عهده داشت.
• نامبرده در سال 1378 هجری شمسی اروپا را به مقصد آمریکا ترک کرد.
• صوراسرافیل در اویل اقامت خود در آمریکا مدیریت پاره ای از شبکه های لوس آنجلسی را برعهده داشت.
• وی پس از بهارلو برای مدتی کوتاه مدیریت بخش فارسی صدای آمریکا را بر عهده داشت.
• نابرده هم اکنون به عنوان تحلیل گر در برخی از برنامه های این شبکه به عنوان مهمان حضور پیدا می کند.
• وی دارای خط و مشی سلطنت طلب و سکولار است.

رامین عسگرد
 

• فارغ التحصیل لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تمپل
• فارغ التحصیل فوق لیسانس روابط بین الملل از دانشگاه پنیسیلوانیا
•  دکترای حقوق از دانشگاه تولن
• مشاور سیاسی ستاد فرماندهی مرکزی ایلات متحده 
• دارای سابقه همکاری  با ژنرال دیوید پتریوس و سپس با ژنرال جیمز ماتیس
• سابقه فعالیت در وزارت خارجه آمریکا در سمت های
• مدیر دفتر حضور منطقه‌ای ایران در دوبی
• معاون مشاور سیاسی در ریاض
• مقام دفتر اقتصادی-بازرگانی در کابل
• مقام دفتر سیاسی-اقتصادی در امارات متحده عربی
• کارمند کنسولی در ترکیه
• فعالیت در دفترهای امور عراق، ایران، و ترکیه در وزارت خارجه آمریکا
• او عضویت در بخش امور بین‌الملل شورای روابط خارجی را نیز در سوابق خود دارد
• در سال ۲۰۰۷ میلادی جایزه وزیر امور خارجه در زمینه توسعه سیاست عمومی را کسب کرد.
• در سال ۲۰۰۳ میلادی جایزه چارلز کاب برای بهبود بازرگانی و حرفه را بدست آورد.
• او از 1389 تا 1390 هجری شمسی مدیریت بخش فارسی صدای آمریکا را برعهده گرفت.

احمد باطبی
 

 

• متولد خردادماه 1356 هجری شمسی در شهر شیراز
• در سال 1378 هجری شمسی به دنبال وقایع هجده تیر به دلیل نقشی کلیدی در رهبری اعتراضات  به اتهام اقدام علیه امنیت ملی بازداشت شد.
• او نخست توسط دادگاه ذی‌صلاح محکوم به اعدام اما با پس از تقاضای تجدیدنظر خواهی، محکومیت او به 15 سال کاهش یافت.
• بدلیل عکسی که از او در روی جلد مجله اکومونیست در حین اعتراضات منتشر شد، وی تبدیل به نمادی برای شورش‌های دانشجویی شده است.
• در حین روند دادرسی با نوشتن نامه‌ای به ریاست قوه قضاییه، این قوه را آماج اتهامات قرار داد.
• در دوران محکومیت به علت سکته مغزی برای مدتی به کما رفت.
• نامبرده در مصاحبه با روزنامه هرالد تریبون دستگاه دادرسی ایران را متهم به شکنجه کرد.
• عفو بین‌الملل و گزارگشر حقوق بشر سازمان ملل در ایام محکومیت وی با صدور بیانیه‌هایی از او به حمایت می‌پرداختند و خواهان آزادی او بودند.
• او پس از گذر 9 سال از محکومیت به دنبال مرخصی استعلاجی در نوروز 1387 هجری شمسی ایران را ترک کرد.
• مهمترین همکار وی برای فرار از کشور "جزب دموکرات کردستان ایران" بوده است که او را به اربیل عراق فراری داد.
• باطبی از اربیل به سوئد و پس از آن به آمریکا سفر کرد.
• او سابقه همکاری با نشریات و وب سایت های، بخارا، روزآنلاین و رادیو زمانه را بر عهده دارد.
• باطبی در سال 1387 هجری شمسی همکاری خود را با بخش فارسی صدای آمریکا آغاز کرد.
• او در سال 1390 هجری شمسی برای مدتی صدای آمریکا را به خاطر اختلاف با سیاست‌های رامین عسگرد ترک کرد.
• نامبرده در کمتر 6 ماه به صدای آمریکا بازگشت و اکنون به عنوان خبرنگار، نویسنده و تهیه‌کننده خبرهای مربوط به داخل ایران، در بخش فارسی صدای آمریکا مشغول به کار است.
• او به همراه "کیوان رفیعی" از بنیان گذاران سازمان "فعالان حقوق بشر در ایران" است.
• او هم اکنون با عنوان سخنگوی مجموعه مذکور در میزگردهای بخش فارسی صدای آمریکا فعالیت می‌کند.

حمیده آرمیده
 

• متولد خرداد 1346 هجری شمسی، تهران
• همسر سیامک دهقان پور
• لیسانسه مترجمی زبان انگلیسی
• با همکاری دهقان پور انتشارات آیین مهر را در ایران راه انداخت.
• در سال 1380 هجری شمسی به آمریکا مهاجرت کرد.
• در سال 1383 هجری شمسی همکاری خود را با رادیوی صدای آمریکا آغاز کرد.
• هم اکنون مجری برنامه"خیابان زندگی" است.

جمشید چالنگی
 

• متولد 1326 هجری شمسی،مسجد سلیمان
• همسر فریده رهبر از مسئولین بخش اداری صدای آمریکا
• ورود به عالم رسانه در سال 1346 هجری شمسی با مجله"خوشه"به سردبیری شاملو
• داشتن سابقه همکاری با روزنامه "رستاخیز"و سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران
• پس از انقلاب با عده ای از همفکران خود روزنامه بامداد را با گرایشات ضد انقلابی راه انداخت
• با تعطیلی روزنامه بامداد در نشریه"کتاب جمعه"با شاملو به همکاری پرداخت
• در سال 1362 هجری شمسی ایران را ترک کرد.
• در سالیان 1374 تا 1383 هجری شمسی در قاهره به روزنامه نگاری به پیرامون حوادث خاورمیانه پرداخت.
• در سال 1382 هجری شمسی به همکاری با رادیو اروپای آزاد پرداخت و به پراگ رفت.
• در سال 1385 هجری شمسی پراگ را به مقصد واشنگتن برای همکاری با بخش فارسی صدای آمریکا ترک کرد.
• در  سال1389 تا 1390 هجری شمسی از صدای آمریکا اخراج شد.
• او در سال 1390 تا 1391 هجری شمسی در بیانیه ای اعلام کرد صدای آمریکا همچون سازمان های شوروی سابق اداره می‌گردد.
• چالنگی با افرادی همچون، بوتفلیقه رییس جمهور الجزایر، یاسر عرفات، یوسی بیلین وزیر دادگستری اسراییل، مصطفی عقاد، یوسف شاهین و نجیب محفوظ مصاحبه داشته است.
• وی هم اکنون به عنوان مجری شبکه ماهواره ای ایران فردا،نزدیک به رضا پهلوی به فعالیت مشغول است.

لونا شاد
 

• متولد مرداد 1351 هجری شمسی،اصفهان
•  دارای سابقه گویندگی تلویزیون و بازیگری سینما
• در سال 1363 هجری شمسی و در سن 12 سالگی ایران را به مقصد فرانسه ترک کرد.
• فارغ التحصیل رشته بازرگانی بین المللی
•  هم خانه با آرش سبحانی
• برای سالیان طولانی مجری "برنامه شباهنگ" بخش فارسی صدای آمریکا بوده است.
• در سال 1387 هجری شمسی همکاری خود را با صدای آمریکا قطع کرد.
• در فیلم "فریاد مورچه ها" اثر مخملباف نقش اول زن را بر عهده داشت.
• همچنین در فیلم "صندلی" مخملباف به نقش آفرینی پرداخته است.

کامبیز حسینی
 

• متولد شهر رشت و بزرگ شده مشهد
• در سنین 10-13 سالگی در برنامه رادیویی "غنچه‌های انقلاب اسلامی"
• فارغ التحصیل رشته تئاتر
• در سال1379 تا 1380 هجری شمسی ایران را بع مقصد آمریکا برای همکاری با رادیو آزاد اروپا ترک می کند
• در همان ایام به عنوان کارشناس هنری با صدای آمریکا همکاری خود را آغاز می کند.
• پس از مدتی رادیو آزاد اروپا را برای همکاری با برنامه شباهنگ صدای آمریکا به طور کامل ترک می کند.
• او پس از مدتی با همکاری سامان اربابی برنامه پارازیت را به راه می اندازد و این برنامه را نبدیل به یکی از پر بیننده ترین برنامه های صدای آمریکا می کند.این برنامه از 1388 تا 1391 هجری شمسی از شبکه صدای آمریکا پخش می گشت.
• حسینی با پاره ای از شبکه های آمریکایی همچون سی ان ان،فاکس نیوز،پی بی اس و...همکاری دارد.
• وی بخاطر برنامه پارازیت برنده مدال طلایی صدای آمریکا شد.
• او هم اکنون یک پادکست را در مورد "حقوق بشر در ایران" با عنوان "در ساعت 5 عصر" به طور هفتگی برای "کمپین بین المللی حقوق بشر برای ایران" منتشر می کند.
• او هم اکنون برنامه ای "پولتیک" را که برنامه ی طنز سیاسی است، اجرا می کند.
• نامبرده برنده جایزه گزارگشران بدون مرز است.

براداران علایی (کامیار و آرش علایی)
 

کامیار علایی
 

• پژوهشگر دانشگاه هارواد
• کارشنان بین المللی بهداشت
• بنیان گذار برنامه های کلینک های مثلثی
• در سال 1387 هجری شمسی به دلیل تبلیغ علیه نظام و تشویش اذهان عمومی محکوم به سه سال حبس گشت.
• برنده جایزه سالانه بهداشت از سوی شورای بهداشت جهانی
• برنده جایز الیزابت نایلور
• همکاری در قالب تحلیل گر با بخش فارسی صدای آمریکا   

 آرش اعلایی

•  مدیر موسسه آموزش و پژوهش در مرکز ملی آموزشی پژوهشی و درمانی سل و بیماری‌های ریوی
•  بنیان‌گذار برنامه های کلینک های مثلثی
•   دکترای بهداشت عمومی از دانشگاه نیویورک
• مجری برنامه ای "کافی شاپ" برای معرفی فناوری‌های نوین، بخشی از برنامه "شباهنگ" بخش فارسی صدای آمریکا
•  برنده جایزه سالانه بهداشت از سوی شورای بهداشت جهانی
•  برنده جایز الیزابت نایلور
•  همکاری در قالب تحلیل‌گر با بخش فارسی صدای آمریکا

بیژن فرهودی
 

  •    متولد تهران

  •    از پدری کرد و مادری مشهدی

•    فارغ التصیل رشته مدیریت بازرگانی از دانشگاه جورج میسون ویرجینیای آمریکا

•    برای مدتی طولانی از سردبیران ارشد بخش خبری صدای آمریکا بوده است

  •  هم اکنون گزارشگر بخش فارسی صدای آمریکا در لندن است.

آرش سیگارچی

 
 •    متولد 1357 هجری شمسی، استان گیلان

 •    آغاز فعالیت روزنامه نگاری در سنین نوجوانی با همکاری با نشریات ورزشی محلی

  •    همکاری با روزنامه های اصلاح طلب

 •    سردبیر نشریه گیلان امروز

•    برپایی کلاس های آموزش روزنامه نگاری

 •    در سال 1384 هجری شمسی به دلیل جاسوس و اقدام علیه امنیت ملی محکوم به 15 سال زندان گشت

 •    یک سال پس از آغاز محکومیت به دلیل ابتلا به سرطان دهان به مرخصی رفت ودر سال 1386 هجری شمسی به آمریکا رفت

  •    هم اکنون مجری بخش خبری صدای آمریکا و وبلاگ نویس است.

ستاره درخشش
 

• فرزند محمد درخشش، وزیر آموزش و پرورش رژیم پهلوی
• فارغ التحصیل دکترای علوم سیاسی از دانشگاه سوربن دو فرانسه
• فارغ التحصیل کارشناسی حقوق
• مدرس و استاد در دانشگاه ژرژ تاون آمریکا
• مسلط به زبان های فارسی،انگلیسی و فرانسه
• معاون و دبیرکل بخش فعلی بخش فارسی صدای آمریکا